پایان نامه بررسی وضعیت ساختار سازمانی و بلوغ حرفهای کارکنان اداره کل ورزش و جوانان
فهرست محتوا
چکیده:
هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی وضعیت ساختار سازمانی و بلوغ حرفهای کارکنان اداره کل ورزش و جوانان لرستان میباشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی – همبستگی است که به روش میدانی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان لرستان که جمعاً برابر 41 نفر بوده است. نمونه آماری برابر با جامعه آماری بهصورت تمام شمار در نظر گرفته شد که درنهایت از 41 پرسشنامه ارسالی، تعداد 38 پرسشنامه واصل گردید. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه ساختار سازمانی رابینز در مقیاس 5 ارزشی لیکرت و پرسشنامه بلوغ حرفهای کارکنان کریتیز و همکاران (2011) در مقیاس 2 ارزشی بود. پس از تأیید روایی توسط اساتید صاحبنظر، پایایی ابزار تحقیق به روش آلفای کرونباخ به ترتیب برابر با (73/0 و 70/0) محاسبه شد. از آمار توصیفی جهت توصیف متغیرهای تحقیق و در بخش آمار استنباطی برای آزمون فرضیهها آزمونهای کولموگروف – اسمیرنوف، آزمون همبستگی پیرسون و T تک نمونهای موردبررسی قرار گرفت و به این منظور از نرمافزار آماری SPSS21 استفاده شد. یافتههای پژوهش وضعیت نامطلوب ساختار سازمانی و بلوغ حرفهای کارکنان را نشان میدهد. از طرفی بین ساختار سازمانی و ابعاد آن (رسمیت، تمرکز) با بلوغ حرفهای کارکنان ارتباط معناداری وجود ندارد. نتایج تحقیق نشان میدهد روابط میان واحدها سازمانی، نحوهی تقسیم و توزیع وظایف میان افراد و الگوهای تعاملی باید بازطراحی شوند. همچنین به سطح آگاهی و آمادگی کارکنان برای پذیرش انجام وظایف شغلی از طریق برگزاری دورهها و کارگاههای آموزشی باید توجه شود.
کلید واژه ها: ساختار سازمانی، بلوغ حرفهای، رسمیت سازمانی، تمرکز سازمانی
فهرست مطالب
- 1-1). مقدمه. 2
- 1-2) بیان مسئله. 3
- 1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق.. 5
- 1-4) اهداف تحقیق.. 5
- 1-4-1) اهداف کلی.. 5
- 1-4-2) اهداف اختصاصی.. 6
- 1-5) فرضیههای تحقیق.. 6
- 1-6) پیشفرضهای تحقیق.. 7
- 1-7) محدودیتهای تحقیق.. 7
- 1-7-1) محدودههای قابلکنترل.. 7
- 1-7-2) محدودیتهای غیرقابل کنترل.. 7
- 1-8) تعریف مفهومی و عملیاتی واژهها و اصطلاحات… 8
- 1-8-1) ساختار سازمانی.. 8
- 1-8-2) رسمیت سازمانی.. 8
- 1-8-3) تمرکز سازمانی.. 8
- 1-8-4) بلوغ حرفهای.. 9
- فصل 2: مبانی نظری تحقیق و پیشینه تحقیق
- 2-1) مقدمه. 11
- 2-2) مبانی نظری ساختار سازمانی.. 11
- 2-3) تعریف ساختار سازمانی.. 11
- 2-4) ابعاد ساختار سازمانی.. 14
- 2-4-1) پیچیدگی.. 14
- 2-4-2) رسمیت… 14
- 2-4-2-1) فنون رسمی سازی.. 14
- 2-5) تمرکز. 15
- 2-5-1) اهمیت عدم تمرکز. 15
- 2-6) انواع ساختارهای سازمانی.. 16
- 2-6-1) ساختار ساده. 17
- 2-6-2) بوروکراسی ماشینی.. 17
- 2-6-3) بوروکراسی حرفهای.. 17
- 2-6-4) ساختاربخشی (شعبهای). 18
- 2-6-5) ادهوکراسی (متخصص گرایی). 18
- 2-7) گروهبندی واحدهای سازمانی.. 19
- 2-7-1) گروهبندی افراد بر اساس نوع وظیفه. 19
- 2-7-2) گروهبندی افراد برحسب محصول.. 20
- 2-7-3) گروهبندی افراد بر اساس منطقه جغرافیایی.. 20
- 2-7-4) گروهبندی چند محوری.. 20
- 2-8) ساختار مبتنی بر نوع وظیفه. 20
- 2-9) ساختار مبتنی بر نوع محصول.. 22
- 2-10) ساختار پیوندی.. 23
- 2-11) ساختار ماتریسی.. 24
- 2-12) مبانی نظری بلوغ حرفهای.. 26
- 2-13) تعریف بلوغ حرفهای.. 26
- 2-14) جنبههای بلوغ حرفهای.. 27
- 2-15) ساختار بلوغ حرفهای.. 27
- 2-15-1) عوامل مؤثر در مسیر تکاملی انتخاب شغل وحرفه از نظر سوپر. 28
- 2-15-2) فرایند انتخاب شغل از نظر سوپر. 29
- 2-15-3) فعالیتهای تکاملی از نظر سوپر. 31
- 2-16) نظری تصمیمگیری تیدمن.. 32
- 2-17) رویکرد جامع کریتز. 33
- 2-18) مدل ترکیبی لانگی.. 33
- 2-19) پیشینه تحقیق.. 34
- 2-19-1) تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 34
- 2-19-2) تحقیقات انجامشده در خارج.. 37
- 2-20) جمعبندی فصل دوم. 38
- فصل 3: روششناسی تحقیق
- 3-1) مقدمه. 40
- 3-2) روش تحقیق.. 40
- 3-3) جامعۀ آماری.. 40
- 3-4) نمونۀ آماری و روش نمونهگیری.. 41
- 3-5) متغیرهای تحقیق.. 41
- 3-6) ابزار پژوهش…. 41
- 3-7) روایی و پایایی پرسشنامه. 42
- 3-7-1) روایی.. 42
- 3-7-2) پایایی.. 42
- 3-8) روش تجزیهوتحلیل اطلاعات… 42
- فصل 4: نتایج و یافتهها
- 4-1) مقدمه. 44
- 4-2) ویژگیهای جمعیت شناختی نمونههای تحت بررسی.. 45
- 4-3) توصیف آماری دادههای ساختار سازمانی و ابعاد آن به همراه بلوغ حرفهای کارکنان 46
- 4-4) یافتههای استنباطی.. 50
- فصل 5: بحث و نتیجهگیری
- 5-1) مقدمه. 56
- 5-2) خلاصه تحقیق.. 56
- 5-3) نتایج تحقیق 57
- 5-4) بحث ونتیجهگیری.. 58
- 5-5) پیشنهادهای بر خواسته از تحقیق.. 61
- 5-6) پیشنهادهای پژوهشی.. 61
- منابع و ماخذ.. 62
- پیوست 66
فصل اول
طرح تحقیق
1-1) مقدمه
امروزه سازمانها بهعنوان نهادهای اجتماعی متأثر از تحولات، دچار پیچیدگیهای روزافزونی در سیستمها و تعاملات خویش گشتهاند و بهناچار برای همراهی و یا رهبری در عصر تحول، نیازمند برنامهریزی و بازنگری خویش هستند. در این شرایط ساختار سازمانی بهعنوان واژهای آشنا در عرصه سازمانی از نقش ویژهای برخوردار است(اکبری، 1391). ساختار سازمانی مجموعه راههایی است که کار را به وظایف مشخص تقسیم و هماهنگی میان آنها را فراهم میکند(منوریان و همکاران، 1386). ساختار سازمانی روابط و گزارش دهی کانالهای ارتباطی را تعیین میکند، مسئولیتها و تفویض اختیارها را مشخص و تصمیمگیری را روشن میسازد (ویلیام، 1991). با ساختار عملیات و فعالیتهای داخل سازمان آرایش مییابد خطوط مسئولیت و اختیار مشخص میشود(فروهی، 1385). ساختار سازمانی به مدیران نشان میدهد که مسئول سرپرستی چه کسانی هستند و به کارکنان مدیرانی را میشناساند که از آنها دستور میگیرند. کمک به جریان اطلاعات نیز از تسهیلاتی است که ساختار برای سازمان فراهم میکند (آرنولد، 1986) از سوی دیگر یک سازمان در ساختار خود با در نظر گرفتن گروههای برای آموزش میتواند یک کارمند را به بلوغ حرفهای برساند. بلوغ حرفهای توسط فردی بنام سوپر مطرح شد(پاتون، 2001). به نقل از سوپر بلوغ حرفهای آمادگی افراد برای تصمیمگیری حرفهای و سازگاری با وظایف شغلی متناسب با رشد حرفهای است. اگرچه فرآیندهای روانشناسی در این زمینه واضح و دقیق نیست، اما مسلم است که بلوغ حرفهای تحت تأثیر تجربیات زندگی شخصی، شخصیت، ادراکاتی از تجربهی بیماری پیشینهی خانوادگی، آموزشهای کسبشده، ارزشهای کاری و آگاهی از الزامات محیط کار و کارفرما قرار میگیرد(وارن، 2005). در چنین شرایط متغییر و پویایی برخورداری از کارکنانی که به سطحی از آمادگی و بلوغ حرفهای رسیده باشند برای ادارات ورزش و جوانان هر استان که وظیفهی توسعه ورزش در کشور را بر عهدهدارند بسیار حائز اهمیت است. لذا محقق با درک اهمیت مقولات ساختار سازمانی و سطح بلوغ حرفهای در رشد و توسعهی ادارات ورزش و جوانان استانها، بر آن است تا ضمن انجام این تحقیق، توجه مدیران سازمانهای ورزشی را به اهمیت این مفاهیم در عرصه ورزش کشور معطوف داشته و با تکیه به نظرات دانشمندان و صاحبنظران و همچنین تبیین تجارب سازمانهای ورزشی سایر کشورها، سهم خویش را در تحول باورها و بینش مدیریت ورزش کشور و ارتقاء سطح تواناییهای سازمان ورزشی ایفا نماید.
1-2) بیان مسئله
سازمان محلی است که از قبال آن کوششهای گروهی آنها را برای اهداف معینی هماهنگ میکنند. درواقع، سازمانها تحقق اهدافی را بر عهدهدارند که از حیطه و ظرفیت توان فردی خارج و اجرای آن تشکل جمعی و تلاش گروهی را میطلبد. بر این اساس، سازمان را متشکل از دو بدنه اصلی میدانند:
1- بدنه یا نیمه انسانی سازمان: در کالبدشکافی سازمان این بخش دربرگیرنده انسانهایی است که کارگزاری امور مختلف سازمان در ظرفیتهای گوناگون مانند مدیر، متخصص، کارمند، کارگر… بر عهدهدارند.
2- نیمه مادی سازمان: این بخش از عناصر مختلفی تشکیل شده است که مهمترین آنها عبارتاند از: ساختمان و فضا تجهیزات و دستگاهها، مواد اولیه، امکانات پولی و مالی و اطلاعات …
نسبتهای این اجزا تابع متغییرهایی اساسی واصلی همچون عملیات سازمان، هدف سازمان، محیط سازمان میباشد. بهرغم اهمیت بدنه مادی سازمان و نقش آن در تحقیق اهداف سازمانی، اگر به هر دلیل عوامل انسانی درون هر سازمان انگیزه و رغبت کافی برای کار و فعالیت و تشریکمساعی برای رسیدن به اهداف را نداشته باشد، سازمان پویایی اصلی و اساس خود را از دست خواهد(زواره، 1374). یکی از این عوامل انسانی مهم درونسازمانی بلوغ حرفهای کارکنان است. از دیدگاه سوپر بلوغ حرفهای یعنی آمادگی شخص برای انجام وظایف شغلی بهمنظور پیشرفت شغل است (پریداکس،2001). ساویکاز (1984) نیز بلوغ حرفهای را بهعنوان سطح آمادگی شخص برای انجام وظایف شغلی بهمنظور پیشرفت شغلی، تصمیمگیری، مناسب و داشتن اطلاعات معتبر از مشاغل جهانی تعریف کرده است (اکبولت، 2010). با تمرکز بر بلوغ حرفهای بهعنوان توانایی شخص برای انتخاب شغل موردنظر، اغلب مشاهده میشود که مسائل روانی میتواند تجربههای شخصی منحصربهفردی را ایجاد کند که منجر به ایجاد ارزشها طرز تلقیها خواستههای نامناسب در رابطه باکار و مشاغل شود(عمادی، 2007). ارزشهای کاری و ادراکات ضعیف مهارت شغلی موجود میتواند موجب هدفهای شغلی غیرواقعی شود، درحالیکه ادراکات مهارتهای کاری فرد ممکن است از تجربیات و سطوح واقعی وی متفاوت باشد. همچنین این تفکرات ممکن است تفکر رشدنیافته شغلی را نشان دهد که نتیجه نداشتن تجربه در زندگی، عدم احساس مسئولیت، نبود اعتماد و علائق کاری و عدم پایبندی به اخلاقیات و ارزشهای کاری باشد. اگرچه فرآیندهای روانشناسی در این زمینه واضح و دقیق نیست، اما مسلم است که بلوغ حرفهای تحت تأثیر تجربیات زندگی شخصی، شخصیت، ادراکاتی از تجربهی بیماری پیشینهی خانوادگی، آموزشهای کسبشده، ارزشهای کاری و آگاهی از الزامات محیط کار و کارفرما قرار میگیرد (وارن، 2005).
از سوی دیگر ساختار سازمانی در یک سازمان میتواند در بلوغ حرفهای کارکنان نقش بسزایی داشته باشد. بحث ساختار سازمانی از زمان پیدایش نظریههای سازمان و مدیریت در بین دانشمندان و صاحبنظران مدیریت شروع شده است. سازمانها برای اینکه فعالیتشان را هماهنگ و کنترل نمایند و در جهت نیل به هدف یا اهداف خاصی (فلسفه وجودی هر سازمان) حرکت نمایند، ناچارند که ساختاری داشته باشند. ساختار اسکلت سازمان هسته متمایزکننده سازمانهاست. ساختار هر سازمان تعیینکننده میزان توان آن در پاسخگویی به چالشهای محیطی است (تقی زاده،1391) مینتزبرگ (1972) ساختار سازمانی را اینگونه تعریف کرده است: ساختار سازمان میتواند بهعنوان مجموعه کل روشهایی که وظایف افراد را در بخشهای مجزا مشخص میکند و سپس هماهنگی بین آنها را فراهم میکند(ویلیام، 2009). ساختار سازمانی رابطه حاکم بر افراد و گروههای است که در جهت کسب اهداف تلاش میکنند و به دو بعد ساختاری (رسمیت، پیچیدگی، تمرکز) و محتوایی (اندازه، فناوری، محیط، استراتژی) تقسیم میشود(رابینز، 1381). ابعاد ساختاری سازمان بیانگر ویژگیهای درونی سازمان هستند و مبنایی به دست میدهند که میتوان بدان وسیله سازمانها را اندازهگیری یا با یکدیگر مقایسه کرد. ابعاد محتوایی معرف کل سازمان و اهداف آن است که بر ابعاد ساختاری اثر میگذارد(دامن پور، 1968). ساختار سازمانی در نمودار سازمانی نمایان میشود. نمودار سازمانی یک نماد قابلرؤیت از کل فعالیتها و فرآیندهای سازمان است. در طرحریزی ساختار سازمانی سه رکن اصلی همواره وجود دارد و رعایت میشوند این سه رکن عبارتاند از:
1- ساختار سازمانی تعیینکننده روابط رسمی گزارشگری در سازمان است و نشاندهنده سطوحی است که در سلسه مرتب اداری وجود دارد و نیز حیطه کنترل مدیران یا سرپرستان مشخص میکند.
2- ساختار سازمانی تعیینکننده افرادی است که بهصورت گروهی در دوایر کار میکنند و گروهبندی و تقسیمبندی دوایری است که در کل سازمان وجود دارند.
3- ساختار سازمانی دربرگیرنده طرح سیستمهای میشود که بهوسیله آنها فعالیتهای همه دوایر هماهنگ و یکپارچه میگردد و درنتیجه سیستم ارتباط مؤثر در سازمان تضمین خواهد شد(وظیفه،2002). ساختار سازمانی تصریح میکند که وظایف چگونه تخصیص داده میشوند و چه شخصی به چه کسی گزارش دهد (رابینز، 1997).
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.