پایان نامه بررسي و تدوين ويژگيهاي كيفي ابريشم مورد استفاده در فرش دستباف
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکيده………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3
فصل اول
سابقه نوغانداري در کشورهاي آسيا……………………………………………………………………………………………………. 6
فصل دوم
سابقه نوغانداري در ايران از دوره هخامنشي تا کنون………………………………………………………………………… 10
فصل سوم
نحوه پرورش کرم ابريشم ……………………………………………………………………………………………………………….. 16
تفريخ تخم نوغان…………………………………………………………………………………………………………………………….. 17
مرحله پروش لارو. حرارت و رطوبت،دما،تغذيه،تميز کردن بستر…………………………………………………………. 19
مرحله تنيدن پيله…………………………………………………………………………………………………………………………….. 21
برداشت پيله…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 22
فصل چهارم
طبقه انواع نژاد بر اساس مناطق تجاري و بومي………………………………………………………………………………… 25
فصل پنجم
چرخه توليد تخم نوغان……………………………………………………………………………………………………………………. 32
فصل ششم
بيماريها و آفات کرم ابريشم……………………………………………………………………………………………………………… 35
فصل هفتم
واريته هاي توتهاي مختلف………………………………………………………………………………………………………………. 39
فصل هشتم
فرآوري پيله (ماده اوليه صنعت ابريشم)…………………………………………………………………………………………….. 44
فصل نهم
بررسي ويژگيهاي کيفي ابريشم………………………………………………………………………………………………………… 52
ابريشم پرز………………………………………………………………………………………………………………………………………. 52
ابريشم چله……………………………………………………………………………………………………………………………………… 53
صمغ گيري ابريشم با مواد گوناگون………………………………………………………………………………………………….. 54
صمغ زدايي در ايران………………………………………………………………………………………………………………………… 78
فصل دهم
تصاوير…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 80
فصل يازدهم
نتيجه گيري…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 98
منابع و ماخذ…………………………………………………………………………………………………………………………………… 103
چکيده :
ابريشم واژه اي است كه جلال و زيبايي را در ذهن تداعي مي كند ، ابريشم و بريشم ، حرير ، قز، افريشم و فريشم نيز گفته اند . در فرهنگ معين : ابريشم ، ماده اي است كه كرم مخصوصي به نام
( كرم پيله ) ترشح مي كند و با آن لانه اي بيضي شكل براي خود مي سازد ، يا رشته تارهايي از تارهاي پيله كه براي دوختن و بافتن از آن استفاده مي شود . در فرهنگ عميد : ابريشم ماده اي است كه كرم ابريشم از غده هاي خود به شكل نخ بسيار نازك ترشح مي كند و با آن لانه اي بيضي شكل مي سازد كه پيله نام دارد ، پيله ها را با بخار آب نرم مي كنند تا سررشته ها پيدا شود ، آن گاه رشته ها را به هم تاب مي دهند تا به ضخامت معّين برسد . بنا به افسانه اي كه قدمت 4600 ساله دارد، يكي از ملكه هاي چين به نام سي لين شي ضمن گردش درجنگل متوجه تارهاي نازكي شد كه به دور شاخ و برگهاي درختان توت تنيده شده بود. او با جمع آوري و ريسيدن تارها و بافتن آنها پارچه هاي نازك و لطيفي تهيه كرد و همين سبب شد تا در حدود سه هزار سال توليد و پارچه آن در انحصار چيني ها باشد و اگر كسي اين را فاش مي كرد با مجازات مرگ روبرو مي شد . با وجود چنين سياست سخت گيرانه در سال 419 بعد از ميلاديك شاهزاده خانم با فرمانرواي كشور ختن (تركستان خاوري امروز ) ازدواج كرد ، وي چون علاقه زيادي به شوهرش داشت بي آنكه از مجازات مرگ بهراسد مقداري تخم نوغان در گيسوي خود پنهان و به شوهرش تقديم كرد و به اين ترتيب در سرزمين ختن كرم ابريشم متداول شد .بعدها به دليل طوايف هون ، اهالي ختن ناگزير به ترك وطن شدند و شماري نيز به ژاپن و برخي به مغولستان و كوه ها مهاجرت كردند . در نتيجه پرورش كرم ابريشم در كشورهاي ياد شده آغاز شد و چون ابريشم بسيار گرانبها و پرارزش بود ، در سال 552 ميلادي دو مبلّغ مذهبي كه براي اشاعه مسيحيت در نواحي مورد اشاره اقامت گزيده بودند هنگام بازگشت در ميان عصاي توخالي خود مقداري تخم نوغان پنهان كردند و از طريق تركستان و ايران به قسطنطنيه رساندند . كساني كه ورود ابريشم را مرتبط با جاده ابريشم مي دانند ، معتقدند ابريشم در حدود 330 سال پيش از ميلاد از چين به ايران راه يافته و تا مدتي بعد از ظهور اسلام رواج داشته است . در حقيقت اين پديده اتفاقي به تدريج پايه گذار صنعت پرورش تهيه ابريشم در جهان شد و در حال حاضر بيش از 35 كشور جهان در توليد ابريشم مشاركت دارند .
فصل اول
سابقه نوغانداري د ركشورهاي آسيا
قاره آسيا داراي قدمت چندين هزار ساله در توليد ابريشم بوده و د رخاور دور كشورهاي چين ، ژاپن ، هند و كره پيشرو توليد اين محصول در جهان مي باشند . در حال حاضر 92 درصد از كل ابريشم جهان در قاره آسيا توليد مي شود .
سابقه توليد ابريشم در چين
يافته ها چنين نشان مي دهد كه چين سرزمين مادري ابريشم مي باشد و بر اساس اسناد تاريخي حدود 4600 سال است كه به توليد ابريشم اشتغال دارد . از نظر تاريخي ، مهمترين دوره توليد ابريشم در چين 1920 و 1940 بوده است . در آن زمان حدود 20000 تن ابريشم در اين كشور توليد و كل صادرات آن حدود 9000 تن بوده است . كيفيت محصولات ابريشمي چين با مدرنيزه كردن مديريت تجاري و تقويت كنترل كيفي رو به افزايش مي باشد . از سال 1980 كه كاربرد علوم و تكنولوژي در چين به سرعت پيشرفت نمود انتقال تكنيك به واحدهاي بزرگ توليد ابريشم فزوني گرفت و هم اكنون اين واحدها كوشش مي كنند كه هر چه سريع تر با وضعيت و شرايط جديد تطبيق پيدا كرده و نخ هاي ابريشمي مرغوب تري توليد نمايند . كل صادرات ابريشم چين درسال 1986 حدود 13/1 ميليارد دلار بود ه كه سهم ابريشم خام ، نخهاي ابريشمي و پوشاك ابريشمي هر يك 33% محاسبه شده است . بعضي از فرآورده ها بر عرضه فزوني دارد . مردم چين نسبت ديرينه اي در پوشيدن البسه ابريشم دارند و براي اقليتي فرآوردهاي ابريشمين جزو ضروريات روزانه قرار دارد .
سابقه توليد ابريشم در ژاپن
ژاپن كشور بزرگ توليد كننده پيله و ابريشم خام و يكي از مصرف كنندگان وصادركنندگان عمده ابريشم مي باشد . نوغانداري از قرن چهارم ميلادي به بعد با آغاز تبادل اقتصادي و فرهنگي با كشورهاي چين و كره به ژاپن راه يافت . در فاصله طولاني بين قرون 8 تا 12 ميلادي پوشيدن لباس ابريشمي در بين افراد طبقات ژاپن گسترش يافت و موجب بروز رقابتهايي نيز گرديد . گسترش مصرف و افزايش تقاضاي پارچه هاي ابريشمي موجب گرديد از توليد ابريشم حمايت به عمل آيد و همين امر موجب رواج و رونق چشم گير اين صنعت گرديد . بر اساس آ مار انجمن ابريشم ژاپن ، مصرف اين كشور در سال 2000 كمتر از 600 تن بوده است و درحال حاضر وارد كننده عمده محصولات ابريشمي به شمار مي آيد .
سابقه و توليد ابريشم در كره :
نوغانداري در كره داراي پيشينه طولاني است كه شامل تمام مراحل توليد ، ابريشم كشي و عمل آوري ابريشم مي باشد . سابقه استفاده از روشهاي علمي و تكنيك هاي نوين پرورش كرم ابريشم در اين كشور به دهه 1960 بر مي گردد كه تغييرات قابل ملاحظه اي در ساختار اين فعاليت به وجود آورد . از آغاز دهه 1960 تا نيمه دهه 1970 صنعت نوغانداري اين كشور از رشد قابل ملاحظه اي برخوردار گرديده محور اصلي آن توليد و صادرات ابريشم خام بوده است . توليد ابريشم خام در سال 1996 برابر 146 تن بود و در سال 1999 به 50 تن كاهش يافت . كمبود عرضه داخلي ابريشم خام و نخ ابريشمي باعث شده است پردازشگران ابريشم در اين كشور به جستجوي عرضه كنندگان بالقوه جديد اين محصولات بر آيند . صنعت پردازش ابريشم كره با شتاب زيادي در حال پيشرفت است طي سالهاي اخير ، به ويژه درسال 1999 صنعت پردازش كرم ابريشم كره داراي 18 درصد سهم بازار جهاني پارچه بوده است . اين صادرات حدود 2/138 ميليون دلار بوده است . آمار كميسيون تجاري اين كشور نشان دهنده آن است كه جمهوري كره داراي 11 درصد سهم بازار پارچه هاي ابريشمي آمريكا در سال 1999 بوده است كه ارزش آن (286 تن) حد ود 3/27 ميليون دلار بود . صنعت ابريشم كنوني كره شامل واحدهاي توليد نسبتاً بزرگي است كه در نتيجه وضعيتي به وجود آمده است كه درآن ، حداقل سفارش براي هر كدام از اقلام ابريشمي ، به مراتب بزرگ تر از مقادير مشابه در كشورهاي رقيب مي باشد . كره براي رفع نيازمنديهاي صنعت پردازش ابريشم خود ، اقدام به وارد كردن ابريشم مي نمايد كه براي توليد پارچه هاي ابريشمي به كار برده مي شود . تامين كننده اصلي پارچه هاي ابريشمي بافته شده كره عبارتند از چين ، هنگ كنگ و ايتاليا .
پردازشگران ابريشم اين كشور هميشه چشم انتظار منابع تامين كننده اضافي مواد خام هستند . كره در سال 2000 حدود 1700 تن ابريشم خام وارد نمود ه است . در همين سال صادرات كالاهاي ابريشمي به 2100 تن مي رسد .
سابقه توليد ابريشم در هند
به عقيده مورخين غربي صنعت ابريشم توسط ختان 240 سال قبل از ميلاد مسيح از طريق جا ده ابريشم از چين به هند آورده است . در مورد مبدأ ابريشم هند كرسله در كتا ب «زراعت و پرورش كرم ابريشم » چين اظهار نمود كه در هند ابريشم هاي وحشي موگا ، اري و تازار مدتهاي طولاني توليد مي شود . ولي هيچ اشاره صريحي به ابريشم در متون تاريخي هند نگرديده است . صنعت ابريشم در طي دوران مغولها رونق زيادي داشت . كمپاني هند شرقي به اين دليل كه ابريشم خام مورد نياز بافندگي انگلستان را از توليدات ابريشم هندوستان تهيه مي كرد ، به رونق صنعت ابريشم كمك نمود .
در سال 1854 كه بيماري پبرين توليد ابريشم را در فرانسه و ايتاليا ازبين برد . و آنها ابريشم مورد نياز خود را از هندوستان تهيه مي كردند که باعث ترقي آن كشور شد . امروزه در هندوستان روشهاي جديد پرورش كرم ابريشم و استفاده از نژادهاي جديد دونسله توسعه يافته و با استفاده از نژادهاي دونسله درتوليد هيبريدهاي چند نسله ، تحول عمده اي در افزايش عملكرد ابريشم به وجود آورده است .
درحال حاضر حدود 15 درصد كل توليد انواع ابريشم هند به خارج صادر مي گردد . آخرين آمار و ارقام مربوطه به امر صاردات ابريشم هند نشان مي دهد كه ميزان ارز آوري صادرات ابريشم به نحو رضايت بخشي در حال افزايش است .
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.