پایان نامه بررسی تطبیقی حقوق پدیدآورندگان آثارادبی و نرم افزارهای کامپیوتری در ایران با نظام حقوقی فرانسه
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- چکیده: 7
- مقدمه: 8
- 1.تبیین موضوع: 9
- 2.اهداف پژوهش: 10
- 3.پرسش و فرضیه.. 10
- 4.مشکلات پیش روی تحقیق: 11
- بخش اول:حق مؤلف پدیدآورندگان آثار ادبی.. 12
- فصل اول:حق مؤلف و پیشینه آن در تاریخ.. 12
- مبحث اول:مفهوم حق مؤلّف… 12
- مبحث دوم:پیشینه تاریخی حق مؤلف در جهان.. 14
- مبحث سوم:تاریخچه حقوق مالکیتهای فکری درفرهنگ وتمدن اسلامی.. 14
- مبحث چهارم:پیشینه حقوق مالکیت های فکری در ایران.. 16
- مبحث پنجم:مرحله تدوین قانون در ایران.. 18
- مبحث ششم:حکم انتقال حق مؤلف… 19
- گفتاراول:انتقال حق التالیف به وسیله فروش….. 19
- مبحث هفتم:دلائل صحت فروش حق مولف… 21
- فصل دوم:بررسی فقهی حقوقی حق مؤلف… 30
- مبحث اول:ماهیت و مفهوم حق معنوی از دو منظر فقهی و حقوقی.. 30
- گفتاراول:نظریه حقوق شخصی.. 34
- گفتار دوم:نظریه حقوق اخلاقی.. 34
- گفتارسوم:نظریه حقوق کار. 37
- گفتارچهارم:نظریه حقوق طبیعی.. 39
- گفتارپنجم: نظریه مالکیت عینی.. 41
- مبحث دوم:نظریه یگانگی حق مادی و حق معنوی.. 42
- مبحث سوم:نظریه دوگانگی حق مادی و معنوی.. 43
- مبحث چهارم: بررسی فقهی مشروعیت یا عدم مشروعیت حق تألیف… 44
- گفتار اول : بررسی فقهی نظریات مخالفان حق تألیف… 44
- گفتار دوم : بررسی فقهی نظریات موافقان حق التألیف… 45
- مبحث پنجم: جایگاه حق مؤلف در فقه شیعه.. 46
- مبحث ششم: بررسی دیدگاه امام خمینی(ره) درباره حق تألیف… 47
- گفتار اول:تبیین دیدگاه حضرت امام خمینی(ره). 47
- مبحث هفتم:آیا حق مؤلف در ایران قانونی است یاخیر؟. 48
- فصل سوم:تاریخچه ومقایسه حق مؤلف درایران وفرانسه.. 48
- مبحث اول : بررسی شکل گیری قوانین حقوق پدیدآورندگان در اروپا 48
- مبحث دوم:نخستین اختلاف قضایی ثبت شده در اروپا درباره حقوق مؤلف… 49
- مبحث سوم:نخستین قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان در اروپا 49
- مبحث چهارم:بررسی نخستین قراردادهای دوجانبه بین کشورهای اروپایی.. 50
- مبحث پنجم : بررسی تطبیقی بین حقوق فرانسه و ایران درباره حق مؤلف… 50
- گفتار اول:دیدگاه ایران درباره حقوق مؤلف نسبت به اشخاص حقوقی.. 51
- گفتار دوم:آیا دادن حق مؤلف به اشخاص حقوقی مفید است یا خیر؟. 52
- گفتار سوم:عدم وجود قانونی برای حمایت از آثار مشترک… 52
- گفتار چهارم:لزوم کتبی بودن اعلام اراده در حقوق فرانسه.. 53
- گفتارپنجم: عدم لزوم کتبی بودن قراردادهای مؤلف در حقوق ایران.. 53
- مبحث ششم: حق معنوی پس از مرگ مولف… 53
- گفتار اول: وجود یا عدم تشریفات… 61
- مبحث هفتم: مفایسه تشریفات درحقوق فرانسه وایران.. 63
- گفتار اول: خلاقیت فکری.. 64
- گفتاردوم: شکل… 66
- بخش دوم: 69
- حق مؤلف در نرم افزارهای رایانه ای.. 69
- فصل اول:چیستی نرم افزار ونحوه بوجودآمدن آن.. 70
- مبحث اول:نرم افزار چیست ؟. 70
- مبحث دوم:تعریف نرم افزار. 72
- مبث سوم: انواع و طبقه بندی نرم افزار. 73
- گفتار اول:نرم افزار از نظر زبان برنامه نویسی.. 74
- گفتار دوم:نرم افزار ازنظر سطح کاربرد.. 77
- گفتارسوم: نرم افزار ازنظر زمینه کاربرد.. 78
- مبحث چهارم:نرم افزار چگونه ساخته می شود ؟. 79
- گفتار اول:مهندسی نرم افزار. 79
- مبحث پنجم:ثبت نرم افزار. 81
- مبحث ششم: مالیت مشروع انحصار تولید نرم افزار تولید شده. 82
- فصل دوم:بررسی مالکیت معنوی در نرم افزارهای کامپیوتری.. 84
- مبحث اول:حقوق پدید آورندگان نرم افزارهای رایانه ای.. 84
- مبحث دوم:تاریخچه حفاظت ازنرم افزاردرجهان: 86
- مبحث سوم:نحوه بوجود آمدن قوانین حفاظت از کپی رایت نرم افزاردرجهان.. 87
- مبحث چهارم:ثبت نرم افزارهای رایانه ای به عنوان اختراع.. 89
- مبحث پنجم:مزایا و منافع حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای.. 95
- مبحث ششم:مدت حمایت از حقوق مادی پدید آورنده نرم افزار. 98
- گفتار اول: مسائل و مشکلات قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزار. 99
- گفتار دوم:شباهت نرم افزار با آثار ادبی و هنری.. 101
- گفتار سوم:تفاوت نرم افزار با آثار ادبی و هنری.. 103
- فصل سوم:مقایسه مواردی از حقوق مولف نرم افزار های رایانه ای در ایران وفرانسه.. 107
- مبحث اول:حقوق معنوی (اخلاقی). 107
- گفتار اول:حق انتساب اثر به پدیدآورنده. 108
- گفتاردوم:حق حفظ تمامیت اثر( حق حرمت اثر). 110
- گفتارسوم:حق انتشار اثر. 111
- مبحث دوم:حق معنوی مولف در زمان حیات او. 112
- گفتار اول: حق افشاء و اعلان.. 112
- گفتار سوم: حق رعایت حرمت اثر. 118
- گفتار چهارم :حق پشیمانی یا بازستانی.. 121
- مبحث سوم: تدابیر درمانی.. 124
- مبحث چهارم: ضمانت اجراهای حقوق مؤلف… 130
- مبحث پنجم: ضمانت اجراها در حقوق فرانسه.. 131
- گفتار اول: ضمانت اجرای کیفری.. 134
- گفتار دوم:ضمانت اجرای مدنی.. 137
- نتیجه گیری: 140
- Abstract 142
- منابع مؤاخذ: 143
چکیده:
اولین مساله ای که میتواند ذهن هر نویسنده را در هنگام نگارش یک اثر ادبی به خود مشغول نماید بررسی حق مؤلف است. تمام نویسندگان در هر زمینه و هر رشتهای وقتی مطلبی را به رشته تحریر در میآورند یا اثری را چاپ مینمایند دوست دارند بدانند چه حق و حقوقی در رابطه با اثر خود دارند. آیا اساساً قانونی وجود دارد که از آنها حمایت کند؟ بسیاری از نویسندگان از حقوق مربوط به نوشته خود آگاه نیستند، به همین دلیل برای انتشار اثر خود اقدام به انعقاد قرارداد با افراد یا شرکتهایی مینمایند که بعضاً اثر آنان مورد سوء استفاده قرار میگیرد یا بحث سرقت ادبی اثر علمی مطرح میشود. اگر دولتها نسبت به حقوق پدیدآورندگان اثر علمی توجه خاص داشته باشند و پدیدآورنده بداند که دولت به صورت همه جانبه از حق مالکیت فکری آنها حمایت خواهد کرد میل و علاقه مؤلفین برای نوشتن بیشتر خواهد شد. از این رو مطالعه تطبیقی در این زمینه میتواند مفید فایده و مثمر ثمر باشد. فرانسه از جمله کشورهایی است که قانون مدون مالکیت فکری را در کشور خود بوجودآورده، مطمئناً مطالعه و بررسی تطبیقی قوانین حمایت از مالکیت فکری کشور مذکور با قوانین موضوعه ایران و فقه اسلامی و نهایتاً مدون کردن آن در جامعه میتواند در پرتو حمایت از اثر علمی میتواند منجر به شکوفایی علمی و ادبی در جامعه شود. حق مؤلف، مسئلهای است که در دوران کنونی با توجه به پیشرفت تکنولوژی، اینترنت وارتباطات بیشتر میتوان مورد استفاده افراد قرار گیرد چون به راحتی افراد میتوانند مطالب مفیدروز دنیا که در چند هزار کیلومتری آنهاست دسترسی پیدا کنند و آن را در جای دیگر و به اسم خود عرضه نمایند. به منظور آشنایی از این حقوق در بخش اول حقوق پدیدآورندگان آثار ادبی و در بخش دوم حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانهای مورد بررسی قرار گرفته است.
واژگان کلیدی: حق مؤلف، مشروعیت یا عدم مشروعیت، نرم افزارهای کا مپیوتری، سرقت ادبی، فقهی وحقوقی
مقدمه:
اگر به تمام قوانینی که از گذشته بوجود آمده نگاه کنیم و تاریخ وگذشته وعلت بوجودآمدن هر یک را مورد بررسی قرار دهیم خواهیم دید هرقانونی که بوجودآمده به دلیل این بوده که جامعه به وجود چنین قانونی نیاز داشته است، واگر در جامعه نیازی به حق مؤلف نبود مسلماً این حق بوجود نمیآمد.
همانطور که مستحضرهستید، مسئله حقوق پدیدآورندگان موضوع جدیدی در حقوق بین الملل نیست، زیرا بسیاری از کشورها آن را به طور کامل در قانون خود رعایت کردهاند بعضی از کشورها هم درحال تدوین چنین قانونی هستند. در جامعه بین المللی نیز موافقتنامه برن 1886(حمایت از آثار ادبی وهنری) وهمچنین موافقتنامه تریپس 1994(جنبههای مرتبط با حقوق مالکیت فکری) این حقوق را گسترش داده اندکه بعضی کشورها آن موافقتنامه ها را پذیرفتهاند وبعضی دیگر آنها را رد کردهاند.
کشور ایران از جمله کشورهایی است که تابع نظام حق مؤلف و حقوق مرتبط با آن است. در ایران مجموعهای از قواعد ومقررات به حق مؤلف پرداختهاند از جمله قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان وهنرمندان مصوب 1348، قانون ترجمه وتکثیر کتب ونشریات وآثار صوتی مصوب 1352، قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانهای مصوب 1379 وآیین نامه اجرای آن مصوب 1383، قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنفی وعلائم تجاری ومواد 62،63، و 74 قانون تجارت الکترونیکی.
باتوجه به اینکه ایران از سال 2001 عضوسازمان تجارت مالکیت فکری است ولی تا کنون به هیچ یک از کنوانسیونهای برن وتریپس ملحق نگردیده است به همین دلیل آثار پدیدآمده درایران بوسیله افراد مقیم ایران در کشورهای دیگر مانندآمریکا محافظت نمی شودواین خود معزل بزرگی برای مؤلفان در کشور ما محسوب میشود و باعث بی میلی وکم رغبتب آنان در خلق آثار جدید میشود.
ازآنجا که درسال 1390 پیش نویس لایحه حمایت از حقوق مالکیت ادبی وهنری وحقوق مرتبط ازسوی وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی به دولت ایران تقدیم شد که درصورت تصویب جایگزین قوانین فعلی خواهد شد در این پایان نامه سعی خواهد شد به بررسی قواعد ومقررات این پیش نویس وهمچنین مقایسهای تطبیقی با قانون مالکیت فکری فرانسه بپردازیم تا کمبودها وکاستی های آن را مورد ارزیابی قراردهیم. آنچه تاکنون گفته شد، پیرامون مال و عوامل مالیت اشیاء و محدود نبودن مفهوم و مصایق مال به مواردی است که از قدیم در عرف شناخته شده و یا جنبه مادی داشته است. اینک برآن هستیم که در ماهیت نرم افزار تحقیق کنیم و عوامل تولید و اهمیت نسبی نقش هر یک از آن عوامل را در پدیدآمدن و عرضه آن در بازار مورد بررسی قرار دهیم. بدیهی است که بحث و بررسی ما دراین خصوص به حد نیاز و کفایت محدود است و تحقیقات بیشترپیرامون آن در خور کتب و منابع مفصلی است که در اصل، جنبه فنی و موضوعی دارند و نه حقوقی. در بخش دوم پایان نامه به بررسی حقوق دیدآورندگان نرم افزارهای رایانهای پرداختهایم اهمیت این بخش نه تنها به دلیل تبیین یعنی مالیت و ارزش نرم افزار و حتی حقوق انحصاری در تولید آن است، بلکه به طوریکه خواهیم دید اصلیترین واساسی ترین نقش را دارد.. تنها با شناخت نرم افزار و نحوه تولید آن است که میتوان جایگاه حقوقی مناسب جهت حمایت از تولید کنندگان آن را یافت و حتی برای نظام و قوانین نسبت به آن نظر و پیشنهاد داد و در آن جهت استدلال نمود.
1. تبیین موضوع:
در دنیای مجازی افراد میتوانند فارغ از محدودیتهایی چون مرزهای ملی، حاکمیت سیاسی، نظارت سازمانها، مراجع مختلف، زبان، ملیت، نژاد، جنسیت و … از هر کجای دنیا و در هر زمان با جوامع مختلف ارتباط برقرار نماید. با آنها وارد گفتمان شود و از نظرات آنها مطلع شود. پس از گذشت انقلاب صنعتی که با بهره گیری از ابزارها و وسایل پیشرفته صنعتی، در امر تولید کالا تحولات شگرفی در سطح دنیا به دنبال داشت و عصر صنعتی را رقم زد اکنون پس از گذشت قرنها دچار «انقلاب اطلاعات» شدهایم که تاثیرات آن نسبت به انقلاب صنعتی بیشتر است که در مقابل عواقب این دگرگونی اطلاعات شامل یک ایالت یا یک سرزمین مشخص نیست بلکه شامل تمام جوامع ملل میگردد. در این دوره افراد میتوانند به راحتی به حقوق دیگران که در فاصله چنیدن هزار کیلومتری یا بیشتر است با استفاده از اینترنت ورود پیدا کنند واز اطلاعات وآثار آنان بهره برداری کنند پس روز به روز که جامعه جهانی در حال پیشرفت تکنولوژی است باید در کنارآن بتوانیم حقوق معنوی افراد را نیز محکمتر کنیم تا در آینده جامعه راحتتر وامن تری داشته باشیم.
2. اهداف پژوهش:
با توجه به این که کشور ما درسال 1348 قانون حمایت از حقوق مؤلفان را وضع نموده ودرباره پدیدآورندگان نرم افزارها نیز درسال 1379 قانون آن را به تصویب رسانده واکنون در حال تدوین پیش نویس لایحه حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری وحقوق مرتبط با آن می باشدکه در سال 1390 لایحه آن تقدیم دولت شده است در این پایان نامه سعی شده است قوانین گذشته درباره مالکیت معنوی را به طور تطبیقی با قوانین فرانسه که یکی از سردمداران حقوقی در زمینه مالکیت معنوی میباشد تطبیق دهیم تا برای تدوین قوانین آینده بتوانیم قانون جامع و بی عیب و نقصی رابوجودآوریم.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.