پایان نامه كنترل نوار نقاله خط توليد يك كارخانه باPLC
مقدمه:
PLC مخف Programable logic contorerl به معنی برنامه کنترل منطقی می باشد که برنامه نوشته شده توسط کامپيوتر را از کامپيوتر به کنتاکتور ها يا رله ها توسط مدار رابط يا اينتر فيس انتقال ميدهد و طبق برنامه ذکر شده دستگاه ها را راه اندازی و کنترل می نماييد. امروزه استفاده از PLC در صنايع و کارخانه ها رو به افزايش است و بايستی برقکاران صنعتی طرز استفاده از آن را بدانند.PLC هايی مورد آموزش مربوط به شرکت زيمنس می باشند.
شماي كلي PLCها:
PLC PROGRAMMABLE LOGIC CONTROLLER))کنترل کننده قابل برنامه ريزی منطقی:
در سال 1968 آمريکايی ها اولين PLC را ساختند و آنرا کنترل قابل برنامه ريزی نام نهادند {PROGRAMABLE CONTROLLER } آلمانی ها در سال 1973 PLC را وارد بازار کردند و اکنون شرکتهای مختلفی در جهان در زمينه ساخت و استفاده از PLC در حال فعاليت هستند.سهم شرکت زيمنس از بازار PLC جهان 26%_ شرکت آمريکايی ALAM BRADLEY 26 % _ OMRON ژاپن 11 ٪ ــ MITSUBISHI 9 ٪ و الباقی مربوط به کمپانی های AEG-BOSCH -GENRAL ELECTRIC و TELEME CANIQUE فرانسه می باشد.
شرکتهای ايرانی نظير کنترونيک – صنعت فردا و فتسو آلمانی که همگی مدلی از زيمنس آلمان می باشند.
طراحی مدار فرمان توسط کامپيوتر :
هر سيستم نياز به کنترل دارد.در سيستم های صنعتی 2 نوع کنترل وجود دارد.
1-سخت افزاری(مدارات فرمان الکتريکی) 2- سيستم های PLCسيستم های PLC خود به 2 گروه تقسيم می شوند : 1- سيستم های کنترلی گسترده DCS 2- کامپيوتر های شخصی IPC
پروسه کار يک PLC:
ورودی پردازش خروجی
ورودی می تواند سنسور ها – کليد های قطع ووصل -عوامل مکانيکی و…باشند. خروجی هم موتورها – رله يا کنتاکتورها – لامپ ها و نمايشگر ها باشند.
با اعمال ورودی به يک سيستم PLC که می تواند بصورت کليدی و يا سنسور باشد عمل پردازش بر روی ان صورت گرفته و نتيجه عمل در يک عمل کننده يا يک شبيه ساز آشکار می شود.به مجموعه اين اعمال يک فرايند يا پروسه کاری گفته می شود.
موارد کاربرد PLC :
1- کنترل هر گونه ماشين و وسيله برقی
2- کنترل هر سيستم خط توليد
3- کنترل فرمان مدار CNC (ماشين های فرز پيشرفته )
تفاوت PLC با کامپيوتر :
تمامی اجزا يک کامپيوتر در يک PLC وجود دارد ولی کامپيوتر از لحاظ نوع ورودی و خروجی ها و همچنين عمل ترکيب ورودی ها و خروجی ها با PLC متفاوت می باشد.خروجی PLC می تواند يک رله – ترياک – ترانزيستور – تريستور و غيره باشد که با توجه به حداکثر جريان مجاز خروجی PLC بايد انتخاب شود تا آسيبی به سيستم وارد نشود.
در PLC ما نتيجه عمل را می بينيم ولی در کامپيوتر فقط اطلاعات را می بينيم.
تفاوت رله هاي قابل برنامه ريزي باPLC:
مزاياي اين رله ها:
قيمت ارزان-سبك-كوچك هستندكه براي كاربردهاي محدود مانند پله برقي ، راه اندازي يك يا چند موتور و موارد مشابه.
در ضمن دراكثر رله هاي قابل برنامه ريزي در جلوي پانل آنها يك (DISPLAY)كوچك وجود دارد كه مي توان از طريق آن برنامه مورد نظر را در آن نوشت.(يك صفحه كليد كوچك نيز دارد.)
محدوديت هاي اين رله:
- تعداد ورودي ها و خروجي ها محدود است(بين 20 تا30)
- تعداد تايمرها و شمارنده هاي داخل آن محدود است.
- تعداد سطرهاي برنامه نويسي آن محدود است.
- تعداد قطعات فراخوانده شده از حافظه محدود است.
حافظه بکار رفته در PLC :
در PLC از حافظه های نيمه هادی و بيشتر از RAM و EEPROM استفاده می شود .يک باتری نيز برای جلوگيری از پاک شدن اطلاعات حافظه RAM در مواقع قطع برق و خاموش کردن دستگاه بکار برده می شود.يک خازن نيز موازی با باتری بک آپ قرار گرفته که بهنگام تعويض باتری می تواند برق سيستم را بمدت 30 ثانيه تامين نماييد.ولتاژ باتری3.6 ولت با جريان دهی 0.09 ميلی آمپر می باشد.
در مقايسه با روشهای حل سنتی و PLC می توان نتيجه گرفت که روش کار PLC آسانتر و توانايی و قابليت بيشتری نسبت به روش سنتی می باشد.در PLC می توان براحتی در برنامه و اجرای آن تغييرات اعمال نمود.همچنين دارای حجم کم و ارزانتری می باشد و نگهداری آن نيز آسانتر است.
امروزه در بين كشورهای صنعتی ، رقابت فشرده و شديدی در ارائه راهكارهايی برای كنترل بهتر فرآيندهای توليد ، وجود دارد كه مديران و مسئولان صنايع در اين كشورها را بر آن داشته است تا تجهيزاتی مورد استفاده قرار دهند كه سرعت و دقت عمل بالايی داشته باشند. بيشتر اين تجهيزات شامل سيستمهای استوار بر كنترلرهای قابل برنامهريزی (Programmable Logic Controller) هستند. در بعضی موارد كه لازم باشد میتوان PLCها را با هم شبكه كرده و با يك كامپيوتر مركزی مديريت نمود تا بتوان كار كنترل سيستمهای بسيار پيچيده را نيز با سرعت و دقت بسيار بالا و بدون نقص انجام داد.
قابليتهايی از قبيل توانايی خواندن انواع ورودیها (ديجيتال ، آنالوگ ، فركانس بالا…) ، توانايی انتقال فرمان به سيستمها و قطعات خروجی ( نظير مانيتورهای صنعتی ، موتور، شيربرقی ، … ) و همچنين امكانات اتصال به شبكه ، ابعاد بسيار كوچك ، سرعت پاسخگويی بسيار بالا، ايمنی ، دقت و انعطاف پذيری زياد اين سيستمها باعث شده كه بتوان كنترل سيستمها را در محدوده وسيعی انجام داد.
مفهوم كنترلرهای قابل برنامهريزی PLC:
در سيستمهای اتوماسيون وظيفه اصلی كنترل بر عهده PLC است كه با گرفتن اطلاعات از طريق ترمينالهای ورودی، وضعيت ماشين را حس كرده و نسبت به آن پاسخ مناسبی برای ماشين فراهم میكند. امكان تعريف مدهای مختلف برای ترمينالهای ورودی/خروجی يك PLC، اين امكان را فراهم كرده تا بتوان PLC را مستقيما به المانهای ديگر وصل كرد. علاوه بر اين PLC شامل يك واحد پردازشگر مركزی( CPU) نيز هست، كه برنامه كنترلی مورد نظر را اجرا میكند. اين كنترلر آنقدر قدرتمند است كه میتواند هزارها I/O را در مدهای مختلف آنالوگ يا ديجيتال و همچنين هزارها تايمر/ كانتر را كنترل نمايد. همين امر باعث شده بتوان هر سيستمی، از سيستم كنترل ماشينهايی با چند I/O كه كار سادهای مثل تكرار يك سيكل كاری كوچك انجام میدهند گرفته تا سيستمهای بسيار پيچيده تعيين موقعيت و مكانيابی را كنترل نمود. اين سيستم میتواند بدون نياز به سيمبندی و قطعات جانبی و فقط از طريق نوشتن چند خط برنامه تا صدها تايمر را در آن واحد كنترل و استفاده نمايد.
زمان پاسخگويی Scan Time:
اين زمان بستگی به سرعت پردازش CPU مدل انتخاب شده PLC و طول برنامه كاربر دارد. از يك ميكروثانيه تا ده ميلی ثانيه میباشد. مثلا در مواقعی كه I/O از سيستم اصلی دور باشد، چون مجبور به نقل و انتقال سيگنالها به سيستم دورتری هستيم در نتيجه زمان اسكن زياد میشود. همچنين مانيتور كردن برنامه كنترلی اغلب به زمان اسكن میافزايد چرا كه CPU كنترلر مجبور است وضعيت كنتاكتها، رلهها ، تايمرها و… را روی CRT يا هر وسيله نمايشگر ديگری بفرستد.
قطعات ورودی:
هوشمند بودن سيستم اتوماسيون بيشتر مربوط به توانايی PLC در خواندن سيگنالهای ارسالی از انواع ورودیها، دستی، اتوماتيك و حسگرهای خودكار میباشد. قطعات ورودي نظير شستیهای استارت/ استوپ ، سوييچها، ميكروسوييچها، سنسورهای فتوالكتريك، proximity ، level sensor ، ترموكوپل، PT100 و… PLC از اين سنسورها برای انجام عملياتی نظير تشخيص قطعه روی نوار نقاله حامل قطعات، تشخيص رنگ، تشخيص سطح مايعات داخل مخزن، آگاهی داشتن از مكانيزم حركت و موقعيت جسم، تست كردن فشار مخازن و بسياری موارد ديگر، استفاده میكند.
سيگنالهای ورودی يا ديجتال هستند و يا آنالوگ، كه در هر صورت ورودیهای PLC را توان در مدهای مختلف تنظيم و مورد استفاده قرار داد.
قطعات خروجی:
همانطوری كه میدانيد يك سيستم اتوماسيون شده بدون داشتن قابليت اتصال به قطعات خروجی از قبيل سيمپيچ، موتور، اينورتر، شيربرقی ، هيتر و … كامل نخواهد بود. قطعت خروجی نحوه عملكرد سيستم را نشان میدهند و مستقيما تحت تاثير اجرای برنامه كنترلی سيستم هستند در خروجیهای PLC نيز مدهای مختلفی برای اعمال سيگنال به المانهای خروجی وجود دارد.
نقش كنترلرهای قابل برنامهريزی (PLC) در اتوماسيون صنعتی:
در يك سيستم اتوماسيون، PLC بعنوان قلب سيستم كنترلی عمل میكند. هنگام اجراي يك برنامه كنترلی كه در حافظه آن ذخيره شده است، PLC همواره وضعيت سيستم را بررسی میكند. اين كار را با گرفتن فيدبك از قطعات ورودی و سنسورها انجام میدهد. سپس اين اطلاعات را به برنامه كنترلی خود منتقل میكند و نسبت به آن در مورد نحوه عملكرد ماشين تصميمگيری میكند و در نهايت فرمانهای لازم را به قطعات و دستگاههای مربوطه ارسال میكند.
مقايسه تابلوهای كنترل معمولی با تابلوهای كنترلی مبتنی بر PLC:
امروزه تابلوهای كنترل معمولی ( رلهای ) خيلی كمتر مورد استفاده قرار میگيرند. چرا كه معايب زيادی دارند. از آنجا كه اين نوع تابلوها با رلههای الكترومكانيكی كنترل میشوند، وزن بيشتری پيدا میكنند، سيمكشی تابلو كار بسيار زيادی میطلبد و سيستم را بسيار پيچيده میكند. در نتيجه عيبيابی و رفع مشكل آن بسيار پرزحمت بوده و برای اعمال تغييرات لازم در هر سال و يا بروز كردن سيستم بايستی ماشين را بمدت طولانی متوقف نمود كه اين امر مقرون به صرفه نخواهد بود. ضمنا توان مصرفی اين تابلوها بسيار زياد است.
با بوجود آمدن PLC، مفهوم كنترل و طراحی سيستمهای كنترلی بطور بسيار چشمگيری پيشرفت كرده است و استفاده از اين كنترلرها مزايای بسيار زيادی دارد. كه به برخی از این موارد در زير اشاره كردهايم. كه با مطالعه آن میتوان به وجه تمايز PLC با ساير سيستمهای كنترلی پی برد:
سيم بندی سيستمهای جديد در مقايسه با سيستمهای كنترل رلهای تا 80٪ كاهش میيابد.
از آنجاييكه PLC توان بسيار كمی مصرف میكند، توان مصرفی بشدت كاهش پيدا خواهد كرد.
توابع عيب ياب داخلی سيستم PLC ، تشخيص و عيبيابی سيستم را بسيار سريع و راحت میكند.
برعكس سيستمهای قديمی در سيستمهای كنترلی جديد اگر نياز به تغيير در نحوه كنترل يا ترتيب مراحل آن داشته باشيم، بدون نياز به تغيير سيمبندی و تنها با نوشتن چند خط برنامه اين كار را انجام میدهيم. در نتيجه وقت و هزينه بسيار بسيار اندكی صرف انجام اينكار خواهد شد.
در مقايسه با تابلوهای قديمی در سيستمهای مبتنی بر PLC نياز به قطعات كمكی از قبيل رله ، كانتر، تايمر، مبدلهای A/D و D/A و… بسيار كمتر شده است. همين امر نيز باعث شده در سيستمهای جديد از سيمبندی،پيچيدگی و وزن تابلوها به نحو چشمگيری كاسته شود.
از آنجاييكه سرعت عملكرد و پاسخدهی PLC در حدود ميكروثانيه و نهايتا ميلی ثانيه است،لذا زمان لازم برای انجام هر سيكل كاری ماشين بطور قابل ملاحظهای كاهش يافته و اين امر باعث افزايش ميزان توليد و بالا رفتن بازدهی دستگاه میشود.
ضريب اطمينان و درجه حفاظت اين سيستمها بسيار بالا تر از ماشينهای رلهای است.
وقتی توابع كنترل پيچيدهتر و تعداد I/O ها خيلی زياد باشد، جايگزين كردن PLC بسيار كم هزينهتر و راحتتر خواهد بود
امروزه استفاده از تجهيزات كنترلي نظير PLCها و ميني PLC ها در صنعت به امري بديهي ولازم تبديل گشته كه اين امر هم به دليل ارتقاء ايمني و كارائي در سيستم هاي صنعتي است.لذا توسعه تجهيزات كنترلي مستلزم داشتن نيروي متخصص و كارآزموده است.در بحث آموزش فني وتخصصي مجموعه هاي آموزشي از اهميت زيادي برخوردار هستند به طوري كه امكان آموزش كامل بدون وجودمجموعه آموزشي مرتبط با موضوع امكان پذير نيست.تنها باروشهاي نوين آموزشي مي توان به مهم دست يافت.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.