پایان نامه بررسی و تحلیل عملیات روانی علیه جوانان کشور و ارائه راهبردهای مقابله با آن
مقدمه
در تمامي جوامع بشري جوانان از سرمايه هاي اصلي و كارآمد كشور به حساب آمده و به عنوان آينده سازان جامعه همواره مورد توجه مسئولان و سردمداران بوده اند. در كشور عزيز اسلامي ايران نيز جوانان برمند اسلام چه در صحنه انقلاب و چه در صحنه هاي حماسه آفرين 8 سال دفاع مقدس نقش به سزائي را ايفاء نموده و همانند جوانان صدر اسلام، ياري كننده رسول مكرم اسلام بوده و بناي حكومت نبوي را با تلاش و توان جواني خويش به ثمر رسانده و همواره در كنار حضرات معصومين ثمره وجودي اسلام را حفظ کرده اند و هم اكنون نيز با نداي لبيك خويش به مقام عظماي ولايت، سردمدار بر افراشتن پرچم اقتدار اسلام ناب محمدي در عرصه سياست جهاني مي باشند و اقتدار نظام اسلامي را حافظ بوده و خواهند بود .
در واقع، عملیات روانی که مفهوم اصلی این تحقیق است، از مفاهیمی است كه تا به حال تعاریف متعدد و گوناگونی براساس شرایط استفاده از آن ارائه شده است. صلاح نصر از نویسندگان مصری در تعریف عملیات روانی میگوید: عملیات روانی همان جنگ كلمه و عقیده است، خواه به صورت مخفی، آشكار، شفاهی و یا كتبی باشد. اساساً سلاحی است كه به انسان و عقل او توجه دارد و هرگاه امكان برقراری ارتباط عاطفی با مخاطب را داشته باشد میتواند به اعماق او نفوذ كند.
با قدري تامل در حجم برنامههاي منتشر شده توسط رسانه هاي بيگانه كه با توجه به محتواي برنامهها، سابقه و دستاندركاران آنها، هيچ كدام دوست و حامي منافع ملت ايران محسوب نميشوند، ميتوان به ادراكي از علت اين موضوع رسيد. رسانه هاي بيگانه درتلاش مذبوحانه براي سياه جلوه دادن ايران اسلامي و نااميد كردن جوانان از شرايط موجود و آينده روشن ميباشند.
هر چند در عدم درستي اين رسانه ها و سرمايهگذاران و هستههاي اصلي آنها با ايران اسلامي شكي نيست اما به نظر ميرسد كه نماياندن مطامع ومنافعي كه اين دستگاهها خبر پراكني در پي آن هستند ونيز اثبات اهداف مزدورانه آنها چندان سهل وآسان نيست.
بيان مسئله:
دشمن در برنامه ريزي ميان مدت و درازمدت خود با تكيه بر تخريب نسل جوان كشور سعي مي كند تا با ترويج اقسام فساد و فحشاء و سرگرم كردن آنها به امور از پيش پا افتاده ، جوانان را از پرداختن به رسالت اصلي خود بازدارد و آنها را به عناصري لاابالي ، بي تفاوت و بي اراده تبديل كند تا از جوانان به عنوان ابزاري بر عليه منافع كشور خودشان استفاده نمايد . دشمن با سوء استفاده از شرايط سني و خصوصيات روحي و رواني جوانان سعي مي كنند آنها را آلت دست خود در بازي هاي سياسي قرار داده و بر عليه آرمانهاي ملي كشور خود بشوراند .
دشمنان جهت دستيابي به اهداف فوق از روشهاي مختلفي از جمله تاثير گذاري بر افكار عمومي جوانان از طريق استفاده از امكانات و ابزارهاي تبليغاتي بهره خواهند گرفت .
شایان توجه است که در هرشبانه روز، رسانه ها ،خبرگزاريها و راديو هاي وابسته به دشمنان انبوهي از اخبار را منتشر مي نمايند . بعنوان مثال در هر شبانه روز بيش از 2460 دقيقه برنامه فارسي فقط از راديوهاي بيگانه در فضاي كشورمان پخش مي شود . با توجه به محتواي برنامه ها و سابقه دست اندركاران آنها، هيچكدام دوست و حامي منافع ملت ايران محسوب نمي شوند و قصد تضعیف نظام اسلامی را از طریق سست کردن اعتقادات و ارزشهای قشر جوان دارند. زیرا که جوانان، همواره مهمترین نقش را در توسعه پایدار یک کشور دارند .
رسانههاي غربي با دست يازييدن به ظرايف تهيه، تنظيم ونشر خبر و ديگر عوامل نشر انديشه شفاهي از جمله گزارش، مصاحبه و… در تلاشند تا در ميان جوانان ايران اسلامي جايگاهي مناسب براي خود ايجاد كنند و در دراز مدت با تاثيرات خود بر قشر جوان مايه دلسردي آنان را در خصوص دين و كشور مهيا نمايند.
از طرف دیگر، از آنجايي كه مقاصدی كه اين دستگاه هاي سخن پراكني و خبرگزاريها تعقيب مي كنند و همچنين اهداف تبليغي آنها، بخصوص در زمينه امور جوانان، تا كنون مورد مطالعه دقيق واقع نشده است ؛ در واقع، این موضوع مسئله ای است که در اين پژوهش برآنيم به رفع آن مبادرت ورزیم.
اهميت و ضرورت تحقيق:
از آنجايي كه قدرت رسانه ای کشورهای بیگانه بیشتر از قدرت رسانه ای کشورمان می باشد و با توجه به قدرت اثرگذاری رسانه ها بر افکار عمومی و به ویژه اثرات مخرب عملیات روانی ای که از طریق رسانه ها صورت می گیرد، به نظر میرسد که جهت هدايت جوانان خود و خنثي كردن توطئه هاي دشمن، در درجه اول نیازمند شناخت نوع عملیات و اهداف آنها می باشیم که بدین دلیل تحقیقی مهم جهت مدیریت جوانان کشور در راهی صحیح می باشد.
از طرف دیگر، با توجه به لزوم توسعه مادی و معنوی پایدار کشور، برنامه ريزي صحيح و استفاده از اين نيروي عظيم جواني در ساختن ايراني آباد موضوعی مهم به شمار می آید. در واقع، در راستای این موضوع نیز، ضرورت مطالعه و شناخت دقيق محورهاي عمليات رواني دشمن به منظور خنثي نمودن اين نوع عمليات و متقابلا كشف فرصت ها و راهبردهاي عمليات رواني خودي نمايان مي شود.
اهداف تحقيق:
اين طرح، در راستاي بررسی و تحلیل عمليات رواني عليه جوانان کشور و ارائه راهبردهای مقابله، اهداف زير را دنبال مي کند :
- مشخص نمودن محورهاي عمليات رواني دشمن و دسته بندي تبليغات جهت دار آنها پيرامون نسل جوان ايراني
- شناخت مهمترين موضوعات تحليلي مرتبط با جوانان ايراني در رسانه هاي بيگانه
- كشف فرصتهاي عمليات رواني خودي مرتبط با موضوع جوانان
- شناخت نقاط قوت و آسيب ها در زمينه قشر جوان كشور
- كشف راهبردهاي عمليات رواني خودي مرتبط با موضوع جوانان
پيشينة تحقيق:
مرتبط با موضوع محوريابي عمليات رواني طرح هايي در سازمان ها و دستگاههاي دولتي پيش بيني و اجرا گرديده است، از جمله موارد زير :
- طرح محوريابي عمليات رواني كه توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در حال اجرا مي باشد . نتايج اين طرح مطالعاتي در سه بخش اصلي شامل الف) محورهاي عمليات رواني دشمن ب) فرصت هاي عمليات رواني خودي ج) جريانات داخلي همسو با دشمن ، طي يك بولتن (با مقطع بررسي هفتگي) هر هفته در اختيار فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي قرار مي گيرد.
- طرح محوريابي عمليات رواني در صنعت نفت . اين طرح مطالعاتي در پنج بخش اصلي شامل الف) محورهاي عمليات رواني دشمن ب) فرصت هاي عمليات رواني خودي ج) محوريابي آسيب هاي صنعت نفت د) محوريابي نقاط قوت صنعت نفت ه) محوريابي قدرت نرم و بازيگري صنعت نفت ، اجرا مي شود و طي يك بولتن (با مقطع بررسي ماهانه) هر ماه در اختيار مديران ارشد صنعت نفت قرار مي گيرد.
- طرح محوريابي و بررسي گفتمان تبليغي رسانه هاي بيگانه كه توسط اداره پردازش و تحليل صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران اجرا مي شود . نتايج اين طرح مطالعاتي در چهار بخش اصلي شامل الف) سياسي داخلي ب) سياسي خارجي ج) فرهنگي – اجتماعي د) اقتصادي ، ارائه مي شود . در اين طرح در ذيل هر محور : فضاي كلي ، استراتژي ها و شگردهاي تبليغي دشمن ، مهمترين گزاره هاي تبليغي و نيز تحليل هر محور ارائه مي گردد. اين بولتن عموما با مقطع بررسي هفتگي هر هفته يكبار توزيع مي شود .
- طرح محوريابي عمليات رواني كه توسط وزارت كشور در حال اجرا مي باشد . اين طرح در بخش هاي الف) سياسي داخلي ب) سياسي خارجي ج) فرهنگي – اجتماعي د) اقتصادي ، با مقطع بررسي 24 ساعته هر روز در اختيار مديران وزارت كشور و سازمان هاي تابعه قرار مي گيرد . .
سؤالات تحقيق:
اين طرح پژوهشی جهت نیل به اهداف تحقیق، در پي پاسخگويي به سوالات زير مي باشد :
- مهمترين موضوعات تحليلي مرتبط با جوانان كشور در رسانه هاي بيگانه چيست؟
- فضاي كلي رسانه اي عليه قشر جوان كشور چيست ؟
- محورهاي آسيب ها در زمينه قشر جوان كشور در گفتمان رسانه ای بيگانه كدام است؟
- محورهاي نقاط قوت در زمينه قشر جوان كشور در گفتمان رسانه ای بيگانه كدام است؟
- محور هاي عمليات رواني نظام سلطه (تهديدات) عليه جوانان كشور كدام است؟
- فرصت هاي عمليات رواني خودي در زمينه قشر جوان كشور در گفتمان رسانه ای كدام است؟
- راهبردهاي عمليات رواني خودي در امور مربوط به جوانان چه بايد باشد؟
روش تحقيق:
اين طرح مطالعاتي از نظر هدف نوعی تحقيق کاربردی است که با استفاده از روشهای توصيفی و تحليل محتوی انجام می شود .
در این تحقیق، با استفاده از روش تحليل محتوی اجزاء متن در جعبه های مختلف مقوله بندی می شود و مطابق با دیگر مراحل آن روش محورهای متن استخراج می شود . لازم به ذکر است که واحد ثبت، در این تحقیق موضوع و مضمون مرتبط با مقوله های انتخاب شده می باشد.
از آنجايی که در اين پژوهش محقق بدون دخالت در متغِيرها و اطلاعات ، آنها را بصورت طبقه بندی شده و در راستای سوالات و هدفهای پژوهشی ارائه می کند، اين طرح در زمره طرح های توصیفی قرار می گيرد .
روش جمعآوري اطلاعات:
اطلاعات مورد نياز اين تحقيق با روشهاي زير گردآوري ميشود.
- براي مرور تحقيقات مرتبط، مطالعه نظريات و الگوهاي عمليات رواني، و تدوين بخش تئوريك از روش كتابخانهاي استفاده شده است.
- جمع آوری اطلاعات سايت هاي اينترنتي ، بررسي اخبار و برنامه هاي راديو و تلوزيون هاي ماهواره اي بيگانه و روزنامه ها نیز جهت تهیه محتوای مورد بررسی صورت گرفته است.
- روش نظرخواهي كارشناسي : جهت جمعآوري نظريات، ديدگاهها و تحليلهاي كارشناسان و صاحبنظران عمليات رواني در راستای كشف راهبردهاي عمليات رواني خودي در امور مربوط به جوانان، از روش مذکور استفاده شده است.
جامعه آماري و نمونة تحقيق (روش نمونهگيري ذكر شود):
در اين پژوهش جامعه آماري شامل مقاله ، اخبار و برنامه هاي راديو و تلوزيون هاي ماهواره اي بيگانه در مورد امور جوانان کشور مي باشد .
از آنجايي كه اين پژوهش يك قلمرو زماني 6 ماهه (مرداد تا دي ماه 1386) را مورد بررسي قرار مي دهد و در واقع اين پژوهش براي هر ماه تكرار مي شود. انتخاب نمونه آماری توسط محقق بر اساس فضای کلی رسانه ای علیه قشر جوان کشور و به روش تصادفی در هر ماه صورت می گيرد .
براي تحليل محتوای اخبار فارسی زبان رسانه های بیگانه نیز، مدت شش ماه (24 هفته)، هر هفته دو شب از برنامههاي راديوي فارسي زبان رسانه های بیگانه ، هر يك به مدت یک ساعت مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
در تعیین و گرفتن بازخورد در مورد راهبرهای مقابله با عملیات روانی از نظرات صاحبنظران استفاده شد. در واقع، براي انتخاب صاحبنظران از روش در دسترس استفاده شد. براي اين منظور راهبردهای مقابله با عملیات روانی ، در اختيار 5 كارشناس و صاحبنظر علوم سياسي، جامعهشناسي سياسي، عمليات رواني، روانشناسي و ارتباطات قرار داده شد و از آنان خواسته شد تا بر اساس آن، به اظهار نظر بپردازند.
ابزار اندازهگيري (روايي و اعتبار ابزار ذكر شود):
در اين پژوهش ابزار اندازه گيري شامل فرم ها و چك ليست هايي است كه بر اساس آنها مقوله هاي اصلي و ويژه از متن نمايان مي شود. علاوه بر آن پرسشنامه معكوس(اين پرسشنامه را از آنرو كه داده ها (اخبار ، مقالات و . . . ) در اختيار محقق هستند و صرفا استخراج پاسخ از آنها مورد توجه قرار مي گيرد پرسشنامه معكوس می خوانند) از ديگر ابزار اندازه گيری در اين تحقيق می باشد.
به منظور اعتبار ابزار اندازه گيري از روش اجماع در مقوله بندي استفاده مي شود و به منظور روايي ابزار اندازه گيري از شيوه آزمون – آزمون مجدد استفاده مي شود.
روشهاي تجزيه و تحليل اطلاعات و مدلهاي آماري مورد استفاده:
براي تجزيه و تحليل اطلاعات از آمار توصيفي استفاده مي شود. به اين منظور با گرفتن ميانگين نظر خبرگان پس از مطالعه مكرر اسناد توسط آنها ، محورهاي اصلي استخراج مي شود . جهت استخراج نهایی راهبردها نیز از روش دلفی استفاده می شود.
تعريف مفاهيم
عمليات روانی عبارت از مجموعه اقدامات تبليغي و روانی يك كشور يا گروه به منظور اثرگذاری و نفوذ بر عقايد و رفتار دولت ها و مردم در جهت مطلوب، به پشتيباني زمينه ها و ابزارهای سياسي، اقتصادی، فرهنگی و نظامی است. تفاوت تعريف مذكور و ديگر تعاريف جنگ روانی اين است كه آن تعاريف ديگر، زمينه ها و ابزارهای سياسي، اقتصادی، اجتماعی و نظامي را به كلي ناديده گرفته اند و بيشتر بر ابزارهای تبليغي – روانی تاكيد ورزيده اند، در صورتی كه پايه و اساس هرگونه تبليغاتي، زمينه های موضوعی در آن عرصه است و در جنگ ها و عمليات های روانی، اين زمينه ها اکثراً سياسي و نظامي، همراه با چاشنی های اجتماعی و فرهنگي است.
عمليات رواني استراتژيك : اين نوع عمليات رواني شامل فعاليت هاي گسترده و بلند مدتی است كه با استفاده از نقاط آسيب پذيري سياسي، نظامي، اجتماعي، اقتصادي و غيره عليه بخش عمده و يا تمامی مردم يك جامعه به كار مي رود و باعث سستي عقايد و آرمان هاي آن جامعه مي شود و ملت ها را نسبت به فرهنگ، تمدن و اصولي كه بر اساس آن حرکت مي کنند، به شك و ترديد مي اندازد. به عبارت ديگر اراده يا روحيه ملي را خدشه دار و شکننده مي كند و از بين بردن اراده ملتی را كه قصد پايداري دارد، بسيار با ارزش تر و مهم تر از قدرت و توانايي هاي مادي او محسوب مي نمايد
تبليغات، ابزار اصلي عمليات رواني
عمليات رواني بر خلاف جنگ هاي ديگر از قدرت زور استفاده نمي نمايد بلكه از قدرت شرطي كننده يا نامريي براي تحت تاثير قرار دادن مخاطبان خود استفاده مي كند. در اين جنگ ابزارهاي نظامي بيشتر جنبه صوري و ظاهري را در تكميل جنگ رواني دارند و قدرت اصلي در فعاليت هاي تبليغاتي نهفته است.
نقاط قوت: به مجموعه توانمندي ها و منابع سازماني اطلاق مي شود که سازمان را در رسيدن به اهداف خود ياري مي رساند.
نقاط ضعف: به مجموعۀ محدوديتهاي داخلي اطلاق مي شود که مانع رسيدن سازمان به اهدافش مي باشد.
فرصتها: به مجموعه نقاط و امكانات بالقوه در بيرون از سازمان اطلاق مي شود كه با شناسايي و بهره گيري از آنها توانمندي سازماني افزايش يافته و امكان تحقق اهداف بيش از پيش فراهم مي گردد.
تهديدات: به مجموعه عوامل مؤثر و مداخله گر خارج از سازمان اطلاق مي شود كه به عنوان عوامل مزاحم عمل نموده و مانع از اجراي برنامه ها و در نتيجه تحقق اهداف سازمان مي شود.
شرح خدمات گزارش
محور هاي عمليات رواني نظام سلطه (تهديدات) عليه جوانان كشور
فرصت هاي عمليات رواني خودي در زمينه قشر جوان کشور در گفتمان رسانه ای
محورهاي آسيب ها در زمينه قشر جوان كشور در گفتمان رسانه ای بيگانه
محورهاي نقاط قوت در زمينه قشر جوان كشور در گفتمان رسانه ای بيگانه
مهمترين موضوعات تحليلي مرتبط با جوانان كشور در رسانه هاي بيگانه
جمع بندي و استنتاج بر مبناي موارد فوق (فضاي كلي رسانه اي عليه قشر جوان كشور)
كشف راهبردهاي عمليات رواني خودي در امور مربوط به جوانان بر مبناي موارد فوق
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.