پایان نامه بررسی اعتبار قراردادهای الکترونیکی با نگاه تطبیقی به قانون ایالات متحده آمریکا
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………………………1
- طرح تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………2
- فصل اول بررسی شرایط تشکیل قراردادهای الکترونیکی
- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….6
- 1-1-قصد طرفین…………………………………………………………………………………………………………………………7
- 1-1-1- معنا و مفهوم قصد و رضا………………………………………………………………………………………………..8
- 1-1-1-1-رضا…………………………………………………………………………………………………………………………….8
- 1-1-1-2-قصد…………………………………………………………………………………………………………………………….8
- 1-2-معنا و مفهوم داده پیام……………………………………………………………………………………………………………9
- 1 -2-1- اعتبار داده پیام در ایجاد ماهیت حقوقی………………………………………………………………………………9
- 1-2-2- انواع بهره گیری از داده پیام…………………………………………………………………………………………….10
- 1-2-2-1- انتقال صرف اطلاعات ازطریق داده پیام ……………………………………………………………………….10
- 1-2-2-2- انتقال اطلاعیههای یکجانبه ……………………………………………………………………………………….10
- 1-2-2-3- داده پیامهای تشکیل قرارداد ……………………………………………………………………………………….10
- 1-2-3-اعلام اراده طرفین از طریق داده پیام…………………………………………………………………………………..11
- 1-2-3-1- انعقاد قرارداد از طریق پست الکترونیکی واتاق گفتگو…………………………………………………….11
- 1-2-3-2- انعقاد قرارداد از طریق وب سایت………………………………………………………………………………..12
- 1-2-4-ایجاب و قبول از طریق داده پیام……………………………………………………………………………………….12
- 1-3-اهلیت ………………………………………………………………………………………………………………………………12
- 1-3-1- معنا و مفهوم لغوی…………………………………………………………………………………………………………13
- 1-3-2- معنا و مفهوم اصطلاحی………………………………………………………………………………………………….13
- 1-3-2-1- اهلیت تمتع………………………………………………………………………………………………………………13
- 1-3-2-2- اهلیت استیفاء……………………………………………………………………………………………………………14
- 1-3-2- احراز اهلیت در قراردادهای الکترونیکی……………………………………………………………………………17
- 1-4- مورد معامله………………………………………………………………………………………………………………………21
- 1-4-1- معنا و مفهوم مورد معامله……………………………………………………………………………………………….22
- 1-4-2- مورد معامله در قراردادهای الکترونیکی…………………………………………………………………………….22
- 1-4-2-1-اشکال مختلف موضوع مورد معامله………………………………………………………………………………23
- 1-4-2-2- خصوصیات موضوع مورد معامله…………………………………………………………………………………24
- 1-5- مشروعیت جهت معامله……………………………………………………………………………………………………..26
- 1-5-1- معنا و مفهوم مشروعیت جهت معامله………………………………………………………………………………26
- 1-5-2- مشروعیت جهت به طور کلی………………………………………………………………………………………….26
- 1-5-3- مشروعیت جهت معامله در قراردادهای الکترونیکی……………………………………………………27
- فصل دوم ایجاب و قبول از طریق داده پیام
- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………..30
- 2-1- اطلاعات لازم برای نمایش در وب سایتها جهت انعقاد قراردادها…………………………………………32
- 2-2- معنا و مفهوم ایجاب…………………………………………………………………………………………………………..32
- 2-2-1- تعریف ایجاب……………………………………………………………………………………………………………….32
- 2-3- امکان انجام ایجاب و قبول از طریق داده پیام………………………………………………………………………..33
- 2-3-1- امکان انجام ایجاب از طریق داده پیام……………………………………………………………………………….34
- 2-3-2- طرق اعلام ایجاب در ارتباطات الکترونیکی………………………………………………………………………35
- 2-3-3- وصول ایجاب به مخاطب……………………………………………………………………………………………….36
- 2-3-4- زمان انجام ایجاب و مدت اعتبار آن…………………………………………………………………………………37
- 2-3-5- ایجاب متقابل…………………………………………………………………………………………………………………39
- 2-3-6- دعوت به معامله……………………………………………………………………………………………………………40
- 2-4- قبول………………………………………………………………………………………………………………………………41
- 2-4-1- معنا و مفهوم قبول…………………………………………………………………………………………………………41
- 2-4-2- تعریف قبول…………………………………………………………………………………………………………………41
- 2-4-3- نحوهٔ ابراز قبول در قراردادهای الکترونیکی………………………………………………………………….42
- 2-4-4- تطابق قبول با ایجاب……………………………………………………………………………………………………..46
- 2-4-5- عدول از قبول پس از ارسال در قراردادهای الکترونیکی……………………………………………………..49
- 2-4-6- زمان و مکان تحقق قبول………………………………………………………………………………………………..50
- 2-5- مقررات ایجاب و قبول از طریق داده پیام………………………………………………………………………………51
- 2-5-1- انتساب داده پیام…………………………………………………………………………………………………………….51
- 2-5-1-1- مواردی که داده پیام به اصل ساز منسوب است……………………………………………………………..52
- 2-5-1-2- مواردی که داده پیام از سوی اصل ساز ارسال شده تلقی میشود…………………………………….52
- 2-5-1-3- ارسال داده پیام از سوی غیر اصل ساز………………………………………………………………………….52
- 2-5-1-4- استقلال داده پیام ارسال شده در انتساب به مخاطب……………………………………………………….53
- 2-5-2- تصدیق دریافت داده پیام…………………………………………………………………………………………………53
- 2-5-2-1- تصدیق شرط شده……………………………………………………………………………………………………..53
- 2-5-2-2- تصدیق شرط نشده…………………………………………………………………………………………………….54
- 2-5-3 – روش تصدیق………………………………………………………………………………………………………………54
- فصل سوم زمان و مکان تشکیل قراردادهای الکترونیکی
- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………56
- 3-1 – تعیین زمان و مکان تشکیل قرارداد به طور کلی……………………………………………………………………57
- 3-1-1-در صورت وجود توافق طرفین………………………………………………………………………………………..57
- 3-1-2-نبود توافق بین طرفین……………………………………………………………………………………………………..57
- 3-2- اهمیت تشخیص زمان و مکان وقوع عقد……………………………………………………………………………..58
- 3-2-1- زمان عقد (اهمیت تشخیص)…………………………………………………………………………………………..59
- 3-2-2- مکان عقد (اهمیت تشخیص)…………………………………………………………………………………………..60
- 3-2-2-1-سطح ملی…………………………………………………………………………………………………………………60
- 3-2-2-2- سطح بین المللی……………………………………………………………………………………………………….61
- 3-3- زمان تشکیل قراردادهای الکترونیکی……………………………………………………………………………………61
- 3-3-1- قاعده ارسال…………………………………………………………………………………………………………………62
- 3-4- اعمال قاعده ارسال و وصول از طریق ابزارهای الکترونیکی…………………………………………………….64
- 3-5- تعیین زمان تحقق ارسال و وصول قبول از دیدگاه قوانین تجارت الکترونیکی……………………………66
- 3-6- مکان تشکیل قراردادهای الکترونیکی……………………………………………………………………………………69
- 3-6-1-مکان ارسال و دریافت داده پیام و ارتباط الکترونیکی………………………………………………………….70
- 3-6-1-1-مکان ارسال داده پیام و ارتباط الکترونیکی…………………………………………………………………….70
- 3-6-1-2-مکان دریافت داده پیام و ارتباط الکترونیکی………………………………………………………….72
- فصل چهارم اسناد و ادله الکترونیکی و اعتبار آنها
- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………74
- 4-1-تعریف سند………………………………………………………………………………………………………………………75
- 4-2- شناسایی و پذیرش اسناد الکترونیکی………………………………………………………………………………….75
- 4-3- اعتبار اسناد الکترونیکی…………………………………………………………………………………………………….76
- 4-3-1- شرایط فنی لازم برای اسناد الکترونیکی…………………………………………………………………………..78
- 4-3-2- ارزش حقوقی و اثباتی اسناد الکترونیکی…………………………………………………………………………78
- نتیجه……………………………………………………………………………………………………………………………………….81
- فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………………………………82
- چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………85
مقدمه
امروزه با پیشرفتهای عظیم درزمینهٔ فناوریهای نو بویژه فناوری اطلاعات که نمونهٔ بارزآن اینترنت میباشد ارتباط بین انسانها آن چنان سریع و راحت شده که میتوان با فشاردادن یک دکمه به هر نقطه از جهان سفر کردیا به دیدن شخصی درآنسوی جهان رفت وبا او درارتباط بود و اینکه بدون شناخت افراد آنها را با توجه به کشور یا شغل و حرفهشان پیدانمود گویی جهان دهکدهای کوچک و حتی کوچک ترازآن گویی جهان خلاصه شده در صفحهٔ نمایشگر رایانهٔ شما یا گوشی همراهتان!
دراین جهان کوچک کسانی که ازاین امکان به نحو مطلوب استفاده نموده وهمگام وهمراه باآن تغییرمی کنند در شمار بهترینها هستند. چه آنهایی که ازاین ابزاردر راه آموزش انتقال و حاکم کردن فرهنگ خود در جنبههای مختلف آن استفاده میکنند و چه آنهایی که ازآن در زمینهٔ تجارت و کسب و کار استفاده میکنند.
آنچه در این تحقیق مورد نظر بوده بررسی چگونگی واصول حاکم برانعقادقراردادهای الکترونیکی و بررسی جنبههای حقوقی آن در کشور عزیزمان ایران و ایالات متحده آمریکا میباشد.
تشکیل قراردادهای الکترونیکی یکی ازمباحث مهم درتجارت الکترونیکی است. از نقطه نظر تاریخی تشکیل اولین قرارداد الکترونیکی به سال 1830 میلادی بر میگردد. زمانی که برای اولین بار از تلگراف برای انعقاد قرارداد استفاده شد. و باگسترش و پیشرفت ابزارهای الکترونیکی عرضه کنندگان کالاها و خدمات میتوانند خارج از مرزهای کشورهای خود به ارائه وفروش آنها دست بزنند. این امکان باعث به وجود آمدن بازارهای وسیع به گستردگی کرهٔ زمین شده است. فروشندگان و ارائه دهندگان شرایط خود و شرایط مربوط به کالاها وخدمات وضوابط وشرایط مربوط به آن را اعلام کرده و به فروش آن اقدام میکنند. این بازار بزرگ را بازار الکترونیک مینامند. این بازاربزرگ به خریداران این اجازه رامی دهد که کالاها وخدمات مورد نیاز خود را درهرنقطهٔ جغرافیایی پیدا کرده و بین ارائه دهندگان مختلف شخص موردنظر خودرا انتخاب کرده و آن را با قیمت و کیفیت مناسب در یک بازار نا محدود رقابتی در هر ساعت از شبانه روز خریداری کند. و این بدین معناست که خریداران خواه تاجر ویا مصرف کنندهٔ معمولی میتوانند نیازمندیهای خود را که به دلیل محدودیت مکانی و زمانی قادر به تهیهٔ آنها نبودند به راحتی یک کلیک کردن سفارش و تهیه کنند. بر این اساس میتوان گفت معملات الکترونیکی محصول پیدایش بازارهای الکترونیکی و ابزارهای ارتباطی جدید است.
با توسعه روز افزون معاملات الکترونیکی بررسی ابعاد حقوقی آن ضروری و دارای اهمیت فراوان است.
اگر تردیدهای حقوقی آن بر طرف نشود توسعهٔ این بازار متوقف شده و علاقه مندان خود را از دست میدهد. این تردیدهاواختلافات باید بااستفاده ازاصول حقوقی وقوانین مربوط به قراردادهای سنتی ودر مواردی که موضوعی جدید بوجود آمده که با توجه به اصول وقوانین موجود قابل حمایت نبوده به قانون گذاری در این زمینههای خاص دست زد. همان گونه که قبل از این نیز در زمینهٔ حقوق قراردادها که قراردادها ابتدا به صورت دیدارهای حضوری منعقد میشد و با به وجود آمدن ابزاهایی نظیر پست تلگراف و تلفن باعث به وجودآمدن قواعد جدیدی درزمینهٔ حقوق قراردادها شد. در زمان کنونی نیز که ابزارهای جدید ارتباطی باعث به وجود آمدن دنیای جدیدی به نام دنیای مجازی شده باز هم دیگر بار نیاز به توسعه و تکوین حقوق قراردادها میباشد تا نیازهای حقوقی جامعه را در این زمینه برطرف نمودو راه را هرچه بیشتر برای استفاده از این ابزار هموار و تردیدها را در این زمینه برطرف نمود.
نتیجه:
نتیجهای که از این مقدمه میتوان گرفت این است که بحث در این زمینه این بحث نه تنها دارای فواید و نتایج نظری حقوقی میباشد بلکه دارای فواید عملی و تجاری نیز میباشد.
چکیده
انعقاد قرارداد به صورت معتبر نخستین یکی از مباحث مهم در تجارت به صورت الکترونیکی میباشد. در بررسی این نوع از قرارداد باید دید که قواعد عمومی حاکم بر قراردادها تا چه اندازه در این سنخ از قرارداد میتواند مورد استفاده قرار گیردو این نوع از قرارداد چگونه تعریف شده است؟ و ماهیت قرارداهای الکترونیکی چیست؟ و وضع قانون تجارت الکترونیکی تا چه اندازه این قواعد را تحت تأثیر قرار میدهد؟ قرارداهای الکترونیک نیز همانند قرارداهای سنتی حاصل اجماع ایجاب و قبول است اما به دلیل وضعیت ویژه قراردادهای نخستین و اعلام اراده در فضای مجازی و بازیابی آنها این قراردادها دارای وضعیت خاصی نسبت به قراردادهای سنتی میباشند. برای این منظور اعتبار بیان اراده از طریق داده پیام و تعریف داده پیام از نظر قانون تجارت الکترونیکی ایران و ایالات متحده آمریکا چگونگی شکل گیری توافق دو اراده در قوانین دو کشور مورد بررسی قرار میگیرد. از حیث اعتبار بیان اراده، بنابر اصل «رضایی بودن عقود» عقد به تراضی واقع شده است و رعایت تشریفات معین یا به کار گیری لفظ خاص، شرط صحت پیمان نمیباشد. بنابراین، مانعی در بیان الکترونیکی اراده وجود ندارد؛ اما مشکل هنگامی به وجود میآید که بطور استثنا رعایت تشریفات معین شرط صحت عقد باشد؛ مثلاً «کتبی بودن» یا «ممضی بودن» اعلام اراده ضروری تلقی شود. از آنجا که «داده پیام» نوشته و امضاء محسوب نمیگردد، قوانین تجارت الکترونیکی ناگزیر شدهاند که داده پیام را در حکم «امضاء» و «نوشته» تلقی نمایند. از نظر شکل گیری توافق، قواعد عمومی حاکم بر قراردادها، تا حدی که با ماهیت قراردادهای الکترونیکی سازگار باشد، در این سنخ از قراردادها نیز، اعمال میگردد در خصوص ایجاب طبع ویژه قراردادهای الکترونیکی اقتضاء دارد که اعلامات مندرج در سایتها، در مواردی ایجاب و در مواردی دعوت به ایجاب تلقی شوند.
واژهای کلیدی: قرارداد الکترونیکی- تجارت الکترونیکی – ایجاب الکترونیکی – قبول الکترونیکی
طرح تحقیق
الف) موضوع تحقیق و اهداف آن
در اینجا سعی بر این است که با بررسی اجمالی شرایط اعتبار قراردادهای الکترونیکی در ایران با نگاهی تطبیقی به قوانین ایالات متحده آمریکا به شناخت و بررسی قوانین موضوعه ایران در این ضمینه بپردازم. تا به این وسیله شباهتها و تفاوتهای احتمالی موجود شناسایی و مورد بررسی قرار گیرد تا از این طریق به بهبود و رفع معایب احتمالی موجود جایگاه تجارت الکترونیکی و اعتبار قراردادهای الکترونیکی نسبت به ایالات متحده آمریکا کمک شود. این پایان نامه در چهار فصل تدوین شده و به بررسی شرایط تشکیل قراردادهای الکترونیکی و بررسی ایجاب و قبول و شرایط آن در قراردادهای الکترونیکی و در ادامه به بررسی زمان و مکان تشکیل قراردادهای الکترونیکی و در فصل آخر نیز به بررسی اسناد الکترونیکی و اعتبار آن پرداخته میشود و در نهایت نتیجه گیری خواهد شد.
ب) روش تدوین مطالب و منابع تحقیق
با توجه به تطبیقی بودن این پایان نامه از منابع داخلی و خارجی استفاده شده است. روش کار این بوده است که به تناسب مباحث، ابتدا قواعد سنتی حاکم به صورت تطبیقی و فشرده مورد بررسی بحث قرار گرفته و نتیجه لازم ارائه شده است، سپس همان موضوع در فضای مجازی طرح شده و با توجه به قوانین تجارت الکترونیکی و نتایج به دست آمده از مباحث حقوق سنتی مورد بررسی قرار گرفته است. اتخاذ چنین شیوهای به سه دلیل است: اولاً: خواننده محترم مروری بر مبانی سنتی داشته باشد و در ضمن مباحث از رجوع به کتب حقوقی سنتی بی نیاز باشد. ثانیاً: با درک فضای حقوقی سنتی، با ذهنی روشن، مبانی حقوقی سنتی به فضای الکترونیکی اعمال شود تا میزان پاسخ گویی آن سنجیده شود. ثالثاً: کسی که با دنیای حقوق آشنایی لازم را ندارد بتواند در فضای بحث و مبانی حقوقی آن قرار گیرد. در آخر هر بحث نیز در صورت لزوم خلاصهای از مباحث مطرح شده و نتیجه گیری در همان بحث ارائه میشود.
در این میان ادعا نیست که همه حرفها دیده و شنیده شده است. اما تا جای ممکن دیدگاهها بررسی شده و گلچینی از آنها ارائه شده است.
ج) ابعاد تحقیق و ساماندهی موضوع
این پایان نامه در چهار فصل تهیه شده که فصل اول به بررسی شرایط تشکیل قراردادهای الکترونیکی در چهار بخش با این عناوین: اول: قصد طرفین دوم: اهلیت در قراردادهای الکترونیکی سوم: مورد معامله چهارم: مشروعیت برای معامله میباشد. درفصل دوم به بررسی ایجاب و قبول در قراردادهای الکترونیکی در شش بخش به ترتیب: اول: امکان انجام ایجاب و قبول از طریق داده پیام دوم: اطلاعات لازم در وب سایتها برای نمایش جهت انعقاد قراردادهای الکترونیکی سوم: دعوت به معامله چهارم: ایجاب پنجم: قبول ششم: مقررات ایجاب و قبول از طریق داده پیام پرداخته شده است. درفصل سوم به زمان و مکان تشکیل قراردادهای الکترونیکی در شش بخش به ترتیب اول، تعیین زمان و مکان تشکیل قرارداد به طور کلی دوم اهمیت تشخیص زمان و مکان وقوع عقد، سوم زمان تشکیل قراردادهای الکترونیکی، چهارم اعمال قاعده ارسال و وصول از طریق ابزارهای الکترونیکی پنجم، تعیین زمان تحقق ارسال و وصول قبول از دیدگاه قوانین تجارت الکترونیکی ششم، مکان تشکیل قراردادهای الکترونیکی پرداخته میشود. در فصل چهارم به بررسی اسناد وادله الکترونیکی و اعتبار آنها در سه بخش به ترتیب، اول سند در مفهوم سنتی دوم، شناسایی و پذیرش اسناد الکترونیکی سوم، اعتبار اسناد الکترونیکی پرداخته میشود. و در پایان نتیجه گیری کلی ارائه میشود.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.