پایان نامه بررسي تطبيقي تعدد و تکرار جرم در قانون مجازات اسلامي مصوب و لايحه قانون مجازات اسلامي
فهرست محتوا
چکیده
جرم همواره برای بشرخطرناک است. اما گاهی حالت خاص ارتکاب جرم جامعه را تهدید ویژه میکند. تعدد و تکرار جرم یکی از این حالات است که قانون گذار تشدید مجازات را جهت جلوگیری از این وضعیت مقرر نموده است. تعدد جرم حالت کسی است که مرتکب جرائم مختلف شده بدون این که در رابطه با هیچ کدام محکومیت قطعی یافته باشد. تکرار جرم حالتی که شخص پس از محکومیت قطعی و اجرای مجازات در برخی از قوانین مجدداً مرتکب جرم جدیدی شده باشد. امروزه چگونگی تأثیر تعدد و تکرار جرائم بر مجازات و همچنین کیفیت مجازاتها جهت پیشگیری از این حالات از اهمیت خاصی برخوردار است و نظر به تصویب لایحه قانون مجازات اسلامی لزوم بررسی بیشتر و تحلیل تفاوتهای موجود در قانون سابق و لایحه ضروری به نظر میرسد. در قانون سال 1370 مبنای مقنن در تشدید مجازات نظریهٔ بازدارندگی است و لایحه قانون مجازات اسلامی مبنای تشدید مجازات را با هدف متناسب کردن مجازاتها با درجهٔ مجرمیت بر اصل فردی کردن مجازاتها قرار داده است. در اعمال تشدید در تعدد جرائم تنها در جرائم حدی و تعزیری درجهٔ هفت و هشت از قاعدهٔ جمع مجازاتها و در تکرار جرم از نظریه مجازات شدیدتر از مجازات اشد پیروی کرده است. مقنن به پیروی از اصل قانونی بودن مجازاتها در تشدیدها و در صورت وجود جهات تخفیف حدود تشدید و تخفیف را معین نموده است. در این پژوهش سعی بر آن است که قانون سال 1370 و لایحه قانون مجازات اسلامی به صورت تطبیقی مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد.
کلید واژگان: تعدد جرم، تکرارجرم، لایحه قانون مجازات اسلامی
فهرست مطالب
- مقدمه.. 1
- 1- بیان مسئله. 1
- 2- سؤالات اصلی تحقیق… 1
- 3- فرضیه تحقیق… 1
- 4-پیشینه تحقیق… 2
- 5- روش تحقیق… 2
- 6- موانع تحقیق… 2
- 7- اهداف تحقیق… 2
- 8- ساختار تحقیق… 2
- فصل اول: کلیات تحقیق… 4
- مبحث اول: مفاهیم.. 5
- گفتار اول: تعریف جرم. 5
- بند اول: در لغت… 5
- بند دوم: در اصطلاح.. 5
- گفتار دوم :تعریف مجازات… 8
- بند اول: در لغت… 8
- بنددوم : در اصطلاح.. 8
- گفتار سوم: تعریف تعدد جرم. 10
- بند اول: در لغت… 10
- بند دوم : در اصطلاح.. 10
- گفتار چهارم: تعریف تکرار جرم. 13
- بند اول: در لغت… 13
- بند دوم: در اصطلاح.. 13
- مبحث دوم: تاریخچه تعدد و تکرار جرم در ایران… 16
- گفتار اول: تعدد جرم قبل و بعد از انقلاب اسلامی… 16
- بند اول: تعدد جرم قبل از انقلاب… 16
- 1- 1 قانون مجازات عمومی مصوب 1304. 16
- 1-2 ماده 2 الحاقی مصوب 1311. 18
- 1-3 قانون مجازات عمومی مصوب 1352. 22
- بند دوم : تعدد جرم بعد از انقلاب اسلامی… 27
- 2-1 قانون راجع به مجازات اسلامی 1361 و قانون مجازات اسلامی 1370. 27
- 2 -2 قانون مجازات اسلامی مصوب 1390. 32
- گفتار دوم: تکرار جرم قبل و بعد از انقلاب اسلامی… 33
- بند اول: تکرار جرم قبل از انقلاب اسلامی.. 33
- 1- 2 قانون مجازات عمومی مصوب 1304. 33
- 1- 3 قانون اصلاحی 1310. 34
- 1- 4 قانون مجازات عمومی سال 1352. 36
- بند دوم: تکرار جرم پس از انقلاب اسلامی… 39
- 1- 2 قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب 1361. 39
- 2- 2 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1370. 40
- 2-3 لایحه قانون مجازات اسلامی مصوب 1390. 42
- مبحث سوم: مبانی نظری و تأثیر آن بر قواعد تعدد و تکرار جرم در قانون مجازات اسلامی.. 43
- گفتار اول: مبانی نظری پذیرش تعدد و تکرار جرم. 43
- بند اول: نظریه سزادهی.. 43
- بند دوم: نظریه حالت خطرناک و اصل فردی کردن مجازات… 43
- گفتاردوم: تأثیر پذیری.. 48
- بند اول: مبنای قانون مجازات اسلامی سال 1370 در تشدید مجازات… 48
- بند دوم: مبنای لایحه قانون مجازات اسلامی در تشدید مجازات… 48
- فصل دوم: بررسی تحلیلی و تطبیقی تعدد و تکرار جرم در قانون سال 1370 ولایحه قانون مجازات اسلامی 49
- مبحث اول: تعدد جرم.. 50
- گفتار اول: اقسام تعدد جرم. 50
- بند اول: تعدد مادی.. 50
- بند دوم: تعدد معنوی.. 50
- گفتار دوم:تعدد جرم بر اساس قانون مجازات اسلامی 1370.. 51
- بند اول: تعدد مادی.. 51
- 1-1 تعدد مادی در جرایم مختلف… 53
- 1-2 تعدد مادی در جرایم مشابه. 54
- بند دوم: تعدد معنوی یا اعتباری جرم. 56
- گفتار سوم: تعدد جرم بر اساس لایحه قانون مجازات اسلامی1390.. 58
- بند اول: تعدد معنوی… 58
- بند دوم: تعدد مادی… 58
- گفتار چهارم: شرایط تحقق تعدد جرم. 66
- بند اول: شرایط تعدد معنوی جرم در قانون سال 1370 ولایحه قانون مجازات اسلامی… 66
- 1-1 وقوع فعل مجرمانه. 66
- 1-2 تعزیری بودن جرم. 66
- 1-3 صدق عناوین مجرمانه متعدد بر رفتار واحد. 67
- بند دوم: تعدد مادی درق.م.ا 1370.. 67
- 2-1 از نظر نوع جرم ارتکابی.. 67
- 2-2 عدم سابقه ی اعمال مجازات های تعزیری و بازدارنده بر مرتکب… 68
- 2-3 از لحاظ قلمرو جرایم ارتکابی و عدم لزوم عمدی بودن آن ها 69
- بند سوم: تعدد مادی در لایحه قانون مجازات اسلامی… 69
- 3-1 از نظر نوع جرم ارتکابی.. 69
- 3-2 عدم سابقه ی محکومیت قطعی به جرایم مستوجب تعزیر. 70
- 3-3 عدم لزوم عمدی بودن جرایم.. 70
- گفتار پنجم: شیوه های اجرای مجازات در مواجهه با تعدد جرم. 71
- بند اول: جمع مجازات ها 71
- بند دوم: مجازات شدیدتر از مجازات اشد.. 72
- بند سوم: مجازات جرم اشد یا عدم جمع مجازات ها 73
- مبحث دوم : تکرار جرم.. 74
- گفتار اول: قانون مجازات اسلامی سال 1370.. 74
- بند اول: تکرار جرم. 74
- بند دوم: شرایط تحقق تکرار جرم. 75
- 2-1 سابقه ی محکومیت به مجازات تعزیری یا بازدارنده 75
- 2-2 اجرای محکومیت قبلی.. 76
- 2-3 ارتکاب مجدد جرم قابل تعزیر. 76
- بند سوم : ویژگی های تشدید مجازات… 77
- 3-1 اختیاری بودن.. 77
- 3-2 نامعین و مبهم بودن حدود تشدید مجازات… 77
- گفتار دوم: لایحه قانون مجازات اسلامی 1390.. 78
- بند اول : تکرار جرم. 78
- بند دوم: شرایط تحقق تکرار جرم. 80
- 2-1 سابقه ی محکومیت قطعی به مجازات تعزیری درجه یک تا شش…. 80
- 2-2 ارتکاب مجدد جرم تعزیری درجه یک تا شش…. 81
- 2-3 ارتکاب جرم جدید پیش از اعاده حیثیت یا شمول مرور زمان اجرا 81
- بند سوم: ویژگی های تشدید مجازات تکرارجرم بر اساس لایحه قانون مجازات اسلامی… 81
- 3-1 الزامی بودن.. 81
- 3-2 معین و مشخص بودن حدود تشدید مجازات… 81
- گفتار سوم: اقسام تکرار جرم. 82
- بند اول : خاص و عام. 82
- 1-1 تکرار جرم خاص…. 82
- 2-1 تکرار جرم عام. 83
- بند دوم: موقت و دایم.. 83
- 2-1 تکرار جرم موقت… 83
- 2-2 تکرار جرم دائم.. 84
- بند سوم: ساده و به عادت… 84
- 3-1 تکرار جرم ساده 84
- 3-2 تکرار جرم به عادت… 84
- گفتار چهارم: تفاوت تعدد و تکرار جرم. 86
- مبحث سوم: بررسی نظام تعدد و تکرار در حدود. 87
- گفتار اول: تعدد جرم در حدود. 87
- بند اول: تعدد جرم در حدود بر اساس قانون سال 1370. 87
- 1-1 تعدد جرم در زنا 87
- 1-2 تعدد جرم در شرب خمر. 87
- 1- 3 تعدد جرم قذف… 88
- 1-4 تعدد جرم سرقت… 88
- بند دوم: تعدد حدود در لایحه قانون مجازات اسلامی… 89
- گفتار دوم: تکرار جرم در حدود. 91
- بند اول : تکرار حدود در قانون مجازات اسلامی 1370. 91
- بند دوم: تکرار حدود در لایحه قانون مجازات اسلامی… 92
- نتیجه گیری… 94
- منابع و مأخذ.. 96
- Abstract. 98
مقدمه
1- بیان مسئله
عدالت اقتضا میکند میان مجرمی که برای نخستین بار مرتکب جرم شده است با مجرمی که مکرر مرتکب بزه میشود، و همچنین مجرمی که مرتکب یک جرم شده و مجرمی که مرتکب جرائم متعدد شده است، ولی به علل گوناگون تحت تعقیب قرار نگرفته به یک میزان مجازات حکم نشود و میان این دو تفاوت باشد؛ چرا که جامعه از وجود او متحمل خطرات و ضرر بیشتری خواهد شد.
تعدد و تکرار جرم به عنوان علل مشددهٔ کیفر یکی از مهمترین مباحث در نظام کیفری کشور است، که مورد توجه اکثر حقوقدانان قرار گرفته است. تفاوتهای عمدهای از نظر مواد مربوط به تعدد و تکرار، نوع مجازاتهای در معرض تعدد و تکرار و نهادهای مختلف جزایی از قبیل تعیین جمع مجازاتها یا تلفیق در موارد مختلف میان ق.م.ا سال 1370 و لایحه قانون مجازات اسلامی مشاهده میگردد. و ما در صدد تحلیل و توصیف این تفاوتها و ارزیابی جهت گیری لایحه نسبت به قانون سابق هستیم.
2- سؤالات اصلی تحقیق
سئوال اصلی این تحقیق عبارت است از:
رویکرد لایحه قانون مجازات اسلامی سال 1390 در رابطه با تعدد و تکرار جرم در مقایسه با قانون 1370 چگونه است؟
3- فرضیه تحقیق
رویکرد مقنن در لایحه قانون مجازات اسلامی تعیین مجازات در موارد تعدد و تکرار و بیان مقررات مربوط به حدود و قصاص با اجرای اصل قانونی بودن مجازات و ممانعت از اعمالنظر شخصی دادگاهها میباشد.
4- پیشینه تحقیق
تعدد و تکرار جرم از مهمترین مباحث در نظام کیفری است که مورد توجه اکثر حقوقدانان قرار گرفته است. پایان نامههایی با موضوع تعدد و تکرار جرم در قوانین موضوعه ایرا ن و هم چنین مقایسه این قوانین با مقررات کشورهای دیگر از جمله مصر نوشته شده است. در این راستا کتب ارزشمندی همچون مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم، بررسی تاریخی و تطبیقی قاعده تعدد جرم، تعدد و تعدد و تکرار جرم در حقوق جزا، تکرار جرم در حقوق جزا و جرم شناسی به بررسی قواعد تعدد و تکرار جرم پرداختهاند. با تصویب لایحه قانون مجازات اسلامی سال 1390 ضروری به نظر میرسد با مطالعه تطبیقی میان قانون مجازات اسلامی 1370 و لایحه به بررسی دقیق نظام تعدد و تکرار جرم به عنوان علل عام تشدید مجازات پرداخت. شاید تدوین این پایان نامه حرکتی در راه پیشرفت قانون کیفری کشور باشد.
5- روش تحقیق
این تحقیق از طریق تحلیل محتوی کتب و منابع حقوقی و از نوع کتابخانهای و نظری مورد بررسی قرار گرفته است.
6- موانع تحقیق
کمبود منابع یکی از بزرگترین مشکلات و موانع در راه تدوین این پایان نامه بود.
7- اهداف تحقیق
پیشگیری از تکرار و تعدد جرم توسط مجرمین خطرناک به واسطهٔ نظام تشدید مجازات، با عنایت به تغییرات عمدهای که در لایحه نسبت به قانون مجازات اسلامی سال 1370 در این خصوص وجود دارد جهت آگاهی از قواعد تعدد و تکرار در لایحه قانون مجازات اسلامی و تبیین نقاط ضعف و قوت این لایحه نسبت به ق.م.ا سال 1370 مورد توجه نگارنده قرار گرفته است.
8- ساختار تحقیق
این پایان نامه در دو فصل تنظیم شده است؛ در فصل اول به بیان کلیاتی در رابطه با مفاهیـم و تاریخچهٔ تعدد و تکرار جرم و مبانی نظری قواعد تعدد و تکرار پرداخته شده است، و در فصل دوم نظام تعدد و تکرار جرم به صورت تطبیقی در قانون سال 1370 و لایحه سال 1390 مورد بررسی قرار گرفته است.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.