پایان نامه بررسی ارتباط تخصص حسابرس در صنعت خاص و کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
فهرست محتوا
چکیده:
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطهٔ بین تخصص حسابرس در صنعت خاص و کارایی سرمایه گذاری، جهت آگاه ساختن مدیران، سرمایه گذاران و نهادهای حرفهای حسابرسی، نسبت به مطلوبیت تخصص حسابرس به عنوان یک ویژگی کیفی گزارشگری مالی است. تحقیقات گذشته بیان میکنند که تخصص صنعت حسابرس میتواند باعث بهبود کیفیت حسابرسی گردد از این رو، تعداد 105 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در طی دوره زمانی 1385 تا 1390، به منظور بررسی این موضوع مورد آزمون قرار گرفتهاند. به دلیل اینکه این پژوهش در 105 شرکت و در 6 سال انجام شده است، لذا ماهیت پانلی را داده میشود و از دادههای پانلی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آزمون هاسمن و آزمونهای پس از تخمین صورت گرفته است. این پژوهش محدود به حسابرسانی است که معتمد بورس اوراق بهادار تهران هستند. همچنین، از رویکرد سهم بازار به منظور تعیین حسابرس متخصص صنعت بهره گرفته شده است. نتایج این بررسی نشان میدهد چنانچه شرکتها از حسابرسان متخصص صنعت استفاده کنند، سطح بالاتری از کارایی سرمایه گذاری را تجربه خواهند کرد. به عبارت دیگر، حسابرسان متخصص صنعت، حسابرسی با کیفیتتری به صاحبکاران خود ارائه میکنند.
واژههای کلیدی: تخصص صنعت، کارایی سرمایه گذاری، کیفیت حسابرسی
فهرست مطالب
- فصل اول: کلیات پژوهش……………………………….1
- 1-1- مقدمه. 2
- 1-2- تشریح و بیان مسئله پژوهش…. 4
- 1-3- ضرورت انجام پژوهش…. 6
- 1-4- پرسش های پژوهش…. 7
- 1-5- اهداف پژوهش…. 8
- 1-5-1- اهداف علمی پژوهش…. 8
- 1-5-2- اهداف کاربردی پژوهش…. 8
- 1-6- تبیین فرضیه های پژوهش…. 10
- 1-7- نوآوری پژوهش…. 10
- 1-8- روش پژوهش…. 11
- 1-9- قلمرو زمانی و مکانی پژوهش…. 11
- 1-9-1- نمونه گیری و حجم نمونه. 12
- 1-10- روش و ابزار گردآوری داده ها 12
- 1-11- روش تجزیه و تحلیل داده ها 13
- 1-12- تعریف مفاهیم و متغیر های پژوهش…. 14
- 1-13- ساختار کلی پژوهش…. 15
- فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش………………………………………………………………….16
- 2-1- مقدمه. 17
- 2-2- تاریخچه حسابرسی………………………………………………………………………………………18
- 2-3-تعاریف و مفهوم حسابرسی.. 18
- 2-3-1-حسابرسی.. 18
- 2-3-2- تعریف حسابرسی.. 19
- 2-3-3- مفهوم حسابرسی.. 20
- 2-3-4- اهمیت حسابرسی.. 20
- 2-4- سابقه حسابرسی در ایران.. 22
- 2-5- مبانی نظری حسابرسی.. 24
- 2-5-1-نظریه قضائی.. 24
- 2-5-2- نظریه مسئولیت اجتماعی.. 25
- 2-5-3 –نظریه مباشرت و نظارت… 25
- 2-5-4-تئوری نمایندگی.. 27
- 2-6- مبانی نظری کیفیت حسابرسی.. 28
- 2-6-1- تخصص حسابرس در یک صنعت… 31
- 2-7- مبانی نظری کارایی سرمایه گذاری.. 32
- 2-8- متغیرهای پژوهش…. 33
- 2-8-1- تخصص حسابرس در یک صنعت… 33
- 2-8-1-1- رویکرد سهم بازار………………………………………………………………………………………………….34
- 2-8-1-2- رویکرد سهم پرتفوی.. 35
- 2-8-2- کارایی سرمایه گذاری.. 38
- 2-9- مبانی نظری تخصص صنعت حسابرس و کارایی سرمایه گذاری.. 40
- 2-10-پیشینه پژوهش…. 43
- 2-10-1- تحقیقات خارجی.. 43
- 2-10-2-پژوهش های داخلی.. 47
- فصل سوم: روش شناسی پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….50
- 3-1- مقدمه. 51
- 3-2- روش پژوهش…. 52
- 3-3- روش شناسی پژوهش…. 53
- 3-4- فرضیه های پژوهش…. 53
- 3-5- قلمرو زمانی و مکانی پژوهش…. 54
- 3-6- جامعه و نمونه آماری.. 54
- 3-7- روش گردآوری داده ها 57
- 3-8- متغیر های پژوهش و نحوه سنجش آنها 57
- 3-8-1- تخصص صنعت و نحوه سنجش آن.. 60
- 3-8-2- کارایی سرمایه گذاری و نحوه سنجش آن.. 61
- 3-9- روش تجزیه و تحلیل داده ها 65
- 3-9-1 -روش داده های پانل……………………………………………………………………………………………… 66
- 3-9-1-1- روش اثرات ثابت…………………………………………68
- 3-9-1-3 – آزمون چاو یا F مقید.. 69
- 3-9-1-4- آزمون هاسمن.. 70
- 3-9-2- آزمون معنی دار بودن مدل.. 71
- 3-9-3- آزمون معنی دار بودن متغیرهای پژوهش…. 72
- 3-9-4- آزمون های مربوط به مفروضات مدل رگرسیون خطی.. 73
- 3-9-4-1 – فرض نرمال بودن متغیرها و باقیمانده ها 73
- 3-9-4-2- فرض عدم وجود همخطی بین متغیرهای مستقل.. 74
- 3-9-4-3 – فرض مستقل بودن باقیمانده ها 75
- 3-9-4-4- فرض همسانی واریانس باقیمانده ها 76
- 3–9-5- تصمیم گیری برای رد یا پذیرش فرضیه ها 77
- 3-10- خلاصه فصل.. 78
- فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش…………………………………………………………………………………………..79
- 4-1- مقدمه. 80
- 4-2-جدول توزیع فراوانی.. 81
- 4-2-1- توزیع فراوانی اعمال تخصص حسابرس… 82
- 4-3- یافته های آمار توصیفی.. 82
- 4-3-1-توصیف متغیرها 84
- 4-4- آزمون نرمال بودن داده ها 85
- 4-5-همبستگی بین متغیرهای.. 89
- 4-6-آزمون معنی دار بودن مدل.. 90
- 4-7-نتایج تخمین فرضیه ها 91
- 4-7-1- تخمین ارتباط بین تخصص حسابرس در صنعت خاص و کارایی سرمایه گذاری برمبنای دارایی غیر جاری برای آزمون فرضیه اول 91
- 4-7-2- آزمون چاو یا F مقید.. 93
- 4-7-3-آزمون هاسمن.. 94
- 4-7-4- تخمین ارتباط بین تخصص حسابرس در صنعت خاص و کارایی سرمایه گذاری برمبنای سرمایه گذاری بلند مدت برای آزمون فرضیه دوم 97
- 4-8- خلاصه آزمون فرضیه ها …98
- 4-9- خلاصه فصل.. 99
- فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات پژوهش…………………………………………………………………………………………..100
- 5-1- مقدمه. 101
- 5-2-جمع بندی.. 102
- 5-3- تحلیل و تفسیر نتایج آزمون فرضیه. 103
- 5-4-پیشنهادات حاصل از پژوهش…. 106
- 5-5- پیشنهاد برای پژوهش های آتی.. 107
- 5-6- محدودیتهای انجام پژوهش…. 108
- 5-7- خلاصه فصل.. 109
- منابع و ماخذ.. 110
- ضمائم.. 116
1-1- مقدمه
سرمایه گذاران بالفعل و بالقوه برای اتخاذ تصمیمات مرتبط با سرمایه گذاری توازن بین ریسک و بازده را مبنای تصمیم گیری خود قرار میدهند. آنها علاقمند به برآورد بازده مورد انتظار آتی سرمایه گذاری خود به کمک اطلاعات گزارش شده توسط شرکتها و سایر شواهد میباشند. هر میزان که کیفیت اطلاعات ارائه شده از سوی شرکتها بالاتر باشد، از میزان ابهام در برآورد بازده مورد انتظار آنها کاسته شده و ریسک اطلاعات کاهش خواهد یافت. به عبارت دیگر ارائه اطلاعات با ریسک اطلاعاتی پایین موجب کاهش بازده مورد انتظار سرمایه گذاران و یا همان هزینه حقوق صاحبان سهام خواهد شد. یکی از عوامل اصلی که موجب ارتقای کیفیت اطلاعات و کاهش ریسک اطلاعاتی گزارشهای منتشره از سوی شرکتها میشود، ارائه خدمات حسابرسی با کیفیت بالاتر میباشد. تحقیقات انجام شده چنین مطرح میکنند که “حسابرسی با کیفیت بالاتر” اعتبار اطلاعات تهیه شده را بهبود میبخشد و به استفاده کنندگان به خصوص سرمایه گذاران فرصت میدهد با اعتماد بیشتری وضعیت مالی و نتایج عملکرد شرکت را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. در حقیقت جامعه در معنای عام آن همواره خواستار دریافت خدمات با کیفیت حسابرسی بوده است. سهل انگاری و قصور حسابرسان در ارائه خدمات حسابرسی با کیفیتی که از آنان به عنوان افراد حرفهای انتظار میرود، همواره با واکنش تنبیهی از سوی جامعه همراه بوده است. حسابرسان به دادگاه فراخوانده میشوند، به پرداخت خسارتهای سنگین محکوم شده و شأن و جایگاه اجتماعی خود را از دست میدهند و حتی اگر به دادگاه هم فراخوانده نشوند جامعه نوعی مجازات اجتماعی را برای آنان در نظر میگیرد و برای مثال آنان را به داشتن جیبهای بسیار بزرگ ملقب (متهم) میسازد (ولک[1]، 2006). اینگونه است که مسئولیت حسابرسان در برابر کیفیت حسابرسی در هر مقطعی از زمان در چارچوبی از انتظارات عمومی قابل تفسیر است. حسابرسان به صورت کلی و به عنوان یکی از فرضیات رفتاری حسابرسی، پذیرفتهاند که باید در برابر کیفیت کار خویش به عنوان یک کارشناس حرفهای به کسانی که بر کار ایشان اتکا میکنند، پاسخگو باشند (حساس یگانه، 1384). صاحبنظران، پژوهشگران حسابرسی و نهادهای رسمی تدوین کننده استانداردهای حسابرسی و آیینهای رفتار حرفهای نیز تلاش زیادی برای تبیین و دسته بندی عواملی که میتواند بر کیفیت حسابرسی اثرگذار باشد، به عمل آوردهاند. بسیاری از ایشان دیدگاهی هنجاری را در پیش گرفته و برای توجیه پذیر ساختن حسابرسی و افزایش کیفیت آن بر عواملی چون استقلال، صلاحیت حرفهای، تردید حرفهای، برنامه ریزی و سرپرستی مناسب کار حسابرسی و مواردی از این دست تأکید کردهاند. برخی دیگراز صاحب نظران دیدگاهی توصیفی را در پیش گرفته و شهرت حسابرس، عضویت وی در مجامع وتشکل های حرفهای، اندازه موسسه حسابرسی، تخصص حسابرس در یک صنعت خاص (واتز و زیمرمن[2]، 1985)، حق الزحمه حسابرسی (کاپ لی[3]،1996) و (پالم رز[4]،1986)، نتایج بررسی هم پیشگان (کالبرت[5]،1998) را به عنوان عوامل مؤثر بر کیفیت حسابرسی مورد تأکید قرار دادهاند.
در این بین، یکی از اهداف گزارشگری مالی، ارائهٔ اطلاعاتی است که برای سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و دیگر کاربران فعلی و بالقوه در تصمیم گیریهای مربوط به سرمایه گذاری و اعتباردهی و سایر تصمیمها، سودمند باشد. سرمایه گذاری در امور مختلف توسط شرکتها، همواره به عنوان یکی از راههای مهم توسعه شرکتها و جلوگیری از رکود و عقب ماندگی، مورد توجه بوده است. در این میان، محدودیت در منابع موجب شده است که علاوه بر توسعه سرمایه گذاری، افزایش کارایی سرمایه گذاری، از اهمیت فراوانی برخوردار گردد. به طور کلی، کارایی سرمایه گذاری، به معنای پذیرش پروژههایی با خالص ارزش فعلی مثبت، و منظور از ناکارایی سرمایه گذاری، انتخاب پروژههایی با خالص ارزش فعلی منفی (سرمایه گذاری بیش از حد) و یا عدم انتخاب فرصتهای سرمایه گذاری (سرمایه گذاری کمتر از حد) است.
1-2- تشریح و بیان مسئله پژوهش
نقش حسابرسی در اعتباربخشی به سود شرکتها در پی سقوط انرون[6] از اهمیت درخور توجهی برخوردار شده است. تفاوتهای ناشی از کیفیت حسابرسی به صورت تفاوت در اعتبار ارائه شده بهوسیله حسابرسان و کیفیت سود صاحبکاران، خود را نشان میدهد. از آنجا که کیفیت حسابرسی دارای ابعاد متفاوتی است و بهطور ذاتی مشاهدهناپذیر است، مشخصه حسابرسی خاصی وجود ندارد که بهعنوان شاخصی برای اندازهگیری آن در نظر گرفته شود. اغلب مطالعات گذشته از حسن شهرت حسابرس بهعنوان شاخصی برای
اندازهگیری کیفیت حسابرسی استفاده و رابطه بین حسن شهرت و کیفیت سود را بررسی کردهاند (بکر[7] 1998 ٬ ری نولد و فرانسیس[8]،2000).
ارزش نهائی فعالیت حسابرسی در کمک به استفاده کننده برای تشخیص کیفیت اطلاعات دریافت شده میباشد، از این رو استفاده کنندگان اطلاعات میبایست صلاحیت حسابرس را پذیرفته تا به اظهارنظر او اعتماد کنند و در شرایطی که اطمینان استفاده کنندگان جلب نشود هدفهای حسابرسی به صورت کامل تحقق نمییابد. از طرف دیگر بحرانهای گزارشگری مالی سالهای اخیر که موجب فروپاشی شرکتهای بزرگی گردید، توجه محققان و مجامع حرفهای را به افزایش قابلیت اعتماد گزارشهای حسابرسی و کاهش قصور، معطوف ساخت. با عنایت به موارد فوق ضروری است در بازار سرمایه ایران نیز کیفیت حسابرسی و متغیرهای مؤثر آن شناسایی شود.
همچنین یکی از قابل تأمل ترین و چالش بر انگیزترین مسائل عصر حاضر٬بحث توسعهٔ اقتصادی است؛ به گونهای که تحقق آن به یکی از اهداف اساسی سیاست گذاریها و تصمیم گیریهای اقتصادی کشورها تبدیل شده است (عظیمی 1375٬). از عوامل مؤثر بر رشد و توسعهٔ پایدار اقتصادی٬ سرمایه گذاری مؤثر است. بدین منظور٬ یک واحد اقتصادی برای سرمایه گذاری در طرحهای مختلف٬ باید حد یا میزان سرمایه گذاری را با توجه به محدودیت منابع٬ مورد توجه قرار دهد (مدرس و حصارزاده ٬ 1387). این امر٬ از طریق روشهای ارزیابی طرحها٬ از جمله ارزش فعلی خالص انجام میشود. طبق این روش٬ در یک یا چند طرح وقتی سرمایه گذاری انجام میگیرد که٬ارزش فعلی خالص آن طرح٬ مثبت باشد. از این رو٬ مسألهٔ اصلی این پژوهش که تقبل طرحهایی با ارزش فعلی خالص منفی٬ منجربه سرمایه گذاری بیش از حد و صرف نظر کردن از طرحهایی با ارزش فعلی خالص مثبت٬ منجر به سرمایه گذاری کمتر از حد میشود که عدم بهینه بودن سرمایه گذاری را به دنبال خواهد داشت (وردی[9]٬ 2006)؛ زیرا مدیران باید به صورت بهینه و در طرحهایی سرمایه گذاری کنند که برای شرکت ارزش آفرینی کند؛ یعنی طرحهایی با ارزش فعلی خالص مثبت٬ پذیرفته و طرحهایی با ارزش فعلی منفی٬ رد شود. جریان نقد آزاد شرکتها٬ از جمله دلایل اصلی در به وجود آمدن سرمایه گذاری بیش از حد در سطح شرکت است (یانگ و جیانگ[10] ٬ 2008) و موجب به وجود آمدن مسائلی چون کاهش کارایی سرمایه گذاری٬ افزایش تورم و توسعهٔ ظاهری اقتصاد کلان میشود و به شدت به منافع سهامداران آسیب میرساند.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.