پایان نامه بررسي رابطه بین جریان وجوه نقد، اقلام تعهدی جاری و غیر جاری با ارزش بازار شرکتها
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- چکیده……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..1
- فصل اول: کلیات تحقیق
- 1-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………..3
- 1-2 بیان مسأله…………………………………………………………………………………………………………………………………………..2
- 1-3 اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………..5
- 1-4 اهمیت و ضرورت تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………5
- 1-5 فرضیههای تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………6
- 1-6 روششناسی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………6
- 1-7 واژهها و اصطلاحات کلیدی……………………………………………………………………………………………………………………7
- 1-8 خلاصه مباحث آینده……………………………………………………………………………………………………………………………7
- فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش
- 2-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………..9
- 2-2 نیازهای اطلاعاتی استفادهکنندگان…………………………………………………………………………………………………………..9
- 2-3 ویژگیهای کیفی اطلاعات مالی…………………………………………………………………………………………………………….10
- 2-3-1 مربوط بودن………………………………………………………………………………………………………………………………..10
- 2-4 محتوای اطلاعات مالی………………………………………………………………………………………………………………………..10
- 2-4-1 انواع آزمونهای محتوای اطلاعات مالی……………………………………………………………………………………………10
- 2-5 محتوای اطلاعاتی سودحسابداری و ارزش بازار شرکت…………………………………………………………………………….12
- 2-5-1 حلقه ارتباطی سود و بازده……………………………………………………………………………………………………………….13
- 2-5-1-1 مدل ارزشیابی مبتنی بر سود……………………………………………………………………………………………………….13
- 2-6 محتوای اطلاعاتی اقلام تعهدی و ارزش بازار شرکت…………………………………………………………………………………13
- 2-6-1 طبقهبندی اقلام تعهدی به جاری و غیرجاری……………………………………………………………………………………..14
- 2-6-1-1 اقلام تعهدی جاری…………………………………………………………………………………………………………………..15
- 2-6-1-2 اقلام تعهدی غیرجاری……………………………………………………………………………………………………………..15
- 2-7 جریان نقدی عملیاتی………………………………………………………………………………………………………………………….16
- 2-7-1 محتوای اطلاعاتی وجه نقدعملیاتی و ارزش بازار شرکت………………………………………………………………………16
- 2-8 جریان وجه نقد آزاد……………………………………………………………………………………………………………………………18
- 2-8-1 سودخالص یک عقیده و جریان وجوه نقد یک واقعیت………………………………………………………………………..18
- 2-8-2 محتوای اطلاعاتی وجه نقد آزاد و ارزش بازار شرکت………………………………………………………………………….19
- 2-9 مقایسه محتوای اطلاعاتی سود و جریانهای نقدی شرکت…………………………………………………………………………20
- 2-9-1 مقایسه سود و جریانات نقدی از دیدگاه استفادهکنندگان مختلف……………………………………………………………20
- 2-9-2 مقایسه محتوای اطلاعاتی سود و جریانات نقدی………………………………………………………………………………….21
- 2-9-2-1 کیفیت سود……………………………………………………………………………………………………………………………21
- 2-9-2-2 سود و جریان نقدی………………………………………………………………………………………………………………….22
- 2-10 رابطه بین جریان وجوه نقد، اقلام تعهدی جاری و غیرجاری با ارزش بازار شرکت………………………………………..23
- 2-11 پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………26
- 2-11-1 مروری بر تحقیقات گذشته در ایران………………………………………………………………………………………………..26
- 2-11-2 مروری بر تحقیقات گذشته در خارج از ایران……………………………………………………………………………………32
- فصل سوم: روش تحقیق
- 3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………39
- 3-2 روششناسی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….39
- 3-2-1 قلمرو مکانی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………….39
- 3-2-2 قلمرو زمانی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………..40
- 3-2-3 قلمرو موضوعی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………..40
- 3-2-4 جامعه، نمونه آماری و روش نمونهگیری………………………………………………………………………………………………40
- 3-2-5 ابزار جمع آوری دادهها…………………………………………………………………………………………………………………..41
- 3-3 معرفی متغیرها و نحوه محاسبة آنها…………………………………………………………………………………………………………41
- 3-3-1 محاسبه متغیر سایر اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………..40
- 3-4 فرضیههای تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….41
- 3-5 تبیین الگوهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………….41
- 3-6 نحوة تجزیه و تحلیل فرضیهها………………………………………………………………………………………………………………41
- 3-7 روشهای آماری……………………………………………………………………………………………………………………………….46
- 3-7-1 آزمون F لیمر……………………………………………………………………………………………………………………………….47
- 3-7-2 آزمون هاسمن……………………………………………………………………………………………………………………………..47
- 3-7-3 تحلیل رگرسیون…………………………………………………………………………………………………………………………..48
- 3-7-4 آزمون روایی و پایایی……………………………………………………………………………………………………………………50
- 3-7-5 آزمون t……………………………………………………………………………………………………………………………………..50
- 3-7-6 آزمون F…………………………………………………………………………………………………………………………………….51
- 3-7-7 آزمون کفایت نمونهگیری……………………………………………………………………………………………………………..51
- 3-8 خلاصه فصل……………………………………………………………………………………………………………………………………..51
- فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها
- 4-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………54
- 4-2 تجزیه و تحلیل اطلاعات………………………………………………………………………………………………………………………54
- 4-3 آمار توصیفی…………………………………………………………………………………………………………………………………….54
- 4-4 همبستگی متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………..56
- 4-5 محاسبه متغیر سایر اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………………57
- 4-6 نتایج آزمون فرضیات………………………………………………………………………………………………………………………….58
- 4-6-1 آزمون فرضیه اول…………………………………………………………………………………………………………………………58
- 4-6-1 آزمون فرضیه دوم………………………………………………………………………………………………………………………..59
- 4-6-1 آزمون فرضیه سوم………………………………………………………………………………………………………………………..61
- 4-6-1 آزمون فرضیه چهارم……………………………………………………………………………………………………………………..63
- 4-6-1 آزمون فرضیه پنجم……………………………………………………………………………………………………………………….63
- 4-7 خلاصه فصل……………………………………………………………………………………………………………………………………..64
- فصل پنجم: خلاصه، نتیجهگیری و پیشنهادات
- 5-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………66
- 5-2 خلاصه یافتهها…………………………………………………………………………………………………………………………………..66
- 5-3 جمعبندی و تفسیر………………………………………………………………………………………………………………………………68
- 5-4 محدودیتهای پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………….69
- 5-5 پیشنهادهای کاربردی………………………………………………………………………………………………………………………….69
- 5-6 پیشنهاد برای تحقیات آتی……………………………………………………………………………………………………………………70
- منابع
- منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….72
- منابع لاتین. ………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………..76
- پیوست
- پیوست شماره 1: لیست شرکتهای نمونه…………………………………………………………………………………………………………82
- پیوست شماره 2: نمودارهای آماری متغیرهای نمونه…………………………………………………………………………………………84
- پیوست شماره 3: نمودارهای Scatter-Plot برای آزمون عدم ناهمسانی واریانسها……………………………………………86
- چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………..88
چکیده
تعیین عوامل مؤثر بر ارزش بازار سهام میتواند به تصمیمگیری مناسب سهامداران و تخصیص بهینه منابع اقتصادی کمک کند. میزان سودآوری شرکتها از مهمترین معیارهای ارزیابی شرکتها توسط سرمایهگذاران است اما اتکا به سود خالص بدون توجه به اقلام تشکیل دهندة آن، منجر به از دستدادن اطلاعات بااهمیت و مؤثر بر تصمیمگیری و اخذ تصمیمات نامناسب خواهد شد. تحقیق حاضر به منظور بررسی و مقایسة قدرت توضیحدهندگی اجزای مختلف سود ازجمله جریان وجهنقد عملیاتی، اقلام تعهدی جاری، اقلام تعهدی غیر جاری و جریان وجه نقد آزاد و کمک به توضیح رفتار خلاف قاعده اقلام تعهدی در بورس اوراق بهادار تهران انجام شد. به این منظور تعداد 5 فرضیه تدوین و برای تجزیه و تحلیل دادهها از 4 الگوی رگرسیون به روش دادههای تابلویی استفاده گردید. بر این اساس نمونهای متشکل از 83 شرکت طی سالهای 1383 لغایت 1389 به روش غربالگری انتخاب گردید. نتایج حاکی است که محتوای اطلاعاتی جزء نقدی سود نسبت به سایر اجزای سود بیشتر است و همچنین یافتههای پژوهش نشان میدهد که، تقسیم سود به دو جزء جریان نقدعملیاتی و اقلام تعهدی نسبت به سایر ترکیبهای دیگر سود، ارزش توضیحدهندگی بالاتری دارد.
واژههای کلیدی:
اقلام تعهدی جاری، اقلام تعهدی غیرجاری، جریان وجه نقد آزاد، جریان وجوه نقد عملیاتی، محتوای اطلاعاتی
1-1 مقدمه
توسعه اقتصادی وبوجودآمدن شرکتهای سهامی بزرگ که شامل هزاران سهامدار میباشند موجب گردید تا امکان حضور مالکین در شرکت وآگاهی از جزئیات فعالیتهای آن وجود نداشته باشد. لیکن این افراد همواره جهت حفظ منافع خود علاقه مند به اطلاع از وضعیت وعملکرد شرکتها میباشند. همچنین سایر سرمایه گذاران بالقوه، اعتباردهندگان وسایراستفاده کنندگان نیز برای تصمیم گیری نیاز به آگاهی از وضعیت وعملکرد شرکتها دارند. لذا حسابداری به منظور تأمین نیاز اطلاعاتی طیف وسیعی از استفاده کنندگان صورتهای مالی را فراهم میآورد.
بنابراین هدف اصلی گزارشگری مالی کمک به استفاده کنندگان بویژه سرمایه گذاران در تصمیم گیریهای اقتصادی وارزیابی ارزش شرکت است. مبنای اصلی تصمیمات اقتصادی سرمایه گذاران هستند. با توجه به جنبههای اقتصادی اطلاعات گزارشگری مالی وسیستم حسابداری نقش حیاتی در بازار سرمایه ایفا میکنند. بنابراین هدف اصلی حسابداری تأمین نیازهای اطلاعاتی بازار سرمایه عنوان میشود. بنابراین ارزیابی سودمندی اطلاعات حسابداری در ارزشیابی سهام یا مربوط بودن اطلاعات حسابداری به ارزش شرکت در تحقیقات اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته، به عنوان یک الگوی اصلی در تحقیقات حسابداری مالی مطرح شده است. تمرکز واستفاده گروههای مختلف مانند سرمایه گذاران، سهامداران، مدیریت، کارکنان ودولت سبب گردیده که سود به عنوان مفهوم بنیادین در حسابداری مطرح گردد. بنابراین یکی از مهمترین اطلاعات مالی گزارش شده توسط شرکتها سود است. در واقع سرمایه گذاران وبسیاری دیگر از استفاده کنندگان دادههای حسابداری سود را منبع مهم اطلاعاتی برای ارزیابی عملکرد شرکتها تلقی مینمایند. سود یکی از عناصر اصلی قیمت گذاری سهام نیز میباشد. بنابراین در این تحقیق به بررسی رابطه سود واجزای تشکیل دهنده آن با ارزش شرکتها پرداخته میشود.
1-2 بیان مساله
نقش و اهمیت بازارهای سرمایه در گردآوری و جهتدهی سرمایههای پراکنده به منظور بهکارگیری در حوزهها و فعالیتهای مولد بر کسی پوشیده نیست، که در آن سرمایهگذاران پول خود را به امید دستیابی به ثروت بیشتر در این بازار سرمایهگذاری مینمایند، بعضی به هدف خود دست مییابند و برخی دیگر سرمایه خود را از دست میدهند. لذا تحقیق دربارة مقولههای مؤثر بر بازار سهام میتواند به تصمیمگیری مناسب سهامداران و تخصیص بهینه منابع اقتصادی کمک کرده و وضع سرمایهگذاری بهتر گردد. در حال حاضر، اطلاعات حسابداری به عنوان مهمترین اطلاعات موجود و در دسترس باشد که در امر تصمیمگیری مورد استفاده سرمایهگذاران است.
از مهمترین تصمیمات مرتبط با سهامداران فعلی و بالقوه شرکت، تصمیم در مورد خرید یا فروش سهام شرکت است. در صورتی که به اتکای اطلاعات موجود در صورتهای مالی، شاهد افزایش میزان تقاضا برای خرید (فروش) سهام شرکتی باشیم، این امر افزایش (کاهش) قیمت سهام و به تبع آن افزایش (کاهش) ارزش بازار شرکت را به همراه دارد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که، اطلاعات مالی منتشر شده توسط شرکت بر ارزش بازار شرکت اثر دارد. یا به عبارت دیگر بین اطلاعات حسابداری و ارزش بازار شرکتها رابطه وجود دارد.
در حال حاضر، یکی از مهمترین معیارهای ارزیابی شرکتها توسط سرمایهگذاران، میزان سودآوری شرکتها است. اما باید توجه داشت که استناد به رقم سود خالص بدون توجه به اقلام تشکیل دهندة آن، مسلماً منجر به از دستدادن اطلاعات بااهمیت و مؤثر بر تصمیمگیری میگردد.
تصمیمگیری صرف بر اساس سودخالص موجب گمراهی سرمایهگذارانی میگردد که با دید بلندمدت وارد بازار سرمایه شدهاند، لذا در تصمیمات سرمایهگذاری عدم آگاهی و اتکا به سودخالص بدون توجه به اجزای تشکیلدهندة آن احتمالاً منجر به اخذ تصمیمات نامناسب و عدم تحصیل بازده مورد انتظار خواهد شد. بنابراین در تحلیل سودخالص باید به این نکته توجه کنیم که سودخالص خود از اجزایی تشکیل میشود که این اجزا دارای ویژگیهای متفاوتی میباشند و احتمالاً هر کدام از این اجزا با توجه به ویژگیهای خاص خودشان میتوانند اطلاعات مفیدتر و تصمیمات مناسبتری را برای سرمایهگذاران به همراه داشته باشند. مثلاً در یک تقسیم بندی سودخالص را میتوان به صورت مجموع جریانات نقدعملیاتی (CFO) و کل اقلام تعهدی (TACC) نشان داد. از ویژگیهای جزء نقدی سود (جریانات نقد عملیاتی) این است که بر اساس معیارهای عینی محاسبه شده، در نتیجه قابل رؤیت بوده و تفسیری از دنیای واقعی است. همچنین به واسطهٔ عدم وجود اقلام تعهدی در این بخش (بخش نقدی سود) امکان دستکاری در آن وجود ندارد. اما در مورد این بخش از سود عدهای اعتقاد دارند که به دلیل عدم تطبیق درست درآمدها و هزینهها، نمیتواند معیار مناسبی برای تعیین ارزش شرکت باشد و بخش تعهدی سود که در آن اصل تحقق و تطابق مورد توجه قرار میگیرد اطلاعات مربوطتری را نسبت به بخش نقدی به استفادهکنندگان ارائه میدهد اما در مورد اقلام تعهدی نیز به دلیل احتمال دستکاری سود توسط مدیریت (مدیریت سود) و نیز برآوردهایی که میتواند دور از واقعیت باشد این امکان وجود دارد که کمتر از بخش نقدی سود مورد توجه سرمایهگذاران قرار بگیرد. اما باید توجه نمود که مدیریت سود در بازار سرمایه همیشه در جهت منافع مدیریت تعبیر نمیشود بلکه عدههای اعتقاد دارند دستکاری اقلام تعهدی میتواند به دلیل وجود عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیریت و سهامداران باشد و مدیریت برای آگاهی دادن به بازار سرمایه در مورد وضعیت مطلوب آتی اقلام تعهدی را دستکاری کند چنین برداشتی از مدیریت سود، توجه سرمایهگذاران را به جزء تعهدی سود جلب میکند.
برای بررسی دقیقتر واکنش سرمایهگذاران نسبت به اقلام تعهدی، میتوان جزء تعهدی سود را به دو بخش اقلام تعهدی جاری و غیرجاری تفکیک نمود. اقلام تعهدی جاری ماهیت کوتاهمدت و گردش بیشتر دارند و بر حسابهای سرمایه در گردش تأثیر میگذارند اما اقلام تعهدی غیرجاری بر حسابهای سرمایه درگردش تأثیر نمیگذارند از این رو به نظر میرسد نقش متفاوتی در بهبود ارتباط سود با ارزش شرکت ایفا مینمایند. بنابراین این سؤال مطرح میشود که در تقسیم بندی سود به دو بخش نقدی و تعهدی کدام بخش اثر بیشتری را در تصمیمات سرمایهگذاری دارد یا به عبارت دیگر محتوای اطلاعاتی کدام جزء سود (نقدی، اقلام تعهدی جاری یا اقلام تعهدی غیرجاری) بیشتر است؟
میدانیم که اطلاعاتی دارای محتوا است که تأثیر بیشتری بر تصمیمات سرمایهگذاران داشته باشد و همانطور که بیان شد از مهمترین تصمیمات سرمایهگذاران، تصمیم در مورد خرید یا فروش سهام شرکت است. در صورتی که به اتکای اطلاعات موجود در صورتهای مالی، شاهد افزایش میزان تقاضا برای خرید (فروش) سهام شرکتی باشیم، این امر افزایش (کاهش) قیمت سهام و به تبع آن افزایش (کاهش) ارزش بازار شرکت را به همراه دارد. بنابراین هر کدام از اجزای سود که محتوای اطلاعاتی بالاتری داشته باشند، منجر به افزایش ارزش شرکت میشوند و رابطه معنادارتری بین آن جزء و ارزش بازار شرکت وجود خواهد داشت. بنابراین میتوان سود را در تقسیمبندیهای متفاوت به اجزایش تفکیک کرد و با مقایسه شدت رابطه بین هر کدام از اجزای سود با ارزش بازار شرکت دریافت که کدام یک از اجزای سود محتوای اطلاعاتی بالاتری را نسبت به سایر اجزای سود دارد.
1-3 اهداف تحقیق
هدف از انجام این تحقیق عبارت است از بررسی رابطه میان اقلام تعهدی جاری، غیرجاری، جریان نقد عملیاتی، جریان نقد آزاد و ارزش بازار سهام و همچنین تحلیل تأثیر اجزای تشکیل دهنده سود بر تصمیمات سرمایهگذاران است.
1-4 اهمیت وضرورت تحقیق
توجه به نتایج تحقیق میتواند به سرمایهگذاران برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی مناسب کمک کند زیرا اطلاعات مالی از مهمترین شاخصها برای تصمیمگیری سرمایهگذاران است و در میان اطلاعات مالی، سودخالص از اهمیت ویژهای برخوردار است اما توجه به این نکته که تکیه صرف بر رقمی مانند سودخالص نتایج قابل قبولی برای سرمایهگذاران بهدنبال نخواهد داشت. بنابراین تعیین جزئی از سودخالص که دارای رابطه قویتری با ارزش بازار شرکت است به سرمایهگذاران کمک میکند تا شیوههای تصمیمگیری خود را مورد بازنگری قرار داده و با اصلاح روشهای تصیمگیری، تصمیمات سرمایهگذاری مناسبتر که منجر به کسب بیشترین بازده برای آنها میشود را اتخاذ کنند.
1-5 فرضیههای تحقیق
- ارتباط جریان وجوه نقد عملیاتی و اقلام تعهدی نسبت به سود عملیاتی با ارزش بازار شرکتها مربوطتر است.
- ارتباط سود عملیاتی نسبت به جریان وجوه نقد آزاد و اقلام تعهدی غیرجاری با ارزش بازار شرکتها مربوطتر است.
- ارتباط جریان وجوه نقد عملیاتی، اقلام تعهدی جاری و غیر جاری نسبت به سود عملیاتی با ارزش بازار شرکتها مربوطتر است.
- ارتباط جریان وجوه نقد عملیاتی، اقلام تعهدی جاری و غیر جاری نسبت به جریان وجوه نقد آزاد و اقلام تعهدی غیر جاری با ارزش بازار شرکتها مربوطتر است.
- ارتباط جریان وجوه نقد عملیاتی، اقلام تعهدی جاری و غیر جاری نسبت به جریان وجوه نقد عملیاتی و اقلام تعهدی به صورت کلی با ارزش بازار شرکتها مربوطتر است.
1-6 روش شناسی تحقیق
جامعه آماری تحقیق، کلیه شرکتهای غیرمالی (تولیدی) پذیرفته شده درسازمان بورس اوراق بهادارتهران ازسال 1383 هجری شمسی تاپایان سال 1389 هجری شمسی میباشد.
نمونههای موردمطالعه دراین تحقیق بااستفاده ازروش غربالگری وبا توجه به معیارهای زیرانتخاب میگردد:
- اطلاعات کامل هریک ازشرکتهای مورد مطالعه طی دوسال قبل از قلمرو زمانی تحقیق موجود باشند.
- شرکتها درطول دورهٔ تحقیق تغییرسال مالی نداده باشند.
- نوع فعالیت شرکتها تولیدی باشد، لذا مؤسسات مالی، سرمایهگذاری، بانکها، بیمه، شرکتهای لیزینگ و هلدینگ در نمونه آورده نمیشوند.
- برای افزایش قابلیت مقایسه، پایان سال مالی آنها 29 اسفند باشد.
- وقفه معاملاتی حداکثر 6 ماه در سال باشد.
برای جمع آوری دادهها واطلاعات مورد نیاز جهت انجام تحقیق، ازسایتهای رسمی سازمان بورس اوراق بهادارتهران، بانکهای اطلاعاتی ازقبیل نرم افزار ره آورد نوین سایتهای irbourse، ایران تحلیل،rdis، اکسل ودیگر سایتهای معتبراستفاده شده است.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.