پایان نامه ارائه الگویی برای محاسبه شاخص30 شرکت برتر و مقایسه آن با شاخص 50 شرکت فعالتر و30 شرکت بزرگ بورس اوراق بهادار تهران
فهرست محتوا
چکیده:
هدف این تحقیق طراحی شاخصی جدید براساس معیارهای برگرفته از شاخصهای بزرگ و معتبر دنیا میباشد سپس شاخص طراحی شده را از نظر کارایی و بازدهی نسبت به 2 شاخص 50 شرکت فعالتر و 30 شرکت بزرگ را که در بورس اوراق بهادار تهران منتشر میشوند مقایسه مینماید. قلمرو زمانی تحقیق بین سالهای 1388 تا 1390 میباشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشند که از روش حذفی و پس از مرتب کردن کلیه شرکتها براساس ارزش بازار و به ترتیب نزولی 100 شرکت اول به عنوان نمونه انتخاب شده است. برای جمع آوری دادهها در این تحقیق از نرم افزار ره آورد نوین 3 و بانکهای اطلاعاتی سازمان بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. اولویت بندی متغیرها جهت انتخاب شرکتها براساس نظر کارشناسان و خبرگان توسط فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام گرفته است. نتایج این تحقیق بیانگر است که بازدهی سهام شاخص 30 شرکت برتر نسبت به 2 شاخص 50 شرکت فعالتر و 30 شرکت بزرگ و همچنین بازدهی حقوق صاحبان سهام (ROE) شاخص 30 شرکت برتر نسبت به شاخص 50 شرکت فعالتربه طور معناداری بیشتر میباشد، بین بازدهی داراییها (ROA) شاخص 30 شرکت برتر و 2 شاخص 50 شرکت فعالتر و 30 شرکت بزرگ و همچنین بین بازدهی حقوق صاحبان سهام (ROE) شاخص 30 شرکت برتر و 30 شرکت بزرگ تفاوت معناداری وجود ندارد.
واژگان کلیدی: بورس اوراق بهادار تهران، شاخص، 30 شرکت برتر، فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)
فهرست مطالب
- فصل اول: کلیات تحقیق
- 1-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….3
- 1-2- تشریح و بیان مسأله تحقیق ……………………………………………………………………………………………………3
- 1-3- ضرورت انجام تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….5
- 1-4- اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….7
- 1-4- 1- اهداف کاربردی………………………………………………………………………………………………………..7
- 1-4- 2- اهداف علمی……………………………………………………………………………………………………………7
- 1-5- پرسشهای تحقیق.. …………………………………………………………………………………………………………….8
- 1-6- تبیین فرضیههای تحقیق ………………………………………………………………………………………………………..8
- 1-7- روش شناسی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………9
- 1-7-1 جامعه و نمونه آماری…. ………………………………………………………………………………………………..9
- 1-7-2 ابزار گردآوری دادهها. ………………………………………………………………………………………………..9
- 1-8- قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………9
- 1-8-1- قلمرو موضوعی تحقیق ………………………………………………………………………………………………….9
- 1-8-2- قلمرو زمانی انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………..9
- 1-8-3- قلمرو مکانی تحقیق ………………………………………………………………………………………………….10
- 1-9- تعریف واژگان و اصطلاحات تخصصی………………………………………………………………………………….10
- 1-9-1 سود هر سهم……………………………………………………………………………………………………………….10
- 1-9-2- سهام شناور آزاد……………………………………………………………………………………………………….10
- 1-9-3- امکان نقد شوندگی……………………………………………………………………………………………………11
- 1-9-4- تعداد ماههای فعالیت در بورس…………………………………………………………………………………….11
- 1-9-5- بازده حقوق صاحبان سهام…………………………………………………………………………………………..11
- 1-9-6- بازده سهام………………………………………………………………………………………………………………..11
- 1-9-7- بازده دارائیها…………………………………………………………………………………………………………..11
- 1-9-8- شاخص 30 شرکت بزرگ…………………………………………………………………………………………..11
- 1-9-9- شاخص 50 شرکت فعالتر…………………………………………………………………………………………….12
- 1-9-10- فرآیند تحلیل سلسله مراتبی………………………………………………………………………………………..12
- 1-10- ساختار تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………13
- فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق
- 2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………..17
- 2-2- آشنایی با مبانی نظری تحقیق……………………………….. …………………………………………………………….17
- 2-2-1– بازارهای مالی…………………………………………………………………………………………………………..17
- 2-2-1-1- بازار پول………………………………………………………………………………………………….18
- 2-2-1-2 بازار سرمایه………………………………………………………………………………………………….18
- 2-2-2– تاریخچه بورس اوراق بهادار……………………………………………………………………………………….19
- 2- 2-3- تعاریف شاخص………………………………………………………………………………………………………20
- 2-2-4- شاخصهای قیمت سهام…………………………………………………………………………………………….22
- 2-2-5- ارکان شاخص…………………………………………………………………………………………………………24
- 2-2-6- شیوه محاسبه شاخصها……………………………………………………………………………………………..25
- 2-2-7- طبقه بندی شاخصها از نظر روش محاسبه…………………………………………………………………….27
- 2-2-8- تئوری داو ………………………………………………………………………………………………………………29
- 2-2-9- تاریخچه طراحی و معرفی شاخصهای معتبر جهانی……………………………………………………….31
- 2-2-10- تاریخچه شاخص قیمت سهام در ایران………………………………………………………………………..48
- 2-2-10-1- شاخصهای عمده بورس اوراق بهادار تهران…………………………………………………49
- 2-2-11- نقش شاخص سهام………………………………………………………………………………………………….56
- 2-2-12- اهمیت شاخص…………………………………………………………………………………………………….. 58
- 2-3- پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………..60
- 2-3-1- تحقیقات داخلی …………………………………………………………………………………………………….60
- 2-3-2- تحقیقات خارجی…………………………………………………………………………………………………….64
- فصل سوم: روش شناسی تحقیق
- 3-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………….68
- 3-2- روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………68
- 3-3- جامعه و نمونه آماری تحقیق ………………………………………………………………………………………………69
- 3-4- قلمرو تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………..69
- 3-4-1- قلمرو موضوعی تحقیق ………………………………………………………………………………………………69
- 3-4-2- قلمرو زمانی انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………69
- 3-4-3- قلمرو مکانی تحقیق……………………………………………………………………………………………………69
- 3-5- ابزار جمع آوری دادههای مورد نیاز تحقیق…………………………………………………………………………..70
- 3-6-فرضیههای تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………..70
- 3-7- روشها و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها………………………………………………………………………………….71
- 3-7-1- فرآیند تحلیل سلسله مراتبی…………………………………………………………………………………………71
- 3-7-2- اصول فرآیند تحلیل سلسله مراتبی………………………………………………………………………………..71
- 3-7-3- معرفی نرم افزار Expert choice………………………………………………………………………………72
- 3-8- متغیرهای تحقیق و تعاریف عملیاتی آنها………………………………………………………………………………..72
- 3-8-1- ارزش بازار………………………………………………………………………………………………………………72
- 3-8-2- سود هر سهم…………………………………………………………………………………………………………….73
- 3-8-3- درصد سهام شناور آزاد………………………………………………………………………………………………73
- 3-8-4- درجه نقد شوندگی……………………………………………………………………………………………………73
- 3-8-5- تعداد ماههای فعالیت در بورس……………………………………………………………………………………74
- 3-8-6- بازده حقوق صاحبان سهام………………………………………………………………………………………….74
- 3-8- 7- بازده سهام……………………………………………………………………………………………………………..75
- 3-8-8- بازده دارائیها………………………………………………………………………………………………………..75
- 3-9- مراحل طراحی شاخص 30 شرکت برتر…………………………………………………………………………………77
- 3-10- روش محاسبه شاخص 30 شرکت برتر………………………………………………………………………………..77
- 3-11- روشهای آماری و تجزیه و تحلیل دادهها………………………………………………………………………….78
- 3-11-1-آماره توصیفی……………………………………………………………………………………………………….78
- 3-11-2- آزمون کولموگروف _ اسمیرنوف………………………………………………………………………….78
- 3-11-3- آزمون مقایسهی میا نگین دو جامعه (آزمون t مستقل) ……………………………………………….79
- 3-11-3- آزمون من-ویتنی (آزمون U)………………………………………………………………………………….79
- فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها
- 4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………..83
- 4-2- اولویت بندی متغیرها توسط سیستم AHP ……………………………………………………………………………..83
- 4-3- تجزیه و تحلیل توصیفی……………………………………………………………………………………………………..84
- 4-4- آزمون نرمال بودن دادهها……………………………………………………………………………………………………85
- 4-5- نتایج آزمون فرضیهها……………………………………………………………………………………………………….86
- 4-5-1-نتایج آزمون فرضیه اول…………………………………………………………………………………………….86
- 4-5-2-نتایج آزمون فرضیه دوم……………………………………………………………………………………………87
- 4-5-3- نتایج آزمون فرضیه سوم………………………………………………………………………………………….88
- 4-5-4-نتایج آزمون فرضیه چهارم…………………………………………………………………………………………89
- 4-5-5-نتایج آزمون فرضیه پنجم…………………………………………………………………………………………..90
- 4-5-6-نتایج آزمون فرضیه ششم…………………………………………………………………………………………..91
- 4-6- محاسبه مقدار شاخص………………………………………………………………………………………………………..92
- 4-7- خلاصه آزمون فرضیهها…………………………………………………………………………………………………….95
- 4-8- خلاصهی فصل………………………………………………………………………………………………………………..95
- فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
- 5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………..98
- 5-2- تحلیل و تفسیر نتایج آزمون فرضیهها ………………………………………………………………………………….99
- 5-2-1- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه اول…………………………………………………………………………………99
- 5-2-2- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه دوم…………………………………………………………………………………99
- 5-2-3- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه سوم………………………………………………………………………………..99
- 5-2-4- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه چهارم…………………………………………………………………………..100
- 5-2-5- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه پنجم …………………………………………………………………………….100
- 5-2-6- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه ششم…………………………………………………………………………….100
- 5-3- بحث و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………..101
- 5-4- پیشنهاد برای تحقیقات آینده ……………………………………………………………………………………………103
- 5-5-محدودیتهای انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………..103
- منابع و ماخذ…………………………………………………………………………………………………………………………….104
- ضمائم و پیوستها……………………………………………………………………………………………………………………108
- چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………….. مقدمه
شاخصها علاوه بر تحلیلهای کلان اقتصادی، در تصمیم گیریها و تحلیلهای سرمایه گذاران نیز دارای اهمیت میباشند. شاخصها به عنوان معیار ارزیابی عملکرد پرتفوی سهام نیز بکار میروند. با توجه به اینکه سرمایه گذاران با علائق و سلایق خاصی اقدام به سرمایه گذاری در بورسهای اوراق بهادار مینمایند، لذا در اکثر بورسهای اوراق بهادار پیشرفته علاوه بر شاخصهای کل، شاخصهای معینی جهت نمایش رفتاربخش خاصی از بازار طراحی و محاسبه میگردند. از اینرو شاخصها بیانگر و نماینده رفتار سهامی میباشند که عموم سرمایه گذاران در بورس مالک آن میباشند، در واقع سرمایه گذاران از طریق پیگیری حرکات شاخصها میتوانند وضعیت پرتفوی خود را ارزیابی نمایند.
1-2) بیان مسأله پژوهش
واژه شاخص به معنای وسیله تشخیص است و عدد شاخص عددی است که بوسیله آن تغییرات ایجاد شده دریک پدیده را در فاصله دو زمان مختلف یا دو مکان مختلف بررسی میکنیم. بنابراین میتوان گفت شاخص
عددی است برای اندازه گیری و سنجش تغییرات عوامل مختلف در فواصل زمانی یا مکانی.
شاخص قیمت سهام برای اولین بار در سال 1884 در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت، در آن زمان روش محاسبه بسیار ساده و به صورت میانگین ساده حسابی بود بدین طریق که قیمت سهام انتخابی را با هم جمع کرده وسپس به تعداد سهام تقسیم مینمودند. این روش توسط چارلز داو[1] ابداع گردید که توسط آن میانگین قیمت سهام 11 شرکت راه آهن به دست می آمدو به عنوان شاخص قیمتها در صنعت راه آهن مورد استفاده قرار میگرفت. در سال 1897 تعداد شرکتها به 20 شرکت افزایش یافت و این روش محاسبه به عنوان تنها روش محاسبه شاخص تا سال 1928 ادامه داشت و در این تاریخ شاخص دیگری طراحی و جایگزین روش محاسبه قبلی شد.
شاخص قیمت سهام یک کمیت آماری است که جهت اندازهگیری افزایش یا کاهش در قیمت سهام و اوراق قرضه و بازار بکار برده میشود. این شاخصها در قالب شاخص کل، شاخص صنعت و شاخص شرکت، محاسبه و منتشر میگردند.
برای سهامداران یا سرمایه گذاران این سئوال مطرح است که آیا امکان تمرکز برروی چند عامل مهم برای تصمیم گیری درمورد خریدوفروش سهام وجود دارد؟
آیا میشود بدون درنظر گرفتن اصول ومعیاری وبراساس حدس و گمان به بازده ای منطقی در مورد خریدو
فروش سهام دست یافت؟
آیا میتوان با انجام پژوهشی جامع در رابطه با معیارهای بهینه اقدام به رتبه بندی شرکتهای حاضر در بورس اوراق بهادار اقدام نمود؟
سئوالاتی از این قبیل همیشه ذهن سرمایه گذاران را به خود مشغول کرده است. بنابراین در این راستا شناخت عوامل تاثیرگذار بر تصمیم گیری سرمایه گذاران مهم میباشد. عوامل تبیین کننده تصمیم گیری در مورد سهام متعدد هستند و شناخت آنها گذشته از مزیتهایی مانند کاهش ریسک، افزایش شفافیت درباره اطلاعات مورد نیاز، به تبع آن افزایش نقد شوندگی و بهبود فرایند کشف قیمت و گسترش بازار سرمایه را برای سرمایه گذاران و بازار سرمایه کشور به همراه دارد و موجبات فراهم آمدن زیرساختهای لازم برای رتبه بندی شرکتها در بورس اوراق بهادار و به دنبال آن تلاش هرچه بیشتر شرکتها برای قرار گرفتن در رتبههای بالاتررا از طریق گزارشگری مالی مناسب و غیره را در بر خواهد داشت.
تحقیق حاضر میخواهد با استفاده ازمعیارهایی کارا 30 شرکت برتر بورس را انتخاب و بر اساس اطلاعات آنها شاخص جدیدی راطراحی کند.
به بیان دیگر شناسایی شرکتهای ممتاز یا دارای موقعیت برتر اغلب بر پایه یک یا چند معیار از معیارهای زیر انجام میشود:
- قدرت نقدشوندگی سهام به معنای پرمعامله بودن آن.
- میزان تأثیرگذاری شرکت بربازاریا سهم آن درارزش جاری بازار.
- وضعیت شرکت از نظربرتری نسبتهای مالی، به ویژه میزان سودآوری به ازای هرسهم.
از آنجایی که در بورس اوراق بهادار تهران شاخص 50 شرکت فعالتر و شاخص 30 شرکت بزرگ انتشارمی یابند این تحقیق در نظر دارد شاخص 30 شرکت برتر را براساس معیارهای شاخصهای بزرگ دنیا طراحی وکارایی شاخص طراحی شده را نسبت به 2 شاخص پیش گفته که قبلاً در بورس تهران طراحی گردیده بررسی نماید. در نهایت این تحقیق در راستای پاسخ به این سئوالات باشد که:
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.