پایان نامه بررسي استفاده بهينه از موتورهاي آسنکرون
فهرست:
مقدمه 12
فصل 1 / موتورهاي القايي و روش هاي مديريت انرژي در آنها 13
اجزاي سيستم موتور الكتريكي 14
1- منبع تغذيه الكتريكي و تجهيزات آن 14
2- تجهيزات راه اندازي و كنترل موتور 14
3- موتورهاي الكتريكي 14
4- تجهيزات انتقال موتور الكتريكي 16
5- بار مكانيكي 16
سهم مصرف انرژي الكتريكي سيستم هاي موتور الكتريكي 16
روش هاي مديريت مصرف انرژي در سيستم هاي موتور الكتريكي 17
فصل 2 / تامين توان با كيفيت مناسب و تصحيح ضريب قدرت 19
مفهوم ضريب قدرت 20
جريمه هاي ضريب قدرت 21
بهبود ضريب قدرت 21
استفاده از موتورهاي پر سرعت 21
موتورهاي کم حجم در اندازه ديماند بار 21
افزودن خازن هاي اصلاح کننده ضريب قدرت به سيستم موتور الكتريكي 22
اندازه و محل خازن هاي اصلاح کننده ضريب قدرت 22
نصب خازن هاي ثابت بر روي موتور 22
نصب خازن هاي سوئيچ شونده 23
اندازه خازن ها براي موتورهاي شخصي در کارخانه ها 24
فوايد اصلاح ضريب قدرت 26
هزينه ي اصلاح ضريب قدرت 29
دوري کردن از تشديد هارمونيك ها پس از نصب خازن 29
فصل 3 / انتخاب درست موتور الكتريكي بر اساس بار مكانيكي 30
نقطه کار موتور 31
انواع موتورهاي القايي قفس سنجابي 31
موتورهاي کلاس A 32
موتورهاي کلاس B 32
موتورهاي کلاس C 32
موتورهاي کلاس D 33
انتخاب موتور 33
اثرات انتخاب نادرست موتور 36
مطالعات انجام شده در امريکا در مورد وضعيت بار موتورهاي الكتريكي 37
دلايل بزرگ انتخاب شدن موتورها 37
کوچک نمودن موتورها 38
فصل 4 / استفاده از موتورهاي بيش بازده و پر بازده 42
راندمان يا بازده موتورهاي الكتريكي 43
شيوه تخمين راندمان کامپيوتري 44
اهميت توجه به بازده موتورهاي الكتريكي 45
اندازه گيري بازده موتورهاي الكتريكي 45
اندازه گيري بازده نامي در آزمايشگاه 45
اندازه گيري بازده کاري 46
روش هاي اندازه گيري درصد بار نامي موتورهاي الكتريكي 47
1- روش اندازه گيري توان 48
2- روش اندازه گيري جريان 49
3- روش اندازه گيري لغزش 50
تعيين بارهاي متغيير 51
موتورهاي بيش بازده و پر بازده 52
تقسيم بندي موتورهاي برق 52
موتورهاي استاندارد کم بازده و پر مصرف (SEM) 52
موتورهاي بيش بازده 54
3- موتورهاي پر بازده 54
فن آوري هاي نوين ساختار موتورهاي الكتريكي پر بازده 56
ويژگي هاي الکتروموتورهاي پربازده 56
موتورهاي بيش بازده و پر بازده در اروپا 57
صرفه جويي انرژي در موتورهاي الكتريكي بيش بازده و پربازده 59
نسل جديد موتورهاي پر بازده ( ابر ماشين هاي HTS ) 60
فصل 5 / کاهش سرعت موتورهاي الكتريكي 63
اهميت توجه به کاهش سرعت موتور 64
انواع بارها از نظر توان و سرعت 64
1- بار با گشتاور متغيير 65
2- بار با گشتاور ثابت 66
3- بار با توان ثابت 66
گشتاور ، لغزش و سرعت موتور 67
روش هاي مختلف کاهش دور موتور 67
1- کاهش فرکانس تغذيه موتور 67
2- تغيير تعداد قطب هاي موتور 68
3- تغيير لغزش موتور 69
3-1- تغيير ولتاژ تغذيه موتور 69
3-2- تغيير مقاومت روتور 70
3-3- استفاده از كوپلينگ سري با روتور 70
روش هاي مختلف کاهش دور بار 71
استفاده از دستگاه هاي کنترل دور موتور (ASD) 71
مزايا و ملاحظات استفاده از دستگاه هاي کنترل دور 73
اختلال در شکل موج 75
تحليل هارمونيكي اختلال در شکل موج 76
انواع اختلال حاصله از VFD 77
1- هارمونيك هاي فرکانس خط 77
2- هارمونيك هاي فرکانس موتور 78
3- هارمونيك هاي فرکانس اينورتر در PWM 78
انتقال فاز ولتاژ – جريان 78
مسايل مرتبط با شکل موج ها و راه حل آنها 79
1- داغي موتور و اتلاف انرژي 79
2- تخريب عايقي موتور با درايو PWM 79
3- تشديدهاي مكانيكي 79
4- نويز شنوايي موتور با درايوهاي PWM 80
فوايد درايوهاي متغيير ساز فرکانس 80
راندمان بالا 80
5- زياد نشان دادن دستگاه هاي سنجش قدرت القايي 80
بزرگي نسبت کاهش دور 80
سهولت نصب در دستگاه هاي جديد 81
تعمير و نگهداري پايين و کم 81
محدوديت هاي استفاده از درايوهاي متغيير ساز فرکانس 81
1- محدوديت کاربرد در موتورهايي که نيازمند به گشتاور بالا در سرعت کم دارد 81
2- محدوديت هاي خنک سازي موتور 82
3- ظرفيت موتور براي کار در سرعت متغيير 82
4- محدوديت اندازه و قيمت 82
اصول کار ASD و ساختمان آن 83
1- بخش يكسوساز 83
2- بخش واسط 83
3- بخش اينورتر 83
4- بخش کنترل 83
انواع دستگاه هاي کنترل دور موتور 84
کنترل دور پمپ ها و فن ها 85
قوانين افينيتي سيالات و صرفه جويي انرژي در کاربرد پمپ ها و فن ها 86
اثر کاهش دور بر بازده سيستم پمپ 87
محاسبات صرفه جويي انرژي کنترل دور پمپ و فن 89
روش اندازه گيري انرژي الكتريكي 90
روش استفاده از اطلاعات نامي و درصد بار موتور 90
استفاده از منحني و مشخصات پمپ يا فن 91
محاسبات صرفه جويي اقتصادي کنترل دور پمپ و فن 93
استفاده از موتورهاي چند سرعت (MSM) 93
تغيير سرعت در موتورهاي چند سرعت 94
انواع موتورهاي چند سرعت 94
1- موتورهاي چند سرعت تک سيم پيچه (دالاندر) 94
2- موتورهاي چند سرعت با چند سيم پيچ 95
موتورهاي با بيش از دو سرعت 96
مشخصه بازدهي موتورهاي چند سرعت 96
ظرفيت گشتاور و قدرت موتورهاي چند سرعت 97
قيمت هاي نسبي 97
تغيير قطر پولي تسمه ها 99
فصل 6 / بکارگيري ESD در بارهاي با سرعت ثابت 102
تلفات موتور 103
1- تلفات ثابت شامل 103
2- تلفات متغيير که با بار تغيير مي نمايند شامل 103
تلفات اهمي 104
تلفات هسته 105
تلفات مكانيكي 105
تلفات پراکنده بار 106
دسته بندي تلفات موتور از نظر وابستگي به بار 106
تلفات وابسته به بار 107
تلفات مستقل از بار 107
اثر تغييرات ولتاژ بر تغييرات تلفات در موتورهاي القايي 107
اثر اندازه ي موتور بر کاهش تلفات موتورهاي الكتريكي 108
پتانسيل صرفه جويي انرژي با استفاده از دستگاه ESD 109
موارد استفاده از دستگاه هاي ESD 110
فصل 7 / مديريت زمان کارکرد موتور 111
کاهش مصرف انرژي 112
جلوگيري از خاموش – روشن کردن هاي اضافي 113
کاهش هزينه ناشي از نرخ انرژي ارزان تر 114
فصل 8 / استفاده از اتصال هميشه ستاره در حالت کم بار تغذيه موتور 115
انواع روش هاي راه اندازي موتور القايي 116
راه اندازي ستاره – مثلث موتور 117
شرايط لازم در اتصال هميشه ستاره براي صرفه جويي در مصرف انرژي 118
فصل 9 / استفاده از تجهيزات انتقال نيروي مكانيكي با بازده بيشتر در موتور 121
تسمه 122
1- تسمه تخت 123
2- تسمه V شکل 124
3- تسمه شيار دار V شکل 124
4- تسمه سنکرون 124
فعاليت هاي پيشنهادي براي استفاده از تسمه ها 125
ملاحظات استفاده از تسمه هاي سنکرون براي پمپ ها و فن سانتريفيوژ ها 125
محاسبات صرفه جويي اقتصادي و انرژي در سيستم هاي انتقال نيروي مكانيكي با بازده بيشتر 126
فصل 10/ نگهداري و تعمير مناسب سيستم هاي موتور 128
نگهداري موتورهاي الكتريكي 130
کنترل دما و خنک سازي و تميز کردن موتورهاي الكتريكي 131
روغن کاري و گريس کاري موتورهاي الكتريكي 133
ضريب سرويس موتور 136
نصب مناسب بيرينگ ، فن و كوپلينگ ها 136
نصب مناسب موتور و جلوگيري از لرزش نا مناسب آن 136
شرايط کارکرد 138
انجام تست هاي حرارتي ، ارتعاشي ، صوتي 138
1- تست حرارتي 138
2- تست ارتعاش 139
3- تست صوتي 139
انجام تست هاي الكتريكي 140
تعمير يا جايگزيني موتورهاي الكتريكي 140
فصل 10 / راهکارهاي مديريتي 143
عناصر يک برنامه ي موثر مديريت انرژي 144
1- الزامات بالا بردن مديريت انرژي 144
2- منصوب کردن يک هماهنگ کننده انرژي 144
3- فراهم کردن مشارکت کارکنان 145
4- مطالعات هدايت انرژي 145
5- سازمان دهي داده هاي انرژي 146
6- آناليز بررسي نتايج 147
7- گسترش يك سازمان گسترده مديريت انرژي 147
آگاهي از صورت حساب تاسيسات 148
سازمان دهي صورت حساب تاسيسات و ساخت اطلاعات 148
تفسير صورت حساب تاسيسات 150
انواع هزينه هاي مندرج در صورت حساب 152
1- هزينه سرويس 152
2- هزينه انرژي 152
3- هزينه هاي ديماند 152
انواع هزينه هاي ديماند 153
1- هزينه ديماند مستقيم 153
2- هزينه هاي ديماند جاداده شده در هزينه سرويس 153
3- تركيب هزينه ديماند و هزينه انرژي 153
هزينه ضريب قدرت 153
استفاده از اطلاعات صورت حساب به منظور شناخت فرصت ها 154
چک ليست کاهش هزينه هاي الكتريكي 155
درست کردن ليست موتور و اطلاعات صورت کالا 155
بدست آوردن اطلاعات ثبت شده بر روي پلاک موتور 156
نمايه زمان بارداري موتور 157
عملکرد اندازه گيرها 157
حساسيت بار موتور به سرعت آن 158
جمع آوري اطلاعات مورد نياز 159
تذكرات ايمني در جمع آوري اطلاعات 160
ولتا مهيا شده ورودي 160
خريد ابزارهاي تست موتور 160
نقش ولتاژ در سيستم توزيع کارخانه 160
اضافه يا کاهش ولتاژ 161
نامتعادلي ولتاژ 163
بهينه سازي سيستم توزيع الكتريكي کارخانه 164
1- رفع مشکل اتصالات ضعيف 164
تست افت ولتاژ 165
دستگاه مادون قرمز ترموگراف 165
2- حل مشکل ضريب قدرت پايين 166
3- رفع مشکل نامتعادلي ولتاژ 166
4- رفع مشکل بالا يا پايين بودن ولتاژ 168
5- حل مشکل هادي هاي کوچکتر از حد معمول 168
6- حل مشکل تلفات و نشتي عايقي 169
فصل 11 / نتيجه گيري 170
منابع و مآخذ 179
مقدمه :
موتورهاي الكتريكي بزرگترين مصرف كننده ي انرژي الكتريكي هستند و به طور گسترده اي دربخش هاي مختلف صنعتي ، خانگي ، كشاورزي ، اداري و عمومي ، در پمپ ها ، فن ها ، سيستم هاي سرمايش و گرمايش ، دمنده ها ، كمپرسورهاي هوا ، نوارهاي نقاله ، لوازم برقي خانگي مانند يخچال ، فريزر ، ماشين لباسشويي ، پروانه هاي مكش هوا ، جارو برقي ، چرخ گوشت ، آب ميوه گيري ،همزن ، خرد كن ها ، سشوار ، چرخ خياطي ، وسايل صوتي و تصويري ، دستگاه هاي ادراي ، اتومبيل ها ، اسباب بازي ها و … كاربرد دارند .
با توجه به گستردگي سيستم هاي داراي موتور الكتريكي و سهم قابل توجهي كه اين سيستم ها در مصرف انرژي الكتريكي در تمام بخش ها دارند ، پرداختن به برنامه بهينه سازي مصرف انرژي در سيستم هاي موتور الكتريكي در كليه بخش ها اهميت ويژه اي دارد .
اين امر ، هم به دليل كاهش مصرف و تقاضاي انرژي و هم به دليل اثرات مثبت زيست محيطي و كاهش گازهاي گلخانه اي ناشي از نياز كمتر به احداث نيروگاه ها داراي اهميت است .
يك تصور غلطي که در صنعت وجود دارد اين است که کاهش هزينه با خاموش کردن دستگاه ها به وجود مي آيد . اما بايد دانست برنامه هاي مديريت انرژي ، طراحان را به توليد محصولات و يا ارائه خدمات با حداقل مصرف انرژي دعوت مي کند .
مديريت انرژي وظيفه يك شخص خاص و يا يك سرمايه گذاري در زمان خاص نمي باشد ، بلكه مديريت انرژي يك تلاش مشخص در حال پيشرفت و قدم به قدم به منظور بهبود راندمان انرژي مي باشد .
به طور كلي منافعي كه از يك برنامه مديريت انرژي خوب ، بدست مي آيد عبارتند از :
- افزايش راندمان محصولات
- کاهش انرژي مصرفي
- رسيدن به يك ضريب قدرت بالا
- تصحيح ضريب قدرت
موتورهاي القايي
و روش هاي مديريت انرژي در آنها
اجزاي سيستم موتور الكتريكي :
يك سيستم موتور الكتريكي از چندين بخش شامل منبع تغذيه الكتريكي ، كنترل كننده ، موتور الكتريكي ، سيستم انتقال نيرو و بار مكانيكي تشكيل شده است . به طور كلي يك سيستم موتور الكتريكي را مي توان به دو بخش اصلي الكتريكي و مكانيكي تقسيم نمود .
شکل 1-1- اجزاي سيستم موتور الكتريكي
1- منبع تغذيه الكتريكي و تجهيزات آن :
اين زير بخش شامل تمام تجهيزاتي است كه به نوعي در تامين توان الكتريكي سيستم با ولتاژ و فركانس مناسب سهيم هستند . ترانسفورماتورها ، خازن هاي اصلاح ضريب توان ، فيلترهاي خط ، راكتورها و … .
كابل ها ، شينه ها ، وسايل قطع و وصل توان الكتريكي مانندكليدها و بريكرها در اين زير بخش قرار دارند .
در فصل 2 به طور مفصل درباره خازن هاي اصلاح ضريب قدرت صحبت خواهيم نمود .
2- تجهيزات راه اندازي و كنترل موتور :
اين زير بخش شامل تجهيزات راه اندازي ، حفاظت و كنترل كاركرد موتور است . انواع راه اندازهاي موتور مانند راه انداز ستاره – مثلث و راه انداز نرم (Soft Start) وكنترل كننده هاي موتور مانند دستگاه هاي كنترل دور (ASD) از تجهيزات اين زير بخش مي باشند .
3- موتورهاي الكتريكي :
موتور الكتريكي وسيله اي براي تبديل انرژي الكتريكي به انرژي مكانيكي مي باشد . در زير سه نوع از موتورهاي الكتريكي كه بيشتر مورد استفاده قرار مي گيرند را معرفي مي كنيم :
موتورهاي DC : اين موتورها قابليت كنترل پذيري بالايي دارند و در مواردي كه به كنترل دقيق دور و گشتاور نياز مي باشد مورد استفاده قرار مي گيرند .
موتورهاي AC سنكرون : اين موتورها داراي بازده و ضريب توان بالاتري نسبت به ديگر انواع موتورها مي باشد . اين موتورها در اندازه هاي بزرگ در حد مگاوات و براي بارهاي پيوسته و همچنين در توان هاي پايين براي فن هاي با سرعت ثابت مورد استفاده قرار مي گيرد .
موتورهاي AC آسنكرون (القايي) : اغلب موتورهايي كه در صنعت مورد استفاده قرار مي گيرند از نوع موتورهاي القايي هستند . تخمين زده مي شود كه حدود 90 درصد موتورهاي الكتريكي مورد استفاده از نوع القايي مي باشند . اين موتورها كه عمدتاً از نوع سه فاز قفس سنجابي هستند به دليل عدم نياز به جاروبك و در نتيجه تعمير و نگهداري كمتر ، ارزان بودن ، كم بودن هزينه هاي نگهداري ، سادگي ساختمان و قابليت اطمينان زياد ، بيشترين استفاده را دارند .
از محدوديت هاي كاركرد موتورهاي القايي ، مشخصه گشتاور – سرعت آنها و مشكلات ناشي از كنترل است . در سال هاي اخير با پيشرفت هاي قابل ملاحظه در فناوري الكترونيك قدرت ، قابليت كنترل دور و گشتاور اين موتورها به ميزان قابل ملاحظه اي افزايش يافته است . لذا انتظار مي رود كه گستردگي كاربرد موتورهاي القايي در آينده نيز تداوم داشته باشد .
امروزه دركشورهاي توسعه يافته به ازاي هر فرد 3 كيلووات موتور الكتريكي وجود دارد كه بيشتر آنها موتورهاي القايي مي باشند .
به دليل آنكه بيشتر موتورهاي القايي تنها از برق تك فاز يا سه فاز استفاده مي كنند ، براي تغيير سرعت اين دسته از موتورها از مبدلهاي فركانسي (Converter هاي قدرت ) استفاده مي شود . اكنون در كشورهاي توسعه يافته ، حدود 10 درصد از همه موتورهاي القايي توسط اين مبدل ها ، براي بارهاي سرعت متغيير ، مورد استفاده قرار مي گيرند
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.