پایان نامه بررسی رابطه بین نشاط اجتماعی و تعهد سازمانی کارکنان شرکت مدیریت تولید برق
فهرست محتوا
کلمات کلیدی: نشاط اجتماعی، تعهد سازمانی، تعهد مستمر، تعهد رفتاری، تعهد هنجاری
مقدمه
از عوامل اساسی توسعه پایدار و همه جانبه، توجه به نیروی انسانی به عنوان بزرگترین ثروت هر جامعه میباشد. در این میان کارکنان عظیمترین بخش نیروی انسانی را به خود اختصاص دادهاند. توسعه و پیشرفت هر جامعه به فعالیت و تلاشی آن بستگی دارد. زیرا از یک سو تولید اقتصادی جامعه را در دست خود دارند و از سوی دیگر دارای نقشهای اجتماعی بسیار با اهمیتی هستند. مطالعه و بررسی تاریخچه توسعه و تحول جوامع صنعتی نشان میدهد که نیروی انسانی ماهر و پرورش یافته در فرآیند تحول جامعه سنتی به جامعه صنعتی تأثیر انکارناپذیری داشته است. تأمین نیازهای افراد و ایجاد انگیزه و تعهد برای بالا بردن کیفیت کاری آنان از مهمترین هدفهای سازمانها میباشد. تعهد کارکنان به عنوان یکی از مهمترین عوامل برای موفقیت و پیشبرد هدفهای سازمان بوده است (جاوید نسب، 1395).
آنچه نباید از نظر دور داشت این است که برآوردن نیازمندیهای کارکنان که نیروی فعال هر سازمانی هستند یکی از ضرورتهاست؛ چرا که غفلت از تأمین چنین نیازهایی یا جلوگیری از ارضای نیازهای عمده آنها، موجب بروز آسیبهایی در هنگام کار، نظیر: ارائه کار ضعیف، کارگریزی، اعتیاد به الکل و مواد مخدر و تعهد کم میشود. این مسأله به نوبه خود میتواند در بازده تولید یک جامعه اثر مخربی به جا بگذارد. اندیشه تعهد[1]، موضوعی اصلی در نوشتههای مدیریت است. این اندیشه، یکی از ارزشهای اساسی است؛ که سازماندهی بر آن متکی است و کارکنان بر اساس ملاک تعهد، ارزشیابی میشوند. اغلب مدیران اعتقاد دارند که این تعهد، برای اثربخشی سازمانی ضرورتی تام دارد. تحقیقات مختلفی نشان داده است که نیرویی که تعهد سازمانی[2] بالایی داشته باشد میتواند در بهبود و رشد آن سازمان مؤثر باشد و به رشد و توسعه آن سازمان کمک کند و باعث میشود خود را فرد موثری در ساختار سازمان ببیند که این امر به انسجام آن سازمان کمک کرده و زمینه را برای مشارکت پویای سایر افراد فراهم آورد.
همچنین، نشاط اجتماعی یا شادمانی به عنوان یک پیامد مهم در احساسی رضایت شغلی و خوشبختی انسان مطرح است که نه تنها زندگی شخصی، بلکه جنبههای اجتماعی حیات؛ یعنی کنشها و ارتباطاتی را که با دیگران برقرار میکنیم، تحت تأثیر خود قرار میدهد. شایان ذکر است که، شادمانی یا نشاط، واژهای است که معانی مختلفی، همچون لذت آنی، لذت طولانی مدت و لذت از کل زندگی را شامل میشود. همچنین، هیجان مثبت، رضایت از زندگی و شغل و محیط کار، نبود هیجانها منفی، روابط مثبت با دیگران، هدفمند بودن زندگی، دوست داشتن دیگران و طلبعت نیز شروط لازم برای رسیدن به شادی است (زارع شاه آبادی، ترکان و حیدری، 1391).
به تجربه اثبات شده است که شادی و نشاط ماده اولیه تغییر جامعه و تحول و تکامل درونی انسانها است. در جامعه خوشحال و خرسند، تولید بهتر، اشتغال بیشتر و اقتصاد سالمتر خواهد بود و بدون شک در چنین محیطی امنیت اجتماعی و فردی راحتتر به دست میآید، در محیط شاد ذهن انسان پویا، زبانش گویا و استعدادش شکوفا میشود. فرجی، طوبی 1392
با توجه به اعمیت موضوعات ذکر شده، این پژوهش با هدف بررسی رابطه نشاط اجتماعی با تعهد سازمانی انجام یافته است.
1-2- بیان مسئله
انسانها به عنوان پایه گذاران و اساس شکل گیری سازمانها، از ابتداییترین شکل سازمان تا پیچیدهترین اشکال آن، سالهاست در کانون توجه پژوهشگران قرار دارند (نسترن بروجنی و اسدی، 1393). کارآیی و توسعه هر سازمان تا حد زیادی به کاربرد صحیح نیروی انسانی بستگی دارد. هرقدر که شرکتها و سازمانها، بزرگتر میشوند بالطبع به مشکلات این نیروی عظیم نیز اضافه میشود. مدیران در ارتباط با مسائل گوناگون سعی در کنترل مداوم کارکنان خود دارند. تصور مدیران این است که وقتی شخصی در یک محل استخدام میشود باید تمام شرایط آن سازمان را بپذیرد. بعضی از مدیران بر روی این مساله که رضایت کارکنان را میتوان از طریق پاداش و ترغیب به انجام کار افزایش داد، پافشاری میکنند. شاید تصور مدیران این است که کارکنان، زیردستان آنها هستند و باید فرامین آنها را بپذیرند. اگرچه امروزه به دلیل این که کارکنان در زیر فشار مالی زیادی به سر میبرند بیشتر توجه و تمایل آنها به مسائل اقتصادی کار است، ولی به تدریج کارکنان علاقه مند به انجام کارهایی با مفهوم و خواهان استقلال شغلی بیشتری در کار خود هستند، تا بدین طریق احساس ارزش مندی به آنها دست دهد. تعهددر زبان فارسی به معنای” گردن گرفتن شرط و پیمان و خود را ملزم به انجام عملی دانستن ” تعریف شده است. اندیشه تعهد به عنوان موضوعی اساسی در نوشتههای مدیریت وجود دارد. این اندیشه یکی از ارزشهای اساسی است که سازمان میتواند برآن متکی باشد و کارکنان را بر اساس ملاک تعهد ارزشیابی کند (علمی و همکاران، 1390).
تعهد سازمانی نگرشی است که انعکاس احساساتی همانند دلبستگی و وفاداری نسبت به اهداف میباشد و کمبود آن باعث غیبت کارکنان، جابجایی، ایجاد هزینههای کاری، سرقت و نارضایتی شغلی میباشد (کوهن و فرند[3]، 2005). نتیجه تحقیقات نشان میدهد که برای پیش بینی و توجیه رفتار فرد بهمراتب، بیش از رضایت شغلی) تعهد سازمانی مورد استفاده قرار میگیرد و با استفاده از تعهد سازمانی، بهتر میتوان میزان غیبت و جابهجایی کارکنان را پیشبینی کرد. (رابینز، استیفن 1378، ص 283)
تعهد سازمانی نوعی وابستگی عاطفی است که براساس آن، خود شاغل، هویت خود را ازسازمان میگیرد، به آن احساس تعلق و وابستگی میکند، از ادامه عضویت درآن لذت میبرد. شناخت وضعیت تعهد سازمانی کارکنان میتواند مدیران را درپیشرفت و بهبود کارکنان یاری رساند و هم چنین تعهد سازمانی میتواند بر متغیرهای مهم در حوزه مدیریت از جمله رضایت شغلی، ترک شغل، غیبت، استرس شغلی وعملکرد تاثیرگذار باشد. بنابراین تعهدسازمانی یکی از ارزشهای اساسی است که سازمان میتواند برآن متکی باشد (فیاضی و یوسفیان آرانی، 1394).
روابط میان فردی و تعاملات اجتماعی یکی از ابعاد رفتار سازمانی است که از عوامل مهم در اجرای مناسب وظایف اصلی سازمان، پیشبرد اهداف استراتژیک آن و نحوه برخورد سازمان با محیط خارجی محسوب میشود (فرگوسن[4]، 2011). در قرون اخیر، رشد و توسعة جوامع و اشتغالات ذهنی و کاری فراوان از یک طرف، مدرنیته و توسعة همه جانبة سازمانها از طرف دیگر، تندرستی و شادکامی انسانها را به طور چشمگیری کاهش داده و سبب ایجاد بیماریهایی همچون افسردگی و انزوا شده است. از نگاه دیگر، کارکنان سازمانها خود را محکوم به پوسیدگی در پیکرة سازمان میدانند و میل و اشتیاق خود را برای ارتقای فعالیتهای سازمانی از دست دادهاند (نسترن بروجنی و اسدی، 1393).
فردی که انگیزه فعالیت ندارد، تعهدی هم برای انجام کارهایش ندارد. هیچ انتظاری از فرد ناامید، دائماً خسته، افسرده که در شرایط بدتر، در محیطی انگیزه کش و خسته کننده بسر میبرد، نباید داشته باشید.
نیروی انسانی بانشاط و خشنود، سازگار با اهداف و ارزشهای سازمان و متمایل به حفظ عضویت سازمانی که حاضر است فراتر از وظایف خود فعالیت کند، میتواند عامل مهمی در اثر بخشی سازمان باشد. وجود چنین نیرویی در سازمان، توام با بالا رفتن سطوح عملکرد و پایین آمدن میزان غیبت، تأخیر و ترک خدمت کارکنان است (پدرسن و ایچمیت[5]، 2011).
نشاط اجتماعی یا شادمانی به عنوان یک پیامد مهم در احساس رضایت شغلی و خوشبختی انسان و ایجاد تعهد در افراد مطرح است که نه تنها زندگی شخصی بلکه جنبههای اجتماعی حیات؛ یعنی کنشها و ارتباطاتی که با دیگران برقرار میشود، تحت تأثیر خود قرار میدهد (ون پراگ و همکاران[6]، ۲۰۰۴). احساس شادی و نشاط از یک سو انسانها را برای زندگی بهتر و بازدهی بیشتر آماده میکند و از سوی دیگر، به دلیل مسری بودن آن، روابط انسان را با محیط گسترده میکند. از این رو، مادامی که شهروندان احساس شادی و نشاط کنند، همواره در خدمت به شهر و افراد جامعه و محل کار، اهتمام بیشتری میورزند. از این منظر، نقش شادی و نشاط در زندگی انسانها به حدی است که متفکر اجتماعی، راسکین[7] بر این نکته تأکید کرده است که ثروتمندترین کشور، کشوری است که بیشترین افراد شاداب را زیر بال خود داشته باشد (عنبری و حقی، 1392). درواقع؛ نشاط اجتماعی، باعث تعلق اجتماعی، همبستگی اجتماعی، مسئولیتپذیری اجتماعی، وفاق اجتماعی، ارتقاء شاخصهای سلامت روانی و اجتماعی، افزایش رضایت از زندگی یا رضایت شغلی و تعهد سازمانی میشود.
بنابراین با توجه به مطالب ذکر شده؛ یکی از راههای دستیابی به نیروی انسانی متعهد، ایجاد نشاط و شادمانی اجتماعی افراد میباشد، با توجه به اهمیت این موضوع، این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال اساسی میباشد که آیا نشاط اجتماعی با تعهد سازمانی در بین کارکنان شرکت مدیریت تولید برق آذربایجانشرقی رابطه دارد؟
1-3- اهمیت و ضرورت تحقپیق
نیروی انسانی متعهد خود را متعلق به سازمان میبیند، برای اهداف سازمان که اهداف خود اوست، از خویش مایه میگذارد، نسبت به سازمان وابسته شده و خود را با آن هویت میبخشد. لذا وجه یا معیار عمده تمایز برتری سازمانها نسبت به یکدیگر نیروی انسانی متعهد است. این شاخص، اثربخشی، کارایی سازمانی را افزایش میدهد. بنابراین آن چه که موجبات تحقق مزیت رقابتی سازمانها و جلب رضایت مندی مشتریان را تضمین میکند، منابع انسانی متعهد است. از این رو شناخت عوامل مرتبط و تأثیر گذار بر تعهد سازمانی کارکنان میتواند سازمانها را در بهبود و اثربخشی و کارایی کمک نموده و موجب افزایش عملکرد اجتماعی و اقتصادی سازمانها گردد (علمی و همکاران، 1390).
وجود نیروی انسانی متعهد وجهه سازمان را در اجتماع مهم جلوه میدهد و زمینه را برای رشد و توسعه سازمان فراهم میکند. هر سازمان به کارکنانی نیاز دارد که فراتر از وظایف مقرر و معمول خود به فعالیت بپردازند. وجود چنین نیروهایی در سازمان ضمن کاهش غیبت، تأخیر و جابجایی موجب افزایش چشمگیر عملکرد سازمان، نشاط روحی کارکنان و تجلی بهتر اهداف متعالی سازمان و نیز دستیابی به اهداف فردی خواهد شد. تعهد سازمانی، عامل مهمی برای درک و فهم رفتار سازمانی و پی شبینی کننده خوبی برای تمایل به باقی ماندن در شغل میباشد (سلاجقه و همکاران، 1393).
یکی از چالشهای فراروی انسان در دنیای امروز، احساس نشاط و شادمانی است، چرا که با وجود پیشرفتهای چشمگیر در فناوری و تأمین آسایش انسان، احساس شادمانی وی افزایش نیافته است. شادمانی و رضایت مردم از زندگی به عنوان یکی از شاخصهای توسعه مطرح است. نشاط اجتماعی یکی از اصلیترین نیازهای جوامع امروزی است، چرا که شهروندان کلانشهرها کمتر فرصت این را پیدا میکنند که به خودشان و نیازهایشان فکر کنند و به شدت مستعد افسردگی میشوند. جامعه با نشاط و فرهمند جامعهای است که استعدادهای افراد آن شکوفا شده و رفاه و امنیت را برای آحاد آن جامعه به ارمغان آورد؛ در مقابل، جامعه افسرده، خموده و غمگین، هر روز بر مشکلاتش افزوده شده و با شتاب رو به انحطاط میگراید. افراد شاداب و با نشاط در محیط کار و سازمان خود نیز با نشاط بوده و رضایت شغلی و تعهد سازمانی آنها نیز بیشتر خواهد بود (کیا و امیری، 1392).
با توجه به چالشهایی که سازمانها امروزه با ان مواجه هستند ایجاد سازمان بانشاط یکی از نیازهای استراتژیک برای موفقیت در بلند مدت میباشد. همچنین با توجه به اینکه افراد بیشترین وقت خود را در سازمانها سپری میکنند اگر محیط کاری با نشاطی داشته باشند از مزایای ناشی از ان بهره مند میشوند. با توجه به مطالب یاد شده وضرورت وجود شادی ونشاط در محیط کار بخصوص شرایط سنگین صنایعی همچون نیروگاه به نظر میرسد ایجاد و تقویت نشاط در بین کارکنان میتواند در دستیابی سازمان به موفقیت کمک شایانی نمایدو ضرورت مطالعه و بررسی رابطه بین نشاط اجتماعی و تعهد سازمانی در این پژوهش را اشکار میسازد..
1-4- اهداف تحقیق
1-4-1- اهداف اصلی
تعیین رابطه نشاط اجتماعی با تعهد سازمانی کارکنان شرکت مدیریت تولید برق آذربایجانشرقی
1-4-2- اهداف فرعی
1- تعیین رابطه نشاط اجتماعی با تعهد عاطفی کارکنان شرکت مدیریت تولید برق آذربایجانشرقی
2- تعیین رابطه نشاط اجتماعی با تعهد مستمر کارکنان شرکت مدیریت تولید برق آذربایجانشرقی
3- تعیین رابطه نشاط اجتماعی با تعهد هنجاری کارکنان شرکت مدیریت تولید برق آذربایجانشرقی
1-5- فرضیههای پژوهش
1-5-1- فرضیههای اصلی
نشاط اجتماعی با تعهد سازمانی کارکنان شرکت مدیریت تولید برق آذربایجانشرقی رابطه دارد.
1-5-2- فرضیههای فرعی
1- نشاط اجتماعی با تعهد عاطفی کارکنان شرکت مدیریت تولید برق آذربایجانشرقی رابطه دارد.
2- نشاط اجتماعی با تعهد مستمر کارکنان شرکت مدیریت تولید برق آذربایجانشرقی رابطه دارد.
3- نشاط اجتماعی با تعهد هنجاری کارکنان شرکت مدیریت تولید برق آذربایجانشرقی رابطه دارد
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.