پایان نامه اثر هشت هفته تمرين واليبال و بدون پيش پرش بر اجراء، کوفتگي عضلاني تأخيري و تقلا
فهرست محتوا
چکیده
زمینه: در تمرینات پلایومتریک حرکات شبیه سازی شده با مهارتهای اصلی ورزش مورد نظر با هدف افزایش توان بازیکن بکار برده میشوند. هدف این مطالعه، اثر سنجی 8 هفته تمرین پلایومتریک با و بدون مانع کوتاه بر ارتفاع پرش و کیفیت مهارتهای اسپک و سرویس والیبالیستهای دختر ماهر بود.
روش شناسی: به روش تصادفی جفت شده، 20 والیبالیست زن ماهر 14 تا 27 ساله در دو گروه تمرینی با و بدون مانع قرار گرفتند. برنامه تمرینی دو گروه مشابه و شامل سه جلسه تمرین 5/1 ساعته در هفته برای 8 هفته بود. در هر جلسه تمرینی، 30 دقیقه از وقت به تمرینات پلایومتریک اختصاص مییافت. گروه با مانع این تمرینات را با استفاده از یک مانع (3 در 3 در 60 سانتیمتری) مقوایی توپر انجام میدادند. وجود مانع موجب میشدکه انجام پیش پرش اجباری شده و پرش در محل دقیقتری صورت پذیرد. میزان کوفتگی عضلانی تأخیری و تقلای آزمودنیها توسط مقیاسهای تخصصی هفتهای یک بار اندازهگیری شد تا اطمینان حاصل شود که فشار تمرینات دو گروه مطالعه همسان است. میزان پرش توسط آزمون پرش سارجنت اصلاح شده و کیفیت مهارت اسپک و سرویس با آزمونهای تخصصی در دو مرحله پیش و پس از دورهٔ تمرین اندازهگیری شد. تحلیل آماری از طریق تحلیل واریانس برای دادههای مکرر انجام شد.
یافتهها: در سه آزمون پرش عمودی، مهارت اسپک، و مهارت سرویس تفاوت بین گروهی و تعاملی گروهها غیر معنادار بود (05/0 ≤ P). این به معنای همسانی دو گروه تجربی و شاهد از ابتدا تا انتهای تحقیق است. به هرحال، تفاوتهای درون گروهی هر سه آزمون مهارتی معنادار و به معنای پیشرفت معنادار دو گروه بود. در پرش عمودی، گروه با مانع 9/2 و گروه بدون مانع 9/1 سانتیمتر پیشرفت نمود (006/0=P و 66/9=(18 و 1)F). در انواع اسپک، گروه با مانع حدود 40% و گروه بدون مانع حدود 22% پیشرفت نمود (032/0≥P و 41/5≤(18 و 1)F). در مهارت سرویس، گروه با مانع 47% و گروه بدون مانع 31% پیشرفت نمود (000/0=P و 96/27=(18 و 1)F). در طول 8 هفته تمرین، هر دو گروه از حیث تقلا مشابه بودند و تقلایی در حدنسبتاً سخت انجام داده بودند. هیچ یک از مقایسههای بین گروهی، درون گروهی، و تعاملی برای عامل تقلا معنادار نبود (05/0 ≤ P). از حیث کوفتگی، دو گروه در طول 8 هفته تمرین حداقل کوفتگی ممکن را داشتند. برای این عامل، فقط مقایسه درون گروهی معنادار بود (006/0=P و 66/9=(18 و 1)F) و نشان میداد که در طول تمرینات کوفتگی هر دو گروه کاهش معناداری داشته است.
بحث و نتیجهگیری: غیر معنادار بودن تفاوتهای بین گروهی و تعاملی دو گروه نشان از موفقیت محقق در معادل سازی دو گروه شاهد و تجربی در ابتدای تحقیق دارد. بالا بودن سطح تقلا و پایین بودن سطح کوفتگی نیز دلالت بر موفقیت محقق در تنظیم بار جلسات تمرینی دارد. نتایج نشان داد که، در هر سه عامل مهارتی، هر دو گروه پیشرفت معنادار داشتند. بنابراین، هر دو سبک تمرینی برای مربیان قابل توصیه است. در هر سه عامل مهارتی اندازهگیری شده، گروه تمرین با مانع پیشرفت بیشتری داشت، ولی این تعامل در سطح 50/0 معنادار نبود. بنابراین، هنوز نمیتوان با قاطعیت گفت که استفاده از مانع کم ارتفاع مطلوبتر است. افزایش حجم نمونه و یا حجم و دوره تمرینی در مطالعات بعدی ممکن است صحت و سقم این مدعا را بهتر نشان دهد.
واژههای کلیدی: والیبال، پیشپرش، عملکرد ورزشی، کوفتگی عضلانی تأخیری، تقلای درک شده.
فهرست مطالب
- عنوان
- فصل اول: طرح پژوهش
- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 1
- 1-1 شرح و بیان مسئلهٔ پژوهش 2
- 1-2 ضرورت و اهمیت پژوهش…………………………………………………………………………………………………………… 4
- 1-3 اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………. 5
- 1-3-1 هدف کلی پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….. 5
- 1-3-2 اهداف جزئی پژوهش………………………………………………………………………………………………………………. 5
- 1-4 فرضیههای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………. 5
- 1-5 پیش فرضهای پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….. 6
- 1-6 محدودیتهای پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….. 6
- 1-6-1 محدودیتهای محقق خواسته…………………………………………………………………………………………………… 6
- 1-6-2 محدودیتهای غیر قابل کنترل 6
- 1-7 تعریف واژهها و اصطلاحات کلیدی……………………………………………………………………………………………… 7
- 1-7-1 تعاریف نظری…………………………………………………………………………………………………………………………. 7
- 1-7-1-1 پیش پرش…………………………………………………………………………………………………………………………… 7
- 1-7-1-2 پرش عمودی……………………………………………………………………………………………………………………….. 7
- 1-7-1-3 کوفتگی عضلانی تأخیری 7
- 1-7-1-3-1 تقلا………………………………………………………………………………………………………………………………… 7
- 1-7-2 تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………………………………………………… 7
- 1-7-2-1 پیش پرش…………………………………………………………………………………………………………………………… 7
- 1-7-2-2 پرش عمودی……………………………………………………………………………………………………………………….. 7
- 1-7-2-3 کوفتگی عضلانی تأخیری…………………………………………………………………………………………………….. 7
- 1-7-1-3-1 تقلا………………………………………………………………………………………………………………………………… 7
- 1-8 قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….. 8
- عنوان صفحه
- فصل دوم: مبانی نظری و ادبیات پیشینه
- مقدمه.9
- 2-1 مبانی نظری پژوهش 10
- 2-1-1 دستگاههای انرژی 10
- 2-1-2 انواع انقباض عضلانی در فعالیتهای ورزشی 11
- 2-1-2-1 انقباض هم طول 11
- 2-1-2-2 انقباض هم تنش 11
- 2-1-3 توان 12
- 2-1-4 پرش عمودی 12
- 2-1-5 عوامل مؤثر بر پرش عمودی 13
- 2-1-6 روشهای بهبود توان عضلانی……………………………………………………………………………………………………. 13
- 2-1-7 عوامل مؤثر بر بهبود پرش عمودی 14
- 2-1-8 تمرینات پلایومتریک 15
- 2-1-9 ویژگی فیزیولوژیکی تمرینات پلایومتریک 16
- 2-1-10 ویژگی مکانیکی تمرینات پلایومتریک…………………………………………………………………………………… 21
- 2-1-11 طراحی تمرینات پلایومتریک………………………………………………………………………………………………… 22
- 2-1-11-1 نوع تمرین 22
- 2-1-11-2 حجم تمرین 22
- 2-1-11-3 شدت تمرین 23
- 2-1-11-4 تعداد جلسات در هفته 23
- 2-1-12 کوفتگی عضلانی تأخیری 23
- 2-1-13 انواع کوفتگی عضلانی 23
- 2-1- 14 علل بروز کوفتگی عضلانی تأخیری 25
- 2-1-14-1 نظریه اسیدلاکتیک……………………………………………………………………………………………………………. 25
- 2-1-14-2 نظریه اسپاسم یا تشنج موضعی 25
- 2-1-14-4 نظریه ترشح آنزیمها………………………………………………………………………………………………………….. 26
- عنوان صفحه
- 2-1-14-5 نظریه التهاب.26
- 2-1-14-6 نظریه آسیب عضلانی ………………………………………………………………………………………………………………27
- 2-1-15 مطالعات و تحقیقات انجام شده در داخل کشور……………………………………………………………………….. 28
- 2-1-15-1 مطالعات و تحقیقات انجام شده در داخل کشور در زمینه تمرینات پلایومتریک……………………… 28
- 2-1-15-2 مطالعات و تحقیقات انجام شده در داخل کشور در زمینه کوفتگی عضلانی تأخیری………………… 29
- 2-1- 16 مطالعات و تحقیقات انجام شده در خارج کشور………………………………………………………………………. 30
- 2-1-16-1 مطالعات و تحقیقات انجام شده در خارج کشور در زمینه تمرینات پلایومتریک……………………… 30
- 2-1-16-2 مطالعات و تحقیقات انجام شده در داخل کشور در زمینه کوفتگی عضلانی تأخیری………………… 34
- 2-1-17 نتیجهگیری از تحقیقات گذشته 35
- فصل سوم: روششناسی پژوهش
- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 37
- 3-1 روش پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………… 38
- 3-2 جامعهٔ آماری پژوهش 38
- 3-3 حجم نمونه و روش نمونهگیری 38
- 3-4 طرح پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………. 38
- 3-5 متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………… 39
- 3-5-1 متغیر مستقل……………………………………………………………………………………………………………………………. 39
- 3-5-2 متغیر وابسته…………………………………………………………………………………………………………………………….. 39
- 3-6 ابزار اندازهگیری متغییرهای پژوهش……………………………………………………………………………………………… 39
- 3-6-1 ابزار مورد استفاده جهت اندازهگیری ویژگیهای آنتروپومتریکی 39
- 3-6-2 ابزار مورد استفاده جهت اندازهگیری پرش عمودی……………………………………………………………………… 39
- 3-6-3 ابزار مورد استفاده جهت اندازهگیری کوفتگی عضلانی تأخیری…………………………………………………… 39
- 3-6-4 ابزار مورد استفاده جهت اندازهگیری تقلا…………………………………………………………………………………… 39
- 3-6-5 دیگر ابزار مورد استفاده……………………………………………………………………………………………………………. 39
- 3-7 مواد یا موارد اندازهگیری شده……………………………………………………………………………………………………….. 40
- 3-7-1 قد…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 40
- 3-7-2 وزن………………………………………………………………………………………………………………………………………… 40
- عنوان صفحه
- 3-7-3 شاخص تودهٔ بدنی…………………………………………………………………………………………………………………. 40
- 3-7-4 اندازهگیری میزان پرش عمودی………………………………………………………………………………………………… 40
- 3-7-5 اندازهگیری کیفیت مهارت ایپک و سرویس (آزمون محقق ساخته)…………………………………………….. 41
- 3-7-6 اندازهگیری کوفتگی عضلانی تأخیری………………………………………………………………………………………. 42
- 3-7-7 اندازه گیری تقلا……………………………………………………………………………………………………………………………………42
- 3-8 روش اجرای پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………… 43
- 3-9 روشهای جمعآوری دادهها 44
- 3-10 روشهای آماری 45
- فصل چهارم: یافتههای پژوهش
- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 46
- 4-1 مقایسه شاخصهای جمعیتشناسی دو گروه پژوهش 47
- 4-2 تحلیل تفاوت گروههای پژوهش از حیث پرش عمودی 48
- 4-3 تحلیل تفاوت گروههای پژوهش از حیث کیفیت مهارت اسپک منطقه چهار 51
- 4-4 تحلیل تفاوت گروههای پژوهش از حیث کیفیت مهارت اسپک منطقه دو……………………………………….. 52
- 4-5 تحلیل تفاوت گروههای پژوهش از حیث مهارت سرویس 54
- 4-6 تحلیل تفاوت گروههای پژوهش از حیث کوفتگی عضلانی تأخیری 55
- 4-7 تحلیل تفاوت گروههای پژوهش از حیث میزان تقلا………………………………………………………………………. 56
- 4-8 خلاصه فصل 57
- فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 59
- 5-1 خلاصهای از بیان مسئله و روش اجرای پژوهش………………………………………………………………………………. 60
- 5-2 یافتهها بطور کلی و به تفکیک اهداف پژوهش……………………………………………………………………………….. 61
- 5-3 بحث و نتیجهگیری و مقایسهٔ یافتههای همخوان و ناهمخوان…………………………………………………………. 62
- 5-3-1 مقایسه شاخصهای جمعیتشناسی دو گروه پژوهش 62
- 5-3-2 تحلیل تفاوت گروههای پژوهش از حیث پرش عمودی………………………………………………………………. 62
- 5-3-3 تحلیل تفاوت گروههای پژوهش از حیث کیفیت مهارت اسپک منطقه چهار و دو………………………… 63
- 5-3-4 تحلیل تفاوت گروههای پژوهش از حیث مهارت سرویس………………………………………………………….. 64
- عنوان صفحه
- 5-3-5 تحلیل تفاوت گروههای پژوهش از حیث کوفتگی عضلانی تأخیری……………………………………………. 65
- 5-3-6 تحلیل تفاوت گروههای پژوهش از حیث میزان تقلا…………………………………………………………………… 66
- 5-4 پیشنهادهای عملی حاصل از پژوهش………………………………………………………………………………………………. 66
- 5-5 پیشنهادهای کاربردی 66
- 5-6 پیشنهادهای مطالعاتی……………………………………………………………………………………………………………………. 67
- پیوست 1……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 68
- پیوست 2……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 69
- پیوست 3……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 70
- پیوست 4……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 71
- منابع و مآخذ 72
فصل اول
طرح پژوهش
مقدمه
نیرو و توانایی پاها در دویدن، جهیدن و یا پریدن در بیشتر رشتههای ورزشی مهم است، ولی این نکته در برخی از آنها اهمیت مضاعف مییابد. برای مثال در والیبال که توانایی پریدن جفت پا سهم بسیار زیادی در کسب پیروزی دارد. پلایومتریک تمرینی است که بر افزایش توانایی فرد درآمیختن سرعت و قدرت تکیه دارد. پلایومتریک مکانیزمی را به وجود میآورد که بوسیله آن ورزشکار میتواند شروع سریعتر، تغییر جهتی تندتر و شتابی بیشتر داشته باشد که این امر سبب بهبود سرعت حرکت میشود.
ازآنجا که تمرینات پلایومتریک، جدید و مؤثر میباشند، جایگاه خود را در برنامه تمرینی بسیاری از رشتههای ورزشی که به نحوی با سرعت و پرشها ارتباط دارند، پیدا نموده است. در این پژوهش در صورت مشخص شدن نقش پیش پرش در ارتفاع پرش عمودی، میتوان بر اساس یافتهها نسبت به معرفی تکنیک برتر پریدن اقدام نمود. در این صورت، دانشی مهیا میشود تا مربیان بتوانند به نحو مطلوبتری برای آماده ساختن هرچه بهتر ورزشکاران حرفهای خود اقدام کنند.
1-1. شرح و بیان مسئلهٔ پژوهشی
پریدن بالاتر همیشه یکی از آرزوهای بشر بوده است. در بسیاری از ورزشها، پرش در جهات مختلف از اهمیت زیادی برخوردار است. در اکثر بازیهای توپی (والیبال، فوتبال، هندبال، بسکتبال) و برخی بازیهای غیر توپی (ورزشهای رزمی، ژیمناستیک، و شیرجه) که در برگیرندهٔ انقباضهای برونگرا[1] و درونگرا[2] هستند و بعد از هر انقباض برونگرا، یک انقباض درونگرا در عضلات درگیر حرکت به وجود میآید، توانایی پرش جفت پا نقش تعیین کنندهای دارد (1). پریدن در اجرای بسیاری از مهارتهای ورزشی از جمله پرش ارتفاع، ریباند و سد کردن در بسکتبال و اسپک زدن و دفاع در والیبال حیاتی است. هماهنگی حرکت و سرعت انتقال نیرو توسط مفاصل و عضلات مچ پا، زانو و ران مهمترین مشخصههای اجرای پرش عمودی هستند (46).
امروزه والیبال به یکی از مهمترین و گستردهترین ورزشها در جهان تبدیل شده است و حضور در این ورزش به مهارتهای جسمانی و اجرا نیاز دارد که اغلب به تواناییهای فردی در پرش و فرود بستگی دارد. برای مثال، طبق تحلیل انجام شده از بازی والیبالیستهای زن، هر بازیکن در هر گیم از بازی به طور میانگین 22 پرش انجام میدهد. این پرشها به انواع پرشهای تک پا با پای راست و یا چپ و پرش به صورت جفت پا تقسیم میشوند. در پژوهش فوق، گزارش شده است که 84 درصد پرشهای حملهای به صورت جفت پا و 16 درصد بقیه به صورت تک پا انجام شده است. همچنین حدود 44 درصد پرشهای دفاعی به صورت جفت پا و بقیه به صورت تک پا انجام شد (87). در والیبال، پریدن یک حرکت انفجاری است که در آن دو عامل قدرت و سرعت عضلات درگیر؛ و تکنیک پرش مناسب ایفای نقش میکنند. در این میان تکنیک پرش نسبت به قدرت و سرعت از اهمیت بیشتری برخوردار است. تکنیک صحیح پریدن دارای دو بخش اساسی است: 1) حرکتهای پیش از پرش و 2) حرکات حین پرش. تحقیقات نشان داده است که پرش به همراه پیش پرش بهتر از پرش درجاست (66).
پرش عمودی یکی از مهارتهای ضروری برای موفقیت اجرای ورزشکار در انجام پاس پرشی، سرویس پرشی، دفاع و اسپک والیبالیستها میباشد که موفقیت ورزشکار فقط در زیاد پریدن نیست بلکه رسیدن به حداکثر ارتفاع پرش در کوتاهترین زمان ملاک است. یک مسابقهٔ والیبال تا 5 ست بازی میشود یعنی یک مسابقه حدود 90 دقیقه طول میکشد که در این زمان یک بازیکن حدود 250 تا 300 حرکت انفجاری را توسط عضلات پا اجرا میکند (43). بنابراین برای افزایش میزان پرش عمودی تلاشهای بسیاری انجام شده و در این راستا روشهای تمرینی زیادی ابداع شده است که یکی از آنها تمرینات پلایومتریک[3] است. تمرینات پلایومتریک به عنوان روشی برای بهبود توان انفجاری شناخته شده است (10). پلایومتریک نوعی تمرین جسمانی است که با هدف ویژه ورزشی برای افزایش توان یا قدرت انفجاری انجام میشود و ورزشکار را قادر میسازد حداکثر قدرت را در حداقل زمان بکار گیرد. برخلاف گذشتگان، از این نوع تمرین نباید انتظارات غیرمعقول داشت. پلایومتریک به ورزشکار نیروی خارق العاده نمیدهد ولی قدرت انفجاری عضلات را تقویت میکند (32). تمرینات پلایومتریک آن دسته از فعالیتهایی هستند که به عضله اجازه میدهند تا در کوتاهترین زمان ممکن به حداکثر نیروی انفجاری دست یابد. از نظر اجرایی حرکت پلایومتریک شامل یک حرکت سریع و قدرتمند با استفاده از پیش پرش یا کشش قبل از حرکت است که با استفاده از نیروی رفلکسی-کششی اجرا میشود. هدف تمرینات پلایومتریک افزایش توان حرکات اجرا شده با استفاده از اجزای الاستیک طبیعی عضله (تاندونها) و رفلکس کششی است (75). بسیاری از فعالیتهای ورزشی و بدنسازی (مانند تمرینات پلایومتریک) نیازمند فرود از پرشها است که منجر به بازگشت نیرو به بدن میشود و میتواند احتمال آسیب پذیری را افزایش دهد (28).
هر چند نشان داده شده است که تمرینات پلایومتریک متغیرهای اجرا را بهبود میبخشند، اما پتانسیل ایجاد آسیب را هم دارند. بخصوص وقتی که ورزشکاران تحت تمرینات جدید یا فشار تمرین قرار میگیرند. قرار گرفتن در معرض تمرینات جدید بخصوص در تمرینات برونگرا، تولید نیرو در سیستم اسکلتی- عضلانی را افزایش میدهد و میتواند منجر به کوفتگی عضلانی تأخیری[4] شود. با وجود اینکه استفاده از تمرینات پلایومتریک منجر به افزایش ارتفاع پرش عمودی میشود اما امکان ایجاد کوفتگی عضلانی و آسیب متعاقب این گونه تمرینات نشان داده شده است (90).
طبق تحقیق هرمن و همکاران پیش پرش موجب افزایش ارتفاع پرش میشود (52). در این پژوهش تمرکز بر روی حرکات قبل از پرش است و محقق سعی خواهد نمودکه به سؤالات زیر پاسخ دهد: 1) آیا پیش پرش باعث افزایش پرش عمودی میشود یا خیر؟ 2) آیا پیش پرش باعث بهبود مهارتهای والیبال (اسپک و سرویس) میشود؟ 3) آیا تمرین با پیش پرش باعث افزایش کوفتگی عضلانی تأخیری میشود؟
1-2. ضرورت و اهمیت پژوهش
امروزه ورزش در سطح جهان چنان پیشرفت کرده است که رقابت بین نخبگان تنها بر سر صدمهای ثانیه، میلیمترها و امتیازات جزیی است. ورزشکاران حرفهای برای پیشی گرفتن از سایرین برنامههای تمرینی خود را با دقت فراوان تنظیم کرده و از هیچ نکتهٔ ریز و جزیی در طراحی آن چشمپوشی نمیکنند. این امر سبب شده است ورزشکاران بتوانند با تمرینات کم مشقتتر و صرف زمان کمتر به رکوردهای بهتری دست یابند (8). میزان پرش عمودی در ورزش والیبال که بسیاری از مهارتهای آن با پریدن و جهیدن به سمت بالا همراه است، نقش تعیین کنندهای دارد. پرش عمودی به عنوان یک عامل پیش بینی کننده موفقیت در ورزشهای قدرتی، سرعتی بکار گرفته میشود. در والیبال که ضربه زدن به توپ در ارتفاع بالا مهم است، توانایی پرش یک عامل اساسی به شمار میرود. دریافت کننده یک پاس در فوتبال، اسپکر در والیبال و بازیکن ریباندر بسکتبال، همگی در صورتی که ارتفاع پرش خود را افزایش دهند، مؤثرتر بازی خواهند کرد (18). تا قبل از دهه شصت میلادی معمولاً بدنسازی محدود به کار با وزنه برای افزایش قدرت یا سرعت بود. اما از آن به بعد تمرینات با وزنه تنها پیش در آمدی برای تمرینات اصلی توانی محسوب میشدند. در این زمان برای پر کردن فاصله بین تمرینات قدرتی، سرعتی، گسترش توان انفجاری، تمریناتی به نام پلایومتریک مطرح شد. پلایومتریک واژهای مرکب از دو بخش “پلایو” به معنی بیشتر و “متریک” به معنی اندازهگیری، ارزیابی ساخته شده است. بنابراین پلایومتریک میزان بیشتر یا در واقع بهبود و توسعه بیشتر معنی میدهد (1). آنچه درباره این تمرینات نباید نادیده گرفته شود، اثرات جانبی آن شامل کوفتگی عضلانی تأخیری و امکان بروز آسیبدیدگی است. کوفتگی عضلانی تأخیری و آسیب دیدگی دلایلی برای بکار نگرفتن این تمرینات محسوب میشوند (7). تمرینات پلایومتریک با ترس از آسیبدیدگی و کوفتگی عضلانی که به دلیل نوع انقباض تمرینات و نیروی عکس العمل زمین به وجود میآید، همراه شده است. بیشتر آسیبهای ناحیهٔ کمر و مینیسک زانو، التهاب تاندون کشکک، کشیدگی تاندون آشیل، کشیدگی فاشیای کف پایی، شکستگی فشاری مهرهها و التهاب مفاصل که به دلیل حرکات بالستیک پشت سر هم تمرینات پلایومتریک است، مشاهده شدهاند. تمرینات پلایومتریک با عکس العمل زیاد زمین (4 تا 7 برابر وزن بدن) همراه هستند که کاهش این اثرات و پیشگیری از آنها ضروری به نظر میرسد (92). از آنجا که پرش عمودی در بسیاری از ورزشها بخصوص والیبال بسیار اهمیت دارد، در صورت مشخص شدن نقش پیش پرش در بهبود ارتفاع پرش و کیفیت مهارت اسپک، میتوان بر اساس یافتههای تحقیق نسبت به معرفی تکنیک برتر اقدام نمود و به شیوهٔ مؤثرتری برای آموزش اسپک در والیبال اقدام نمود.
گمان محقق بر آن است که با مؤثر دانستن تأثیر پیش پرش بر ارتفاع پرش و کیفیت مهارت اسپک، مربیان و معلمین ورزش خواهند توانست در جلسات تمرینی با بکارگیری این نکته به بیشترین پرش بازیکن در بازی دست یابند و آنها با آسودگی خاطر تمرینات خود را طراحی نموده و ورزشکاران خود را بدون هیچگونه آسیب در زمان مسابقه به اوج آمادگی برسانند. یافتههای پژوهش حاضر هم از حیث بهبود اجرا و عملکرد ورزشی، هم از حیث پیشگیری از آسیب در اجرای حرکات انفجاری ارزشمند است.
1-3. اهداف پژوهش
1-3-1. هدف کلی پژوهش
مطالعهٔ اثر هشت هفته تمرین والیبال با و بدون پیش پرش بر اجراء، کوفتگی عضلانی تأخیری و تقلا.
1-3-2. اهداف جزئی پژوهش
- مقایسهٔ اثر تمرین با و بدون پیش پرش بر پرش عمودی آزمودنیها.
- مقایسهٔ اثر تمرین با و بدون پیش پرش بر کیفیت مهارت اسپک منطقه چهار آزمودنیها.
- مقایسهٔ اثر تمرین با و بدون پیش پرش بر کیفیت مهارت اسپک منطقه دو آزمودنیها.
- مقایسهٔ اثر تمرین با و بدون پیش پرش بر کیفیت مهارت سرویس آزمودنیها.
- مقایسهٔ اثر تمرین با و بدون پیش پرش بر کوفتگی عضلانی تأخیری آزمودنیها.
- مقایسهٔ اثر تمرین با و بدون پیش پرش بر تقلای آزمودنیها.
1-4. فرضیههای پژوهش
- میزان پیشرفت پرش عمودی پس از هشت هفته تمرین والیبال درگروههای تمرینی با و بدون مانع متفاوت است.
- میزان پیشرفت مهارت اسپک منطقه چهار پس از هشت هفته تمرین والیبال در گروههای تمرینی با و بدون مانع متفاوت است.
- میزان پیشرفت مهارت اسپک منطقه دو پس از هشت هفته تمرین والیبال در گروههای تمرینی با و بدون مانع متفاوت است.
- میزان پیشرفت مهارت سرویس پس از هشت هفته تمرین والیبال در گروههای تمرینی با و بدون مانع متفاوت است.
- میزان کوفتگی عضلانی تأخیری پس از هشت هفته تمرین والیبال در گروههای تمرینی با و بدون مانع متفاوت است.
- میزان تقلا پس از هشت هفته تمرین والیبال در گروههای تمرینی با و بدون مانع متفاوت است.
1-5. پیش فرضهای پژوهش
- همه آزمودنیها در طول پژوهش، چه هنگام آزمونها و چه هنگام تمرین تلاش صادقانه و معمول داشتهاند.
- همه آزمودنیها پرسشنامه را با صداقت و دقت در زمانهایی که از آنها خواسته شده است، تکمیل نمودهاند.
- آزمودنیها به غیر از شرکت در پژوهش و انجام برنامههای تمرینی آن، فعالیت جسمانی و ورزشی خاص دیگری نداشتهاند.
1-6. محدودیتهای پژوهش
1-6-1. محدودیتهای محقق خواسته
1) جهت کنترل عامل جنسیت، مطالعه تنها روی دختران انجام شده است.
2) برای کاهش خطر آسیب آزمودنیها فقط از ورزشکاران ماهر استفاده شد.
1-6-2. محدودیتهای غیر قابل کنترل
- گزینش غیر تصادفی و در دسترس آزمودنیها
- عدم کنترل عوامل جانبی تأثیرگذار مانند تغذیه، تفاوتهای فردی، عوامل روحی، روانی… در آزمودنیهای پژوهش.
1-7. تعریف واژهها و اصطلاحات کلیدی
1-7-1. تعاریف نظری
1-7-1-1. پیش پرش
وضعیت آخرین گام قبل از پرش جفت پا در والیبال. در این پژوهش وضعیت گام ما قبل از پرش از نظر ارتفاع پا از زمین مورد توجه است (5).
1-7-1-2. پرش عمودی
پرشی که در آن هدف کسب بالاترین ارتفاع ممکن پس از جدا شدن بدن از زمین میباشد. در ورزشهای توپی، در بسیاری مواقع رقابت بر سر زدن توپ در بالاترین ارتفاع ممکن است. در سایر ورزشها نیز رقابتهایی برای انجام یک فعالیت در بالاترین ارتفاع ممکن وجود دارد. برای رفتن به بالاترین ارتفاع میتوان به دو صورت تک پا و جفت پا پرید (5).
1-7-1-3. کوفتگی عضلانی تأخیری
به درد و ناراحتی گفته میشود که ورزشکاران حرفهای یا مبتدی احتمال دارد در پی تمرینات غیرمعمول ورزشی تجربه کنند. کوفتگی عضلانی تأخیری یک الی دو روز پس از تمرین بخصوص تمرینات برونگرا ایجاد میشود و از لحاظ اینکه همراه با درد، سفتی، تورم، کاهش انعطاف پذیری و کاهش دامنه حرکتی مفصل و همچنین کاهش قدرت عضلانی میباشد به کوفتگی موسوم گشته است (31).
1-7-1-4. تقلا
میزان تلاش افراد در حین انجام فعالیت بدنی و احساس کلی آنها نسبت به فشار، تلاش، خستگی بدنی و بر احساس کلی افراد از میزان تلاش بهکار رفته تمرکز میکند (6).
1-7-2. تعاریف عملیاتی
1-7-2-1. پیش پرش
در این پژوهش منظور انجام پرش از روی مانع 3 سانتیمتری قبل از پرش اصلی است. بدین منظور یک مانع 3 سانتیمتری ساخته و مورد استفاده قرار گرفت. از آنجا که ارتفاع پیش پرش هر چه کمتر باشد ورزشکار انرژی کمتری مصرف میکند، در این پژوهش از مانع با ارتفاع کم استفاده شد.
1-7-2-2. پرش عمودی
برای اندازهگیری پرش عمودی از یک تخته عمودی درجهبندی شده بر حسب سانتیمتر (تخته سارجنت)، استفاده شد. در این پژوهش بالاترین ارتفاعی که پس از پرش عمودی توسط دست لمس گردید از بالاترین ارتفاع دست در حالت ایستاده کم شده و ارتفاع پرش عمودی محسوب گردید.
1-7-2-3. کوفتگی عضلانی تأخیری
امتیاز بدست آمده از پرسشنامه کوفتگی تأخیری عضلانی که در پیوست شماره 3 آورده شده است (59 و 60).
1-7-2-4. تقلا
استفاده از مقیاس بورگ که نمونهٔ آن در پیوست 4 آورده شده است (6).
1-8. قلمرو پژوهش
پژوهش حاضر بر روی والیبالیستهای 14 تا 27 سال انجام گرفت. به نظر میرسد که یافتههای پژوهش حاضر برای ورزشکاران به طور اعم و برای والیبالیستهایی که دارای ویژگیهای مشابه آزمودنیهای این پژوهش باشند قابلیت تعمیم داشته باشد.
Abstract
Background: The aim of plyometeric training is to increase explosive power through drills simulated to necessary sport skills. This study aimed to study the effects of eight weeks plyometric training with and without hurdles on height of jump, quality of spike, and quality of service of elite girl volleyball players.
Methods: Twenty female elite volleyball players, aged 14-27 years, were assigned into two groups by matched random sampling. Training programs of two groups were similar and consisted of three sessions of 90 min per week for eight weeks. Thirty minutes of each session was inclusively dedicated to playometric drills. The experimental group performed their playometric drills by the use of a 3×3×60 cm hurdle made of carton. By the use of hurdle, pre jump movement would be obligatory and jumping attempts would be made on a precise location. The rate of “delayed soreness” (RDS) and “perceived exertion” (RPE) were measured weekly by standard scales to ensure that intensity of training were safe and equal for both groups. Outcome measures were administered pre and post training program. Height of jump was measured by modified Sargent test. Qualities of spike and service skills were measured by specific skill tests. Statistical analyses were based on ANOVA for repeated measures.
Results: For 3 dependent variables of vertical jump, spike, and service skills, no significant between groups and interaction differences were observed (p≥0.05). It means that experimental and control groups were similar from the beginning to the end of project. However, as within group differences of all three sport skills were significant, it means that both groups have made significant progress. In vertical Jump, the hurdle and no hurdle groups respectively made 2.9 and 1.9 cm progress (F(1, 18)= 9.66, p=0.006). In different spike skills, the hurdle and no hurdle groups respectively made near 40 and 22 percent progress (F(1, 18)≥ 5.41, p≤ 0.032). In service skill, the hurdle and no hurdle groups respectively made 47 and 31percent progress (F(1, 18)= 27.96, p≤ 0.000). During eight weeks training, RPE was similarly high in both groups. There were no significant within, between, and interaction differences. Similarly, RMS was the least in both groups. For RMS, only within group comparison was significant (F(1, 18)= 9.66, p= 0.006). It indicates that there was a gradual decline in muscle soreness during eight weeks of training.
Discussion and conclusion: There were no significant between group and interaction differences for outcome measures. So, it could be concluded that control and experimental groups were homogenous at the beginning of the study. High levels of RPE and low levels of RMS probably reveal that training volume was effectively planed and administered. Findings showed that both groups made a significant progress in 3 essential volleyball skills. Therefore, both approaches to plyometric drills are recommendable to coaches. In all 3 skills measured, the rate of progress was greater in hurdle group, but they were not statistically significant. So, it is too early to suggest that volleyball plyometric drills over low hurdles are more desirable. Confirmation of this proposition needs further research, probably with a bigger sample, a bigger training volume, and/or a longer training period.
Keywords: Volleyball, pre-jump, sport performance, delayed muscles soreness, RPE.
[1].Eccentric
[2].Concentric
[3].Plyometric
[4].DOMS= Delayed Onset Muscle Soreness
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.