پایان نامه بررسی رابطه پنج عامل بزرگ شخصیتی نئو بر رضایت از زندگی در دانشجویان
فهرست مطالب
چکیده
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1: مقدمه
2-1: بیان مسئله
3-1: اهمیت پژوهش
4-1: سئوالات پژوهش
5-1: تعاریف عملیاتی
6-1: تعاریف مفهومی
فصل دوم: ادبیات تحقیق
1-2: مبانی نظری تحقیق
1-1-2:رویکرد صفات در شخصیت
1-1-2: پنج عامل شخصیت
1-1-1-2: روان نژند گرایی (N)
2-1-1-2::برونگرایی (E)
3-1-1-2: انعطاف پذیری (O)
4-1-1-2: دلپذیر بودن: (A)
5-1-1-2: با وجدان بودن (C)
2-1-2: تحقیقات بین فرهنگی
3-1-2:رضایت از زندگی
2-2: تحقیقات پیشین مربوط به موضوع پژوهش
فصل سوم: روش تحقیق
1-3: روش تحقیق
2-3: جامعه آماری
3-3: نمونه و روش نمونه گیری
4-3:ابزار پزوهش
1-3-3: پرسشنامه پنج عاملی شخصیت نئو
2-3-3:پرسشنامه رضايت از زندگي
4-3: روش جمع اوری اطلاعات
5-3: روش تجزیه و تحلیل داده ها
فصل چهارم: یافته های پژوهش
فصل پنجم: بررسی نتایج تحقیق
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی میزان پیش بینی کنندگی پنج عامل شخصیتی NEO و خرده مقیاس های آن از رضایت از زندگی (رضایت از خود، محیط زندگی،مدرسه،دوستان،خانواده)در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور شهرستان لامرد می باشد، که نتایج آن می تواند در امر مشاوره، تحصیل و درمان مفید باشد.
با روش تحقیق توصیفی 50 دختر و 50 به صورت نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از بین دانشجویان پیام نور لامرد انتخاب گردیدند. و با پرسشنامه های استاندارد نئو و رضایت از زندگی مورد سنجش قرار گرفتند.
نتايج تحقیق نشان داد كه هیچ کدام از پنج عامل شخصیت نتوانستند رضایت کل را پیش بینی نمایند . اما در پیش بینی خرده مقیاسهای رضایت از زندگی توسط پنج عامل شخصیت، نتایج متفاوت بود. عامل باوجدان بودن و خرده مقياس پيشرفت طلبي، رضايت از خانواده را ، عامل دلپذير بودن و خرده مقياس درستكاري، رضايت از دوستان را ، عامل برونگرايي، رضايت از مدرسه ، رضايت از محيط زندگي و رضايت از خود فرد را و عامل دلپذير بودن با خرده مقياس فرمانبرداري مي تواند رضايت از خود فرد را به طور معنی داری پيش بيني نمايد.
نتایج فوق نشان داد که بر خلاف تحقیقات گذشته عامل نروتیک بودن(به طور منفی) و عامل برونگرایی (به طور مثبت) نتوانستند رضایت از زندگی کل را پیش بینی نمایند. با توجه به اینکه تحقیقات کمی در باره پیش بینی کنندگی خرده مقیاسهای پنج عامل شخصیت نئو بر خرده مقیاسهای رضایت از زندگی صورت گرفته است، نتایج حاضر می تواند تحقیقات انطباقی زیادی را در جوامع فرهنگی و اجتماعی دیگر به وجود آورد.
تحقیق حاضر نیز همسو با تحقیقات گذشته نشان داده است که زنان در هر چهار عامل نروتیک بودن، انعطاف پذیری، برونگرایی، و با وجدان بودن، برتر از مردان هستند. و تنها در عامل دلپذیر بودن، تفاوت معنی داری یافت نگردید. نتایج تحقیق در زمینه تفاوتهای جنسیتی، می تواند محرک سئوالات و تحقیقات فراوانی گردد.
کلیدواژه: پنج عامل بزگ شخصیت نئو، رضایت از زندگی، ویژگیهای شخصیتی، خرده مقیاسهای شخصیت.
فصل اول
کلیات پژوهش
1-1: مقدمه
هدف از این تحقیق بررسی میزان پیش بینی کنندگی پنج عامل شخصیتی NEO و خرده مقیاس های آن از رضایت از زندگی (رضایت از خود، محیط زندگی،مدرسه،دوستان،خانواده)در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور شهرستان لامرد می باشد، که نتایج آن می تواند در امر مشاوره، تحصیل و درمان مفید باشد.
شخصیت، الگوههای بی نظیر و بی همتای تفکر و رفتار هر فرد است(یانگ و وانگ[1]،2005) . شخصیت افراد با صفات شخصیتی ظهور می یابد البته صفات برای هر نظریه پرداز، معنی خاص خود را دارد(ویگینز[2]،1997،ص98). صفات به آن دسته از ویژگیهای شخصیتی اطلاق می شود که در طول زمان و در موقعیت های مختلف پایدار است(پروین،2002،ص185 ) به رغم این تفاوت، نظریه پردازن صفات توافق دارند که رفتار انسان و شخصیت وی را می توان در یک سلسله مراتب سازماندهی کرد.(پروین،2002،ص 187).
اگر ابعاد اساسی شخصیت را کشف کرده باشیم، نقطه عطفی در روانشناسی شخصیت خواهد بود.(مک کری و جان 1992 ص 176). در بررسی این ابعاد شخصیت، امروزه بعضی از محققین به این نتیجه رسیده اند که خطوط کلی پنج عاملی، بهترین فرضیه عملی برای معرفی جامع ساختار صفات است.(دی رد، پروجینی،1998).
حدود دو دهه قبل مدل پنج عاملی شخصیت(FFM) پدیدار گشت و به جایگاه رفیعی در تحقیقات بر روی شخصیت افراد نرمال و بهنجار جامعه تبدیل شد. کاملترین نخسه ای که برای پنج عامل شخصیت، ارائه شده است، پرسشنامه تجدید نظر شده نئو((NEO-PI-R ارائه شده توسط کاستا و مک کری 1992 می باشد.( مک کورد و پروکتر[3] 2009).
توانایی خاص FFM ارائه یک مدل یکپارچه و مشترک برای مقایسه و برآورد کردن مجموعه کوناگونی از صفات در یک ساختار سلسله مراتبی است (Funder,2001). از پنج عامل بزرگ شخصیت FFM)) در مجموعه های گوناگون و وسیعی از تحقیقات استفاده شده است. تحقیقات بر روی تفاوتهای جنسی(shiner&Caspi, 2003) ، تحقیقات بر روی روانشناسی سلامت (Segerstrom ,2000) و حتی انواع و گونه های مختلف حیوانی (Gosling&John ,1999).
FFM در مقایسه با مشهورترین صفات شخصیت دیگر، قادر است به نحو شایسته تری ، به صورت انتزاعی، یک مدل توصیفی یکپارچه را از شخصیت ارائه دهد که هیچ مدل شخصیتی دیگر نتوانسته است( وایدگر[4]،2005).
در آغاز دهه 1990 روانشناسان شخصيت به طور روزافزوني به اين نتيجه رسيدند كه تفاوتهاي فردي افراد نرمال را مي تواند بر حسب پنج بعد يا تمايل[5] نشان داد يعني نروتیک بودن[6]، دلپذیر بودن[7]، با وجدان بودن[8]، برونگرایی[9] و انعطاف پذیری[10].( ماتیوس[11] و همکاران 2003، چامورو و پریموزیک[12] 2007).
اگر چه همبستگي دروني ميان اين عوامل، بخصوص نروتيك بودن با برونگرايي و برونگرايي با انعطاف پذيري بعيد است اما همه اين پنج عامل با يكديگر يك نيمرخ كامل از گرايشات رفتاري ، عواطف باثبات و الگوههاي شناختي را تشكيل مي دهند.(چامرو و پرموزیک،2009).
افراد با برونگرايي بالا اكثراً مثبت انديش، خوش بين، متمايل به ريسك، تمايل به شلوغي و در جستجوي شگفتي و حيرت هستند، افراد با وجدان بالا، مستقل تر و تواناتر[13] باریک بین و دقیق، مسئولیت پذیرو مجکم و استوار هستند. افرادی که ویژگی دلپذیرتری دارند، صمیمی[14] مشتاق و علاقه مند و خیلی علاقه مند به دیگران و مشتاق کمک به دیگران هستند. شخص با نروتیک بالا نسبتا نااستوار هستند، به آسانی وحشت زده می شود، خشن، افسرده و عصبانی است.. از لحاظ تئوریکی شخص تیپ نروتیکی مستعد برای یک رفتار خاص، تحت فشار اجتماعی است.
سبک انعطاف پذیری اشاره دارد به توانایی برای قبول تجربیات گوناگون و فرهنگهای مختلف، همیشه یک کنجکاوی بیان می کند و تخیلی تر[15](Imagination) هستند. (وانگ و یانگ،2005). در كل مدل پنج عاملي احتمال يكپارچه كردن تئوريهاي شخصيت را ارئه داده است(استندرف و آنجلیتنر[16]،2004). اساس مدل پنج عاملي كه شامل ايتم هاي خودگزارشي است بر تجربيات آزمودنيها، نگرشها، انگيزش و حواس و احساسات فرد بنا شده است( نذیر[17] و همکاران 2009).
در سه مرحله ساخت و تجدید نظر آزمون، کاستا و مک کری (1985، 1989،1992) پرسشنامه ای را تنظیم کرده اند که به پرسشنامه تجدید نظر شده شخصیت(NEO-PI-R) شهرت دارد و پنج عامل اصلی در شخصیت را می سنجد. آنها در ابتدا بر سه عامل شخصیت یعنی روان آزرده خویی، برون گرایی و پذیرا بودن تاکید کرده و عنوان پرسشنامه شخصیت NEO را انتخاب کردند. متعاقب آن، عوامل سازگاری و مسئولیت پذیری را نیز به آن اضافه کردند تا با الگوی پنج عاملی انطباق پیدا کند. به علاوه، هر یک از این پنج عامل را به شش وجه خاص تقسیم کردند، وجوه مورد نظر، صفات یا ابعادی را نشان می دهد که تشکیل دهنده پنج عامل شخصیت هستند.
مک کری و کاستا(1997)معتقدند که ساختار پنج عاملی شخصیت، جهانی است. شواهد گسترده آنها بر اساس ترجمه ابزار پنج عامی خودشان به نام(سیاهه تجدید نظر شده شخصیت[18]) بود، که در مدت کوتاهی به چندین زبان ترجمه شد و در واقع، همان پنج عامل عمده با نظم زیادی به دست آمد.
به طور خلاصه، شواهد در حال افزایشی (ولی هنوز محدود) وجود دارد که نشان می دهد افراد متعلق به فرهنگ های متفاوت و گویش های گوناگون، خصوصیات شخصیتی افراد را شبیه به پنج عامل عمده استنباط می کنند. دی رد پروجینی[19] و همکاران(1998) به این نتیجه رسیدند که خطوط کلی الگوی پنج عاملی، بهترین فرضیه عملی برای معرفی جامع ساختار صفات است.
رضایت از زندگی یک احساس قابل دست یافتنی،همچون بهزیستی،خوشبختی یا چیزهایی مشابه در مورد رضایت از زندگی است(شیچمن و کوپر[20]،1984). مازلو(1988) معتقد است که درجه بالایی از رضایت از زندگی تحت نفوذ زمینه های مختلف همچون سلامتی، خانواده،فراغت،آسودگی و سرنوشتی که فرد در طی زندگی داشته است می باشد. همچنین ادگینتون[21](1995).
مشهورترین مقیاس رضایت از زندگی(SWLS) توسط دینر و همکاران(1985) پیشنهاد شده است. این مقیاس یک ارزیابی کلی را برای اندازه گیری اندیشه رضایت از زندگی بکار می برد.
تجزیه و تحلیل نتایج تحقیقات نشان داده است که این فرضیه که بین نیمرخهای شخصیتی ، بخصوص بر اساس پنج عامل شخصیت نئو افراد شاد و نا شاد و راضی از زندگی و ناراضیان از زندگی تفاوت وجود دارد، تایید شده است(رمانیا[22] و همکاران،1997).
در تحقیق حاضر با بررسی مجدد میزان پیش بینی کنندگی پنج عامل شخصیتی بر میزان رضایت از زندگی در محیط اجتماعی و فرهنگی شهرستان لامرد، به بررسی میزان پیش بینی کنندگی کلیه خرده مقیاس های پنج عامل شخصیت(30 خرده مقیاس) و تفاوتهای جنسی پرداخته خواهد شد.
2-1: بيان مسئله
این تحقیق به بررسی بررسی ارتباط پنج عامل بزرگ شخصیتی نئو و خرده مقیاسهی آن بر رضایت از زندگی در دانشجویان دانشگاه پیام نور لامرد پرداخته است. فهم و شناخت این ویژگیهای انسانی، می تواند در امر مشاوره، درمان، تحصیل و بهداشت روانی کمک کننده باشد. تحقیقات گذشته به مسئله بررسی پیش بینی کنندگی پنج عامل شخصیت توجه داشته اند.این تحقیق علاوه بر بررسی این موضوع در جامعه فرهنگی،اجتماعی شهرستان لامرد و توجه به تفاوتهای جنسی دختران و پسران به بررسی خرده مقیاس های پنج عاملی شخصیت (شامل 30 خرده مقیاس) در پیش بینی کنندگی رضایت از زندگی و تفاوتهای جنسیتی در این 30 خرده مقیاس نیز می پردازد. هر عامل شخصیت در مقیاس پنج عاملی شخصیت دارای 6 خرده مقیاس است که تحقیقات گذشته به این خرده مقیاسها توجه کمتری نشان داده اند و بیشتر از فرم کوتاه شده پرسشنامه نئو استفاده کرده اند.
یکی از یافته های با ثبات در زمینه رضایت از زندگی ارتباط قدرتمند بین رضایت از زندگی و برونگرایی(به طور مثبت) و نروتیک بودن (به طور منفی)است. به رغم پیشرفتهای قابل توجه چندین سئوال درباره ارتباط بین شخصیت و رضایت از زندگی باقی مانده است. مطالعات کمی درباره ارتباط صفات شخصیتی دیگر و رضایت از زندگی وجود دارد. و همچنین مطالعات کمتری برای میزان پیش بینی پذیری برونگرایی و نروتیک بودن برای صفات شخصیتی دیگر صورت گرفته است. در حال حاضر مشخص نیست که آیا تنها برونگرایی و نروتیک بودن برای پیش بینی پذیری رضایت از زندگی کافی است. تحقیق حاضر نگاه نزدیکتری دارد به پنج عامل شخصیت و خرده مقیاسهای آن بر رضایت از زندگی.
به طور کلی برونگرایی و نروتیک بودن پیش بینی کننده های قوی و قدرتمند رضایت از زندگی هستند، اما برونگرایی و نروتیک بودن یک سازه چند عامل است که از خرده مقیاسهای کوچکتری تشکیل شده اند. خرده مقیاس افسردگی از عامل نروتیک بودن و خرده مقیاس های هیجان مثبت وبشاشیت[23] از برونگرایی قویترین پیش بینی کننده های رضایت از زندگی هستند. این نتیجه گیری همچنین منجر می شود به به اصلاح دوباره فهممان از صفات شخصیتی خاص که در پیش بینی کنندگی رضایت از زندگی دخیل هستند. مثلا افسردگی در پیش بینی کنندگی رضایت از زندگی مهمتر از اضطراب یا عصبانیت است و اهمیت بشاشیت بیشتر از فعال بودن جامعه پذیری است (اسچیماک[24] و همکاران،2004).
3-1: اهداف پژوهش
1-3-1: اهداف اصلی
2-3-1: اهدداف فرعی
3-1: سئوالات پژوهش
با توجه به عنوان پژوهش دو سئوال مطرح گردیده است.
سئوال اول: چه ارتباطی بین پنج عامل شخصیت و رضایت از زندگی وجود دارد؟
سئوال دوم: چه ارتباطی بین خرده مقیاسهای پنج عامل شخصیت و خرده مقیاسهای رضایت از زندگی وجود دارد؟
سئوال سوم: چه تفاوتی بین دختران و پسران دانشجو در پنج عامل شخصیت وجود دارد؟
سئوال چهارم: چه تفاوتی بین دختران و پسران دانشجو در رضایت از زندگی وجود دارد؟
4-1:تعريف عملياتي متغيرها
پنج عامل شخصيت: پنج عامل شخصيت (شامل روانژندی،برونگرایی، انعطافپذیری،دلپذیر بودن،با وجدان بودن)مي باشد كه توسط آزمون شخصيت نئو سنجيده مي شود.
خرده مقياس هاي پنج عامل شخصيت: هر كدام از پنج عامل شخصيت داراي 6 خرده مقياس است(جدول شماره..فصل 3..) كه توسط آزمون شخصيت نئو سنجيده مي شود.
رضايت از زندگي: متغيري است كه توسط مقياس رضايت از زندگي SWLS (دينر و ديگران، 1985)سنجيده مي شود.
خرده مقیاس های رضایت از زندگی: رضایت از زندگی شامل پنج خرده مقیاس،رضایت از خود، محیط زندگی،مدرسه،دوستان،خانواده می باشد که توسط مقياس رضايت از زندگي SWLS (دينر و ديگران، 1985)سنجيده مي شود.
[1] Wang &Yang
[2] Wiggins
[3] Proctor .S.L.,McCOrd.D.M
[4] Widiger
[5] dispositions
[11] matthews
[12] Chamorro-premuzic
[13] Authoritative
[14] cordial
[15] Imagination
[16] ostendorf &Angleitner
[17] Nazir
[18] NEO-PIR
[19] Perugini
[20]Shichman and Cooper
[21] Edginton
[22] Ramanaiah NV, Detwiler FR, Byravan A
[23] Cheerfulnees
[24] Schimmak
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.