پایان نامه مسئوليت بين المللي دولتها در قبال اعمال مجرمانه نيروهاي مسلح
فهرست محتوا
چکیده
تاریخ بشر همواره شاهد بروز کشمکشها وتقابل بین ملتهای گوناگون بوده است. در واقع جنگ را میتوان بعنوان یکی از مهمترین شیوه ها ی ارتباط بین ملل مختلف در طول تاریخ دانست. بنا به به نظراندیشمندان، عمر بشر بیش از صلح در جنگ وکشمکش سپری گشته است. بشر دیروزی به جنگ تنها از جنبه قدرت طلبی وسلطه گری بر سایر ملتها ودر بعضی موارد جهت احقاق حق خود می نگریست. بتدریج با تکامل بشریت در همه زمینه ها، از جمله اقتصادی، سیاسی، فرهنگی ونظامی این وظیفه خاص بر عهده جنگجویان حرفه ای وپس از آن بر عهده نیروهای مسلح کشورها گذاشته شد تا در سرنوشت جنگها دخالت نموده واز این حیث تاثیر گذار باشند. در این زمان دیگرجنگها نه تنها یک واقعه تاریخی بلکه یک فرایند دارای ابعاد مختلف محسوب میشدند. با ورود سیر جنگها به مرحله جدید از نظردکترین وجنگ افزار وبروز جنگهای ویرانگرجهانی (جنگ جهانی اول ودوم) در قرن حاضر، جنگها دارای ابعاد حقوقی نیز شدند. بویژه آنکه در خلال بروز مخاصمات مسلحانه بین کشورها بعضا جنایاتی نیز رخ می داد و این از نظر جامعه بین الملل بسیار مهم بود که به تعقیب جنایتکاران پرداخته وآنان از مجازات مصون نمانند. این امر باعث پررنگ تر شدن نقش نهادهای تازه تاسیس بین المللی از یک سو وروشن شدن ابعاد مهم ومختلف مخاصمات مسلحانه برای کشورها از سوی دیگر گردید. بدین ترتیب وبا بهره گیری از این رخدادها، حقوقدانان بین المللی به فکر بررسی ابعاد حقوقی جنگ وتقابلهای مسلحانه افتاده ودر این رابطه کوششهای بسیاری صورت گرفت. اقداماتی که در جهت تدوین حقوق عرفی جنگ ومخاصمات مسلحانه صورت گرفت و همچنین معاهدات دو یا چند جانبه که برای بکارگیری قوانین خاص به هنگام بروزمخاصمات مسلحانه منعقد میشد، همگی از این دسته اند. همه این تلاشها از آنروست که در صورت بروز جنایت و یا هر فعل وترک فعلی که مغایر با معاهدات دو یا چند جانبه و تخطی از حقوق عرفی جنگ توسط یک کشور درگیر جنگ، طرف دیگربتواند این موارد را از طریق حقوق بین الملل پیگیری نموده و مسئولیت بین المللی اعمال خلاف را متوجه طرف مرتکب این اعمال اعم از شخص ویا دولت بنماید. این نوشتار سعی در روشن نمودن ابعاد حقوقی مسئولیت بین المللی دولتها در قبال اعمال مجرمانه نیروهای مسلح خود دارد.
واژگان کلیدی: مسئولیت بین المللی- نیروهای مسلح- حقوق مخاصمات مسلحانه – حقوق بشردوستانه – جنایت علیه بشریت
فهرست پایان نامه
- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….. 1
- فصل اول: مسئولیت بین المللی دولتها (تعاریف، مبانی ومنابع)………………………………………………6
- نگاه کلی…………………………………………………………………………………………………………………………….7
- بخش اول: مسئولیت بین المللی……………………………………………………………………………………………8
- گفتار اول: تعاریف مسئولیت بین المللی………………………………………………………………………………..10
- گفتار دوم: مبانی مسئولیت بین المللی………………………………………………………………………………….10
- گفتار سوم: منابع مسئولیت بین المللی………………………………………………………………………………….12
- فصل دوم: نیروهای مسلح وحقوق وتکالیف آنان در حقوق مخاصمات مسلحانه…………………….20
- نگاه کلی…………………………………………………………………………………………………………………………..21
- بخش اول: جنگ از دیدگاه حقوق بین الملل………………………………………………………………………..21
- گفتار اول: دفاع مشروع وتئوری جنگ عادلانه………………………………………………………………………22
- بخش دوم: مفهوم جنگ وعناصر متشکله آن…………………………………………………………………………23
- بخش سوم: حقوق جنگ ومخاصمات مسلحانه…………………………………………………………………….25
- گفتار اول: تعاریف حقوق جنگ…………………………………………………………………………………………25
- گفتار دوم: ضرورت وجود حقوق جنگ……………………………………………………………………………..26
- گفتار سوم: حقوق بین الملل بشردوستانه وحقوق مخاصمات…………………………………………………28
- گفتار چهارم: منابع حقوق جنگ ومخاصمات مسلحانه………………………………………………………….29
- بخش چهارم: نیروهای مسلح……………………………………………………………………………………………..35
- گفتار اول: نیروهای مسلح ازمنظر حقوق داخلی…………………………………………………………………….35
- گفتار دوم: نیروهای مسلح از منظر بین المللی……………………………………………………………………….36
- بخش پنجم: حقوق مخاصمات وجایگاه نیروهای مسلح…………………………………………………………42
- گفتار اول: مخاصمه مسلحانه بین المللی………………………………………………………………………………..42
- گفتار دوم: مخاصمه مسلحانه داخلی……………………………………………………………………………………..43
- گفتار سوم: اصول اولیه مخاصمات مسلحانه مورد تاکید نیروهای مسلح…………………………………….43
- گفتار چهارم: ضرورت تبعیت از حقوق مخاصمات مسلحانه توسط نیروهای مسلح و دولتها………..45
- فصل سوم: مسئولیت بین المللی دولتها در قبال اعمال مجرمانه نیروهای مسلح………………………48
- نگاه کلی……………………………………………………………………………………………………………………………49
- بخش اول: جرائم نیروهای مسلح از دیدگاه حقوق بین الملل………………………………………………….49
- گفتار اول: جرائم بین المللی ناشی از جنگ…………………………………………………………………………..50
- گفتار دوم: جرائم ناشی از نقض فاحش تعهدات بین المللی……………………………………………………..54
- بخش دوم: مسئولیت کیفری دولت ها و ضمانت اجرای حقوق جنگ………………………………………63
- گفتار اول: مسئولیت کیفری دولتها………………………………………………………………………………………..63
- گفتار دوم: مسئولیت کیفری افراد………………………………………………………………………………………….65
- گفتار سوم: مسئولیت بین المللی دولتها ازبعد ضمانت اجرای مدنی…………………………………………68
- گفتار چهارم: دفاعیات در برابر محاکمه………………………………………………………………………………..70
- گفتار پنجم: حدود مسئولیت بین المللی دولتها…………………………………………………………………..71
- فصل چهارم: نقض قوانین بین المللی در عراق و فلسطین اشغالی…………………………………………74
- نگاه کلی……………………………………………………………………………………………………………………………75
- بخش اول: حمله آمریکا به عراق…………………………………………………………………………………………75
- گفتار اول: رفتار نیروهای اشغالگر از منظر حقوق بین الملل بشردوستانه………………………………….77
- گفتار دوم: مسئولیت ناشی از نقض حقوق بشردوستانه بین المللی…………………………………………..81
- بخش دوم: حمله رژیم صهیونیستی به نوار غزه……………………………………………………………………..82
- گفتار اول: نقض تعهد به رعایت ممنویت در انتخاب شیوه های نبرد………………………………………..83
- گفتار دوم: ممنوعیت حمله به اموال غیر نظامی……………………………………………………………………..85
- گفتار سوم: مسئولیت رژیم صهیونیستی در قبال جنایات جنگی در غزه…………………………………….85
- فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………………………………………………..88
- پیوستها……………………………………………………………………………………………………………………………..93
- فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………………………….94
مقدمه
شناخت مسئله
الف) در خلال یک درگیری مسلحانه بین نیروهای مسلح دوکشور A و B، واحد پیاده نظامی متشکل از نیروهای مسلح کشور A دستور مقابله با دشمن که یک دهکده مرزی را به اشغال درآورده دریافت مینماید. بهمراه این گروهان چند خبرنگار بین المللی نیز برای پوشش خبری مناطق درگیری حضوردارند. دسته ای از افراد، مامور تسخیر وپاکسازی ساختمانهای دهکده میگردند. پس از یک درگیری وتبادل آتش چندساعته، سه نفر از افراد دشمن با نشان دادن پرچم سفید از خانه ای خارج میشوند. یکی از آنها دارای جراحت شدید در ناحیه سربوده ویکی هم ازناحیه بازو مورد اصابت قرار گرفته است. ناگهان صدای رگبار گلوله بگوش رسیده وهر سه نفر از افراد دشمن بر زمین میافتند. در میان بهت وحیرت فرمانده دسته و دیگران، متوجه میشویم که تیراندازی توسط یکی از سربازان کشور A و بدون اجازه مافوق صورت گرفته است. در این هنگام مسئولیت فرمانده جزء وفرماندهان رده بالاتر چیست؟ آیا به قتل رساندن افرادی که فاقد سلاح بوده ودرحال تسلیم شدن بودند، نقض یک تعهد بین المللی بشمارمیرود؟ درآنصورت وظیفه بین المللی کشورهای A و B چه خواهد بود؟
ب) یک دسته پروازی از هواپیماهای نظامی، دربازگشت ازماموریت بمباران اهداف دشمن، به چند شناور بازرگانی که پرچم کشور ثالثی را برفراشته اند برمیخورند و فرمانده اسکادران به تصور اینکه این شناورها متعلق به دشمن است، دستور حمله به آنها راصادر میکند. دراینصورت حقوق دولت ثالث که زیاندیده چیست؟ آیا دولت صاحب اسکادران پروازی در قبال دولت زیاندیده مسئول است؟ راههای احقاق حق دولت زیاندیده چیست؟
دو مثال فوق الذکر ومسایلی از این دست، بعنوان مسایل مهم ودر عین حال اجتناب ناپذیرجنگ و مخاصمات مسلحانه بشمار میروند که یاری حقوقدانان بین المللی را درعرصه جدید مسئولیت بین المللی دولتها می طلبند. تحقیق حاضر درصدد روشن نمودن ابعاد این مسایل وپاسخگویی به نیاز کنونی حقوق بین الملل میباشد.
سابقه و پیشینه تحقیق
سابقه بکارگیری قوای مسلح در مخاصمات بین المللی قدمتی به اندازه تاریخ بشر دارد. (حلمی:1387) دراین بین و مخصوصا در قرن حاضر و باپدید آمدن مفهوم مسئولیت بین المللی، وقوع جرایم ازسوی نیروهای مسلح دولتها، دارای ابعاد جدیدی شده و دغدغه های بین المللی را پدید آورد. (حلمی:1387)
در این رابطه و در جهت تبیین هر چه بیشتر این مسئله تلاشهای بین المللی زیادی از سوی حقوقدانان صورت گرفته که با توجه به اجتناب ناپذیر بودن درگیریهای بین المللی (ضیایی بیگدلی:1383) ونیاز حقوقدانان داخلی تصمیم بر انجام این تحقیق گرفته شد. با توجه به جدید بودن مبحث مسئولیت بین المللی دولت در عرصه روابط حقوقی کشورها و پدید آمدن بازیگران جدید بین المللی، امید است بتوان بحث مسئولیت بین المللی را در عرصه های تخصصی حقوق نیز وارد نمود.
آنچه که تاکنون در این زمینه صورت گرفته بیشتر ناظربر مسئولیت بین المللی دولتها در قبال اعمال کلیه عناصری است که جنبه ای از اقتدار دولت را اعمال میکنند ویا اقداماتی که به راهنمایی و فرمان دولت صورت میگیرند ویا اقداماتی که در اثر فقدان حاکمیت مقتدر و توسط نهضتهای شورشی انجام گرفته و میگیرند. (حلمی:1387)
در حالی که بر اساس طرح 2001 مسئولیت بین المللی دولتها هر یک از این موارد خود مجال صحبت جداگانه ای را می طلبد، اما هنوز تحقیق مفصل و جامعی که به بررسی همه جوانب تاثیر اعمال مجرمانه نیروهای مسلح در پدید آمدن مسئولیت بین المللی برای یک دولت در قبال دولت دیگر ویا جامعه جهانی بپردازد موجود نیست. (حلمی:1387) پس از اثبات مسئولیت بین المللی یک دولت در قبال سایر دولتها نوبت به بررسی ابعاد نقض تعهدات در مراجع صالحه بین المللی میرسد که در این رابطه بررسی پرونده های جنایات بین المللی نکات بسیاری را روشن میسازد. (شریعت باقری:1387)
سوالات تحقیق
در این تحقیق سعی بر آنست که از چند منظر گوناگون به مسئله مخاصمات مسلحانه، جنایات جنگی، مسئولیت بین المللی دولتها در قبال جرایم ارتکابی نیروهای مسلح ووظیفه دولتها در مواجهه با موارد نقض حقوق بشردوستانه در خلال تنشهای مسلحانه، پرداخته شود. در همین راستا پاسخ به این سوالات ضروری بنظر میرسد:
1) مسئولیت بین المللی چیست؟
2) حقوق کلی جنگ ومخاصمات مسلحانه چیست و دارای چه مبانی ومنابعی است؟
3) تعریف نیروهای مسلح از منظر بین المللی و داخلی چیست؟
4) حقوق وتکالیف نیروهای مسلح در قبال حقوق جنگ ومخاصمات ومسئولیت بین الملی چیست؟
5) در صورت وجود مسئولیت بین المللی یک دولت در قبال اعمال مجرمانه نیروهای مسلح خود، دولت زیاندیده چگونه میتواند به حقوق خود دست یابد؟
فرضیات تحقیق
1) «مسئولیت بین المللی دولتها در برگیرنده تمامی اعمالی است که ماموران و یا بازوهای اجرایی آن کشور در قبال دولت دیگری صورت میدهند. بنابر قاعده کلی در سطح بین المللی اقدام منتسب به دولت فقط اقدامی است که از سوی نهادهای حکومتی آن، یا کسان دیگری تحت راهنمایی، تحریک یا فرمان آن نهادها یعنی در مقام مأمورین دولتی صورت گرفته باشد.» (حلمی،1387،50) از این رو اقدام نیروهای مسلح یک کشور که برخلاف قوانین بین المللی باشد را میتوان بوجودآورنده مسئولیت بین المللی برای آن کشور دانست.
2) بنا به تعریف، حقوق مخاصمات مسلحانه بخشی ازحقوق بیـن الملـل است که در هنگام درگیری مسلحانه بر روابط کشورها حاکم گشته و هدفش کاهش آلام، صدمات و خسارات ناشی از جنگ بوده، وظایفی را بر عهده طرفین درگیر بویژه نیروهای مسلح می گذارد ولی از کارایی نظامی آنان نمیکاهد. (راجرز ومالرب،1382،31) سوای اصول عرفی پذیرفته شده و متداول در بین ملل گوناگون، مهمترین کنوانسیونهایی که به بحث در مورد جنگ، حقوق حاکم بر در گیریها و یا گروههای تحت حمایت درهنگام درگیریهاپرداخته وهم اکنون ازمهمترین منابع حقوق بین الملل بشردوستانه بشمار می آیند، کنوانسیون 1907 لاهه، کنوانسیونهای چهارگانه ژنو وپروتکلهای الحاقی آن میباشند.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.