پایان نامه بررسی مشترکات اعتقادی و سیاسی بنی امیه و وهابیت
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- مقدمه 5
- تعریف مسأله 6
- پیشینه تحقیق 7
- ضرورت تحقیق 8
- هدف تحقیق 8
- سؤالات تحقیق 8
- الف) سؤالات اصلی_ 8
- ب) سؤالات فرعی_ 9
- فرضیه ها 9
- الف) فرضیههای اصلی_ 9
- ب) فرضیههای فرعی_ 9
- روش انجام تحقیق 9
- فصل اول: بنی امیه 10
- بنی امیه در لغت 11
- نسب بنی اُمیه 12
- بنی اُمیه از جاهلیت تا بعثت پیامبرk 13
- بنیامیه و پیامبرk 15
- از بدر تا فتح مکه 17
- بنی امیه پس از پیامبرk 19
- بنیامیه و امام علیg 21
- خلفای بنی أمیه 23
- 1- معاویه بن ابی سفیان(41-60ق) 24
- 2.یزید بن معاویه بن ابی سفیان (60-64 ق.) 24
- 3.معاویه بن یزید بن معاویه بن ابی سفیان (64 ق.) 24
- 4.مروان بن الحکم بن العاص (64-65 ق.) 24
- 5.عبدالملک بن مروان بن الحکم (73-86 ق.) 25
- 6.ولید بن عبدالملک بن مروان (86-96 ق.) 25
- 7.سلیمان بن عبدالملک بن مروان (96-99 ق.) 25
- 8.عمر بن عبدالعزیز بن مروان (99-101 ق.) 25
- 9.یزید بن عبدالملک بن مروان (101-105 ق.) 25
- 10.هشام بن عبدالملک بن مروان (105-125ق.) 26
- 11.ولید بن یزید بن عبدالملک بن مروان(125-126ق.) 26
- 12.یزید بن ولید بن عبدالملک بن مروان (126 ق.) 26
- 13.ابراهیم بن ولید بن عبدالملک بن مروان (126 ق.) 26
- 14.مروان بن محمدبن مروان (127-132ق.) 26
- عصر فرهنگی بنی امیه 27
- روابط معاویه با امپراتوری روم شرقی 27
- روابط خلفای اموی با روم شرقی (از زمان یزید تا عبدالملک) 29
- روابط امویان با روم شرقی (از آغاز خلافت عبدالملک تا سقوط بنی امیه) 31
- تأثیرات فرهنگی روم شرقی بر امویان_ 38
- بنیامیه در شأن نزول آیات 39
- فصل دوم: وهابیت 54
- سلفی گری 55
- مفهوم لغوی سلفی 55
- مفهوم اصطلاحی سلفی 56
- احمدبن حنبل رئیس خط سلفی گری 57
- عوامل تاریخی پیدایش خط سلفی گری 58
- سلفیه جدید (فرقه وهابیت) 58
- بنیانگذاران فرقه وهابیت 59
- الف) ابن تیمیه بنیانگذار فکری وهّابیت_ 59
- ب) محمّد بن عبد الوهّاب_ 61
- زمینه فکری وهابیت (اسرائیلیات) 63
- واژه اسرائیلیات_ 63
- اسرائیلیات در کتابهای تفسیری و تاریخی_ 64
- واردکنندگان اسرائیلیات در فرهنگ اسلامی 65
- 1. کعب الاحبار_ 66
- تمیم داری_ 68
- 3. عبدالله بن سلام_ 68
- وهب بن منبه صنعانی_ 69
- عوامل مؤثر در تبلیغ وهابیت 71
- 1- تفرقه و پراکندگی مردم 72
- 2- ضعف فرهنگی، دینی و اقتصادی سر زمین نجد_ 74
- الف- فقر و تبعیض___ 76
- ب- ضعف ایمان نسل جدید_ 77
- ج- نا آگاهی دین داران_ 77
- 3- همکاری آل سعود 78
- 4- سردادن شعار های مذهبی_ 79
- 5- استفاده ابزاری از حرمیین شریفین_ 81
- 6- استفاده از موسم حج_ 83
- 7- حلال شمردن اموال مخالفین_ 84
- 8- حمایت وپشتیبانی قدرت های استکباری_ 84
- 9- تحمیل و اصرار عقیده 87
- 10- انتشارات ضد شیعه 89
- 11- در انحصار قرار دادن مراکز انتشاراتی و کتابخانهای_ 90
- الف)کتابخانه ها 91
- ب)مراکز انتشاراتی_ 93
- استفاده از ابزار رسانه ای (مطبوعات، رادیو، تلویزیون، خبر گزاری ها و سایت ها) 94
- فصل سوم: وجوه اشتراکات بنیامیه و وهابیت 97
- اشتراکات وهابیت با خلفای بنی أمیه 98
- 1) اهانت به أحکام دین و أعمال و اقوال کفر آمیز_ 99
- 2- تحریف دین_ 104
- 3)کشتار مسلمانان_ 110
- الف) زیاد بن ابیه_ 110
- ب)بسر بن ارطاة 111
- ج) حجاج بن یوسف ثقفی_ 112
- 1-4)بنی أمیه و ایجاد تفرقه میان مسلمانان_ 117
- الف) تفرقه عقیدتی- مذهبی_ 117
- ب) تفرقه سیاسی_ 118
- ج) تفرقه قومی- نژادی_ 118
- 2-4) وهابیت و ایجاد تفرقه میان مسلمانان_ 119
- الف)تبعیض در بُعد آموزش__ 119
- ب) تبعیض از بُعد دینی و اعتقادی_ 120
- ج) تبعیض فرهنگی_ 121
- د) تبعیض درتصدی و اجرای قانون_ 122
- ه) تبعیض اقتصادی_ 122
- 5) بدعت گزاری_ 124
- الف) اذان گفتن در نماز عید (فطر و قربان) 124
- ب) ایراد خطبه عیدین پیش از نماز_ 124
- ج)حلال نمودن ربا 125
- د)تمام خواندن نماز در سفر_ 125
- ه) حذف «بسم الله الرحمن الرحیم» در نماز_ 126
- و) حذف تلبیه در مراسم حج_ 127
- 6) ستیز با مسلمانان و دوستی با کافران_ 133
- 7)سرسختی و لجاجت ورزی_ 136
- 8-دشنام دادن امیرمؤمنانg_ 140
- نتیجه گیری 145
- منابع و مآخذ 147
- Abstract 156
مقدمه
منت خدای را عزوجل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت هر نفسی که فرو میرود ممدحیات است و چون بر میآید مفرّح ذات. پس در هر نفسی دو نعمت موجود است و بر هر نعمتی شکری واجب.
از دست و زبان که برآید؟ کز عهدهٔ شکرش به درآید؟
اعملوا آل داود شکراً و قلیل و من عبادی الشکور.
نگرانی پیامبر اسلامk دربارهٔ خلافت و سرنوشت امت اسلامی موجب شده بود تا از یک سو، بارها به معرفی جایگاه و اهمیت محبت اهل بیتb بپردازد و از آنان با تعابیری چون «امام»، «ولی»، «خلیفه» و «ثقل جدایی ناپذیر از قرآن» یاد کند و از سویی دیگر با پیشگویی فتنههای قریب الوقوع، به افشاگری جریانهای خط نفاق و گروههای انحرافی پرداخته، وظایف مردم را در این شرایط بحرانی به روشنی بیان کند، به راستی که سخنان این بزرگوار مبنی بر وجود جریانهای خط نفاق و گروههای انحرافی یادآور این بیت حافظ است که میفرماید:
جنگ هفتادو دو ملت همه را عذر بنه چون ندیدندحقیقت ده افسانه زدند
شاید به جرئت میتوان گفت در میان این گروهها «بنی أمیه» مخوفترین فتنهای بود که چهرهٔ واقعی آن بیش از وفات رسول خداk در عالم رؤیا به ایشان نشان داده شد.
رؤیایی که بعدها به خاطر غفلت مسلمانان، به حقیقت پیوست و کسانی بر منبر و محراب پیامبر بزرگوار حاضر شدند که هیچ لیافت و کفایتی در وجود آن دیده نمیشد به تعبیری دیگر بنی امیه در آن برهه از زمان مصداق این بیت حافظ بودند که میفرمود:
واعظان که این جلوه در محراب و منبر میکنند چون به خلوت میروند آن کار دگر میکنند
بنابراین جهان اسلام نزدیک به یک قرن گرفتار فتنهٔ بنی امیه شدند، و آن همان فتنهای بود که امیر مؤمنان علیg نیز در دوره خلافتش از آن فتنه به «کور»، «تاریک» و «فراگیر» یاد میکرد و همگان را از آن برحذر میداشت. این پایان نامه که تلاش میکند علاوه بر شناساندن دو گروه بنی امیه و وهابیت به وجوه اشتراک آنها در اندیشه و افکار و عقاید و اعمال بپردازد مشتمل بر سه فصل است.
فصل نخست آن به تاریخ بنی امیه اختصاص دارد و با تعریف لغوی واژه بنی أمیه آغاز میگردد، سپس نسب بنی أمیه به اختصار توضیح داده میشود، بعد از آن تاریخ بنی أمیه از جاهلیت تا بعثت و نیز دوران قبل وبعد از پیامبرk و نیز دوران مصادف با خلافت امام علیg عرضه میگردد، در ادامه این مباحث تاریخچهای از خلفای این دولت بیان میگردد و بعد از آن عصر فرهنگی بنی أمیه مورد ارزیابی قرار میگیرد، خاتمه این فصل با مبحث بنی أمیه در شأن نزول آیات صورت میپذیرد.
فصل دوم به فرقهٔ وهابیت اختصاص داده شده است و با مفاهیم لغوی و اصطلاحی سلفی گری آغاز میشود بعد از آن به سلیفه جدید (وهابیت) پرداخته میشود و شرح حالی از بنیان گذاران فکری این فرقه ارائه میگردد، سپس از زمینه فکری این فرقه یعنی اسرائیلیات و وارد کنندگان آنها کسانی چون کعب الأحبار، تمیم داری، عبدالله بن سلام و وهب بن منبه صنعانی سخن به میان میآید و خاتمه این فصل به عوامل مؤثر در تبلیغات وهابیت که مهمترین آنها ضعف فرهنگی، دینی و اقتصادی سرزمین نجد، همکاری آل سعود، استفاده از موسم حج و حمایتهای قدرتهای استکباری و…. میباشند، اختصاص داده شده است.
فصل سوم این پایان نامه به وجوه اشتراک دو گروه بنی أمیه و وهابیت از نظر اندیشه و أفکار و اعمال و کردار میپردازد و آنها را در چند عنوان از جمله: بدعت گذاری، تحریف، کشتار مسلمانان و… مورد بررسی و ارزیابی قرار میدهد در پایان نیز نتایج بدست آمده از تحقیق ارائه میگردد.
تعریف مسأله
فرقه وهابیت یکی از فرقههای نوظهور با عقبهای از دوران یهود و بنی أمیه میباشد که امروزه اندیشه و افکار آنان دامن بسیاری از جوانان خام و بی تجربه را فراگرفته است. فلسفه پیدایش وهابیت، احیاء سنت دودمان بنیامیه بوده است، وهابیت به وجود آمدهاند تا شعار بنیامیه را بتوانند در جامعه، احیاء کنند. تا آنجا که حتی به طور مثال نخستین کسی که سنت پیامبرk را در خصوص انگشتر به دست راست کردن، بدعت گذاشت، معاویه بود و او در مخالفت با پیامبر این بدعت را گذاشت و الان سلفیها یا انگشتر به دست نمیکنند یا در دست چپ خود میکنند. یا در نماز بسم الله گفته نمیشود یا بسیار آرام گفته میشود و این را نیز معاویه بنا نهاد چرا که حضرت علیg با جهر بسم الله میگفت. فرقه وهابیت سخن جدیدی را نیاورده بلکه تفکرات عصر بنی امیه را پر و بال داده است و تمام هم خود را برای خاموش کردن نور اسلام وارد عرصه کرده است. همان طور که پیامبرk فرمود: بنی امیه هرگز مسلمان نشده و به ناچار تظاهر به این دین کردند و تاریخ بعدها نشان داد پس از فوت پیامبرk خاندان بنی امیه کفر باطنی خود را عیان کردند.
وهابیت برگرفته از تفکرات شخصیتهایی چون ابوسفیان، معاویه، حجاج بن ثقفی است که بغض و کینه نسبت به نام پیامبرk دارند و از اینکه در مأذنه ها نام رسول خداk در کنار اسم خداوند میآید غضبناک میشوند.
محدودهٔ تاریخی این تحقیق مشتمل بر دوران خلافت بنی أمیه و عصر معاصر است، در عصر حاضر فرقه وهابیت با نقاب أهل سنت در پی ایجاد تفرقه میان اهل سنت و شیعه است وهابیت و سلفیها امتداد امویها بلکه احیاگر همانها هستند که امروز در عربستان در دفاع از جنایات و عقاید معاویه و حجاج ابن یوسف کتاب چاپ میشود و در بازار مکه و مدینه در کنار قرآن به فروش میرسد؛ سلفیها خود را مدیون آنها میدانند و پیروی از بنی امیه میکنند. لذا این نوشتار در صدد بیان اشتراکات ومتشابهات بین بنی امیه وفرقه وهابیت از منابع روایی اهل سنت وشیعه است و با توضیح روش وسیاست های اعتقادی وحکومتی بنی امیه به تطبیق آن با سیاستهای اعتقادی ودینی وهابت میپردازد تا بتواند به خوانند ثابت نمایید که داعیه داران سلف اسلام کسانی جز ادامه دهندگان راه بنی امیه نیستند.
پیشینه تحقیق
پژوهشگران از جنبههای مختلفی به بررسی و ارزیابی این فرقهٔ نوظهور همت گماشتهاند لکن پرداختن به سرچشمه و منبع اصلی این فرقه کاری است که این پایان نامه تلاش میکند به معرفی و بررسی این سرچشمه که فتنه دوران معاصر را باعث شده است بپردازد. لذا به ازجمله فعالیتهای مستقل که در این زمینه صورت گرفته اشارهای میشود
1) المحلی فی شرح المجلی
ابن حزم این کتاب را بر پایه فقه شافعی و پیش از گرایش به مذهب ظاهریه تألیف کرده بود که شرحی است بر المُجَلّی نوشته دیگر خودش، متن آن همچنان در ۱۱ جلد در بیروت منتشر شده است. که بعضی از الگو گیریهای وهابیت از بنی امیه را بیان نموده است.
2) کتاب تاریخ مدینةدمشق ابن عساکر
کتاب تاریخ مدینة دمشق و اخبارها و اخبار من حلّها، این کتاب در اصل پانصد و هفتاد جزء بود و نسخه جدید آن در هشتصد جزءبه چاپ رسیده که به تشریح تاریخ بنی امیه میپردازد.
3) «مفاهیم یجب أن تصحّح» (مفاهیمی که باید اصلاح گردد)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.