پایان نامه مسئولیت بین المللی دولت در قبال اعمال زیانبار اشخاص حقیقی و حقوقی
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- چکیده 1
- مقدمه 2
- فصل اول: کلیات 6
- مبحث اول: معنا و مفهوم مسئولیت، اهمیت و پیشینه تاریخی آن 7
- گفتار اول: معنا و مفهوم مسئولیت 7
- بند اول: معنای لغوی مسئولیت 7
- بند دوم: معنای اصطلاحی مسئولیت 7
- گفتار دوم: پیشینه تاریخی مسئولیت مدنی دولت 8
- گفتار سوم: تاریخچهٔ تدوین طرح مسئولیت بین المللی 11
- مبحث دوم: مسئولیت بین المللی 12
- گفتار اول: مسئولیت بین المللی و منشاء آن 14
- بند اول: رابطه مسئولیت با صلاحیت بین المللی 15
- بند دوم: خصوصیت مسئولیت بین المللی 15
- گفتار دوم: تعریف مسئولیت بین المللی 17
- گفتار سوم: شرایط تحقق مسئولیت بین المللی 18
- گفتار چهارم: انواع مسئولیت بین المللی 19
- بند اول: مسئولیت مستقیم 19
- عنوان
- بند دوم: مسئولیت غیر مستقیم 19
- گفتار پنجم: مقررات حاکم بر مسئولیت بین المللی 20
- فصل دوم: مبانی مسئولیت بین المللی و اعمال افراد و انتساب آن به دولت 21
- مبحث اول: اشخاص خصوصی و اعمال آنها 22
- گفتار اول: اعمال افراد حقوقی خصوصی و انتساب آن به دولت 23
- گفتار دوم: اصل عدم مسئولیت دولتها درقبال اعمال افراد 24
- گفتار سوم: نظریات مربوط به انتساب اعمال افراد به دولت و تحولات آن 26
- بند اول: نظریه مسئولیت جمعی 26
- بند دوم: نظریه مشارکت 28
- بند سوم: اصل عدم مسئولیت دولت 28
- مبحث دوم: انتساب اعمال افراد به دولت در رویه بین المللی 29
- گفتار اول: رویه قضایی بین المللی 29
- گفتار دوم: استثنائات اصل عدم مسئولیت دولت 33
- گفتار سوم: پذیرش مسئولیت توسط خود دولت 34
- مبحث سوم: مبانی مسئولیت بین المللی 35
- گفتار اول: بررسی نظریه خطا و خطر 35
- بند اول: نظریه خطا یا مسئولیت شخصی 37
- بند دوم: نظریه خطر یا مسئولیت عینی 38
- بند سوم: بررسی انتقادی و نتیجه گیری عملی 39
- 1- انتقاد بر نظریه خطا 39
- 2- انتقاد بر نظریه خطر 40
- 3- نتیجه گیری عملی 40
- گفتار دوم: مبنای مسئولیت در طرح مسئولیت دولتها 40
- مبحث چهارم: موارد اجرا و انطباق مسئولیت بین المللی 43
- گفتار اول: مسئولیت کشورها ناشی از اعمال قانونگذاری 43
- گفتار دوم: مسئولیت کشورها ناشی از اعمال سازمانهای اجرایی 44
- گفتار سوم: مسئولیت کشورها ناشی از اعمال سازمانهای قضایی 45
- بند اول: خودداری از قبول دعاوی بیگانگان در دادگاههای داخلی 45
- بند دوم: آیین دادرسی قضایی 45
- بند سوم: قضاوت و حکمی که غیر عادلانه بودن آن آشکار باشد 46
- گفتار چهارم: مسئولیت کشورها ناشی از اعمال زیان بار اشخاص حقیقی 46
- بند اول: وظیفه پیش بینی و پیشگیری دولت از ارتکاب اعمال مخالف حقوق بین الملل 47
- بند دوم: وظیفه تعقیب و مجازات مرتکبین اعمال مخالف قانون 50
- گفتار پنجم: مسئولیت کشورها در جنگها و انقلابهای داخلی 51
- بند اول: خسارات ناشی از عملیات نظامی و جنگی 51
- بند دوم: خسارات ناشی از اقدامات شورشیان و انقلابیون 53
- مبحث پنجم: نظریه حمایت سیاسی کشوری 54
- گفتار اول: مسئولیت بین المللی و نظریه حمایت سیاسی 54
- گفتار دوم: تعریف حمایت سیاسی 55
- گفتار سوم: شرایط اجرای حمایت سیاسی 55
- گفتار چهارم: انصراف از حمایت سیاسی (شرط کالر) 58
- گفتار پنجم: حمایت شغلی سازمانهای بین المللی 58
- گفتار ششم: قطعنامههای شورای امنیت 59
- گفتار هفتم: مصوبات مجمع عمومی سازمان ملل 60
- فصل سوم: آثار مسئولیت بین المللی دولت در نتیجه اعمال زیان بار اشخاص حقیقی و حقوقی و آثار آن و جبران آن 62
- مبحث اول: اصل عدم مسئولیت دولت درقبال اعمال زیان بار اشخاص حقیقی و حقوقی 63
- گفتار اول: اعمال زیان بار اشخاص حقیقی قابل انتساب به دولت نیست 63
- گفتار دوم: آراء دادگاههای بین المللی 68
- گفتار سوم: عملکرد دولتها 73
- گفتار چهارم: عقاید علمای حقوق 75
- مبحث دوم: مسئولیت دولت در قبال اعمال انقلابیون 77
- گفتار اول: اصل عدم مسئولیت 77
- گفتار دوم: مسئولیت دولت در قبال اعمال انقلابیون پیروز 78
- بند اول: توجیه قاعده 80
- بند دوم: آراء صادره از دادگاههای بین المللی 81
- مبحث سوم: شرط کنترل 82
- گفتار اول: تصریح رویه قضایی بین المللی به شرط کنترل 83
- گفتار دوم: نوشتههای علمای حقوق بین الملل درمورد شرط کنترل 85
- مبحث چهارم: آثار مسئولیت بین المللی 87
- گفتار اول: جبران خسارت 87
- گفتار دوم: مفهوم خسارت 88
- گفتار سوم: ماهیت و روشهای جبران خسارت 89
- گفتار چهارم: حدود و دامنه جبران خسارت 89
- گفتار پنجم: اعاده وضعیت به حالت سابق 90
- بند اول: مفهوم اعاده وضعیت 90
- بند دوم: اشکال اعاده وضعیت 93
- گفتار ششم: پرداخت غرامت 94
- بند اول: مفهوم پرداخت غرامت 94
- بند دوم: ارزیابی غرامت 95
- مبحث پنجم: شرایط رافع مسئولیت بین المللی 97
- گفتار اول: منشاء و خصوصیت شرایط رافع مسئولیت بین المللی 97
- گفتار دوم: رفع مسئولیت به سبب وجود عمل سابق 99
- بند اول: دفاع از خود 99
- بند دوم: اقدام متقابل 101
- بند سوم: رضایت 103
- گفتار سوم: رفع مسئولیت به سبب وجود عوامل خارج از اراده 105
- بند اول: قوه و قاهره و حادثه غیر مترقبه 105
- بند دوم: اظطرار 106
- بند سوم: حالت ضرورت 107
- نتیجه گیری 110
- پیشنهادات 113
- فهرست منابع 115
- چکیده انگلیسی
چکیده
در حقوق بین الملل اعمال و رفتار اشخاص حقیقی قابل انتساب به دولت نیست چرا که این اشخاص علی الاصول دارای سمتی از طرف دولت نیستند لذا دولت فقط در قبال اعمال و رفتار خلاف موازین حقوق بینالملل مأموران و نمایندگان خود مسئول واقع میشود (اشخاص حقوقی) با این وجود اگر اشخاص حقیقی به صورت رسمی و قانونی از طرف دولت و یا عملاً به نمایندگی از او اقدام نمایند اعمال آنها منتسب به دولت خواهد بود.
از طرف دیگر اعمال و رفتار پرسنل دولت چنانچه مرتبط با وظایف دولتی آنها نبوده و مربوط به امور شخصی زندگی آنها باشد قابل انتساب به دولت نخواهد بود.
اصل عدم مسئولیت دولت در قبال اعمال و رفتار اشخاص حقوقی در دکترین عملکرد دولتها و رویه قضایی مورد تأیید و تأکید قرار گرفته است. با این حال ممکن است این اعمال زمینه ساز مسئولیت بینالمللی دولت گردد و آن هنگامی است که مقامات دولتی در خصوص پیش بینی و پیشگیری از آن اعمال و یا مجازات مرتکبین آن احمال و قصور نمایند. در این صورت اشخاص حقوقی مسئول اعمال و رفتار خلاف خود و دولت و مأموران دولت نیز مسئول کوتاهی و قصور در انجام وظایف خود و جبران خسارت وارده میباشند.
کلید واژهها: قابلیت انتساب، اشخاص حقیقی، اشخاص حقوقی، مراقبت لازم، مسئولیت بینالمللی
مقدمه
بیان مسأله
در روابط بین الملل همانند روابط اجتماعی تعدی هر شخص به منافع حقوقی شخص دیگر جامعه بینالمللی موجب مسئولیت میشود. مسئولیت بین المللی معمولاً به دولت به عنوان مهمترین شخص حقوق بین الملل مربوط میشود هرچند نمیتوان آن را از دیگر اشخاص حقوق بین الملل یعنی سازمانهای بین المللی و در بعضی موارد افراد مطلقاً جدا کرد. مسئولیت دولت نیز دو مبنای کاملاً متفاوت دارد مسئولیت به خاطر نقض تعهدات بین المللی (مسئولیت مبتنی بر خطا) و دیگری مسئولیت به خاطر زیانهای ناشی از اعمالی که در حقوق بین الملل منع نشدهاند (مسئولیت مبتنی بر خطر)
در حقوق مسئولیت بین المللی عمده توجهات به مسئولیت دولتها معطوف شده است چرا که اگر اصول و قواعد حاکم بر مسئولیت بین المللی دولتها بر جایگاه واقعی خود مستقر شوند و ابهامات موجود در آنها برطرف شوند میتوان از فراهم شدن زمینه استقرار حاکمیت قانون در جامعه بین المللی سخن به میان آورد با توجه به اهمیت موضوع در عرصه بین المللی در این رساله به مسئولیت بین المللی دولت در نتیجه اعمال زیانبار اشخاص حقیقی و حقوقی مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد.
ضرورت تحقیق
مسیر توسعه قواعد مسئولیت بین المللی با توجه به توسعه ارتباطات بین دولتها متفاوت از مسیر توسعه دیگر قواعد آن نبوده و نیست تا زمانهای اخیر قواعد مسئولیت بین المللی حالتی غیرمدون داشت و به ناچار آن را باید در آراء داوری و قضایی بین المللی، رویه دولتها و ادبیات حقوقی جستجو میکردیم. این وضعیت احراز و احصاء قواعد مسئولیت را متشتت میساخت و زمینه اختلاف نظر نسبت به اساس و حدود و ثغور آن قواعد را پدید میآورد کنفرانس تدوین حقوق بین الملل که در سال 1930 تحت نظارت جامعه ملل برگزار شد و به موضوع مسئولیت بین المللی نیز میپرداخت و عمدتاً بر تدوین قواعد مسئولیت ناشی از رفتار با بیگانگان متمرکز بود موفق به تدوین متنی نهایی نشد پس از تشکیل سازمان ملل متحد و تأسیس کمیسیون حقوق بینالملل به موجب بند الف ماده 13 منشور و قطعنامه ذیربط مجمع عمومی، وظیفه تدوین و توسعه تدریجی حقوق بینالملل به عهده آن کمیسیون نهاده شد تدوین قواعد مسئولیت بینالمللی جزو مفروضات اصلی بود که در سال 1949 در برنامه کار کمیسیون قرار گرفت ولی تنها پس از پنجاه سال به نتیجه رسید در حقوق بین الملل وجود قواعد مسئولیت لازم و ملزوم این نظام حقوقی دانسته شده و امری بدیهی تلقی میگردد که به موجب آن هر نقض تعهدی مستلزم مسئولیت ناقض تعهد و جبران صدمات ناشی از آن میباشد به همین سبب جهت روشن شدن مسئولیت بین المللی دولت و آثار ناشی از آن شایسته است این تحقیق به انجام برسد.
سؤالات تحقیق
مسلماً هر تحقیق نشأت گرفته از یکسری سوالاتی میباشد که سؤالات مطرح شده در این تحقیق عبارتند از:
– آیا دولت در مورد اعمال زیان بار اشخاص حقیقی و حقوقی خود مسئولیت دارد؟
– آیا دولت از نظر بین المللی مسئولی اعمال افرادی است که نمایندگی او را نداشتهاند یا مسئول اعمال مأموران و نمایندگان سیاسی خود در مقابل افراد میباشد؟
– آیا دولت انقلابی پیروز بر طبق رویه قضایی بین المللی مسئولیت زیانهای وارده به اشخاص را دارا میباشد؟
فرضیههای تحقیق
هر تحقیقی که صورت میگیرد دارای فرضیاتی میباشد که این رساله نیز از این امر مستثنی نمیباشد که عبارتند از:
– دولت از نظر بین المللی به هیچ وجه مسئول اعمال افرادی که نمایندگی او را نداشته و از طرف او عمل نکرده نیست و طبق حقوق بین الملل مسئولیت دولت مسئولیت به خاطر نقض حقوق بین الملل به صورت عمل افرادی است که رفتارشان را میتوان رفتار دولت تعبیر کرد و قابلیت انتساب به دولت را دارد.
– مسئولیت بین المللی دولت در قبال زیانهای وارده به بیگانگان محدود به اعمال ناشی از مأموران و نمایندگان او میباشد.
– دولت مسئول زیانهای وارده در نتیجه انقلابها و شورشهای مردمی که در خارج از حیطه اقتدار او قرار دارد نیست و دولت انقلابی پیروز بر طبق رویه قضایی بین المللی مسئول زیانهایی که در نتیجه اعمال انقلابیون قبل از پیروزی انقلاب به بیگانگان وارد شده است.
هدف تحقیق
مسئولیت بین المللی معمولاً به دولت به عنوان مهمترین شخص حقوق بین الملل مربوط میشود هرچند نمیتوان آن را از دیگر اشخاص حقوق بین الملل یعنی سازمانها بین المللی و در بعضی موارد افراد مطلقاً جدا کرد مسئولیت دولت نیز دو مبنای کاملاً متفاوت دارد مسئولیت به خاطر زیانهای ناشی از اعمالی که در حقوق بین الملل منع نشدهاند (مسئولیت مبتنی بر خطر) و مسئولیت به خاطر نقض تعهدات بین المللی (مسئولیت مبتنی بر خطار). معمولاً تعهدات بینالمللی به دو صورت ظاهر میشود یکی تعهد به آنچه که باید انجام گیرد و دیگری خودداری از انجام دادن عملی ممنوع در حقوق بین الملل (فعل و ترک فعل)
هنگامی برای یک دولت مسئولیت به وجود میآید که این دولت با فعل و ترک فعل خود تعهداتش بر اساس هر قاعدهای از حقوق بین المللی را نقض کند طبق حقوق بین الملل مسئولیت دولت به خاطر نقض حقوق بین الملل به صورت عمل افرادی است که رفتارشان را میتوان رفتار دولت تعبیر کرد و بنابراین قابلیت انتساب به دولت را دارد علهذا با عنایت به مطالب فوق هدف از تحقیق این است که مبانی مسئولیت دولت با عنایت به نظریه خطر و نظریه مبتنی بر خطا و آثار مسئولیت بین المللی مورد بررسی قرار گیرد.
روش تحقیق
روش تحقیق در این رساله به صورت گردآوری مطالب به نحو کتابخانهای و استفاده از مجلات و نشریههای حقوقی و اینترنتی میباشد.
پیشینه تحقیق
در خصوص این موضوع در بعضی مقالات و کتابها مورد بررسی قرار گرفته که البته اینجانب تصمیم گرفتم در قالب پایان نامه جوانب گوناگون این موضوع را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهم.
ساختار تحقیق
این پایاننامه در سه فصل ارائه شده که در فصل اول به کلیات موضوع و تعاریف و پیشینه تاریخی مسئولیت بین المللی و انواع و مقررات حاکم بر آن، در فصل دوم به ارکان و مبانی و نظریات و مسئولیت کشورها در جنگها و انقلابها و اقدامات شورشیان و در فصل سوم آثار مسئولیت بین المللی دولت در نتیجه اعمال زیان بار اشخاص حقیقی وحقوقی و جبران آن در آخر نیز به نتیجه گیری و پیشنهادات پرداخته شده است.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.