پایان نامه موقعیت طبیعی و جغرافیایی اصفهان
مقدمه:
فصل اول:موقعيت جغرافيايي و تقسيمات شهري
فصل اول:موقعيت جغرافيايي و تقسيمات سياسي استان
استان اصفهان با مساحتي حدود 105.937 كيلو متر مربع بين 30 درجه و43 دقيقه تا34 درجه و27 دقيقه عرض شمالي خط استوا و49 درجه و36 دقيقه تا55 درجه و31 دقيقه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ قرار گرفته است. اين استان كه در مركز ايران واقع شده،از شمال به استانهاي مركزي،قم و سمنان؛از جنوب به استانهاي فارس و كهكيلويه و بويراحمد؛از شرق به استانهاي خراسان و يزد؛و ازغرب به استانهاي لرستان و چهار محال و بختياري محدود است.
بر اساس آخرين تقسيمات كشوري،اين استان داراي17 شهرستان،60 شهر،37 بخش و116 دهستان،و مركز آن شهر اصفهان است.
شهرستانهاي استان اصفهان عبارت انداز: اصفهان، لرستان، برخوار و ميمه، خميني شهر، خوانسار، سميرم، شهرضا، فريدن، فريدون شهر، فلاورجان، كاشان، گلپايگان، لنجان، مباركه، نائين، نجف آباد و نطنز كه در رابطه با آنها توضيح مختصري داده خواهد شد.
موقع طبيعي و جغرافيايي
اصفهان منطقه نسبتاً كوهستاني وسيعي به مساحت 197،403 كيلو متر مربع است(به انضمام چهارمحال و بختياري) كه در مركز فلات ايران واقع شده. از شمال محدود است به نواحي كاشان و گلپايگان، از جنوب به آباده و بهبهان، از مشرق به شهرستان يزد، از مغرب به نواحي بختياري و حدود خوزستان. طول آن از زردكوه در خاك بختياري كه منبع زاينده رود است تا درياچه گاو خوني[1] تقريباً سيصد كيلومتر و عرض آن را از كوههاي قهرود كه حد شمالي آن است تا قريه امين آباد كه حد جنوبي آن و در خاك فارس واقع است240 كيلومتر ذكر كرده اند.[2] وسعت استان اصفهان و شهرستانهاي تابعه آن به تفكيك به شرح زير است:[3]
استان اصفهان به استثناي چهارمحال وبختياري 170،396 كيلو متر مربع
شهرضا 9،256 «
شهر اصفهان 24،212 «
اردستان 14،240 «
فريدن 7،140 «
نائين 46،720 «
نجف آباد 3،604 «
شهر اصفهان امروز در جلگه سبز و خرمي در كنار زاينده رود واقع شده و طول آن از مشرق به مغرب 18 كيلومتر و عرض آن از شمال به جنوب12 كيلومتر است(ما فروخي اصفهاني در قرن پنجم هجري طول و عرض اين شهر را چهارده فرسنگ در شش فرسنگ با هشت دروازه ذكر كرده و گفته است كه هشتصد پاره ديه و مزرعه دارد.)[4]
طول و عرض جغرافيايي ـ قدما اصفهان را به حسب طول و عرض از اقليم سوم گرفته اند. طول آن را از جزاير خالدات(عوم) و عرض آن را از خط استوا(لب) ذكر كرده اند. طول و عرض جغرافيايي آن بر حسب اندازه گيري بين المللي امروز از اين قرار است: طول شرقي آن از نصف النهار گرينويچ51 درجه و39 دقيقه و40 ثانيه و عرض شمالي آن از خط استوا32 درجه و38 دقيقه و30 ثانيه است.
ارتفاع اصفهان از سطح دريا بين 1،475 تا 1،584 متر ضبط شده است.
حداكثر ارتفاع استان اصفهان در شهركرد2،066 متر و حداقل آن در يزد 1،233 متر است.
جلگه اصفهان در حدود 300 متر از تهران بلندتر است و اختلاف ساعت آن با تهران 20 ثانيه است.
پستي وبلندي ـ اصفهان در مركز فلات ايران واقع شده و منطقه اي است نسبتاً كوهستاني كه از سمت مغرب در طول دره وسيعي كه بستر زاينده رود است به وسيله كوههاي مرتفع محصور شده. ارتفاع متوسط آن از سطح دريا 1475 متر و كوههاي آن از شمال غربي به جنوب شرقي كشيده شده.
ارتفاع كوههاي اطراف اصفهان در حدود 3000 متر است و مهمترين رشته آن در جنوب غربي واقع شده كه جنس سنگهاي آن آهكي است و نقاط صعب العبور دارد. سرچشمه رودخانه هاي كارون و زاينده رود در اين قسمت است.
سلسله كوههاي منطقه اصفهان از زردكوه بختياري كه آن نيز از شعبات كوههاي لرستان است منشعب مي شوند. كوه منگشت به ارتفاع 1500 تا 3000 متر مانند ديواري ييلاق بختياري را از قشلاق جدا مي كند و شعبه آن سبزكوه بين پشتكوه و چهارمحال قرار دارد. ارتفاع كوههاي فريدن از دو تا سه هزار متر است كه به موازات يكديگر مانند پنجه اي از جنوب به شمال امتداد يافته و به كوههاي خونسار مي پيوندند. كوههاي كرون در مغرب اصفهان از مغرب به مشرق ممتد هستند و فواصل آنها به طور متوسط از 24 تا 30 كيلومتر است. بدنه كوههاي اين قسمت عاري از آب و اشجار است و فقط در چند نقطه آب و درختي مشاهده مي شود. دالان كوه حد غربي ناحيه كرون را تشكيل مي دهد. از شاه كوه لنجان كه امتداد آن شمالي و جنوبي است دو رشته كوه از مغرب به مشرق منشعب مي شود كه جاده اصفهان به شهرضا را قطع مي كند. يكي كوههاي كلاه قاضي است و ديگري كوههاي مهيار كه گردنه و تنگ چالشتر و ارچيني در آن واقع است
مفضل بن سعد بن حسنين مافروخي اصفهاني در كتاب معروف خود محاسن اصفهان كه در اواخر قرن پنجم هجري آن را به رشته تحرير درآورده است نام [1] درياچه يا بهتر بگوييم اين باطلاق را گاوخواني نوشته است (رجوع شود به ترجمه محاسن اصفهان، چاپ تهران صفحه35). اين
[2] نصف جهان في تعريف الاصفهان، چاپ تهران صفحه2 .
[3] اين آمار از احصائيه مندرج در نشريه تحقيقات اقتصادي دانشكده حقوق و علوم سياسي و اقتصادي دانشگاه تهران اقتباس شده است.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.