پایان نامه بررسي و نقش جايگاه مردان در تنظيم خانواده و كاهش فرزندان
چكيده
هدف از پژوهش بررسي و نقش جايگاه مردان در تنظيم خانواده و كاهش فرزندان مي باشد . مسأله افزايش بي رويه جمعيت يكي از مسايل مهمي است كه تمام ابعاد زندگي بشر را تحت تأثير قرار داده است. با توجه به برآورد سازمان ملل، ایران در حال حاضر هجدهمین کشور پر جمعیت جهان است.توجه به دخیل کردن مردان در تنظیم خانواده به منظور كنترل جمعيت از اهميت ويژه اي برخوردار است. درپژوهش حاضر میزان مشارکت مردان در برنامه های تنظیم خانواده پس از آموزش گروهی همسرانشان مورد ارزیابی قرار گرفت.
اين پژوهش يك مطالعه نيمه تجربي است كه درآن پژوهشگر متغير مستقل آموزش گروهي روشهاي پیشگیری از بارداري را بر100 نمونه پژوهش اعمال داشته و اثرآن را روي متغير وابسته مشاركت مردان در تنظيم خانواده،موردسنجش قرارداده است.جامعه پژوهش شامل کلیه زنان تحت پوشش روشهای طبیعی تنظیم خانواده خانه های بهداشت بود. ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه و چك ليست مشاهده ای خود ساخته بود که روایی و پایایی آن با استفاده از نظرات صاحب نظران وروش باز آزمایی مورد تأیید قرار گرفت. به منظوردستيابي به نتايج از نرم افزار SPSS و آزمونهاي آماري توصیفی واستنباطی استفاده گرديد.
یافته هاي اين پژوهش ميانگين نمره ميزان آگاهي در گروه مداخله و همسرانشان قبل و بعد از آموزش گروهي، تفاوت معني دارآماري داشت P<0/001)).51% از واحدهای پژوهش و همسرانشان، پس ازآموزش گروهي،تحت پوشش روشهاي مؤثر تنظيم خانواده قرارگرفتند.
با توجه به نتایج بدست آمده، آموزش گروهي برای همسران، به منظور افزایش مشارکت مردان در برنامه های تنظیم خانواده توصیه می شود.
فصل اول
طرح تحقيق
مقدمه
دركنار پرداختن به برنامه هاي توسعه مانند سواد آموزي ، اشتغال ، تامين مسكن ، حفظ محيط زيست ، بهداشت و درمان بهبود موقعيت اجتماعي زنان و غيره راهي مهمتر و موثر تر براي بشر امروز با افزايش مهار نشده جمعيت شناخته شده است. بر اساس تعريف سازمان بهداشت جهاني تنظيم خانواده شامل اقداماتي است كه افراد و زوجهارا ياري مي دهد تا از داشتن فرزند نا خواسته جلوگيري كنند كه باعث مي شود تعداد فرزندان كاهش يابد. شوراي اقتصادي و اجتماعي سازمان ملل متحد در سال 1991 ميلادي با انتخاب نام كنفرانس
International conterenceon population development( Icpd)
به وضوح جمعيت را به توسعه مربوط دانست و در اولين كميته آْمادگي براي كنفرانس جمعيت و توسعه به اين نتيجه رسد كه جمعيت رشد اقتصادي پايدار و توسعه پابر جا بايد موضوع اصلي كنفرانس قاهره باشد .
مسأله افزايش بي رويه جمعيت يكي از مسايل مهمي است كه تمام ابعاد زندگي بشر را تحت تأثير قرار داده است.با توجه به برآورد سازمان ملل، ایران در حال حاضر هجدهمین کشور پر جمعیت جهان است.توجه به دخیل کردن مردان در تنظیم خانواده به منظور كنترل جمعيت از اهميت ويژه اي برخوردار است. مردان می توانند از طریق ایجاد محدودیت و فاصله گذاری بین فرزندان، کمک درمصرف کنتراسپتیوها و کمک در سلامت مادران باردار درحفظ سلامت زنان نقش موثری داشته باشند .درحال حاضر طرحهاي تنظيم خانواده دراين جهت است كه مردان را براي مشاركت بيشتر دراين زمينه،ترغيب و به آنان تفهيم كنند كه 50 درصد مسئوليت دراين برنامه ها را مردان بعهده دارند. در رابطه با نقش مردان در اجرای برنامه های تنظیم خانواده دكتر پراميلا[1]اظهار می کند که:احساس دروني من اين است كه اكنون پاي مردان بيشتر به برنامه هاي تنظيم خانواده كشيده شده است. اما اين امر فرآيندي طولاني خواهد داشت و ما به برنامه هاي بيشتري براي برانگيختن و راهنمايي كردن مردان نياز داريم. با توجه به آمار منتشر شده در كشور ما ميزان مشاركت مردان در استفاده از روشهاي پيشگيري از بارداري در سال 86 در استان فارس شهرستان لامرد به نسبت يك به 3/2 بوده است. اين ميزان درسال 86 در استان فارس و در خانه هاي بهداشت تحت پوشش شبكه بهداشت لامرد يك به 1/2 بوده است .از طرفي بنا به بافت فرهنگي كشور ما و غالب بودن تصميمات مردان درخانواده، و نيز به لحاظ اين كه مردان محدوديت باروري نداشته و امكان تعدد زوجات برای آنان وجوددارد، توجه به دخیل کردن مردان در استفاده از روشهاي پيشگيري از بارداري، از اهميت ويژه اي برخوردار می باشد.
با توجه به اينكه اغلب پرسنل شاغل در مراکز بهداشتی درمانی كشور ما را خانمها تشكيل مي دهند و مراجعه مردان به اين مراکز به دلیل تداخل ساعات كاري آنها، بندرت صورت می گیرد وبا توجه به اهميت نقش مردان در برنامه هاي تنظيم خانواده، آموزش غير مستقيم مردان از طریق شرکت دادن همسران آنها در آموزشهاي گروهي و ارائه جزوات و پمفلت هاي آموزشي به آنها، لازم وضروری می باشد.برهمين اساس پژوهشگر برآن شد پژوهشي تحت عنوان بررسي ميزان مشاركت مردان در برنامه هاي تنظيم خانواده پس از آموزش گروهي همسرانشان با هدف مقايسه ميزان آگاهي واحدهاي مورد پژوهش از برنامه هاي تنظيم خانواده قبل و بعد از آموزش گروهي،مقايسه ميزان آگاهي مردان از برنامه هاي تنظيم خانواده قبل و بعد از آموزش گروهي همسرانشان و تعيين ميزان بكارگيري انواع روشهاي مؤثر تنظيم خانواده توسط واحدهاي مورد پژوهش وهمسرانشان بعد از آموزش گروهي را انجام دهد. امید است نتایج این پژوهش بتواند در جلب مشارکت مردان در برنامه های تنظیم خانواده تاثیر گذار باشد.(شادپورک ،1379)
بيان مسئله
اين پژوهش با هدف تبيين جايگاه خانواده در آموزههاي ديني و روانشناختي و بررسي تفاوتهاي زن و مرد تدوين يافته است. از اين رو، تاكنون در رابطه با جايگاه خانواده از دو منظر مزبور و همچنين تفاوتهاي زن و مرد و اشتراكات آنان، تحقيق و پژوهش جدي صورت نگرفته است. در اين مثال، سعي شده اين مسئله در منابع ديني و روانشناختي به صورت جدي و با روش تحليلي و توصيفي مورد بررسي قرار گيرد. يافتههاي اين پژوهش بسيار ارزشمند و قابل استفاده براي خانوادهها، مربيان و برنامهريزان خواهد بود. در اين پژوهش به تفاوتهاي عاطفي، روانشناختي و گرايشهاي ذاتي هر يك از زن و مرد توجه، و به اشتراكات زن و مرد در حوزههاي گوناگون پرداخته شده است.
به طور كلي هر پژوهشي در برخورد با يك مسئله آغاز مي گردد و وجود مسئله مورد تحقيق از ضروريات يك تحقيق است.
و در اين جا ما قصد داريم تعريف دقيق از مسئله مورد ارائه دهيم.
تنظيم خانواده به عنوان راهي مهم و موثر براي مقابله بشر امروز با افزايش جمعيت شناخته شده است از سال 1994 بهداشت بار وري جايگزين تنظيم خانواده شده است. كه يكي از جنبه هاي آن تنش و جايگاه مردان است
براي كمك به مردان درباره روشهاي مختلف تنظيم خانواده آگاهي از اطلاعات آنها در اين مورد و نقش آموزش در افزايش اين آگاهي اهميت دارد به طور معمول مردان يا شوهران در خصوص تنظيم خانواده تصميم گيري مي كنند بر اساس تعريف سازمان بهداشت جهاني تنظيم خانواده شامل اقداماتي است كه افراد و زوجها را ياري مي دهد تا از داشتن فرزند ناخواسته جلوگيري كنند و فقط زماني كه مي خواهند بچه دار شوند فاصله بين فرزندان خود را تنظيم كنند زمان تولد فرزندان خود را با سن و شرايط زندگي خود تطبيق دهند و آگاهانه درباره تعداد فرزندان خود تصميم بگيرند از سال 1994 كه كنفرانس جهاني جمعيت و توسعه در قاهره بر گزار شد واژه تنظيم خانواده جاي خود را به مفهوم گسترده تر بهداشت باروري دارد و بعد از آن نيز همراه با واژه حقوق باروري به فراواني مورد استفاده قرار گرفت بهداشت باروري ابعاد و جلوه هاي گوناگون دارد كه از جمله آن نقش و جايگاه مردان است مردان بيش از نيمي از جامعه را تشكيل مي دهند و با توجه به ساختار فرهنگي سنتي كشور نقش مهمي در تصميم گيري ما دارند براي كمك به آنها واخذ تصميم صحيح لازم است كه به آنها درباره روشهاي مختلف تنظيم خانواده فوايد و حضرات تك تك روشها آگاهيهايي داده شود برنامه هاي كه تا كنون در كشور داشته ايم تيتر براي خانم ها بوده و هيچ برنامه مدوني در جمعيت ارتقاي آگاهي مردان وجود نداشته است با تو جه به مسائل فوق و نقش موثر آقايان در امور مختلف آگاهي دادن به آنها در زمينه تنظيم خانواده ضرورتي اجتناب نا پذير است بنا به گزارش سازمان ملل متحد فقط يك به يك سوم از مردان مورد مطالعه كشور هاي جهان سوم تنظيم خانواده را مسووليت مشترك زن و مرد مي شمارند و دو سوم بقيه آن را از اختيارات مرد مي دانند مردان براي آگاهي از نقش و اثر خود در قلمرو بهداشت با روري نيازمند اطلاع رساني و فراهم شدن خدمات اند.(عباسی ،1380)
آدمي از نخستين روزهاي حضور خود بر عرصه خاك و از همان لحظههاي آغازين شكوفايي جوانههاي تأمل و انديشه بر شاخسار حيات دنيايي، به خوبي دريافته است كه تشكيل خانواده و گزينش همسر بهترين و منطقيترين راه براي تبلور سكون و كسب آرامش و مطمئنترين سكوي پيشرفت و بالندگي است. اين امر نشانگر اين حقيقت است كه نياز به خانواده، يكي از اساسيترين و طبيعيترين نيازهاي انسان به شمار ميآيد. بسياري از مشكلات رواني و خستگيهاي جسماني حاصل از فعاليتهاي زندگي روزمره توسط يك خانواده و همسر مناسب، التيام يافته و برطرف ميگردد. به همين دليل، خانواده يگانه سازمان اجتماعي است كه از ديرباز، عموميت و دوام ويژهاي در زندگي بشر داشته است. حتي پيش از تشكيل هر دولت و سازماني براي تمركز و مديريت فعاليتهاي انسان، خانواده شكل گرفته است. اگر چه در طول تاريخ خطراتي براي آن به وجود آمده و تا مرز سقوط نيز پيشرفته، ولي به دليل استحكام روابط انساني و به دليل محور بودن در برآورده كردن نيازهاي حياتي انسانها، به كارش ادامه داده و از پراكندگي رهايي يافته است.
مردمشناسان اعتقاد دارند كه علت استمرار و دوام خانواده به اين دليل است كه اين كانون مقدس به آساني و به بهترين وجه حوايج انسانها را برآورده نموده و نيازهاي آنان را برطرف مينمايد. در رابطه با جايگاه، نقش، اركان، مديريت خانواده و تفاوت زن و مرد به عنوان اركان اصلي خانواده، پژوهشهايي انجام گرفته، ولي به صورت جامع و با نگاهي ديني، روانشناختي و گسترده، به آن پرداخته نشده است. به همين دليل در اين نوشتار سعي شده با توجه به آموزههاي ديني و روانشناختي به مباحث خانواده و تفاوت زن و مرد پرداخته شود. همچنين به هدف بهرهمندي بيشتر محققان و برنامهريزان و حتي خانوادهها، سعي شده مباحث جامعيت و اتقان كافي داشته باشند و نگاهي كاربردي به بحث شده باشد.(ایمانی ،1378)
[1] Pramilla
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.