پایان نامه ارائه الگویی برای محاسبه شاخص30 شرکت برتر و مقایسه آن با شاخص 50 شرکت فعالتر و30 شرکت بزرگ بورس اوراق بهادار تهران
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- عنوان
- فصل اول: کلیات تحقیق
- 1-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….3
- 1-2- تشریح و بیان مسأله تحقیق ……………………………………………………………………………………………………3
- 1-3- ضرورت انجام تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….5
- 1-4- اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….7
- 1-4- 1- اهداف کاربردی………………………………………………………………………………………………………..7
- 1-4- 2- اهداف علمی……………………………………………………………………………………………………………7
- 1-5- پرسشهای تحقیق.. …………………………………………………………………………………………………………….8
- 1-6- تبیین فرضیههای تحقیق ………………………………………………………………………………………………………..8
- 1-7- روش شناسی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………9
- 1-7-1 جامعه و نمونه آماری…. ………………………………………………………………………………………………..9
- 1-7-2 ابزار گردآوری دادهها. ………………………………………………………………………………………………..9
- 1-8- قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………9
- 1-8-1- قلمرو موضوعی تحقیق ………………………………………………………………………………………………….9
- 1-8-2- قلمرو زمانی انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………..9
- 1-8-3- قلمرو مکانی تحقیق ………………………………………………………………………………………………….10
- 1-9- تعریف واژگان و اصطلاحات تخصصی………………………………………………………………………………….10
- 1-9-1 سود هر سهم……………………………………………………………………………………………………………….10
- 1-9-2- سهام شناور آزاد……………………………………………………………………………………………………….10
- 1-9-3- امکان نقد شوندگی……………………………………………………………………………………………………11
- 1-9-4- تعداد ماههای فعالیت در بورس…………………………………………………………………………………….11
- 1-9-5- بازده حقوق صاحبان سهام…………………………………………………………………………………………..11
- 1-9-6- بازده سهام………………………………………………………………………………………………………………..11
- 1-9-7- بازده دارائیها…………………………………………………………………………………………………………..11
- 1-9-8- شاخص 30 شرکت بزرگ…………………………………………………………………………………………..11
- 1-9-9- شاخص 50 شرکت فعالتر…………………………………………………………………………………………….12
- 1-9-10- فرآیند تحلیل سلسله مراتبی………………………………………………………………………………………..12
- 1-10- ساختار تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………13
- فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق
- 2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………..17
- 2-2- آشنایی با مبانی نظری تحقیق……………………………….. …………………………………………………………….17
- 2-2-1– بازارهای مالی…………………………………………………………………………………………………………..17
- 2-2-1-1- بازار پول………………………………………………………………………………………………….18
- 2-2-1-2 بازار سرمایه………………………………………………………………………………………………….18
- 2-2-2– تاریخچه بورس اوراق بهادار……………………………………………………………………………………….19
- 2- 2-3- تعاریف شاخص………………………………………………………………………………………………………20
- 2-2-4- شاخصهای قیمت سهام…………………………………………………………………………………………….22
- 2-2-5- ارکان شاخص…………………………………………………………………………………………………………24
- 2-2-6- شیوه محاسبه شاخصها……………………………………………………………………………………………..25
- 2-2-7- طبقه بندی شاخصها از نظر روش محاسبه…………………………………………………………………….27
- 2-2-8- تئوری داو ………………………………………………………………………………………………………………29
- 2-2-9- تاریخچه طراحی و معرفی شاخصهای معتبر جهانی……………………………………………………….31
- 2-2-10- تاریخچه شاخص قیمت سهام در ایران………………………………………………………………………..48
- 2-2-10-1- شاخصهای عمده بورس اوراق بهادار تهران…………………………………………………49
- 2-2-11- نقش شاخص سهام………………………………………………………………………………………………….56
- 2-2-12- اهمیت شاخص…………………………………………………………………………………………………….. 58
- 2-3- پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………..60
- 2-3-1- تحقیقات داخلی …………………………………………………………………………………………………….60
- 2-3-2- تحقیقات خارجی…………………………………………………………………………………………………….64
- فصل سوم: روش شناسی تحقیق
- 3-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………….68
- 3-2- روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………68
- 3-3- جامعه و نمونه آماری تحقیق ………………………………………………………………………………………………69
- 3-4- قلمرو تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………..69
- 3-4-1- قلمرو موضوعی تحقیق ………………………………………………………………………………………………69
- 3-4-2- قلمرو زمانی انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………69
- 3-4-3- قلمرو مکانی تحقیق……………………………………………………………………………………………………69
- 3-5- ابزار جمع آوری دادههای مورد نیاز تحقیق…………………………………………………………………………..70
- 3-6-فرضیههای تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………..70
- 3-7- روشها و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها………………………………………………………………………………….71
- 3-7-1- فرآیند تحلیل سلسله مراتبی…………………………………………………………………………………………71
- 3-7-2- اصول فرآیند تحلیل سلسله مراتبی………………………………………………………………………………..71
- 3-7-3- معرفی نرم افزار Expert choice………………………………………………………………………………72
- 3-8- متغیرهای تحقیق و تعاریف عملیاتی آنها………………………………………………………………………………..72
- 3-8-1- ارزش بازار………………………………………………………………………………………………………………72
- 3-8-2- سود هر سهم…………………………………………………………………………………………………………….73
- 3-8-3- درصد سهام شناور آزاد………………………………………………………………………………………………73
- 3-8-4- درجه نقد شوندگی……………………………………………………………………………………………………73
- 3-8-5- تعداد ماههای فعالیت در بورس……………………………………………………………………………………74
- 3-8-6- بازده حقوق صاحبان سهام………………………………………………………………………………………….74
- 3-8- 7- بازده سهام……………………………………………………………………………………………………………..75
- 3-8-8- بازده دارائیها………………………………………………………………………………………………………..75
- 3-9- مراحل طراحی شاخص 30 شرکت برتر…………………………………………………………………………………77
- 3-10- روش محاسبه شاخص 30 شرکت برتر………………………………………………………………………………..77
- 3-11- روشهای آماری و تجزیه و تحلیل دادهها………………………………………………………………………….78
- 3-11-1-آماره توصیفی……………………………………………………………………………………………………….78
- 3-11-2- آزمون کولموگروف _ اسمیرنوف………………………………………………………………………….78
- 3-11-3- آزمون مقایسهٔ میا نگین دو جامعه (آزمون t مستقل) ……………………………………………….79
- 3-11-3- آزمون من-ویتنی (آزمون U)………………………………………………………………………………….79
- فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها
- 4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………..83
- 4-2- اولویت بندی متغیرها توسط سیستم AHP ……………………………………………………………………………..83
- 4-3- تجزیه و تحلیل توصیفی……………………………………………………………………………………………………..84
- 4-4- آزمون نرمال بودن دادهها……………………………………………………………………………………………………85
- 4-5- نتایج آزمون فرضیهها……………………………………………………………………………………………………….86
- 4-5-1-نتایج آزمون فرضیه اول…………………………………………………………………………………………….86
- 4-5-2-نتایج آزمون فرضیه دوم……………………………………………………………………………………………87
- 4-5-3- نتایج آزمون فرضیه سوم………………………………………………………………………………………….88
- 4-5-4-نتایج آزمون فرضیه چهارم…………………………………………………………………………………………89
- 4-5-5-نتایج آزمون فرضیه پنجم…………………………………………………………………………………………..90
- 4-5-6-نتایج آزمون فرضیه ششم…………………………………………………………………………………………..91
- 4-6- محاسبه مقدار شاخص………………………………………………………………………………………………………..92
- 4-7- خلاصه آزمون فرضیهها…………………………………………………………………………………………………….95
- 4-8- خلاصهٔ فصل………………………………………………………………………………………………………………..95
- فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
- 5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………..98
- 5-2- تحلیل و تفسیر نتایج آزمون فرضیهها ………………………………………………………………………………….99
- 5-2-1- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه اول…………………………………………………………………………………99
- 5-2-2- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه دوم…………………………………………………………………………………99
- 5-2-3- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه سوم………………………………………………………………………………..99
- 5-2-4- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه چهارم…………………………………………………………………………..100
- 5-2-5- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه پنجم …………………………………………………………………………….100
- 5-2-6- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه ششم…………………………………………………………………………….100
- 5-3- بحث و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………..101
- 5-4- پیشنهاد برای تحقیقات آینده ……………………………………………………………………………………………103
- 5-5-محدودیتهای انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………..103
- منابع و ماخذ…………………………………………………………………………………………………………………………….104
- ضمائم و پیوستها……………………………………………………………………………………………………………………108
- چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………..129
-
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1) مقدمه
1-2) بیان مساله
1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق
1-4) اهداف تحقیق
1-5) سئوالات تحقیق
1-6) فرضیههای تحقیق
1-7) روش شناسی تحقیق
1-8) قلمرو تحقیق
1-9) تعریف واژگان و اصطلاحات تخصصی
1-10) ساختار تحقیق
-
مقدمه
شاخصها علاوه بر تحلیلهای کلان اقتصادی، در تصمیم گیریها و تحلیلهای سرمایه گذاران نیز دارای اهمیت میباشند. شاخصها به عنوان معیار ارزیابی عملکرد پرتفوی سهام نیز بکار میروند. با توجه به اینکه سرمایه گذاران با علائق و سلایق خاصی اقدام به سرمایه گذاری در بورسهای اوراق بهادار مینمایند، لذا در اکثر بورسهای اوراق بهادار پیشرفته علاوه بر شاخصهای کل، شاخصهای معینی جهت نمایش رفتاربخش خاصی از بازار طراحی و محاسبه میگردند. از اینرو شاخصها بیانگر و نماینده رفتار سهامی میباشند که عموم سرمایه گذاران در بورس مالک آن میباشند، در واقع سرمایه گذاران از طریق پیگیری حرکات شاخصها میتوانند وضعیت پرتفوی خود را ارزیابی نمایند.
1-2) بیان مسأله پژوهش
واژه شاخص به معنای وسیله تشخیص است و عدد شاخص عددی است که بوسیله آن تغییرات ایجاد شده دریک پدیده را در فاصله دو زمان مختلف یا دو مکان مختلف بررسی میکنیم. بنابراین میتوان گفت شاخص
عددی است برای اندازه گیری و سنجش تغییرات عوامل مختلف در فواصل زمانی یا مکانی.
شاخص قیمت سهام برای اولین بار در سال 1884 در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت، در آن زمان روش محاسبه بسیار ساده و به صورت میانگین ساده حسابی بود بدین طریق که قیمت سهام انتخابی را با هم جمع کرده وسپس به تعداد سهام تقسیم مینمودند. این روش توسط چارلز داو[1] ابداع گردید که توسط آن میانگین قیمت سهام 11 شرکت راه آهن به دست می آمدو به عنوان شاخص قیمتها در صنعت راه آهن مورد استفاده قرار میگرفت. در سال 1897 تعداد شرکتها به 20 شرکت افزایش یافت و این روش محاسبه به عنوان تنها روش محاسبه شاخص تا سال 1928 ادامه داشت و در این تاریخ شاخص دیگری طراحی و جایگزین روش محاسبه قبلی شد. (www.djindexes.com)
شاخص قیمت سهام یک کمیت آماری است که جهت اندازهگیری افزایش یا کاهش در قیمت سهام و اوراق قرضه و بازار بکار برده میشود. این شاخصها در قالب شاخص کل، شاخص صنعت و شاخص شرکت، محاسبه و منتشر میگردند.
برای سهامداران یا سرمایه گذاران این سئوال مطرح است که آیا امکان تمرکز برروی چند عامل مهم برای تصمیم گیری درمورد خریدوفروش سهام وجود دارد؟
آیا میشود بدون درنظر گرفتن اصول ومعیاری وبراساس حدس و گمان به بازده ای منطقی در مورد خریدو
فروش سهام دست یافت؟
آیا میتوان با انجام پژوهشی جامع در رابطه با معیارهای بهینه اقدام به رتبه بندی شرکتهای حاضر در بورس اوراق بهادار اقدام نمود؟
سئوالاتی از این قبیل همیشه ذهن سرمایه گذاران را به خود مشغول کرده است. بنابراین در این راستا شناخت عوامل تاثیرگذار بر تصمیم گیری سرمایه گذاران مهم میباشد. عوامل تبیین کننده تصمیم گیری در مورد سهام متعدد هستند و شناخت آنها گذشته از مزیتهایی مانند کاهش ریسک، افزایش شفافیت درباره اطلاعات مورد نیاز، به تبع آن افزایش نقد شوندگی و بهبود فرایند کشف قیمت و گسترش بازار سرمایه را برای سرمایه گذاران و بازار سرمایه کشور به همراه دارد و موجبات فراهم آمدن زیرساختهای لازم برای رتبه بندی شرکتها در بورس اوراق بهادار و به دنبال آن تلاش هرچه بیشتر شرکتها برای قرار گرفتن در رتبههای بالاتررا از طریق گزارشگری مالی مناسب و غیره را در بر خواهد داشت.
تحقیق حاضر میخواهد با استفاده ازمعیارهایی کارا 30 شرکت برتر بورس را انتخاب و بر اساس اطلاعات آنها شاخص جدیدی راطراحی کند.
به بیان دیگر شناسایی شرکتهای ممتاز یا دارای موقعیت برتر اغلب بر پایه یک یا چند معیار از معیارهای زیر انجام میشود:
- قدرت نقدشوندگی سهام به معنای پرمعامله بودن آن.
- میزان تأثیرگذاری شرکت بربازاریا سهم آن درارزش جاری بازار.
- وضعیت شرکت از نظربرتری نسبتهای مالی، به ویژه میزان سودآوری به ازای هرسهم.
از آنجایی که در بورس اوراق بهادار تهران شاخص 50 شرکت فعالتر و شاخص 30 شرکت بزرگ انتشارمی یابند این تحقیق در نظر دارد شاخص 30 شرکت برتر را براساس معیارهای شاخصهای بزرگ دنیا طراحی وکارایی شاخص طراحی شده را نسبت به 2 شاخص پیش گفته که قبلاً در بورس تهران طراحی گردیده بررسی نماید. در نهایت این تحقیق در راستای پاسخ به این سئوالات باشد که:
1-تفاوت کارایی شاخص 30 شرکت برتر با شاخص 50 شرکت فعالتر چگونه است؟
2- تفاوت کارایی شاخص 30 شرکت برتر باشاخص 30 شرکت بزرگ چگونه است؟
3- تفاوت بازدهی شاخص 30 شرکت برتر با شاخص 50 شرکت فعالتر چگونه است؟
4- تفاوت بازدهی شاخص 30 شرکت برتر با شاخص 30 شرکت بزرگ چگونه است؟
با گسترش بازار سرمایه کشور بخشی از داراییهای افراد در قالب سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس میباشد. که سرمایه گذاران علاقهمندند با بکار انداختن وجوه خود کسب بازده کنند و در کنار آن ماهیت فعالیت تجاری بگونه ای است که کسب بازده مستلزم تحمل ریسک است. بهعبارت دیگر ریسک یکی از دغدغههای جدی سرمایه گذاران در بازارهای مالی است. به علت تغییرات نامطلوب عوامل بازار از قبیل نرخ بهره، نرخ ارز و قیمت اوراق بهادار سرمایه گذاران عمدتاً در معرض ریسک بازار قرار دارند. بنابر این باید آن را شناخت و همراه با حذف ریسکهای غیرضروری، ریسکهای همراه با فرصت را مدیریت نمود (آدمی،1390).
مهمترین استفاده شاخص سهام، کاهش دادن ریسک سرمایه گذاری میباشد. ترکیب دو دارائی پر ریسک که عواید آنها دارای همبستگی منفی با یکدیگر است یک بدره (مجموعه) سهام بسیار کم ریسک را به وجود میآورد، زیرا هنگامی که یک دارائی عملکرد خوبی داشته باشد، دیگری عملکرد ضعیفی خواهد داشت و بالعکس. برای اینکه تقاضای قدرتمند در مورد عملکرد بازار سهام مورد ارزیابی قرار گیرد، شاخصهای زیادی
بنیان نهاده شده است. این شاخصها برای این طراحی شدهاند تا افت و خیزهای گسترده قیمتهای بازار سهام به شکل کمی در آید، حال ممکن است که این شاخص برای بخشی از بازار یا همه بازار باشد. یک چنین شاخصهایی بنا به دلایل زیر اهمیت دارند:
- شاخص میتواند مقایسهای تاریخی در مورد عواید حاصل از پولی که فرد، روی سهام سرمایه گذاری کرده است ارائه نماید، یعنی فرد مقایسه میکند که اگر پول خود را در جای دیگری نظیر خرید طلا، سرمایه گذاری میکرد بهتر بود و یا در سهام (محمدی، 1376).
- شاخص سهام، نمادی است از عملکرد ملی اقتصادی. یعنی برای شناخت نوسانات عملکرد ملی اقتصادی و آگاهی از رشد آن میتوان از شاخص بازار استفاده کرد (محمدی،1376).
- برای اعلام نوسانات بازار بورس از طریق وسائل ارتباط جمعی و نیز نوسانات بازارهای مالی، ضروری است که معیارهای ساده که حاکی از مجموع تغییرات و افت و خیزها باشد فراهم آیدکه شاخص بازار در این خصوص مناسب به نظر میآید (محمدی،1376).
- شاخص بازار، یک استاندارد سادهای است که مدیران شرکتهای سرمایه گذاری، عملکرد خود را با آن محک میزنند (همان منبع).
- اطلاع از نوسانات و تغییرات قیمت سهام شرکتها در بورس اوراق بهادار مهم است و این مهم از طریق شاخص سهام صورت میگیرد (همان منبع).
شاخص قیمت سهام، نشان دهنده وضعیت کلی اقتصاد کشور است. افزایش این شاخص به معنی رونق و بهبودی در اوضاع و احوال اقتصادی و کاهش آن گویای بحران و رکود است (احمدپور و همکاران، 1386).
محاسبه شاخص قیمت سهام مستلزم در اختیار داشتن اطلاعات کامل پایهای و آخرین اطلاعات از تغییرات قیمتهای سهام و حجم معاملات آنهاست. به این جهت این شاخص معمولاً توسط سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار یا مؤسسات تخصصی مستقل از بورس محاسبه میشود.
هدف این تحقیق طراحی شاخصی سازگار با بورس اوراق بهادار تهران است تا شاخص به شیوهای دقیق وضعیت بورس وشرکتهای بورسی را نشان دهد.
تغییرات شاخص کل قیمت سهام به دنبال تغییرات در مقدار سهام مورد معامله و تغییرات قیمت آنها پدید میآید. این تغییرات ناشی از عوامل درون سازمانی و عوامل برون سازمانی میباشد.
منظور از عوامل درون سازمان، وضعیت داخلی شرکتها با توجه به سرمایه گذاریهای جدی، سودآوری، زیان دهی، تصمیمات مجمع عمومی و مدیریت شرکتهااست.
منظور از عوامل برون سازمانی اثرگذار بر قیمت سهام شرکتها، قوانین مالی و مالیاتی، بحرانهای سیاسی و اقتصادی داخلی، ثبات یا بی ثباتی حکومتها، جنگها و تهدیدهای سیاسی منطقهای یا بین المللی میباشد.
شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران، در قسمت تحقیقاتی سازمان کارگزاران بورس، تهیه میگردد.
1-4) اهداف تحقیق
این تحقیق در پی رسیدن به اهداف علمی و کاربردی زیر میباشد:
1-4-1) اهداف کاربردی
این تحقیق میتواند نقش مهمی جهت هدفمند کردن فعالیتها در حوزههای زیر داشته باشد:
مدیران بازار سرمایه
نگرش جامع به وضعیت روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه بورس اوراق بهادار و مبنای مقایسه وضعیت بازار در بازههای زمانی متفاوت.
صندوقهای سرمایه گذاری
تاکید و توجه بیشتر به شرکتهای منتخب در این تحقیق برای تشکیل پرتفوی جهت سرمایه گذاری.
شرکتهای مشاور مالی و اقتصادی
شناسائی شرکتهایی که از نظر سودآوری، نقدشوندگی و بازدهی وضعیت بهتری دارند و توصیه به سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در آن شرکتها.
بورس اوراق بهادار تهران
طراحی شاخصهای جدید و بهینه براساس معیارها و فرمولهای شاخصهای معتبر جهانی.
سرمایه گذاران
هدف این شاخص راهنمائی سرمایه گذاران برای شناسایی و سرمایه گذاری در شرکتهایی است که سودآوری و نقدشوندگی وبازدهی بیشتری دارند.
1-4-2) اهداف علمی
1- ایجاد پایگاه قابل اتکائی برای تصمیم گیری سهامداران بورس با توجه به معیارهای برتر.
2- ایجاد زیر ساختی برای رتبه بندی شرکتهای بورسی به صورت منطقی با توجه به معیارهای برتر.
3-طراحی و فراهم نمودن برنامه کامپیوتری برای تحلیل بنیادی و انتخاب سهام برتر.
Abstract:
This research aims at designing a new index based on retrieved criteria from large and valid indexes of the world. The designed index compares the 50 active and 30 Large corporations’ indexes of Tehran Stock Exchange regarding its efficiency and return. This research was done from 2009 to 2011. The population includes all listed companies in Tehran Stock Exchange that has been chosen by exclusion method and sorting all companies based on market value and then 100 companies were chosen as sample in a descending order. Rahavard Novin 3 Software and information banks of Tehran Stock Exchange have been used for collecting data in this research.Variables ranking for choosing corporations has been done based on experts’ opinions by Analytic Hierarchy process(AHP). The results of this research show that the efficiency of stock in 30 Top corporation is significantly higher than 50 Active corporations and 30 Large corporations and also return of equity (ROE) index in 30 Top Companies is significantly higher than 50 Active companies. There is no significant difference in Return on Assets (ROA) in 30 Top Corporations index and 50 Active and 30 Large corporation indexes and also there is no significant difference between Return on Equity (ROE) between 30 Top Corporations and 30 Large Corporations.
Keywords:Tehran Stock Exchange, Index, 30 Top Corporation, Analytic Hierarchy Process (AHP)
[1]-Charles Dow
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.