پایان نامه بررسی رابطة تحقیق و پژوهش و افزایش انگیزه و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه پیام نور سبزوار
مقدمه :
پژوهش و کنجکاوی از تمایلات طبیعی بشر است و میل به شناخت و ارضاء این حس موجب دست یافتن به مجهولات زیاری شده است ، و به همین دلیل بشر در قرن حاضر به پیشرفت های چشمگیری در تمامی زمینه های علمی دست یافته است . اصول و قوانین علمی عمدتاً حاصل پژوهش های قرن اخیر دانشمندانی است که روش های علمی را به کار گرفته و پژوهش های ارزنده ای انجام داده اند .
چنانکه اندکی دقیق تر بیندیشیم متوجه می شویم که رمز توسعه و پیشرفت دنیای غرب استفاده از پژوهش و بررسی های هستند و دقیق بوده است.
از سوی دیگر تتبع و پژوهش در عصر امروز بیش از هر زمان دیگر به شاخص اصلی تحرک دیرپای روابط اجتماعی بدل شده است .
پیش از ظهور عصر جدید ، پژوهش مداوم گروه نخبگان عموماً معطوف به مسائل ذهنی خود آنان بود . آن چه در عصر جدید پژوهش و تحقیق را به یک نهاد کارآمد اجتماعی بدل کرده است ، ارتباط یافتن آن با کار و پدیده ی تکنولوژی و صنعت است . اما در عنصری در خدمت کار فراتر می رود به طوری که جامعه ی مدرن امروز را دیگر بر محور نگاه قرن نوزدهمی کار تحلیل نمی کنند و دانش و تبادل اطلاعات شاخص عصر حاضر به شمار می رود .
به این ترتیب ، مطالعه ی وضعیت پژوهش و تحقیق در یک جامعه ، آشنایی با آن روی سکه میزان رشد و تحول نظام اجتماعی خواهد بود و در این راستا دانشگاه را می توان بعنوان سومین نهاد یا مؤسسه ی آموزشی تلقی کرد که از طریق فرایند همزیستی بین تدریس و پژوهش ، بوسیله ی خلق دانش نو به کمک پژوهش های گوناگون علمی قادر خواهند بود نیروی انسانی موجهی به جامعه تحویل بدهد . دانشگاه ها ناگریزند به مراکزی تبدیل شوند که همواره آموزش های مادام العمر ارائه دهند و چاره ای به جز رفع نیازهای آموزشی جامعه ی خویش نخواهند داشت . برای این منظور دانشگاه ها باید برای فراهم سازی هر چه بیشتر منابع و امکانات و ایجاد بیشترین فرصت ها به اجبار بی چون و چرایی متصور شدند در بالاترین سطح آموزش به مثابه وظیفه ای که بر عهده ی سایر کارگزاران گذاشته شده است تا آن جا تلاش کنند که با مقاصد ، هدف ها ، صلاحیت ها و توانایی هایشان همخوانی پیدا کند[1].
بیان مسئله :
سیستم دانشگاه پیام نور به صورت آموزش از راه دور می باشد و به همین علت میزان کلاس هایی که برای دروس مختلف دانشجویان برگزار می شود نسبت به دانشگاه های دولتی و آزاد بسیار کم است و این کلاس ها بیشتر با هدف رفع اشکال دانشجو اداره می شود . دانشجویان اغلب در زمینه ی یادگیری و مطالعه ی دروس متکی به توان و حافظه ی خود می باشند و کمتر در کلاس های درس حضور می یابند . از طرف دیگر ، اساتید نیز زمان بسیار کمی برای ارائه ی مطالب و تدریس دارند . بر همین اساس ، دروس عملی و پژوهشی نیز که نیازمند فعالیت دانشجو می باشد بسیار کم است .
هدف ما در این پژوهش پی بردن به این مطلب است که اگر دروس عملی با جدیت بیشتری از جانب اساتید و دانشجویان و همچنین مسئولان دانشگاه دنبال شود و بعلاوه ، میزان و تعداد این دروس افزایش یابد ، تا چه اندازه می تواند در بالا بردن انگیزه و گرایش دانشجویان به تحصیل و پیشرفت آن ها در این زمینه مؤثر باشد .
اولین فعالیت در هر پژوهش ، انتخاب مسئله است ، و اصولاً پژوهش با مسئله آغاز می شود . جان دیوئی اولین مرحله ی هر پژوهش را «احساس مشکل» می داند .
انتخاب مسئله و بیان آن یکی از جنبه های عمده ی پژوهش علمی است زیرا برای حل یک مسئله ، اول باید دقیقاً آن را شناخت و سپس اقدام به بیان آن کرد . مسئله یک جمله ی سؤالی یا استفهامی است که می پرسد : چه رابطه ای بین دو یا چند متغیر وجود دارد ؟
در پژوهشی که قصد انجام آن را داریم مسئله ی مورد نظر به این صورت بیان می شود :
« آیا بین تحقیق و پژوهش دانشجویان پیام نور مرکز سبزوار و افزایش انگیزه و پیشرفت تحصیلی آن ها رابطه وجود دارد؟ »
اهمیت و ضرورت پژوهش :
همانگونه که امروزه همه ی صاحبانظران و معلمان و حتی دانش آموزان و دانشجویان اعتقاد دارند و تصریح می کنند ، تدریس عملی و عینی مطالب درسی از دوره ی ابتدائی گرفته تا تحصیلات عالی دانشگاهی می تواند به صورت کاملاً مؤثر در تثبیت یادگیری ها و همچنین کاربردی تر کردن آن ها تأثیر بسزایی داشته باشد . در واقع درگیر شدن یادگیرنده با موضوع درسی یا به بیان دیگر ، درگیر شدن یادگیرنده با یک مسئله در زمینه ی درس مورد نظر و تلاش و تفکر برای یافتن راه حل آن مسئله و همچنین رعایت قواعد و اصول رسیدن به پاسخ یا نتیجه ی مورد نظر باعث می شود که هم یادگیری مطالب بهتر و عمیق تر صورت بگیرد و هم اینکه این یادگیری در فرد درونی شده و به صورت پایدار در می آید . حتی در این راه ممکن است با مسائل یا سؤالات جدیدی روبرو شود و دوباره برای یافتن پاسخ آن تلاش و کنجکاوی کند . در واقع رسیدن به نتیجه و پاسخ مسئله ، پاداش و یا بهتر بگوئیم ، انگیزه ای می شود که یادگیرنده را به تلاش برای مسائل دیگر ترغیب می کند .
در زمینه ی موضوع مورد بررسی در این تحقیق ، همان طور که در بخش بیان مسئله گفته شد ، بعلت شرایط خاص تحصیل در دانشگاهی مثل دانشگاه پیام نور از نظر سیستم آموزشی و حتی فضای آموزشی ناکافی آن ، جای خالی اینگونه فعالیت های علمی و پژوهشی در اکثر رشته های تحصیلی کاملاً حس می شود . عدم وجود کارگاه ها و آزمایشگاه های کافی برای برخی رشته ها و همچنین عدم وجود منابع و کتب مناسب و کافی برای فعالیت های پژوهشی و بعلاوه کم اهمیت تلقی کردن دروس عملی و پژوهشی و سطحی گذشتن از آن ها از جمله مشکلات دیگری می باشد که در این زمینه وجود دارد .
انجام پژوهش ها و تحقیقاتی در این زمینه ، اگر بصورت علمی و کامل انجام شود می تواند در بهتر کردن شرایط دانشگاه پیام نور و از جمله مرکز سبزوار مؤثر باشد . امروزه اعتقاد همه بر این است که دانشجویان پیام نور توان علمی بالایی دارند و از نظر سطح دانش و نمرات درسی ، اگر بیشتر از دیگر مراکز دانشگاهی نباشد ، قطعاً کمتر نیستند .
پس اگر به دروس عملی و پژهشی (از جمله پروژه های تحقیقاتی ، دروس عملی و کارگاهی و آزمایشگاهی) بهای بیشتری داده شوند ، به جرأت می توان گفت که دانشگاه پیام نور و دانشجویان آن می توانند در بالاترین رده های علمی و تخصصی قرار بگیرند .
انتخاب این موضوع برای انجام پروژه ی تحقیقاتی (سمینار) چند علت داشته است :
الف ) علاقه ای که به این موضوع داشتم .
ب ) کمبودی که در پرداختن به اینگونه موضعات در تحقیقات دانشجویی حس کردم .
ج ) هر چند اندک و سطحی بتوانم دانشجویان و شاید مسئولین این دانشگاه را به تفکر در این زمینه وادار و تلاش کنم که حتی به اندازه ی ذره ای آن ها را به اهمیت و جایگاه تحقیق و پژوهش و دروس عملی و تأثیرش در یادگیری دانشجویان و بهتر شدن کار دانشگاه یا هر مؤسسه دیگری واقف کنم .
اهداف پژوهشی :
در انجام این پژوهش چند هدف دنبال می شود :
- پی بردن به اینکه دانشجویان چقدر به انجام فعالیت های پژوهشی علاقه نشان می دهند .
- چقدر برای انجام پژوهیش انگیزه دارند.
- تا چه حد معتقدند که پژوهش و تحقیق باعث یادگیری بهتر و پایدارتر آن ها می شود .
- انجام تحقیق و پژوهش را چقدر برای افزایش کارایی و بازده در شغل آینده شان مؤثر می باشد .
- انجام تحقیق و پژوهش را چقدر در بهتر شدن موقعیت دانشگاه پیام نور مؤثر می دانند .
- انجام تحقیق و پژوهش چقدر می تواند علاقه و گرایش دانشجو را به رشته ی تحصیلی اش بیشتر کند .
- انجام فعالیت های تتحقیقی تا چه حد باعث علاقه مندی داشنجو به ادامه ی تحصیل در مقاطع بالاتر می شود .
سؤالات پژوهش :
- آیا بین افزایش فعالیت های پژوهشی در دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز سبزوار و افزایش انگیزه ی آن ها رابطه وجود دارد ؟
- آیا بین افزایش فعالیت های پژوهشی در دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز سبزوار و پیشرفت تحصیلی آن ها رابطه وجود دارد ؟
- آیا بین انجام فعالیت های پژوهشی و تحقیقی و علاقه مندی دانشجویان پیام نور مرکز سبزوار به ادامه ی تحصیلات در رده های بالاتر رابطه وجود دارد ؟
- آیا بین انجام فعالیت های پژوهشی و یادگیری بهتر و پایدارتر موضوع مرتبط با تحقیق رابطه وجود دارد ؟
- آیا بین انجام فعالیت های پژوهشی در دانشجویان پیام نور مرکز سبزوار و افزایش دانش و تخصص آن ها رابطه وجود دارد ؟
- آیا بین انجام تحقیق و پژوهش و علاقه مندی بیشتر دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز سبزوار به رشته ی تحصیلی شان رابطه وجود دارد ؟
- آیا بین انجام تحقیق و پژوهش و افزایش بازده در شغل آینده ی دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز سبزوار رابطه وجود دارد ؟
فرضیات پژوهش :
برای پژوهشی که انجام می شود ، فرضیات زیر مورد نظر است :
- بین انجام فعالیت های پژوهشی و تحقیقی در دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز سبزوار و افزایش انگیزه ی آن ها رابطه وجود دارد . (فرضیه کلی)
بین افزایش فعالیت های پژوهشی و تحقیقی در دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز سبزوار و پیشرفت تحصیلی آن ها رابطه وجود دارد . (فرضیه کلی
[1] – لاریجانی – ف ، مروری بر پژوهش و تحقیق ، 1375 ، انتشارات مجله رهیافت ، صفحه 16 .
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.