پایان نامه بررسی تعادل و برخی پارامترهای راه رفتن در سالمندان با محدودیت حرکتی و بدون محدودیت حرکتی در زانو
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- 1.1. مقدمه 3
- 2.1. بیان مسئله 4
- 3.1. ضرورت و اهمیت تحقیق. 6
- 4.1. فرضیههای تحقیق. 8
- 5.1. اهداف تحقیق. 8
- 1.5.1. هدف کلی. 8
- 2.5.1. اهداف اختصاصی. 8
- 6.1. محدودیتهای تحقیق. 9
- 7.1. تعریف واژههای کلیدی. 9
- فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق
- 1.2. حرکت در انسان. 12
- 2.2. کینتیک و کینماتیک… 12
- 1.2.2. سرعت.. 12
- 2.2.2. تغییر مکان. 13
- 3.2. شرح و تفسیر حرکات بدن. 13
- 1.3.2. راه رفتن. 13
- 2.3.2. تعادل سطح اتکا در راه رفتن. 14
- 3.3.2. تعادل. 14
- 4.3.2. تعادل با ثبات.. 15
- 5.3.2. تعادل پویا 15
- 6.3.2. تعادل خنثی. 16
- 4.2. تاریخچه تجزیه و تحلیل نحوه راه رفتن. 16
- 5.2. تاریخچه روشهای ارزیابی راه رفتن. 16
- 6.2. روشهای مختلف تجزیه و تحلیل راه رفتن. 17
- 7.2. هدف از تجزیه و تحلیل راه رفتن. 17
- 8.2. توصیف دوره راه رفتن. 18
- 9.2. تعریف پارامترهای زمانی- مکانی در راه رفتن. 21
- 10.2. کینماتیک راه رفتن. 22
- 1.10.2. کینماتیک مفصل ران در یک دوره راه رفتن. 23
- 2.10.2. کینماتیک مفصل زانو در یک دوره راه رفتن. 23
- 3.10.2. کینماتیک مفصل مچ پا در یک دوره راه رفتن. 24
- 11.2. راه رفتن زنان و مردان سالم 24
- 12.2. افزایش سن و تاثیر آن بر الگوی راه رفتن. 25
- 13.2. سالمند کیست؟ 26
- 1.13.2. سالخوردگی جمعیت.. 26
- 2.13.2. جهان در حال پیر شدن. 26
- 14.2. تغییرات مربوط به پیری. 27
- 1.14.2. پیری و ثبات در بدن. 27
- 2.14.2. ساختمان و وضعیت بدن. 28
- 3.14.2. از بین رفتن خاصیت ارتجاعی بافت.. 30
- 4.14.2. ترکیب بدن. 30
- 5.14.2. تغییرات قلب.. 31
- 15.2. سالمندی در زنان. 32
- 16.2. ورزش و سالمندان. 32
- 1.16.2. سازگاریهای فیزیولوژیکی ناشی از تمرین استقامتی. 33
- 2.16.2. تاثیر ورزش در وضعیت جسمی زنان. 33
- 17.2. ورزش پیاده روی. 34
- 18.2. دامنه حرکتی. 34
- 1.18.2. دو نوع دامنه حرکتی باید مورد توجه قرار گیرد 1-اکتیو (فعال) 2-پاسیو (غیرفعال) 35
- 19.2. گونیامتری. 35
- 1.19.2. تعریف.. 35
- 2.19.2. انواع گونیامتر. 35
- 3.19.2. گونیامتر یونیورسال. 36
- 4.19.2. گونیامتر گرانشی یا سیال. 36
- 5.19.2. گونیامتر پاندولی. 36
- 6.19.2. الکتروگونیامتر. 36
- 7.19.2. انتخاب گونیامتر. 37
- 8.19.2. وضعیت قرارگیری بیمار. 37
- 20.2. عوامل مؤثر بر دامنه حرکتی مفصل. 37
- 1.20.2. سفتی بافت نرم 37
- 2.20.2. چسبندگی. 38
- 3.20.2. آسیب و التهاب اطراف مفصل. 38
- 4.20.2. حجم عضله 38
- 5.20.2. جنس.. 38
- 6.20.2. سن. 39
- 7.20.2. سیستم عصبی. 39
- 21.2. پیشینه تحقیق. 40
- 1.21.2. تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 40
- 2.21.2. تحقیقات انجام شده در خارج کشور. 42
- فصل سوم: روش شناسی تحقیق
- 1.3. مقدمه 50
- 2.3. روش و طرح تحقیق. 50
- 3.3. جامعه آماری. 50
- 4.3. نمونه آماری. 50
- 5.3. نحوه گزینش نمونهها 50
- 6.3. متغیرهای تحقیق. 50
- 7.3. ابزار جمع آوری دادهها 51
- 8.3. روش جمع آوری دادهها و مراحل انجام کار. 51
- 9.3. روش تجزیه و تحلیل آماری و نوع آزمونهای استفاده شده.. 54
- فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری
- 1.4. مقدمه 56
- 2.4. تجزیه و تحلیل توصیفی یافتههای پژوهش.. 56
- 1.2.4. اطلاعات و ویژگیهای توصیفی آزمودنیها 56
- 2.2.4. یافتههای مربوط به تعادل. 57
- 3.2.4. یافتههای مربوط به پارامترهای راه رفتن. 57
- 3.4. تجزیه و تحلیل استنباطی یافتههای پژوهش.. 57
- 4.4. جمع بندی. 61
- فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
- 1.5. مقدمه 63
- 2.5. خلاصه تحقیق و نتایج. 63
- 3.5. بحث و نتیجه گیری. 64
- 1.3.5. تعادل با محدودیت حرکتی زانو در افراد سالمند 64
- 2.3.5. طول گام، تعداد گام در دقیقه و سرعت گام در افراد سالمند با محدودیت حرکتی زانو. 65
- 1.2.3.5. تغییرات در سرعت طی یک سیکل راه رفتن در محدودیت حرکتی. 65
- 2.2.3.5. تغییرات طول و تعدادگام در دقیقه در طی یک سیکل راه رفتن با محدودیت حرکتی. 66
- 4.5. نتیجه گیری. 67
- 5.5. پیشنهادات برخاسته از تحقیق. 68
- 6.5. پیشنهادات برای تحقیقات آینده 68
- پیوتها 69
- منابع. 72
چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روشهای اجرا و نتایج به دست آمده):
زمینه تحقیق: به طور طبیعی با افزایش سن، کنترل تعادل و راه رفتن با افت و تحلیل رفتگی مواجه میشوند و کارآیی خود را از دست میدهند. بنابراین شناسایی و معرفی راهکارهای مداخلهای مناسب، ایمن و کم هزینه جهت افزایش و بهبود پارامترهای مربوط به راه رفتن در سالمندان ضروری است. در تحقیق حاضر با بررسی وضعیت زانو، تعادل و برخی پارامترهای راه رفتن در افراد سالمند با محدودیت و بدون محدودیت حرکتی در زانو مورد مقایسه قرار گرفت.
مواد و روش ها: این مطالعه به روش نیمه تجربی در آسایشگاه سالمندان رحمت شهر یاسوج در سال 1393 انجام شده است. جامعه مورد تحقیق در این پژوهش 30 زن و مرد سالمند با میانگین سنی 17/66 سال بودند که از این تعداد 15 نفر در گروه با محدودیت و 15 نفر در گروه بدون محدودیت حرکتی قرار گرفتند.
یافتههای تحقیق: بین تعادلهای ایستا با چشمان باز و بسته و همچنین تعادل پویا بین دو گروه با محدودیت حرکتی در مفصل زانو و بدون محدودیت، تفاوت معنی داری وجود داشت. همچنین بین طول گام، تعدادگام در دقیقه و سرعت گام در این دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده گردید. اما بین این دو گروه در پهنای گام تفاوت معنی داری وجود نداشت.
بحث و بررسی: نتایج این مطالعه محدودیت در دامنه حرکتی را به عنوان یک عامـل مهـم تـأثیرگـذار روی تغییـرات راه رفتن سالمندان ذکر میکند. به نظر میرسد که محدودیت حرکتی با به هم زدن بیو مکانیک بدن (جابجایی مرکز ثقل) بر تعادل اختلال ایجاد میکند. همچنین محدودیت زانو روی حرکات مچ پا و ران تاثیر گذار است، بنابراین میتواند بر روی طول وتعداد گام در دقیقه تاثیر گذار باشد.
کلید واژه ها: سالمند، محدودیت حرکتی زانو، تعادل، راه رفتن
فصل اول
(کلیات تحقیق)
1.1. مقدمه:
انسان به لحاظ قالب موجودی طبیعی و به لحاظ محتوی (فکری، احساسی و رفتاری) اجتماعی است. این دو ویژگی به هر دوره از زندگی وی سایه میاندازد و سالمندی نیز از آن مستثنی نیست. به لحاظ طبیعی در سالمندی تغییراتی در ارگانیسم انسان رخ میدهد، استخوانها استحکام خود را از دست میدهند (استئوپروز)، عضلات تحلیل میروند، چربیها بگونهای متفاوت در قسمتهای بدن توزیع و تجمع پیدا میکنند و از نظر اجتماعی نیز نگرشها و گرایشها ساختاری متفاوت مییابند. این تغییرات عمدتا با کاهش قابلیت انطباق فرد با شرایط ناگهانی و ناتوانی در ایجاد تعادل مجدد همراه است از همین رو نیازهای بهداشتی و سلامت سالمندان بگونهای متفاوت از نیازهای افراد میانسال بروز میکند (پوررضا و خبیری نعمتی، 1385).
سالمندی تنها گذر زمان نیست، بلکه بروز آن دسته از رخدادهای بیولوژیک است که در یک دوره زمانی رخ میدهد. هیچ تعریف کاملی درباره سالمندی وجود ندارد. سالمندی، فرآیندی طبیعی است و نباید آن را بیماری دانست. با گذر زمان، نه فقط انسانها بلکه هر موجودی قدری پیر و فرسوده میشود. طول عمر انسان، حداکثر طول عمر ممکنی است که عضوی از گونههای انسانی میتواند در شرایط مطلوب به آن دست یابد. با کاهش میزان مرگهای زود رس در این قرن، شاهد افزایش افراد با طول عمر طبیعی[1] هستیم. طول عمر طبیعی در کشورهای مختلف متغیر گزارش شده است. به عنوان مثال در کتاب روانشناسی سالمندی نوشته گیل کارت، طول عمر طبیعی حول و حوش 85 سال پیشنهاد شده است (گیلکارت، 1382).
متأسفانه، سالمندی با بیماری و ناتوانی همراه است. گرچه برخی از تغییرات فیزیولوژیک به ناگزیر با افزایش سن رخ میدهند، لیکن به نظر میرسد با بهبود کیفیت زندگی و بررسی وضعیت فیزیکی، آثار ضعف ناشی از افزایش سن را میتوان کاهش داد. از این رو، راهبردهای پیشگیرانهای که حتی در سنین بالا اتخاذ میشوند، میتوانند به بهبود شریط زندگی افراد مسن کمک کنند.
هم اکنون بیش از 5 میلیون نفر از جمعیت کشور را سالمندان تشکیل میدهند (سایت انترنتی سالمند، 1386) که برای صرف صبحانه، رفتن به پارک و به طور کلی، انجام کارهای روزمره بدون نیاز به دیگران و وسایل کمکی، نیاز به راه رفتن دارند. راه رفتن به عنوان مهارت پایه ای، بیشترین بخش فعالیت حرکتی روزمره انسان را به خود اختصاص میدهد (وینتر، 1991). به موازات افزایش نسبت جمعیتی سالمندان، مشکلات سلامتی آنها به ویژه مشکلات مربوط به استقلال عملکردی اهمیت بیشتری مییابد.
تعادل و راه رفتن که در دوره سالمندی با مشکلاتی همراه میشوند به عنوان شاخصهای استقلال عملکردی در انجام امور روزمره افراد سالمند به حساب میآیند. از همین رو
شناسائی عوامل و تبعات بروز مشکل راه رفتن در سنین سالمندی و روشهای مؤثر در به تأخیر انداختن بروز مشکلات راه رفتن از جمله اهداف مراقبتهای سالمندی قرار میگیرد (شانوی کوک و ولاکوت، 2000). به طور طبیعی با افزایش سن، کنترل تعادل و راه رفتن با افت و تحلیل رفتگی مواجه میشوند و کارایی خود را از دست میدهند (گالاهو و ازمان، 2005).
این تغییرات عوامل خطرساز اصلی در زمین خوردن سالمندان محسوب میشوند. به زمین خوردن یا افتادن[2] یکی از شایع ترین و جدی ترین مشکلات دوران سالمندی است که بسیار تکرار میشود و دارای عواقب و عوارض جسمانی (شکستگی لگن، از کار افتادگی، از دست دادن توانایی فیزیکی و مرگ) و روانی (از دست دادن اعتماد بنفس و عزت نفس و کاهش امید به زندگی) زیادی است (اکبری کامرانی و همکاران، 1385) که با توجه به هزینههای بالای آن، شناسایی و معرفی راهکارهای مداخلهای مناسب، ایمن و کم هزینه جهت افزایش و بهبود پارامترهای مربوط به زمین خوردن در سالمندان ضروری است (شجاعی، 1384).
با توجه به اینکه در تحقیقات انجام شده بی تعادلی یکی از اصلی ترین عوامل افتادن در بین سالمندان میباشد (کلاود، 1999)، پدیده تعادل در بین این گروه سنی مورد توجه محققان قرار گرفته است. تعادل که جزء نیازهای اساسی جهت انجام فعالیتهای روزمره میباشد، در فعالیتهای ایستا و پویا، نقش مهمی را ایفا میکند.
تعادل یک مهارت و توانایی برای دستگاه اعصاب مرکزی بشمار میرود که با استفاده از سیستمهای مختلف بدن از جمله کلیه سیستمهای حسی عضلانی و قسمتهای مختلف مغز یادگیری میشود (ژیا و همکاران، 2009). به منظور نگهداری تعادل، بدن باید در یک وضعیت با ثبات قرار گیرد و کوشش کند که مرکز ثقل را روی پای تکیه گاه نگه دارد. این سه سیستم دخیل در حفظ تعادل بصورت ترکیبی کار میکنند و همگی در اجرای یک وضعیت هماهنگ و صحیح، مهم میباشند (برینر و پرین، 1998).
از این رو در تحقیق حاضر در نظر است با بررسی وضعیت زانو به مقایسه تعادل و برخی پارامترهای راه رفتن در افراد سالمند با محدودیت و بدون محدویت حرکتی در زانو پرداخت.
2.1. بیان مسئله:
سالمندی سرنوشت محتوم هر انسان در کره خاکی است. از تبعات افزایش سن و ورود به دوره سالمندی میتوان به کاهش سرعت حرکت، ضعف و اختلالات عملکردی (دوهرتی، 2003) و کاهش قدرت با سرعت فزاینده 1% در هر سال (از دهه چهارم زندگی) اشاره نمود (دوهرتی، 2003، فندرفارت و مک کوماس، 1986، ناریسی و همکاران، 1991).
کاهش حرکت پذیری منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری، از کار افتادگی و ناتوانی میشود (کو و همکاران، 2009). به دنبال این کاهش حرکت و در نتیجه ضعف عضلانی، مشکلات مختلف جسمانی، زمین خوردن و به تبع آن شکستگیها و ترس از ادامه حرکت نمایان میشود که موجب بروز مشکلات روحی و عدم استقلال میشود (بریل، 1384).
اگر چه افزایش روزافزون تعداد افراد سالمند را به طور کلی میتوان مرهون امید به زندگی و رعایت بیشتر اصول بهداشتی و تندرستی در بین این گروه از افراد جامعه دانست (تاسی و همکاران، 2004)، اما مشکلات و محدودیتهای مربوط به حفظ کیفیت مطلوب زندگی در دوره سالمندی همچنان پابرجاست. از همین رو شناخت مشکلات سالمندان و تلاش برای رفع آن در بین این گروه از افراد جامعه، توجه محققان را به خود اختصاص داده است (هلستروم و همکاران، 2004).
افتادن از بزرگترین مشکلاتی است که سلامتی افراد سالمند را تحت الشعاع قرار میدهد. طبق گزارش مرکز سالمندی ایران، افتادن شایع ترین عارضهای است که سالمندان خصوصا زنان با آن در گیرند، که باعث تحمیل فشارهایی نظیر هزینههای سنگین بیمارستان، درمانهای پزشکی و توانبخشی بر خانواده، فرد سالمند و جامعه میگردد (سایت اینترنتی سالمند، 1386).
افتادن خود از برخی نواقص در فاکتورهای آمادگی جسمانی بوجود میآید. به عنوان مثال نقص در تعادل، نقص ضعف عضلانی در زانو و مچ و کاهش عکس العمل، موجب بروز سقوط و افتادن میشود، که خود افتادن، پیامدهائی نظیر تغییرات در راه رفتن را به دنبال دارد (تینتی و همکاران، 1988، دیویس و همکاران، 1999 و لرد و فیتزپاتریک، 1970) در این میان تعادل ضعیف عامل اصلی در کاهش حرکت پذیری مربوط به سن و افزایش خطر افتادن در سالمندان میشود (کو و همکاران، 2009).
راه رفتن، مهارتی است که از اولین سال زندگی فرا گرفته میشود و انسان در دوران کهولت سن تلاش دارد، همچون دوران جوانی از عهدة این مهارت به راحتی و بدون کمک دیگران و یا ابزار کمکی همانند عصا برآید. لیکن به نظر میرسد، افزایش سن، کاهش قدرت در عضلات اصلی بدن و ترس از افتادن، سالمند را وادار به اجتناب از انجام این مهارت پایهای میسازد. به دنبال آن حتی کارهای ساده روزمره هم تحت تأثیر منفی بی تحرکی قرار میگیرد. از طرف دیگر، راه رفتن به عنوان یکی از حرکتهای بنیادی و کاربردی زندگی روزمره انسان و نشانگر قدرت، استقامت و تعادل در بدن یاد میشود که در سالمندان روند منفی را از لحاظ پارامترهای بیومکانیکی همچون سرعت، طی میکند (لرد و فیتزپاتریک، 2001 و فینلی و کادی، 1970). مک رای[3] و همکارانش (1992) معتقدند که ضعف عضلانی در آبداکتورهای ران، اکستنسورها و فلکسورهای زانو و عضلات دورسی فلکسور مچ پا با ریسک افتادن در هنگام حرکت و راه رفتن ارتباط دارند (ماکرای و همکاران، 1992). از این رو شناسائی عوامل تأثیرگذار در راه رفتن افراد سالمند با هدف جستجو برای راهکارهای پیشگیری از بروز نقصان در عملکرد اندام تحتانی و یا کاهش روند آن مورد توجه محققان قرار گرفته است. به عنوان مثال صادقی و همکاران در تحقیقی بیان کردند که در سالمندان، توان عضلات ساجیتالی ران است که فاز استقرار و تعادل در حین راه رفتن را به نسبت افراد جوانتر تحت تأثیر قرار میدهد (لرد و فیتزپاتریک، 2001). بنابراین نیاز به توان و قدرت عضلانی در حد کافی هنگام راه رفتن ثابت شده است. در واقع با افزایش قدرت عضلانی، شاید بتوان گوشهای از اختلالات حرکتی در سالمندان را رفع کرد. در جایی دیگر فاینلی و همکاران بیان کردند که سرعت راه رفتن و طول گام در زنان سالمند نسبت به زنان جوانتر به طور معناداری کمتر بوده است (فینلی و کادی، 1970). وینتر نیز در کتاب ” بیومکانیک و کنترل حرکتی در راه رفتن ” مبحثی را به بررسی راه رفتن در سالمندان اختصاص داده است. کریگان و همکارانش نیز بیان داشتند که راه رفتن در سنین سالمندی نسبت به سنین جوانتر، دستخوش تغییراتی میشود که به افتادن و یا ترس از افتادن وابسته است (کریگان و همکاران، 1998).
علی رغم فواید تمرینات و تحقیقاتی که در زمینه اثر انواع تمرینات بر روی پارامترهای بیومکانیکی راه رفتن در افراد سالمند صورت گرفته است، تحقیقات کمی بر روی تعادل و پارامترهای راه رفتن از قبیل طول گام، ریتم گام برداری و سرعت راه رفتن به ویژه با توجه به وضعیت فلکشن زانو در سالمندان تمرکز کردهاند. از این رو در این تحقیق، محقق با بررسی وضعیت فلکشن زانو در افراد سالمند به بررسی تعادل و برخی پارامترهای کنیماتیکی راه رفتن مانند طول گام، ریتم گام برداری و سرعت راه رفتن خواهد پرداخت.
به طور کلی پژوهش حاضر در صدد است تا به این سؤالها پاسخ دهد که آیا بین تعادل و پارامترهای راه رفتن (طول گام، سرعت گام و تعدادگام در دقیقه، پهنای گام) در افراد سالمند با محدودیت حرکتی زانو و بدون محدودیت حرکتی زانو تفاوتی وجود دارد؟
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.