پایان نامه بررسی جرم تکدی گری و ارزیابی اقدامات سیستم قضایی در پیشگیری از آن
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- بخش اول: کلیات تحقیق
- فصل اول: کلیات تحقیق. 2
- مبحث اول: مقدمه 2
- مبحث دوم: بیان مسئله و چارچوب نظری آن. 3
- گفتار اول: اهمیت و ضرورت تحقیق. 4
- مبحث سوم: تعاریف نظری و عملیاتی مفاهیم تحقیق. 4
- گفتار اول: تعاریف نظری. 4
- گفتاردوم: تعاریف عملیاتی. 4
- فصل دوم: پدیده تکدی گری. 4
- مبحث اول: تاریخچه تکدی گری. 4
- مبحث دوم: خصوصیات تکدی گری. 6
- مبحث سوم: روند سیرتکاملی تکدی گری. 6
- مبحث چهارم: انواع تکدی. 7
- گفتار اول: تکدی پنهان. 7
- گفتار دوم: تکدی آشکار 8
- مبحث پنجم: علل و عوامل مؤثر در ظهور پدیده تکدی. 9
- گفتار اول: عوامل اجتماعی – اقتصادی. 9
- گفتار دوم: عوامل روانی و فردی. 9
- مبحث ششم: تکدی گری، زمینه ساز آسیبهای اجتماعی. 10
- مبحث هفتم: سنین تکدی گری. 10
- مبحث هشتم: تکدی گری از دیدگاه اسلام 10
- مبحث نهم: تکدی از دیدگاه فقها 11
- مبحث دهم: راههای مقابله با پدیده تکدی گری. 12
- مبحث یازدهم: نقش آموزشهای مهارتی فنی وحرفه ای در کاهش آسیبهای اجتماعی (تکدی گری) 13
- مبحث دوازدهم: علل عمده تکدی و تکدی گری. 15
- بخش دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
- فصل اول: مفهوم تکدی. 16
- مبحث اول: مفهوم تکدی و کلاشی در حقوق اسلامی. 16
- گفتار اول: مفهوم تکدی در قرآن کریم. 16
- گفتار دوم: مفهوم تکدی در زبان فقها 17
- گفتار سوم: مفهوم تکدی در روایات.. 17
- مبحث دوم: مفهوم تکدی و کلاشی در حقوق عرفی. 18
- مبحث سوم: جرم تکدی گری. 19
- مبحث چهارم: جرم تکدی گری در قانون جرم 19
- مبحث پنجم:مهمترین عامل گسترش تکدی گری. 21
- مبحث ششم: عوامل بروز تکدی گری. 21
- فصل دوم: تکدی گری از نظر قانون. 21
- مبحث اول: ماده های جزایی قانون مجازات اسلامی جمهوری اسلامی ایران در رابطه با تکدی گری 21
- مبحث دوم: بررسی جرایم ولگردی و تکدی گری. 22
- مبحث سوم: برخورد قانون با ولگردان. 23
- مبحث چهارم: آگاهی متکدیان از خلاء های قانونی. 24
- مبحث پنجم: سازمان و ارگان مسئول ساماندهی متکدیان. 25
- مبحث ششم: خلأ قانونی. 25
- مبحث هفتم: گدایی از نظر قانون. 26
- فصل سوم: راههای رفع تکدی. 27
- مبحث اول: ابزارها و راههای رفع تکدی. 27
- بخش سوم: روش تحقیق
- فصل اول: جرم زدایی از جرایم ولگردی و تکدی گری. 30
- مبحث اول: تخطی از اصول جرم انگاری در تجریم ولگردی و تکدی گری. 30
- مبحث دوم: منافع حاصل از جرم زدایی ولگردی و تکدی گری. 33
- گفتار اول: مقابله با تورم کیفری. 33
- گفتاردوم: رهایی قانون گذار از اتهام جرم انگاری فقر و آثار آن. 34
- گفتار سوم: تشویش قانون گذار به وضع قوانین حمایتی. 35
- گفتار چهارم: هم سویی با موازین شرعی و عرفی. 36
- گفتارپنجم: جلوگیری از نقض غرض قانون گذار 36
- مبحث سوم: معایب جرم زدایی از ولگردی و تکدی گری. 37
- گفتار اول: از دست دادن مزایای جرم انگاری جرایم مانع. 37
- گفتاردوم: محقق نشدن اهداف تربیتی قانون گذار 38
- فصل دوم: منشا و مکان های تکدی گری و ابزارهای رفع تکدی گری. 40
- مبحث اول: ابزارها و راههای رفع تکدی گری. 40
- مبحث دوم: تکدیگری محصول نارساییهای اجتماعی. 40
- مبحث سوم: تدابیر قانونی برای مقابله با تکدی گری. 42
- مبحث چهارم: شهرهای توریستی، مغناطیس متکدیان. 43
- مبحث پنجم: نگاه قانونگذار در چارچوب مجازات متکدیان. 43
- مبحث ششم: خیریهها عامل اصلی کاهش تکدیگری. 44
- مبحث هفتم: چارچوب های قانونی برخورد با تکدی گری. 44
- مبحث هشتم: نگاه قوه مقننه به متکدی و تکدیگری. 44
- مبحث نهم: موانع اصلی کاهش تکدیگری. 45
- مبحث دهم: نگاه جرمشناسانه به تکدیگری. 45
- مبحث یازدهم: راههای مقابله با تکدی گری. 46
- مبحث دوازدهم: سازمان بهینه سازی تکدی گری. 48
- مبحث سیزدهم: آسیب دیدن فرهنگ کار در جامعه 49
- مبحث چهادهم: بهزیستی تنها متولی متکدیان نیست.. 50
- مبحث پانزدهم: بررسی چارچوبهای قانونی برخورد با تکدیگری. 50
- مبحث شانزدهم: نگاه قوه مقننه به متکدی و تکدیگری. 50
- مبحث هفدهم: موانع اصلی کاهش تکدیگری. 51
- مبحث هجدهم: نگاه جرمشناسانه به تکدیگری. 51
- مبحث نوزدهم: مراجع قضایی؛ پله آخر برخورد 52
- مبحث بیستم: مددکاری اجتماعی و تکدی گری. 52
- مبحث بیست و یک: نقش مددکاری اجتماعی در تکدی گری. 54
- مبحث بیست و دو: بررسی مبانی جرم انگاری جرایم مانع در حوزه حقوق کیفری ایران. 55
- مبحث بیست و سه: جرم انگاری. 56
- گفتار یک: اقسام جرم انگاری. 56
- گفتاردو: مبحث معیارهای عمومی جرم انگاری. 56
- فصل سوم: جرائم مانع. 58
- مبحث اول: تفاوت جرم و انحراف.. 58
- مبحث دوم: تعریف جرائم مانع. 60
- مبحث سوم: ویژگی های جرائم مانع. 61
- گفتار اول: مطلق بودن. 61
- گفتار دوم: غیرقابل گذشت بودن. 62
- گفتار سوم: بدون بزه دیده بودن. 62
- گفتار چهارم: بازدارنده بودن. 62
- گفتار پنجم: قراردادی بودن. 63
- مبحث چهارم: مصادیق جرائم مانع. 63
- گفتار اول: جرایم بدون بزه دیده 63
- گفتار دوم: جرایم ناتمام 66
- مبحث پنجم: مبانی جرایم مانع. 68
- بخش چهارم: نتیجه گیری و پیشنهادات
- فصل اول: نتیجه گیری. 73
- مبحث اول: نتیجه گیری. 73
- مبحث دوم: پیشنهادات.. 73
- منابع. 76
چکیده
درباره لزوم جرم زدایی از رفتارهای مجرمانهٔ بدون بزه دیدهٔ مستقیم که با ارزشها و هنجارهای اساسی جامعه مخالفت اساسی ندارند، ولی قانون گذار آنها را جرم انگاری کرده، بسیار بحث شده است. تحقیق پیش رو، به بررسی دو فقره از این انحرافها که در مادهٔ 712 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، تحت عناوین بررسی جرم تکدی گری در مشهد و ارزیابی اقدامات سیستم قضایی در پیشگیری از آن، میپردازد و دربارهٔ منافع و موانع جرم زدایی از رفتارهای مذکور بحث میکند و در نهایت، جرم زدایی از آنها را موجه میداند
بخش اول
کلیات تحقیق
فصل اول: کلیات تحقیق
مبحث اول: مقدمه
یکی از آسیبها و مسائل مورد توجه هر جامعه، پدیده تکدی گری و گدا صفتی است که با ساختارهای فرهنگی اجتماعی، اقتصادی هر جامعهای در ارتباط است. در این بین این پدیده در شهرها بویژه در شهرهای بزرگ از معضلات اجتماعی گریبان گیر بوده که با شیوههای گوناگون و با سوء استفاده از احساسات و عواطف انسانی، سعی در کسب منافع شخصی دارد که در نهایت باذلت و خواری و نمایش اعضای از کارافتاده، معلول، زخمی، بدشکل و… در گوشه و کنار شهرها و حتی روستاهای کشور پدیدار میشوند. در این راستا باید تو جه داشت که این متکدیان و گدایان شامل دو طیف عمده هستند یک گرو هی از آنان، متکدیان بومی بوده و گروه دوم متکدیان خارجی نظیرکشورهای افغانستان، پاکستان، بنگلادش و… میباشند. در واقع متکدیان با گدایی کردن نه تنها به کار تولیدی نمیپردازند و یا خدمتی ارائه نمیدهند، بلکه علاوه بر مصرف گرایی در بسیاری از موارد در مسیرهای انحرافی غیر قانونی حاوی دهها پیامد منفی اجتماعی و فرهنگی و بهداشتی برای کشور فعالیت میکنند.
تکدی گری، عوارض و مخاطرات زیادی را درپی داشته که بخشی از مطالعات مقطعی و روبنایی روی این پدیده، درباره مسائلی نظیر درآمد، مسکن، فقر مادی، فقر فرهنگی، ناکامی اقتصادی، نابسامانی اجتماعی، و سرانجام، دستگیری و بازپروری سخن میگوید عدهای سعی کردهاند این مشکلات و مخاطرات را تعدیل کنند و در نتیجه، آن را به گردن افراد دیگر انداخته، نشان دهند که تکدی گری امری طبیعی و پذیرفتنی است که میشود آن را نادیده گرفت و با آن کنار آمد. برخی از محققین در بررسیهای خود به ریشهها، شیوهها، انگیزهها، پیامدها و راههای رفع تکدی گری، نظر داشته، این ریشهها را مشمول پیری و از کارافتادگی، مسائل خانوادگی، اعتیاد و مهاجرت، دانسته که اهمیت این پدیده را برای هر کشوری مهم کرده است و در تمام کشورهای پیشرفته دنیا کنترل و پیشگیری از این گونه آسیبها مورد توجه تمام سازمانهای مردمی و دولتی است. در این حال در کشور ما نیز هر چند برابر مواد 712 و 713 قانون مجازات اسلامی تکدی گری جرم محسوب میشود به همین علت افراد متکدی مجرم بوده و برابر قانون باید با آنها برخورد شود و پیش از این نیز حدود 11 ارگان موظف شدند که با پدیده تکدی گری برخورد کرده و آن را ساماندهی کنند اما وجود این پدیده در کشور بویژه نمود تکدی گران خارجی در شهرهای بزرگ همچون تهران خود نشان از عدم توجه کافی نهادهای مسئول به این امر دارد.
در این حال باید گفت که هر چند علت کشیده شدن بعضی افراد به تکدی گری فقر و نیاز مالی افرادو بیکاری میباشد اما آنچه مشخص است در واقع درصد کمی از گداها از روی احتیاج به
تکدی گری روی میآورند. آنچه جالب است مافیای تکدی گری و عملکرد باندی گستردهٔ این گروهها در شهرهایی نظیر تهران است به طوری که تعداد زیادی از متکدیان ساعت کار، محل و موقعیت از پیش تعیین شده برای تکدی گری دارند و به صورت دسته جمعی و سازمان یافته و زیر مدیریت افراد سودجو، تکدی گری میکنند و گاه در شهرهای بزرگ برای گریز از قانون به دستفروشی تغییر ماهیت میدهند و با فروش فال، گل، تمیز کردن شیشه خودرو و… در بسیاری از موارد شهروندان را با وجود عدم نیاز مجبور به خرید کالای گران خود میکنند. در واقع رویکرد مقابله بااین آسیب اجتماعی نیازمند اهتمام ویژه وهمکاری نهادهای مسئول با رویکردهای نوین در برابر برخورد با متکدیان است وازسویی دیگر نیازمند فرهنگ سازی در بین مردم (عدم کمک به این نیازمندان غیر واقعی) و انجام اقدامات حمایتی، مشاورهای و…اعطای فرصتهای بیشتر به متکدیان برای باز گشت سالم به جامعه میباشد.
مساله بزهکاری نوجوانان یک مشکل واقعی در جامعه ماست. قطع نظر از اینکه میزان و شدت بزهکاری هر روز بیشتر میشود و یا بدون تغییر باقی بماند، باید برای از بین بردن شرایط و موقعیتهای جرم زا، در حد امکان چارهای اندیشید. به بیان دیگر، بزهکاری امروز نوجوانان
میتواند عامل جرائم فردای بزرگسالان باشد. مگر آنکه برای پیشگیری و جلوگیری از آن اقدام جدی بعمل آید.
شایدامروزه یکی از پر کارترین و نیازمندترین حوزههای علوم اجتماعی، مسائل دنیای جرم، بزهکاری و انحرافات باشد. بی شک، مسائل جدیدی که امروزه دست اندرکاران و مسئولان قضایی و امنیتی در دنیای مجرمان و بزهکاران را دست به گریبان نموده، با رهیافت علمی و پژوهشی به سمت جامعهای با کمترین میزان جرائم و انحرافات سوق داده میشود.[1]
بزهکاری یکی از تجلیات رفتارهای ضد اجتماعی و سازش نایافته است و به عنوان یکی از مقولات مهم در حوزه مسائل جوانان به شمار میرود. در جوامع امروزی، رفتار بزهکارانه مسئلهای است که اثرات نامطلوبی را در حیات فردی و خانوادگی افراد بر جای گذاشته و موجب نابسامانیهای اجتماعی فراوانی است. به منظور شناخت عوامل مرتبط با گرایش به رفتار بزهکارانه و پیشگیری از ارتکاب آنها، انجام پژو هشهای کاربردی در این زمینه ضروری مینماید.
لذا با توجه به مواردی که تاکنون مطرح شد بررسی مسئله بزهکاری نوجوانان و نقش کانونهای اصلاح و تربیت در پیشگیری از تکرار جرم در بین آنها از اهمیت شایان توجهی برخوردار است.
مبحث دوم: بیان مسئله و چارچوب نظری آن
بررسی جرم تکدی گری در شهرستان مشهد و ارزیابی اقدامات سیستم قضایی در پیشگیری از آن که تکدی گری، عوارض و مخاطرات زیادی دارد. بخشی از مطالعات مقطعی و روبنایی روی این پدیده، درباره مسائلی نظیر درآمد، مسکن، فقر مادی، فقر فرهنگی، ناکامی اقتصادی، نابسامانی اجتماعی و سرانجام، دستگیری و بازپروری سخن میگوید. عدهای سعی کردهاند این مشکلات و مخاطرات را تعدیل کنند و در نتیجه، آن را به گردن فرد انداخته نشان دهند که تکدی گری امری طبیعی و پذیرفتنی است که میشود آن را نادیده گرفت و با آن کنار آمد. برخی محققین ضمن بررسیهای خود به ریشهها، شیوهها، انگیزهها، پیامدها و راههای رفع تکدی گری، نظر داشتنه اند، این ریشهها شامل پیری و از کارافتادگی، مسائل خانوادگی، اعتیاد، مهاجرت، معلولیت و غیره
میشود.
با این حال، این مسائل از جنبههای اجتماعی، فرهنگی، روانی، اقتصادی و بعضاً اجتماعی از جمله، جامعه شناسان، مطرح بوده است که:
پاسخگویی به پرسشهایی از این قبیل بدون اطلاعات آماری دقیق و کافی در این زمینهها و تحلیلهای جامع و مبتنی بر اصول جامعه شناسی ممکن نیست و احیاناً نتیجهای که به دست
میدهیم بسیار محدود خواهد بود و با دیده تردید باید به آن نگریست.
گفتار اول: اهمیت و ضرورت تحقیق
الف: اهدف تحقیق
هدف کلی از این تحقیق این است گه چرا افراد بی بضاعت و فقیر به تکدی گیری روی میآورند وبررسی اقدامات قضایی و پیشگیری از آن چه میباشد.
ب: سؤالات تحقیق
1- علل پیدایش تکدی چیست؟
2- شرایط و عواملی که موجب ظهور چنین پدیدهای میشود کدام است؟
3- چه سازمانی مسؤول مبارزه با تکدی است، و برخورد آنها به چه صورت است؟
4- آیا در اصل امکاناتی جهت بازپروری متکدیان وجود دارد؟
مبحث سوم: تعاریف نظری و عملیاتی مفاهیم تحقیق
گفتار اول: تعاریف نظری
تکدی فراگردی است که به موجب آن، فرد متکدی از دسترنج دیگران بهره مند میشود و زندگی میگذراند.
هر یک از افراد جامعه را که نه صاحب حرفه (در مفهوم اقتصادی آن) هستند و نه در تولید اجتماعی، مشارکتی دارند و همواره با شیوهها و شگردهای متنوع، طفیلی و زائده اجتماعی هستند، متکدی می گویند.
گفتاردوم: تعاریف عملیاتی
تکدی گری را میتوان نوعی انحراف اجتماعی – که فرد در آن نقش مشخص و بعضاً متفاوتی (سرقت، روسپی گری، واسطه گری، نزد متکدیان حرفهای، (CCAREER)، اعتیاد، و…) را بر عهده دارد – به حساب آورد. و یا به منزله نمونهای از مرحله شغلی آبرومندانه و غیرآبرومندانه (غیر مشروع) در مشاغل انحرافی تلقی کرد.
فصل دوم: پدیده تکدی گری
مبحث اول: تاریخچه تکدی گری
تکدی گری از زمانهای دور در ایران وجود داشته است و تحت عناوین گوناگونی مانند: متکدیان، گدایان، مخطرانی، مکی، شجوی ها، ذراریحیها، زحکیم المرحومه ها، شعبها و اسطیلها وجود داشته است. به گونهای که: کنت دوگوانیو از مستشرقان اروپایی دیدگاه ایرانیان را نسبت به تکدی گری چنین بیان میکند: “ایرانیان با دیده نفرت به گدایان نمینگرند و آنان را مورد محبت قرار
میدهند.
در روزهای عزا و عید، گدایان شهرهای بزرگ به قدری غذا و شیرینی دریافت میکنند که اشراف و اعیان اروپایی در جشنهایمان آن اندازه، از بستگان و خویشاوندان هدیه دریافت نمینمایند. در ایران در بحث تکدی وتکدی گری در سنوات خیلی دور ونیز در معاصر دولتمردان با تصویب قوانین مختلف ونیز موفقیتهای اجتماعی در طول تاریخ در راستای ساماندهی این مقوله دست به اقدامات متعددی زده ونتایج قابل قبولی حاصل گردیده است به عنوان مثال: اولین بار در سال 1276 هجری قمری شورای دولتی موقت که به آن “مجلس مصلحتخانه ” میگفتند، درخصوص اختصاص صدقهها و نذریهای مردم به متکدیان ناقص الاعضاء حکم داد[2]، و در سال 1328 اولین برخورد سازمان یافته با پدیده گدایی در ایران آغازشد و ثروتمندان واقشارپر درآمد ومتوسط جامعه درآمد حاصل از اخذ عوارض ویژه بنزین و شکر که توسط سازمانی به نام اردوی کار، جمع آوری میشد را صرف جمع آوری، نگهداری، مهارت آموزی و حرفه آموزی، به متکدیان میکردند. (در اسفند سال 1334 لایحهای به تصویب کمیسیون مشترک مجلس رسید که در آن اخذ عوارض ویژه، از اقشار پر درآمد برای متکدیان به صورت قانون درآمد) به همین منظوردر راستای توانمند سازی و کاهش تکدی گری در سال 1346 با تصویب هیات وزیران، سازمان اردوی کار به کانون کارآموزی تغییر نام داد و هدفش ارائه مهارت و فنون شغلی به گدایان و متکدیان بود[3]. با انتقال کانون کارآموزی به وزارت بهداری درسال 1355 ونیز انتقال آن با تمام اعتبارات تحت پوشش به وزارت کار وامور اجتماعی 1358 به تدریج از وظایف این کانون کاسته شده و تغییر شکل داد و عملاً از سال 1358 تا 1366 هیچ اقدام موثری در زمینه متکدیان انجام نشد لذا در سال 1372، نیروی انتظامی با حکم قوه قضائیه موظف به جمع آوری متکدیان گردید و سازمان بهزیستی، شهرداری و وزارت بهداشت ملزم به فراهم سازی زمینههای اسکان وبهداشت متکدیان گردیدند و درسال 1378 شورای عالی اداری مصوبهای در خصوص طرح جمع آوری و ساماندهی متکدیان به وزارت کشور ابلاغ کرد که در چهار محور:
1- ایجاد زمینه فرهنگی، ذهنی در جهت مقابله با تکدی گری (فرهنگ سازی)
2- جمع أوری متکدیان
3- نگهداری موقت آنان
4- قرنطینه
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.