پایان نامه ماهیت حقوقی،انتقال سهام شرکتهای تعاونی و آثار آن
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- چکیده فارسی………………………………………1
- مقدمه…………………………………………….2
- فصل اول: کلیات
- مفهوم وانواع شرکت………………………………8
- 1-1- 1 مفهوم شرکت ………………………………….8
- مفهوم لغوی شرکت……………………………8
- 1-1-1-3 مفهوم اصطلاحی شرکت ……………………… …8
- 1-1-1-3-1 مفهوم اصطلاحی شرکت مدنی …………………..9
- 1-1-1-3-2 مفهوم اصطلاحی شرکت تجاری…………………..10
- 1-1-1-3-3 انواع شرکت تجاری…………………………12
- 1-1-1-3-3-1 شرکت سهامی (عام وخاص)……………….13
- 1-1-1-3-3-2 شرکت با مسئولیت محدود……………………14
- 1-1-1-3-3-3 شرکت تضامنی ……………………………16
- 1-1-1-3-3-4 شرکت نسبی …………………………….18
- 1-1-1-3-3-5 شرکت مختلط غیر سهامی ……………………21
- 1-1-1-3-3-6 شرکت مختلط سهامی………………………..26
- 1-1-1-3-3-7 شرکت تعاونی …………………………..29
- 1-1-1-3-3-7-1 انواع شرکت تعاونی ……………………31
- شرکت تعاونی تولید وتوزیع …………..31
- شرکت تعاونی عام وخاص……………….32
- شرکت تعاونی چند منظوره وتعاونی بزرگ….32
- فصل دوم: ماهیت حقوقی سهام شرکتهای تعاونی
- 2-1 تعریف سهم……………………………………..35
- 2-1-1 تعریف سهم از نظر لغوی………………………..35
- 2-1-2 تعریف سهم از نظر اصطلاحی………………………35
- 2-1-3-1 انواع سهام شرکت تعاونی……………………..36
- 2-2-1 ماهیت حقوقی سهام شرکتهای تعاونی……………….37
- 2-2-1-1 ماهیت حقوقی سهام ازدیدگاه مقررات موضوعه…….38
- 2-2-1-2 ماهیت حقوقی سهام از دیدگاه حقوقدانها ……….38
- 2-2-1-2-1 نظریه مال نبودن سهام……………………..38
- 2-2-1-2-2 نظریه مال بودن سهام……………………..40
- 2-2-1-2-3 نظریه مال مادی بودن سهام بی نام ومال غیر مادی بودن سهام بانام………………………………….40
- 2-2-1-2-4 نظریه منقول بودن یا نبودن سهام……………41
- 2-2-1-2-5 مال غیر مادی بودن سهام با نام ودارابودن طبیعت مختلط (مادی وغیر مادی) سهام بی نام ……………….44
- 2-2-1-2-6 نظریه مورد اختیار……………………… 45
- فصل سوم: انتقال سهام شرکتهای تعاونی
- 3-1-1 انواع انتقال سهام شرکتهای تعاونی …………….51
- 3-1-1-1 انتقال ارادی (اختیاری) سهام ……………….51
- 3-1-1-1-1 انتقال اختیاری سهام به عضو………………..51
- 3-1-1-1-2 انتقال ارادی سهام به غیر عضو……………52
- 3-1-1-2-1 انتقا ل قهری سهام شرکت تعاونی …………….52
- 3-1-1-2-2 انتقال قهری به عضو شرکت تعاونی …………..52
- 3-1-1-2-3 انتقال قهری سهام به غیر عضو…………….53
- 3-1-1-3 ورود به عضویت از طریق وراثت ………………..53
- 3-1-1-4 تعریف عضو ……………………………….55
- 3- 1-1- 5 خروج از عضویت ………………………….55
- 3-1-1-6 اخراج عضو……………………………….57
- 3-1-1-6-1 مرجع تصمیم گیری اخراج عضو ………………..59
- 3-1-1-6-2 اخراج عضو به علت ترک عضویت………………..59
- 3-1-1-7 مرجع قبولی عضو ……………………………60
- 3-1-1-8 تکالیف و مسئولیت مالی عضو …………………60
- 3-1-1-8-1 تکالیف عضو …………………………….60
- 3-1-1-8-2 مسئولیت مالی عضو ………………………..62
- 3-2 آثار انتقال سهام شرکتهای تعاونی…………………62
- 3-2-1 آثار انتقال سهام نسبت به انتقال دهنده …………63
- 3-2-2 آثار انتقال سهام نسبت به انتقال گیرنده ………..65
- 3-2-3 آثارانتقال سهام در مورد شرکت و اشخاص ثالث………66
- 3-2-3-1 آثارانتقال در مورد شرکت ……………………66
- 3-2-3-2 آثار انتقال نسبت به اشخاص ثالث ……………..68
- 3-2-4 انتقال مالکیت سهام و حقوق و مزایای وابسته به آن……………………………………………..70
- 3-2-5 انتقال تعهدات ناشی از سهم……………………74
- نتیجه گیری ……………………………………..77
- پیشنهادات ………………………………………79
- منابع ………………………………………….80
- چکیده انگلیسی …………………………………..82
چکیده:
یکی از مهمترین شرکتهای تجاری، شرکت تعاونی است. در ازای آوردهای که شریک به این شرکت میآورد به او سهم تعلق میگیرد. در مورد سهم این شرکت، بحثهای مختلفی مطرح میگردد. از جمله اینکه ماهیت سهام این شرکت چیست؟. مساله دیگری که مطرح میشود این است که آیا امکان انتقال سهام این شرکتها وجود دارد ویا خیر ودر صورت امکان شرایط وآثار آن چیست؟ نتیجه بررسیهای به عمل آمده دراین پژوهش نشان میدهد که سهام سرکتهای تعاونی را باید یک حق مالی محسوب کرد که منقول نیز میباشد. بعلاوه در مورد انتقال آن بین انتقال به عضو شرکت و غیر عضو شرکت و انتقال قهری واختیاری سهام تفاوت وجود دارد. به این صورت که انتقال اختیاری سهام شرکتهای تعاونی به عضو همان شرکت مجاز بوده و عضو شرکت تعاونی میتواند سهم یا سهام خود را به عضو دیگر همان شرکت منتقل نماید. انتقال اختیاری سهم شرکت تعاونی به غیر عضو مجاز نیست. انتقال قهری سهام به غیر عضو شرکت تعاونی زمانی پیش میآید که عضو شرکت تعاونی فوت کند وهیچ کدام یا بعضی از ورثه وی که سهام به آنها منتقل میشود، عضو همان شرکت تعاونی نباشندکه در این صورت سهام مذکور به طور قهری به وراث او منتقل میشود. همچنین انتقال سهام آثاری را در ارتباط با انتقال دهنده وانتقال گیرنده ونیز شرکت به دنبال خواهد داشتکه در این پابان نامه مورد بررسی قرارگرفته است.
کلمات کلیدی:
شرکت تعاونی، سهم، ماهیت، مال، انتقال
مقدمه
- بیان مساله
تعاون درایران سابقهای طولانی دارد. امابرای اولین بار پس از انقلاب به عنوان یکی از بنیانهای اساسی در قانون اساسی نفوذ پیدا کرده وبه عنوان یک رویکرد حمایتی مطرح شده است. از نظر تدوین کنندگان طرح قانون اساسی، تعاون با هماهنگی اصول و ارزشهایی که در دنیا براساس آن پایه ریزی شده است مورد توجه قانون اساسی قرار گرفته است و با موازین اسلامی نیز سازگار، بلکه هماهنگ است. شیوهای است برای پایان دادن به تصدی گری دولت و سلطه جویی واستثمار توسط بخش خصوصی که استعدادهای نهفته را بیدار نمود ه وابزار کار رادراختیار طبقات مختلف قرار میدهد تا واسطههای غیر ضروری را از تجارت حذف نموده وامورشان را خود به دست گیرند.
به علاوه تعاون درایران با تکیه بر اصول عضویت آزاد وداوطلبانه و خود سازمانی وکنترل دموکراتیک به همان اندازه که در برابر سلطه سرمایه بر اقتصاد، رقابتی مسالمت آمیز دارد، با دولتی شدن خود نیز ناسازگار است (ساروئی نسب، 1388: ش 15)
درمورد تاریخچه تعاون درایران به آغاز همکاری رسمی درایران را میتوان به تصویب قانون تجارت درسال 1303 خورشیدی دانست که موادی ازاین قانون درمورد تعاونیهای تولید و مصرف پرداخته بود. اما از لحاظ تشکیل وثبت فعالیت تعاونیهای رسمی میتوان سال 1314 را آغاز فعالیتهای تعاونی درایران دانست. زیرا دراین سال توسط دولت اقدام به تشکیل نخستین شرکت همکاری روستایی در منطقه داور آباد گرمسار گردید. (طالب،1376: 4)
بطور کلی تاریخچه تعاون در جهان را از نظر اقتصادی به دو دوره میتوان تقسیم کرد: دوره اول از آغاز زندگی اجتماعی انسان شروع میشود واز قرن پانزدهم میلادی به تدریج تحول میپذیرد تا این که به شکل کنونی در میآید. دوره دوم با انقلاب صنعتی وانقلاب فرانسه، قرن 18 میلادی شروع میشود که دارای تعریف مخصوص به دوران خود دانست، بنابراین دوره اول را عصر تعاون ودوره دوم را اصل تعاون صنعتی یا علمی مینامند.
واژه تعاونی 1 در شکل فعالیتهای رسمی و برای موسساتی که بر مبنای اصول وقواعد تعاونی فعالیت میکنند، به کار برده میشود. این واژه را معادل شرکت تعاونی 2 استعمال میکنند، واژه اخیر از اواسط قرن نوزدهم و به دنبال ایجاد مؤسسات اقتصادی مبتنی بر اصول تعاون رایج گردید. (طالب،1391:6)
شرکت تعاونی فلسفه وجودی دیگری غیر از شرکتهای تجاری دارد. برخی از اساتید حقوق، شرکتهای تعاونی را الزاماً” شرکت تجاری ندانسته، بلکه اگر موضوع آنها تجاری نباشد، شرکت تجاری محسوب نمیکنند، به نظر آنها شرکتهای تعاونی به منظور رفع نیازمندیهای مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضاازطریق خود یاری وکمک متقابل تشکیل میشوند. (اسکینی، 1375:.69)
در کشور ما مقررات موضوعه راجع به تعاون سابقه بسیارزیادی ندارد، قانون تجارت مصوب 13/2/1311 از نخستین قوانینی است که برای شرکتهای تعاونی ایران وضع مقررات کرده است. این قانون مواد 190 تا 195 خود را به شرکتهای تعاونی اختصاص داده وفقط دو نوع شرکت تعاونی را پیش بینی کرده است. یکی شرکت تعاونی تولید و دیگری شرکت تعاونی مصرف. امروزه در کشور ما بخش تعاون قسمت زیادی از فعالیتهای اقتصادی را به خود اختصاص داده ودربرابر بخش دولتی و خصوصی جای مهمی را به خود اختصاص داده است. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اصول 43 و 44 خود بخش تعاونی را یکی از پایههای سه گانه نظام اقتصادی قرارداده است که در شهر و روستــا بر طبق ضوابط اساسی تشکیل میشود. مهمترین قانونی که فعالیت این بخش از نظام اقتصادی را تنظیم و تنسیق کرده است قانون شرکتهای تعاونی مصوب 1370 است. شرکت تعاونی از لحاظ اقتصادی مخصوصاً” برای زارعان وارباب حرف ومصرف کنندگان اجناس عادی فواید بسیاری دارد، اما
از لحاظ حقوقی شرکتهای تعاونی شکل ونوع مخصوصی ندارند وممکن است شرکتهای تعاونی را به صورت هریک از شرکتهای تجاری تشکیل داده، فقط قانون برای آنکه شرکت تعاونی شناخته شود واز مزایای مربوط به شرکتهای تعاونی استفاده نماید رعایت بعضی از اصول را لازم دانسته است. (ستوده، همان:369) با قانون زارعان نمیتوانند به طور انفرادی کلیه مسائل مربوط به بهره برداری از ملک خود ومخصوصا”انجام خدمات اصلاحات ارضی و تقسیم املاک بین زارعان شرکتهای تعاونی درایران اهمیت زیادی پیدا نمودهاند زیرا عمومی را حل کنند و شرکت تعاونی تنها سازمانی است که میتواند امور کلی دهات را دردست بگیرد ومنافع زارعان را حفظ کند. درسایر کشورها نیز توجه مخصوصی به شرکت تعاونی مبذول میگردد. در کلیه کشورهای سرمایه داری نیز در قرن اخیر شرکتهای تعاونی توسعه زیادی پیدا نموده و اهمیت به سزایی دارند. (ستوده تهرانی،1392:370 و 371) |
1-1 جنبه جدیدبودن و نوآوری در تحقیق
درخصوص شرکت تعاونی تحقیقات متعددی صورت گرفته است، لیکن تحقیق پیشرو از آن جهت که درباره سهام شرکت تعاونی و ماهیت حقوقی انتقال آن مطالبی بیان میکند، بصورت بکر باقی مانده است.
1-2 اهداف مشخص تحقیق
هدف ازاین تحقیق شناسایی شرکتهای تعاونی، سهام درشرکتهای تعاونی و ماهیت حقوقی انتقال سهام مزبور میباشد.
- سؤالات تحقیق
- ماهیت حقوقی سهام شرکتهای تعاونی چیست؟
- انتقال سهام شرکتهای تعاونی با کدامیک از صور انتقالات حقوقی امکان پذیر است؟
- چنانچه شخصی بدون رعایت تشریفات نقل و انتقال سهام، اقدام به خرید سهام یکی از اعضاء شرکتهای تعاونی نماید، از نظر عضویت چه وضعیتی خواهد داشت؟
- آیا هیات مدیره میتواند مبلغ سهام ناشی از افزایش سرمایه را بیشتر از مبلغ اسمی آن از متقاضیان عضویت جدید (به عنوان ارزش افزوده سهام) دریافت کند؟
- فرضیههای تحقیق
- در ایران در هیچ یک از قوانین ماهیت سهام شرکتهای تعاونی مشخص نشده ولی به نظر میرسد که حق مالی محسوب میشود.
- انتقال سهام در شرکتهای تعاونی هم از طریق توافق و هم از طریق قهری ممکن است و انتقال توافقی به نظر میرسد از طریق عقد صلح امکان پذیر باشد.
- به طور کلی نقل و انتقال سهام دارای تشریفاتی است که عدم رعایت آنها موجب زوال آثار قانونی انتقال در ارتباط با شرکت میگردد. از جمله این آثار در شرکتهای تعاونی، عضویت میباشد. مطابق بند 4 ماده 37 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران، یکی از وظائف هیات مدیره تصمیم گیری نسبت به ورود اعضاء جدید به تعاونی است که پس از احراز شرایط عضویــــــت کفایت ظرفیت فنی و امکانات تعاونی صورت میپذیرد. حال چنانچه شخصی بدون جلب موافقت هیات مدیره و رعایت تشریفات نقل و انتقال سهام که همانا ثبت مراتب انتقال در دفتر سهام شرکت میباشد (ماده 10 و تبصره 2 ماده 11 اساسنامه شرکتهای تعاونی)، اقدام به خرید سهام نماید، چنین نقل و انتقالی از شرکت فاقد اعتبار محسوب میگردد هر چند به صورت رسمی و از طریق دفتر خانه به عمل آمده باشد.
- درخصوص دریافت اضافه ارزش سهم علاوه بر مبلغ اسمی، منع قانونی وجود ندارد و با توجه به اینکه دارایی یک شرکت در طول فعالیت آن افزایش یافته و بر ارزش سهام آن افزوده میشود، دریافت ارزش افزوده یک حق تلقی میگردد.
- تعریف واژهها و اصطلاحات فنی و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی):
سهام: سهام جمع سهم است و سهم واحدی از سرمایه یک شرکت یا اتحادیه تعاونی است که میزان آن در اساسنامه ذکر میشود.
تعاونـــی: واژه تعاونی در شکل فعالیتهای رسمی و برای موسساتی که بر مبنای اصول وقواعد تعاونی فعالیت میکنند، به کار برده میشود.
شرکت تعاونی: شرکت تعاونی به منظور رفع نیازمندیهای اعضا و با اهداف ایجاد اشتغال، قرار دادن وسایل کار در اختیار کسانی که قادر به کارند ولی وسایل کار ندارند، پیشگیری از تمرکز و تداوم ثروت در دست افراد و گروههای خاص جهت تحقق عدالت اجتماعی، جلوگیری از کارفرمای مطلق شدن دولت، قرارگرفتن مدیریت و سرمایه و منابع حاصله در اختیار نیروی کار و تشویق بهره برداری مستقیم از حاصل کار خود، پیشگیری از انحصار، احتکار، تورم، و اضرار به غیر، توسعه و تحکیم مشارکت و تعاون عمومی بین همه مردم به وجود میآید.
عضو: در شرکتها و اتحادیههای تعاونی هر صاحب سهم اعم از اینکه شخص حقیقی یا حقوقی باشد عضو شرکت یا اتحادیه نامیده میشود.
- روش تحقیق
در این پژوهش روش تحقیق توصیفی – تحلیلی وروش گرداوری اطلاعات به صورت کتابخانهای واینترنت میباشد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.