پایان نامه روانشناختی سرسختی عزت نفس
مقدمه
با آغاز سده بیست و یک، گروهی از روانشناسان به رهبریمارتین سلیگمان، روانشناس و پژوهشگری مشهور در رویکرد روانشناسی بیماری گرا کهنخستین بار، مفهوم ناتوانی اکتسابی را مطرح کرد، تصمیم گرفتند به بررسی یافتههایپژوهشی خود در پنج دهه گذشته با نام مکتب روانشناسی بیماریگرا بپردازند. آنها بهاین نتیجه رسیدند که با وجود دستاوردهای چشمگیری که در یافتن درمان های موثر برایبیماریهای ذهنی و رفتارهای ناکارآمد حاصل شده بود، در روانشناسی، در کل، توجهاندکی به رشد، توسعه و خود شکوفایی افراد سالم شده بود.
در نتیجه، سلیگمان وهمکارانش در صدد برآمدند، در جهت دهی دوباره به پژوهشهای روانشناختی، دو ماموریتکاملا جدید را موردنظر قرار دهند:
-کمک به افراد با شخصیت سالم، برایبرخورداری از شادی و بهره وری بیشتر در زندگی؛
-کمک به شکوفاسازی قابلیتهای انسانی.
و بدین ترتیب بود که مکتب روانشناسی مثبت گرا ایجاد شد. علمروانشناسی که در آغاز به جای مطالعه سلامت روان به بررسی بیماری روانی می پرداختتا مدتها استعداد بالقوه آدمی برای رشد و کمال را نادیده می گرفت. اما در سالهایاخیر، شمار روزافزونی از روانشناسان، به قابلیت کمال و دگرگونی در شخصیت آدمیایمان آورده اند. تصویری که روانشناسان مثبت گرا از طبیعت انسان به دست می دهندخوش بینانه و امید بخش است، زیرا آنها به قابلیت گسترش، پرورش، شکوفایی و کمالانسان و تبدیل شدن به آنچه در توان آدمی است، باور دارند.
سخت رویی، نهتنها ما را در قبال بیماری ها ایمن می کند بلکه باعث افزایش طول عمر نیز می شود.
یکی ازمباحث مهم در روانشناسی مثبت گرا که بسیارمورد توجه قرار گرفتهاست،سخت رویی است. اصطلاح سخت رویی در مورد افرادی به کار برده می شود که در برابرفشار روانی مقاوم تر هستند و نسبت به بیشتر افراد کمتر مستعد بیماری هستند. افرادیکه دارای این ویژگی هستند معمولا بر زندگی خود کنترل بیشتری احساس می کنند، نسبت بهآنچه انجام می دهند تعلق خاطر بیشتری دارند، و در قبال عقاید و تغییرات جدید پذیراهستند. تحقیقات جدید تر نشانگرپیوندی نه تنها بین سخت رویی و بیماری بلکه بین سخترویی و طول عمر می باشد.بنابراین داشتن این ویژگی نه تنها ما را در قبال بیماری هاایمن می کند بلکه باعث افزایش طول عمر نیز می شود. در ادامه این بخش به بررسی مولفههای سخت رویی،هدف از ایجاد آن و همچنین روش های ایجاد این ویژگی در افراد میپردازیم.
سخت رویی یک سبک عمومی و یا شکلی از کارکردهاست که شامل مولفه هایزیر می باشد:
1. مولفه شناختی: مربوط به چگونگی تفسیر و درک رویدادها میباشد.
2. مولفه رفتاری: نحوه عملکرد و رفتار در پاسخ به رویدادهای محیطیاست.
3. مولفه هیجانی: مربوط به احساس یا روحیه عاطفی فرد میشود.
ویژگی های افراد سخت رو
کوبازا(1979) بیان می کند که افراد دارایویژگی سخت رویی دارای سه ویژگی هستند:
1. تعهد: منظور توانایی درگیرشدن عمیقبا فعالیت ها و رویدادهای زندگی است
2. کنترل: فرد به این مساله اعتقادداشته باشد که می تواند بر روی رویدادهای زندگی خود کنترل داشته و بر روی آنهاتاثیر بگذارد
3. چالش: منظور آن است که فرد علی رغم تغییرات زیادی که درزندگی با آن مواجه می شود، می تواند همواره به رشد خود ادامه دهد
فوایدآموزش سخت رویی
1. آموزش این ویژگی باعث رشد و پرورش ویژگی های فردی، روانی وشخصیتی از قبیل تطابق و سازگاری، انعطاف پذیری و تاب آوری در افراد میشود.
2. شناخت و پرورش مهارت ها و استعدادهای چندگانه (یعنی آموزش این مسالهکه افراد بتوانند در یک زمان به چند نوع از ویژگی ها و استعدادهای خود توجه داشتهباشند) از فواید دیگر این ویژگی به شمار می رود.
3. شناخت این مساله کهاسترس یک بخش طبیعی از زندگی است و این روش بهترین رویکرد نسبت به این مسائل است،نه این که سعی کنیم با اجتناب یا پرخاشگری، با این نوع موقعیت ها مقابلهکنیم.
4. افراد با دارا بودن این توانایی قادر می شوند استرس حاد و استرسمزمن را از هم تمیز داده و روش های مقابله با آن را بیاموزند.
5. درک اینمساله که همه انسان ها در زندگی روزمره استرس را تجربه می کنند، اما واکنش هر یک ازما در مقابل این موقعیت ها متفاوت خواهد بود. برای مثال برخی افراد واکنش هایجسمانی و برخی واکنش های شناختی و روانی از خود بروز می دهند.
6. کسبتوانایی در این حوزه که شیوه های تفکر منفی را به وسیله روش های تفکر مثبت جایگزینکنیم.
7. کسب مهارت در جهت مدیریت هیجان ها و در نتیجه کنترل علائم جسمانیاز مشخصه های اصلی سخت رویی است.
8. استفاده از تجارب مثبت و ثمر بخش بادوستان و آشنایان در برخورد با موقعیت های استرس زا می تواند از دیگرفواید سخت روییباشد.
9. نکته آخر این که باید به این نکته توجه داشت که مدیریت تعارضات درمحیط های اداری، آموزشی ، نظامی و غیره بسیار بهتر و موثرتر از روش هایتوبیخ،بازداشت، تعلیق و اخراج می تواند مفید واقع شود. نباید به اشتباه تصور کرد کهبرخوردها ی خشن وبسیار محکم در پرورش افرادی مقاوم و سخت رو موثر واقع می شود. بنابراین بهتر است به این مساله توجه داشت که آموزش سخت رویی کمک بسیار زیادی بهمدیریت این تعارضات و تنش ها خواهد کرد. بدین ترتیب آموزش سخت رویی از مولفه هایبسیار مهم در بهداشت روان افراد است که کمک بسیار زیادی به سلامت جسم و روان آنانخواهد کرد.
منبع: تبیان
مسئله عزت نفس ومقوله خود ارزش مندی از اساسی ترین عوامل در رشد شخصیت کودکان و نوجوانان است.برخورداری ازاعتمادبهنفسوارادهقدرتتصمیمابتکار،خلاقیت،نوآوری، سلمت فکروبهداشت روانی،رابطه مستقیمی با میزان و چگونگی عزت نفس وخود ارزشمندی فرد دارد.امروزه دراصلاح ودرمان بسیاری ازاختلالات شخصی ورفتاری کودکان ونوجوانان نظیرکم رویی وگوشه گیری،لجبازی وپرخاشگری،تنبلی وکندروی به عنوان اولین ومهمترین گام به ارزیابی وپرورش احساس عزت نفس، تقویت اعتماد به نفس ومهارتهای فردی3و مهارتهای اجتماعی4انان می پردازند(اسماعیلی،1380)اسماعیلی معتقد است که پرورش احساس خود ارزشمندی و عزت نفس در کودکان ونوجوانان از مهمترین وظایف و رسالت هااولیاومربیان میباشد ودر این ارتباط بیشترین نقش به عهده گروههای مرجع5 است.تعریف متنوع و زیادی عزت نفس وجود دارد که به چند مورد از انها در اینجا اشاره میکنیم:
-احترام به خود و عزت نفس هر فرد مبتنی بر ترکیب اطلاعات عینی در مورد خودوارزیابی ذهنی از انها شکل میگیرد(تجلی،1374).
-عزت نفس یعنی فهمیدن ارزش واهمیت خود،پذیرش خودواعتماد به توانایی های خود(برن1،1996).
-عزت نفس یک ارزیابی است،ارزیابی از خصوصیات که منجر به احساس فرد نسبت به خصوصیاتش می گردد(برن1،1996).
-عزت نفس یعنی دیدن خود به عنوان یک فرد توانا،با کفایت،دوست داشتنی،منحصر به فرد،وباارزش(طهماسیان،1377).کنار امدن با فشار زندگی وکسب مهارتهای فردی واجتمعی همواره بخشی از واقعیت زندگی بوده است ودر ادوار متفاوت زندگی او،به اشکال گوناگونی تجلی یافته است.دردوران کودکی تعارض جلوه چندانی ندارد. اما با افزایش سن وهنگام مواجهه با دشواریهاسنین نوجوانی و جوانی،کشمکش های درونی و محیطی بیشتر تظاهر میکند. تظاهرات خانواده و جامعه نیز افزایش مییابد؛به طوری که نوجوانان می پزیرد به سبب زندگی اجتماعی، بخشی از تمایلات خود را محدود کندو در چهار چوب هنجار های اجتماعی و گروهی قرار دهد.نسل نوجوانان و جوان بویژه دانش اموزان در کشودری که دارای ساختار جمعیتی جوان است، اگر چهدارای مشکلات خاصی است که اثار منفی ان در دراز مدت از چهره جامعه محو میشوداما از منظری دیگر بر اساس نظریه سرمایه انسانی جوانان و نوجوانان را باید سرمایه ملی و جلو های از غرور ملی ان جامعه به حساب اورد.طبیعی استدر سیاست گزاری های کلان وتوسعه گرانانه کشور ایران وتحقق موفقیت امیزوواقعی برنامه های تدوین شده بلند مدت،میان مدت،این بخش گسترده جمعیتی است که قابلیت های زیادی در خود نهفته دارد،که کاهش عزت نفس و تاثیر در پیشرفت تحصیلی باعث هدر رفتن این سرمایه ملی میشود.واضح است یکی از راههای اصولی مقابله با دغدغه مسائل زمان حال و آینده نوجوانان و جوانان نادیده انگاری به معضلات و بحرانهای غیر قابل کنترل تبدیل نشود، انجام پروژه های گسترده و عمیق جهت شناسی،توصیف ،سنین عوامل پیشرفتی مثل بالاُس بردن عزت نفس است.
1-1-1 – عزت نفس :
فرهنگ عزت نفس را ((خود محترم دا نستن )) تعريف مي كند ،ولي به را ستي چگونه كسي به ذات خود احترام مي گذارد ؟ عزت نفس يكي از جنبه هاي شخصيت فردي ا ست و از ساير جلوه هاي شخصيت جدا نيست.وجود عزت نفس در يك ا نسان به اين بر ميگرددكه جهان بيني او تا چه حد بر شناختي كه از واقعيت خود دارد منطبق باشد. برداشت او از زندگي و از خود او چيست؟و از خود چقدر رضايت دارد؟
عزت نفس وقتي قوت مي گيرد كه فرد ا رزش حقيقي خود را به عنوان يك ا نسان بشناسد و به درستي درك كند كه موقعيت او در نظام ارزشي كجا ست وچه كارهايي از او ساخته ا ست وتا چه حد ا ست حقاق دارد كه از امكا نات زندگي بهره مند گردد.پس آنچه كه در شكل د هي شخصيت يك فرد موثر ا ست ا عم از خصوصيات جسما ني ، هوش، بيو شيمي بدن،خانواده،اجتماع،و بالاخره تجربيات فردي همگي در ميزان بهره مندي كه اواز عزت نفس مي برد دخيل ا ست.كرامت ذاتي خداوند به فرشتگان فرمان داد تاآدم را سجده كنند،يعني خداوند را سجده شكر نمايند كه چنين موجود برتري آفريده واو را بر تمام مخلوقات برتري داده ا ست.اعتماد به نفس را اين گونه تعريف كرده اند كه اعتماد به نفس يعنى ايمان به توانايى هاى ذاتى و ا ستعدادهاى فطرى خويش و ايمان به يارىخداوند درپرورش وگسترش آن ها.
روان شناسان ميگويند در اعتماد به نفس قدرتى ا ست كه توانايىها واقتدارتانرا دو چندان مى كند. يكى از بهترين راه هاى ايجاد و پرورش اعتماد به نفس اينا ست كه شب در بستر، پيش از آن كه به خواب فرو رويد با انديشه هاى قدرتمند سرشار از اعتماد به نفس به ذ هنتان خوراك برسانيد.روان شناسان همچنين معتقدند كه آخرين انديشه هايى كه پيش از خواب به سرتان مى آيند در مدت زمان خواب به ذهن نيمه آگاهتان خوراك مى رسانند.
اگر دراين هنگام ذهنتان را از انديشه كاميابى و توانگرى و ثمرات نيكو سرشاركنيد، ذهن نيمه هوشيارتان آنها را به صورت فرمان از شما مى پذيرد.يكى ديگر از بهترين عبارات تاكيدى براى ايجاد اطمينان و اعتماد به نفس اين ا ستكه:«خداوند دوستم دارد، خداوند هدايتم مى كند و خداوند راه را نشانم مى دهد.» منتظر نشويد تا ديگران به شما اطمينان و اعتماد به نفس بدهند يا تحسينتان كنند.و خلاصه آن كه در خودتان و ديگران مواردى نظير: قدردانى، تحسين و تمجيد كه از جمله نكات مثبت ا سترا تقويت كرده و دل و جرات به خرج دهيد و از ديگران نيز تعريف و تمجيد كنيد وآن ها راستايش كنيد، با مردم مهربان باشيد و با كلامى مهرآميز آنهارا به سوى تعالى و كاميابى سوق دهيد. اعتماد به نفس یک ارزشیابی کلی در باره فضایل و قابلیتهای خودمان،ارزشهایمان و پاسخهای دیگران نسبت به ما میباشد.اولین نماد درونی اعتماد به نفس همان رضایت خاطر استاز احسا س توانائیهایمان و نماد درونی آن نیز همان تبسمیا ستکه بر لب داریم پس همیشه خندان باشید.
1-1-2 – کسب اعتماد به نفس :
اعتماد به نفس تماما ً اکتسابی می باشد. هیچکس با اعتماد به نفس ازمادر زاده نمی شود . اعتماد به نفس تنها با همت و تلاش شما ذره ذره اندوخته می شود.رو را ست بودن وجدان تان را آسوده نگاه می داردودرشما اعتماد به نفس ایجاد می نماید. و در مقابل آن احسا س گناهی که معمولاً پس از انجام کارهای بد و ناپسند به سراغ ما می آید کشنده اعتماد به نفس ا ست.پس هرگز اعمالی نظیر دروغگوئی،غیبت و…را انجام ندهید که نه تنها اعتماد به نفس شما را اضافه نمی نماید،بلکه مخرب آن نیز می باشد.
عدم اعتماد به نفس چرا؟عدم اعتماد به نفس در بیشتر موارد به ا ستفاده های غلط از حافظه بر می گردد.
مغز شما شباهت زیادی به یک بانک دارد. شما هر روز در بانک ذهنی خود سپرده های فکری می گذارید و هنگام بر خورد با مشکلات برای حل آن به با نك ذ هنی خود مراجعه می کنید تا راه حل بیابید.پس برای اینکه با نك ذ هنی خود را صحیح اداره کنید تا اعتماد به نفس شما بالا رود،بدین منظور:
الف:فقط افکار مثبت را به ذهن خود بسپارید.
هیچگاه خاطرات نا خوشایند و تجربیات نا موفق خود را به ذهن نسپارید و به آن فکر نکنید.مردم موفق اندیشه های مثبت خود را به ذهن می سپارند.
ب : فقط ا فكار مثبت از ذ هن خود برداشت کنید.
وقتی خاطره ای را بیاد می آورید فقط روی قسمتهای خوب آن تاکید کنید.هرگاه دیدید که
ا فكار ناخوشایند را مرور می کنید ذ هن خود را به سوی مسئله دیگری منحرف سازید.
راههای ساده و عملی برای تقویت نیروی اعتماد به نفس .
اعتماد به نفس و اطمينان بي شك لازمه پيشرفت دركارها مي باشد,بهخود واعمال خود
اطمينان داشته با شيدبا اين اقدام اعتماد به نفس رادر خود شكوفا مي كنيد.
اين راهها در عين حال كه سادهاند ولي بكارگيري و ا ستفاده از آنها معجزه اي در بر دارد كه فقط كساني كه آنرا پيمودهاند واز آنها ا ستفاده كافي برده اند درك مي كنند.
شما نيز بپيمائيد تا موفق باشيد.
1ـ افكارتان را پیشاپيش بر موفقيت متمركز كنيد.
2ـ با تمركز بر ا ستعداد ,توانائي و امكانات خود نيروي درونيتان را تقويت كنيد.
3ـ سعي كنيد با تكرار كلمات اميد بخش و دلگرم كننده روحيه خود را از هر لحاظ قوي سازيد.
4ـ در پي هدفتان باشيد و فكر تا ثير از جانب ديگران را از خود دور سازيد.
5ـ از شكست هراسي به دل راه ندهيد,زيرا شكست آغاز پيروزي ا ست .
6ـ اميد وايمان را باور كنيد و آنراشعار هميشگي خود سازيد.
7ـ دائماَ به خود تلقين كنيدكه: من ميتوانم راه حل هر مشكلي را پيدا كنم.
8ـ براي رفع هر مشكلي به مغزتان رجوع كنيد واز آن كمك بخواهيد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.