پایان نامه تحليل وضعيت نيروگاه هاي گازي و محاسبه هزینه نهایی تولید برق در ضمن اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها
– مقدمه
ويژگي تكنولوژي محور بودن صنعت برق موجب شده كه دارايي هاي فيزيكي درآن ازجايگاه ويژه اي برخوردار باشندچرا كه نحوه عملكرد تجهيزات وادوات برق نقش اساسي درتامين برق مطمئن وبا كيفيت ايفاءمينمايند.شبكه توزيع مجموعه وسيعي ازتجهيزات فني بوده كه كاركرد مناسب همه اين تجهيزات منجر به تامين انرژي برق و تثبيت پايداري شبكه ميشودوچون عملكرد تجهيزات مختلف شبكه بر يكديگر اثرات متقابل دارندلذاكاركرد نامناسب تجهيزات شركتهاي توزيع برق منجربه افزايش احتمال حوادث شبكه وقطعي هاي گسترده خواهدشدكه اين حوادث ممكن است به خسارات و تلفات گسترده مالي و جاني بيانجامد.
يكي ازويژگي هاي انرژي برق، تامين وتداوم مستمر آن براي مصرف كنندگان مي باشد. اين خصوصيت موجب شده است كه نقش عملكرد مناسب تجهيزات دراين صنعت اهميت دوچنداني پيداكند و لذا بحث قابليت اطمينان شبكه برق براي شركت هاي توزيع برق از اهميت خاصي برخوردار باشد. بنابراين مديريت مناسب تجهيزات ودارايي هاي فيزيكي شركتهاي توزيع برق حائز اهميت خاصي است كه نيازمند تلاش كليه واحدها وبخشهاي سازماني ميباشد.
درگذشته مديريت دارايي در شركتهاي توزيع برق تنها به تعميرات تجهيزات محدود ميشد و شركتها در صورت خرابي، تعميرات لازم را بر روي تجهيزات انجام ميدادند و نهايتاً تنها در مورد تجهيزات بسيار حياتي وضروري فعاليت هاي نگهداري را نيز مد نظر قرار ميدادند.بتدريج مقوله نگهداري تجهيزات دربين شركت های توزيع برق جايگاه مطلوبي يافت واين شركتها جهت كاهش هزينه هاي تعميرات وپايداري بيشتر شبكه، رويه هاي نگهداري تجهيزات را نيز مورد توجه قرار دادند.
اما پيشرفت روزافزون تكنولوژي ساخت وتوليدتجهيزات برق، افزايش تقاضاي انرژي برق و نياز به توسعه شبكه برق، لزوم بكارگيري تجهيزات جديد با ظرفيت هاي بيشتر و عملكرد بهتر را ايجاب نمود و بتدريج گستردگي وتنوع تجهيزات وهزينه هاي گزاف خريدتجهيزات جديد،نيازبه برنامه ريزي مناسب براي خريد و از رده خارج نمودن تجهيزات فرسوده را بوجود آورد.شايان ذكر است كه يكي ازچالشهاي مهم صنعت برق كشور،فرسودگي شبكه برق ميباشد.لذا ضروري است به مقوله نوسازي يابازسازي تجهيزات شبكه برق نيزتوجه بيشتري مبذول داشت.لذا بمنظور بهينه سازي هزينه هاي جايگزيني داراييها بايد از يك سيستم مديريت دارايي كارا بهره جست.
1-2- تعاريف و مفاهيم مديريت دارايي
1-2-1- تعاريف مديريت دارايي
درادبيات،براي مديريت دارايي تعاريف مختلفي مطرح شده است.انجمن مديريت دارايي استراليا، مديريت دارايي را”مديريت چرخه عمر دارايي ها جهت دستيابي به اهداف تعيين شده شركت”معرفي مي نمايد. هستينگ معتقداست مديريت دارايي ازيك هدف سازماني ياكسب وكار نشات ميگيرد وشامل مجموعه ازفعاليتهاي مرتبط بااينكه چه دارايي هايي موردنياز بوده،چه دارايي هايي خريداري،پشتيباني و نگهداري و يا نوسازي وحتي ازرده خارج شوندبطوريكه مجموعه اين فعاليتها منجر به دستيابي مناسب واثر بخش به اهداف مورد نظر گردد.
گروه مشاوره مديريت دارايي استرالياي سيگره، مديريت دارايي درصنعت برق راچنين تعريف ميكند: “مديريت دارايي مجموعه اي از فرآيندهاي كسب وكار است كه به توسعه، بهره برداري و نگهداري داراييهاي يك سازمان براي دستيابي به نيازمندي مطلوب مشتركين كسب وكارميباشد.اين نيازهاي مطلوب معمولاً شامل نتايج هزينه اي، عملكردي، ايمني ومحيط زيستي و نيز عرضه مطمئن برق ميشوند”. مديريت دارايي حوزه اي است كه با مفاهيم مالي مربوط به داراييهاي سازمان سر وكاردارد وتلاش ميكند مجموع هزينه هاي عملياتي وسرمايه گذاري آتي شركت راكمينه نمايد.البته دراين ميان نبايداز استانداردهاي تعيين شده عملكرد دارايي ها عدول نمود.اين استانداردهاتوسط سازمان يا رگولاتور يا هردوي آنها تعيين ميشوند.درمجموع مديريت دارايي گستره وسيعي از فعاليت مديريت،اطلاعات ومهندسي راشامل ميشودكه برآينداين فعاليتها منجر به دستيابي به اهداف مديريت دارايي ميگردد”. شكل1 برخي از اين فعاليت ها را نشان مي دهد.
شكل1-1- حوزه ها و فعاليت هاي مربوط به مديريت دارايي
1-2-2- اصول مديريت دارايي
مديريت دارايي بر مبناي دو اصل ذيل پايه گذاري شده است:
- برآورده سازي نيازها وانتظارات كليه ذي نفعان
- برآورده سازي نيازهاي كوتاه مدت صنعت بالحاظ نمودن پايداري ومسائل محيط زيستي در بلند مدت.
رگولاتورهاخواستارآن اندكه شركتهاي توزيع، از شبكه برق بصورت اقتصادي،كارا وپايدار بهره برداريو نگهداري نموده و درصورت لزوم آن را توسعه دهند،بدين منظور شركت هاي توزيع بايد بين موارد ذيل تعادل وتوازن مناسبي برقرار شود.
- دارايي ها وهزينه هاي شبكه
- دارايي ها وعملكرد شبكه
- استراتژي هاي بلند مدت آتي
- دارايي ها وريسك شبكه
اهداف اصلي مديريت دارايي درشركتهاي توزيع برق را ميتوان در موارد ذيل خلاصه نمود.
- تعادل ميان هزينه، عملكرد و ريسك
- همراستا نمودن اهداف سازماني باتصميمات سرمايه گذاري
- تهيه وتدوين برنامه هاي چندساله دارايي
رگولاتورها از شركت هاي توزيع برق انتظار دارند تا فرآيندهاي مديريت دارايي خود را طوري طراحي نمايندكه منتج به انتخاب سبدي از پروژه هاگرددكه اين سبدكليه معيارهاي ريسك وعملكردرا با كمترين هزينه دربين سبدهاي ديگردارا باشد.انتخاب سبدپروژه بهينه ميبايست با درنظرگرفتن محدوديت بودجه، آناليز چرخه عمر و عدم قطعيت پروژه ها صورت پذيرد. پيشنهاد شده است كه براي افزايش كارايي،در شركتهاي توزيع برق فعاليتهاي مديريت دارايي ميان مالك دارايي،مدير دارايي،و ارائه دهندگان خدمات دارايي به صورت ذيل تقسيم بندي شود:
- مالك دارايي مسئول تعيين معيارهاي مالي، فني، عملكردوريسك دارايي ها ميباشد.
- مدير دارايي مسئوليت ترجمه معيارهاي مذكور را به برنامه دارايي برعهده دارد.
- ارائه دهندگان خدمات دارايي مسئول اجراي برنامه دارايي وارائه بازخورد عملكردوهزينه واقعي ميباشند.
در اين تقسيمبندي، مالكان دارايي بر روي استراتژي، مديران دارايي بر برنامه ريزي وبودجه بندي و ارائه دهندگان خدمات دارايي بر بهره برداري و اجراي بهينه برنامه هاي دارايي تمركز دارند. مالك دارايي، ارزش، استراتژي و اهداف كسب وكار رادر قالب اهداف عملكرد، دامنه مجازريسك ومحدوديت بودجه تعيين مينمايد.مديران دارايي بهترين روش دستيابي به اهداف راتعيين كرده وبرمبناي آن برنامه دارايي چند ساله راتهيه مينمايند.بدين ترتيب وظيفه مالك دارايي تعيين اهداف سازمان،وظيفه مديردارايي برنامه ريزي دارايي براي دستيابي به اهداف ارائه دهنده خدمات دارايي اجراي برنامه وگزارش عملكرد سازمان باتوجه به برنامه هاباتوجه به بازخورددريافتي ازمشتركين ميباشد.شكل2 وظايف وحوزه مالك، مدير وارائه كننده خدمات دارايي رانشان ميدهد.شكل3 نيز بيانگر اينست كه حاكم صنعت برق، محدوده مجاز اهداف عملكرد،مالي وريسك دارايي را تعيين نموده ومالك دارايي مقدار اين اهداف را مشخص مينمايد ونهايتاً رگولاتور برحسن اجرا وعدم تخطي ازاين اهداف نظارت مي نمايد.
شكل 1-2- وظايف مربوط به دارايي ها به تفكيك مالك، مدير و ارائه دهنده خدمات دارايي در شركت توزيع
همانطوركه پيشتراشاره شددر موردبرنامه ريزي و اجراي مديريت دارايي تاكنون فعاليتها وپژوهش نظري و كاربردي فراواني صورت گرفته است امابدليل عدم توجه كافي به اهداف كلان واستراتژيهاي مديريت داراييها وعنايت كمتر به يكپارچگي وتاثيرات متقابل تمامي داراييهاي سازمان، مقوله سياست و استراتژي مديريت دارايي كمتر موردمطالعه وبررسي قرارگرفته است. لذا در ادامه تنها به معرفي وتشريح دو بخش سياست و استراتژي مديريت دارايي اكتفاء مي شود.
شكل 1-3- نقش حاكم و رگولاتور صنعت برق، و مالك، مدير و ارائه دهنده خدمات دارايي توزيع در مراحل مديريت دارايي
1-2-3- سياست مديريت دارايي
هدف ازسياست مديريت دارايي شفاف سازي نقش مديريت دارايي در سازمان است كه شامل موارد ذيل مي باشد:
- تعيين دارايي هايي كه بايد مديريت شوند.
- تعيين اهداف مديريت اين دارايي ها.
- قوانين لازم الاجراي مرتبط با مديريت دارايي(قوانين، مقررات و تنظيمات).
- محدوديتهاي تحميلي (همانند محدوديت هاي محيط زيستي).
- محدوديتهاي مربوط به استانداردهاي رسمي و اجباري مديريت دارايي.
برخي سياستهاي مديريت دارايي كه براي شركتهاي توزيع برق عنوان شده اند، عبارتند از :
- استانداردهاي برنامه ريزي شبكه.
- چارچوب ارزش گذاري چرخه عمر.
- سياست تعويض ياجايگزيني دارايي (تعويض قبل ازخرابي ياپس ازخرابي).
- سياست و رويه هاي ساخت.
- برنامه ريزي خاموشي.
- سياست هاي نگهداري.
- مديريت اطلاعات دارايي.
- برنامه ريزي سرمايه.
سياست مديريت دارايي وظيفه كلي هربخش ازسازمان را درارتباط با مديريت دارايي مشخص مي سازد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.