پایان نامه بررسی وضعيت خانوادگي و اجتماعي زنان سرپرست خانوار کمیته امدادخمینی
چکیده
موضوع اين پژوهش عبارت است از وضعيت خانوادگي و اجتماعي زنان سرپرست خانوار کمیته امدادخمینی (ره) شهر اشکنان هدف کلی تحقیق بررسی مشکلات اقتصادی، اجتماعی زنان سرپرست خانوار کمیته امدادخمینی (ره) شهر اشکنان .اهداف جزئي آن عبارتند از : 1-بررسی میزان در آمد زنان سرپرست خانوار2-بررسی میزان هزینه ماهیانه زنان سرپرست خانوار3-بررسی وضعیت اشتغال زنان سرپرست خانوار4-بررسی سطح سواد زنان سرپرست خانوار و چگونه مواجه شدن با مشکلات اقتصادی و اجتماعی 5-بررسی نقش کمک های نهادهای حمایتی مثل کمیته امداد امام خمینی (ره) و خویشاوندان در کاهش مشکلات اقتصادی و اجتماعی6-نقش وامهای خود اشتغالی در برطرف کردن مشکلات اقتصادی و اجتماعی
جامعه آماري اين پژوهش را 540 نفر از زنان سرپرست خانواري كه تحت پوشش کمیته امدادخمینی (ره) شهر اشکنان قرار دارند تشكيل مي دهد. حجم نمونه اين پژوهش 100 فر است كه به صورت تصادفي سهميه اي از بين کمیته امدادخمینی (ره) انتخاب شده اند . ابزار پژوهش عبارت است از : آزمون46 سوالي و يك پرسشنامه اطلاعاتي و روش اين پژوهش پيمايشي است.
داده هاي اين پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS و تحليل آماري كاي اسكوئر مورد تحليل قرار گرفته است. و يافته هاي پژوهش حاكي از آن است كه 77% از زن ان سرپرست خانوار اين پژوهش از سلامت روان كامل برخوردار نبوده و تنها23% از زنان سرپرست خانوار از سلامت روان كامل برخوردار بوده اند. همچنين نشان مي دهد كه بين علت سرپرستي زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان کمیته امدادخمینی (ره) شهر اشکنان و سلامت روان آنان رابطه وجود ندارد. اما در رابطه با دو متغير تحصيلات و مدت زمان سرپرستي نشان مي دهد كه رابطه اي بين اين دو متغير با سلامت روان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان کمیته امدادخمینی (ره) شهر اشکنان وجود دار د. و مي توان نتيجه گرفت و پيشنهاد كرد كه توجه به وضعيت رواني زنان سرپرست خانوار از طر يق تشكيل جلسات مشاوره و كارگاه هاي آموزشي (شناخت خود، مهار ت هاي زندگي، مقابله با استرس و خشم) نيز حائز اهميت است. لازم به ذكر است كه توجه به وضع اقتصادي زنان سرپرست خانوار بسيار مهم و ضروري است.
فصـــل اول
طرح تحقیق
مقــدمــه
زنان سرپرست خانوار از جمله گروههای آسیب پذیر اجتماع هستند که گاه عواملی چون طلاق، فوت اعتیاد همسر، ازکار افتادگی او، رها شدن توسط مردان مهاجر و یا بی مبالاتی ، موجب آسیب پذیر شدن این طیف وسیع از جامعه می شود. براساس آمارهای رسمی کشور، امروزه زنان ، سرپرستی 4/9 درصد خانوارهای ایرانی را به عهده دارند (غفاری، 1382: 6) در آمد کمتر زنان سرپرست خانوار، موجب فقر نسبی آنان نسبت به مردان سرپرست خانوار شده است ، به طوری که 29 در صد خانوارهای دهک اول اقتصادی را خانوارهای بی سرپرست یا زن سرپرست تشکیل مــــــی دهند ( مدنی، 1381: 11) متاسفانه در جامعه کنونی ما، زندگی پس از ترک شوهر( به دلیل فوت ، طلاق و…) غالباً با ابهامات و مخاطراتی روبروست ؛ از جمله سرپرستی فرزندان ، مشکلات اقتصادی ، زندگی در تنهایی همراه با افسردگی و ناامیدی ، همچنین نگرش غلط جامعه نسبت به زنان مطلقه و بیوه در فقدان همسرانشان آنان را در روابط اجتماعی و حضور در اجتماع با مشکلات فراوانـــی روبه رو می کند.
آنچه موجب می شود سرپرستی زنان خانوار به عنوان یک مساله اجتماعی شناخته شود، مشکلات و موانعی است که در دنیای بیرون برسر راه سرپرستی زنان به وجود آمده و باعث می شود تا زنان سرپرست خانوار به عنوان قشری آسیب پذیرشناخته شوند.
جامعه زنان سرپرست خانوار با محدودیت اجتماعی و فرهنگ از یک سو و محدودیت مالی و اقتصادی از سوی دیگر مواجه هستند. توانمند سازی زنان از طریق تنظیم و اجرای برنامه هایی برای بهبود وضعیت اقتصادی آنها، فقر زدایی ، تضمین دسترسی به آموزش، محو بی سوادی، فراهم کردن فرصت های برابر شغلی و مشارکت کامل آنها در رفع مشکلات اقتصادی و اجتماعی فراهم ساخت.
ببـــان مسالـــه
رفاه اجتماعی زنانی که سرپرستی خانوار را به عهده دارند، مقوله ای است که توجه چندانی بدان نشده است اگر مسائل و مشکلات زنان را با شاخص های رفاه مقاسیه نمایم شکاف گسترده ای مشاهده خواهیم کرد. برای مثال شاخص هایی که برای سنجش رفاه اجتماعی به کار گرفته می شود ، عبارتند از: بهداشت ، آموزش ، یادگیری، موقعیت اقتصادی فردی ، مشارکت ، محیط فیزیکی زندگی و … که همه این عوامل به نوعی در مورد زنان سرپرست خانوار در وضع نامطلوبی قرار دارد. علاوه بر این زنان سرپرست خانوار یا خود سرپرست که جامعه با مشکلات عدیده ای در روند رندگی مواجه اند که در کنار مشکلات و مسائل شهرهای بزرگ آسیب های جبران ناپذیری را بر آنها و جامعه وارد می سازد. در مورد زنان سرپرست خانوار ، عامل اقتصادی و مشکلات اقتصادی ، به ویژه تعیین کننده اصلی وضعیت نابسامان آنها است . همواره مشکلات اقتصادی در خانوارهای زن سرپرست بیشتر از خانوارهای با سرپرست مرد بوده است . عامل فقر اقتصادی تاثیر مستقیم و غیر مستقیم خود را بر وضعیت فرهنگی ، اجتماعی و … برجای می گذارد . وضعیت بد اقتصادی موجب شده است که هم زنان سرپرست خانوار و هم فرزندان آنها از آسیب پذیرترین اقشار جامعه در برابر آسیب های اجتماعی قلمداد شوند . می توان گفت وضعیت فعلی زنان سرپرست خانوار درکشور تابع عوامل اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، آموزشی و رفاهی متعددی است. مساله اقتصادی در واقع مهمترین مساله ای است که زنان سرپرست خانوار در زندگی روزمره خود با آن مواجه اند و قدرت و فشار این مساله به حدی است که گاهی سایر گروههای مردم اساساً زنان سرپرست خانوار را با این مساله می شناسد . این مساله با بالا رفتن تعداد افراد تحت تکفل زن حادتر نیز می شود. به خصوص اگر که این زنان دارای در آمد کم تر از حد معمول باشند . هدف اصلی در این تحقیق بررسی مشکلات اقتصادی و اجتماعی زنان سرپرست خانوار می باشد.
اهمیت موضــوع
این یک واقعیت است که زنان بی سرپرست درجامعه ما با فشارهای زیادی روبرو هستند که بر کارکرد اجتماعی آنان تاثیر گذار است که این امرخود منجر به افت کیفیت زندگی و رضایت آنان گردیده است . طی سالهای اخیر با اوج گیری مباحثی که توسعه پایدار را مدنظر قرار داده است و با توجه به این امر که توجه به سطح رفاه و امور اقتصادی و کیفیت زندگی زنان جزء لاینفک از فرآیند دستیابی به توسعه پایدار می باشد . توجه به مقوله مشکلات زنان سرپرست خانوار بیش از پیش مدنظر سازمانهای حمایتی و دولت قرار گرفته است . یکی از ابعاد اصلی پروسه توسعه ، بیانگر کیفیت زندگی اجتماعی در راستای دستیابی به عدالت اجتماعی ، افزایش کیفیت زندگی و توانمند سازی اقشار جامعه است . با اجرای درست توسعه اجتماعی انتظار بر این است که کلیه افراد جامعه، به ویژه زنان از سطح زندگی و رفاه مناسب تری برخودار شوند.
با توجه به آنکه در سالهای اخیر باروند رو به رشد شمار زنان سرپرست خانوار مواجه بوده ایم. دغدغه نگاه ویژه به مسائل و مشکلات آنها ، به ویژه مشکلات اقتصادی و اجتماعی این قشر امری ضروری و لازم می باشد . نتایج حاصل از چنین تحقیقاتی موجب می گردد تا شناخت و آگاهی لازم از موقعیت و مشکلات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده های بی سرپرست بدست آید. یکی از اهداف سازمان حمایتی کمیته امداد نیز رسیدگی به وضعیت زنان سرپرست خانوار به ویژه در بعد اقتصادی می باشد . لذا هر چه دقیق تر مشکلات اقتصادی و اجتماعی زنان سرپرست خانوار در قالب این چنین تحقیقاتی انجام شود باعث می شود اطلاعات ارزشمندی در اختیار مسئولین و مدیران این گونه سازمانهای حمایتی قرار داده شود تا آنها بتوانند با برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلند مدت به صورت ریشه ای با مشکلات این قشر برخورد نمایند . لذا در این تحقیق نیز به دنبال این مقوله هستیم که با بررسی مشکلات اقتصادی و اجتماعی زنان سرپرست خانوار تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی ( ره ) اشکنان مسئولین را در برنامه ریزی هر چه بهتر جهت رفع مشکلات این قشر یاری نمائیم .
مهمترین شاخص هایی که در مشکلات اقتصادی تاثیر دارد سه شاخص در آمد ، تحصیل و شغل زنان سرپرست خانوار باعث فقیرترشدن آنها شده است.
براساس تحقیق انجام شده در رابطه با زنان سرپرست خانوار کمیته امدادامام خمینی (ره) اشکنان به وسیله پرسشنامه انجام شده تقریباً 98% زنان سرپرست خانوار بی سواد ، 90% درصد آنها در آمد کمتر از 100 هزار تومان و 100% زنان سرپرست خانوار هیچ گونه شغلی ندارند .
اگر چه در جامعه ایران کنونی دولت تسهیلاتی برای آسان ترکردن شرایط زندگی این قشر و افراد وابسته بدان اندیشیده است ؛ اما با توجه به وسعت و گستره مشکلات این زنان با آن مواجهند پایین بودن نرخ پرداخت های دولتی به این زنان ، تورم بالا، فقدان مهارت های اجتماعی و شغلی این خدمات حتی در بهترین وجوهش نمی تواند پاسخگوی مشکلات باشد و به نظر می رسد که برای حل یا تخفیف مساله و مشکلات اقتصادی و اجتماعی این قشر باید تدابیر جدی تری به کارگرفته شود.
در نتیجه عمده ترین مشکلات زنان سرپرست خانوار ، در قالب مشکلات اقتصادی و اجتماعی عدم آگاهی برای اداره امور اقتصادی خانوادگی ، نگرش منفی اجتماعی نسبت به زنان سرپرست خانوار نگرش نسبت به آینده فرزندان می باشد .
لذا با برنامه ریزی مدون در سطح سواد و ایجاد شغل با دادن وام های خود اشتغالی باعث می شود، زنان دارای شغل بهتری شوند تا بتوانند چرخه اقتصادی از دست رفته خود را بدست آورند.
اهــــداف تحقیق
هدف کلی تحقیق بررسی مشکلات اقتصادی، اجتماعی زنان سرپرست خانوار کمیته امدادخمینی (ره) شهر اشکنان .
اهــداف جزئی تحقیق
1- بررسی میزان در آمد زنان سرپرست خانوار
2- بررسی میزان هزینه ماهیانه زنان سرپرست خانوار
3- بررسی وضعیت اشتغال زنان سرپرست خانوار
4- بررسی سطح سواد زنان سرپرست خانوار و چگونه مواجه شدن با مشکلات اقتصادی و اجتماعی
5- بررسی نقش کمک های نهادهای حمایتی مثل کمیته امداد امام خمینی (ره) و خویشاوندان در کاهش مشکلات اقتصادی و اجتماعی
6- نقش وامهای خود اشتغالی در برطرف کردن مشکلات اقتصادی و اجتماعی
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.