پایان نامه تحلیلی پیرامون ایمان ابوطالب از نگاه فریقین
فهرست محتوا
چکیده
در این پایان نامه پیرامون اثبات ایمان ابوطالب از نظر شیعه و اهل سنت با استناد به ادله و شواهد تاریخی مطالبی در پنج فصل بیان شده است که در ابتدا مباحث کلی و واژگان مطرح شده است سپس ایمان اباء و اجداد ابوطالب و اجداد وی و پیامبر مورد بحث قرار گرفته است و سپس زندگانی موحدانه ابوطالب و اشعار و کلام و وصیت و رفتار ایشان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و همچنین جملات و احادیث پیامبر و نیز روایات ائمه اطهار در این خصوص ابوطالب بیان شده است و همچنین کلام دانشمدان شیعه و سنی در همین رابطه مورد توجه و تحقیق قرار گرفته شده و در پایان شبهات مطرح شده در رابطه با ایمان ابوطالب مورد بررسی قرار گرفته و پاسخ آنها داده شده است.
لازم به بذکر است که بدلیل ماهیت پایان نامه کارشناسی ارشد سعی شده است از اطاله کلام و ذکر برخی جزئیات و تکرار مکررات خود داری شود. امید است مورد توجه اندیشمندان و صاحب نظران و خوانندگان محترم قرار گرفته و ما را از نظرات و پیشنهادات خود بهرمند سازند.
فهرست مطالب
- مقدمه. 4
- فصل اول : کلیات… 4
- 1 – مساله. 4
- 2 – سوال اصلی.. 4
- 3 – سوالهای فرعی : 4
- 4 – پیش فرض مساله. 4
- 5 – فرضیه. 4
- 6 – پیشینه بحث… 4
- 7 – واژگان. 4
- 8 – ایمان. 4
- 9 – اسلام. 4
- 10 – آیا انگیزه ای برای کتمان ایمان وجود دارد؟. 4
- 11 – فرضیه ها 4
- فصل دوم : خاندان ابوطالب و ایمان آنها 4
- 1 – ایمان اجداد ابوطالب در قرآن. 4
- 2 – ایمان اجداد ابوطالب در روایات… 4
- 3 – گریه پیامبر(ص)هنگام زیارت قبر مادرش… 4
- 4 – ایمان اجداد ابوطالب از نظر اجماع ، عقل.. 4
- 5 – مادر و پدر ابوطالب… 4
- 6 – زندگی و خصوصیات حضرت عبدالمطلب جد پیامبر اکرم (ص) 4
- 7 – جناب عبد المطلب و حمله به کعبه. 4
- 8 – ایمان اجداد ابوطالب از نظر علمای سنی.. 4
- 9 – بررسی اشکالات صاحب المنار و پاسخ به آن. 4
- فصل سوم : زندگی موحدانه ابوطالب… 4
- 1 – تولد ابوطالب… 4
- 2 – نام ابوطالب… 4
- 3 – جوانی ، ازدواج و همسر ابوطالب… 4
- 4 – نسب همسر ابوطالب… 4
- 5 – رسولخدا(ص) در خانهی ابوطالب و فاطمه. 4
- 6 – فاطمه مادر حضرت علی(ع) 4
- 7 – اسلام فاطمه بنت اسد. 4
- 8 – فاطمه بنت اسد در قرآن. 4
- 9 – هجرت به مدینه. 4
- 10 – وفات… 4
- 11 – فرزندان ابوطالب… 4
- 12 – سرپرستی ابوطالب از پیامبر. 4
- 13 -آئین ابوطالب قبل از بعثت پیامبر. 4
- 14 – آئین نیاکان پیامبر اسلام (ص) 4
- 15 – ایمان عبدالمطلب… 4
- 16 – ایمان ابوطالب پیش از بعثت 4
- 17 – یکتا پرستی ابوطالب پیش از بعثت.. 4
- 18 – ایمان ابوطالب پس از بعثت 4
- 19 – پشتیبانی از پیامبر. 4
- 20 – شعب ابیطالب… 4
- 21 – وفات ابوطالب… 4
- فصل چهارم : ایمان ابوطالب… 4
- 1 – ایمان ابوطالب از نظر پیامبر. 4
- 2 – ایمان ابوطالب ا ز نظر ائمه اطهار. 4
- 3 – ابوطالب هرگز بت نپرستید: 4
- 4 – آثار و اشعار بجا مانده از ابوطالب دال بر ایمان وی.. 4
- 5- اشعار علماء در مورد ایمان ابوطالب… 4
- 6 – شش دلیل بر ایمان ابوطالب (ع) 4
- 7 – دلائل ایمان ابوطالب از نظر علامه جعفر مرتضی عاملی.. 4
- 8 – ایمان ابوطالب از نظر علماء اهل تسنن.. 4
- فصل پنجم : شبهات طرح شده و پاسخ آنها 4
- 1 – حدیث ضحضاح.. 4
- 2 – اشکالات سندی حدیث ضحضاح.. 4
- 3 – مخالفت حدیث ضحضاح با قرآن: 4
- 4 – نفی تخفیف عذاب بر کفار: 4
- 5 – نفی شفاعت از کفار و مجرمین: 4
- 6 – حدیث ضحضاح مخالف با سنت نبوی.. 4
- تصاویر. 4
- منابع. 4
مقدمه
ابوطالب بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبدمناف ، عمو و حامی پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) و پدر حضرت علی (علیه السلام)، حدود هشتاد و چند سال قبل از هجرت و سی و پنج سال قبل از تولد پیامبر (ص در خانه پدرش عبدالمطلب (شیبة الحمد)[1] متولد شد. نام وی عبدمناف و به نقلی عمران، و به جهت فرزند بزرگش طالب به «ابوطالب» مشهور شد. ابوطالب رئیس خاندان بنی هاشم و وارث دو منصب مهم رفادت (مهمانداری حاجیان) و سقایت (آب رساندن به حاجیان) بود.
بعد از نبوت برادر زادهاش محمد (صلی الله علیه وآله وسلم با تمام وجود به حمایت از وی پرداخت و در محاصره اجتماعی و اقتصادی بنی هاشم توسط قریش با مسلمانان به «شعب ابوطالب» رفت و کمی پس از پایان یافتن محاصره در اثر رنج و سختی ، در ماه ذی القعده یا شوال سال دهم (سه سال قبل از هجرت) وفات یافت[2].
ابوطالب در میان قریش مشهور به سخاوت بود ، و به سبب درایت و عدالت ونفوذ کلام ، قبایل عرب در مکه وی را به داوری اختیار میکردند.[3] در عصر جاهلیت نخستین کسی بود که سوگند در شهادت برای اولیای دم را بنا نهاد و بعدها اسلام نیز این امر را امضا کرد.[4]. وی در عصر جاهلیت از پلیدیها دوری میگزید و به شیوه پدرش شراب را بر خود حرام کرده بود. [5]
به خاطر بغض نواصب و بنی امیه با علی امیرالمؤمنین (علیه السلام) بحث پیرامون ایمان ابوطالب پدر گرامی حضرت علی را مطرح کردهاند و بدون شک طرح آن از سوی عدهای خاص و با اهدافی خاصی صورت گرفته است به طوری که در سالهای اخیر هجمههای سازمان یافته در شبکههای ماهوارهای و سایتهای اینترنتی شدت یافته و با ساختن فیلمها و کلیپهای توهین آمیز به حضرت ابوطالب در صدد تضعیف پایههای اعتقادی تشیع هستند که نوعاً توسط وهابیون افراطی برنامه ریزی میشود ولی شیعه اجماع بر ایمان آن حضرت داشته و دارد لکن ما در این مقاله در صدد بررسی روایات تاریخی و شواهد و قرائن بر آن برآمده و در حد توان و گنجایش این مقال مطالبی را به عنوان ایمان ابوطالب از نگاه فریقین با راهنمائی حجه الاسلام والمسلمین استاد دکتر محرمی خدمت خوانندگان محترم تقدیم میکنیم امید است مورد قبول حق تعالی و خشنودی امام زمان قرار بگیرد.
فصل اول: کلیات
1 – مساله
1 – مساله، اثبات ایمان ابوطالب ابن عبد المطلب در زمان حیات خود به پیامبر اکرم است و برای تبیین مساله لازم است در ابتدا معنای ایمان و اسلام توضیح داده میشود و سپس تاریخ زندگانی ابوطالب و روایات و تاریخ اسلام و کلام اندیشمندان اسلام بررسی میشود.
2 – نکتهای که لازم است به آن اشاره شود این است که هیچکدام از دانشمندان در مورد ایمان ابوطالب و از دست دادن آن ایمان بحثی را مطرح نکردهاند بلکه آنچه مورد نزاع است فقط اثبات ایمان آوردن ابوطالب است.
2 – سؤال اصلی
سؤال اصلی این است که آیا ابوطالب ابن عبد المطلب در زمان حیات خود به پیامبر اکرم (ص) ایمان آورده است یا نه؟
3 – سوالهای فرعی:
1 – ایمان به چه معناست و با اسلام چه تفاوتی دارد؟
2 – رابطه ابوطالب با پیامبر و بالعکس چگونه بوده است؟
3 – آیا زندگی ابوطالب موحدانه بوده است؟
4 – چه شبهاتی در رابطه با ایمان ابوطالب مطرح شده است؟
4 – پیش فرض مساله
1 – منظور از بحث در باره ایمان ابوطالب، ایمان به معنای اعم (یعنی اسلام) است نه ایمان به معنای اخص که در مقابل اسلام قرار دارد.
2 – موضوع بحث فقط اثبات ایمان ابوطالب در زمان حیات است نه از دست دادن ایمان قبل از وفات که البته در خصوص ایمان آوردن وی و از دست دادن آن ایمان قبل از وفات هیچکدام از دانشمندان بحثی را مطرح نکردهاند و اصولاً خارج از بحث میباشد.
ما در این مقاله در صدد تحلیل و بحث پیرامون ایمان ابوطالب به اسلام و پیامبر قبل از وفات وی میباشیم و در این خصوص روایات و منابع تاریخی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
5 – فرضیه
با توجه به تحقیقات فراوان تاریخی باید گفت که:
اولاً: ابوطالب در زمان پیامبر به وی ایمان آورده است.
ٍٍثانیا: علمای شیعه و سنی اتفاق نظر دارند که بحث ایمان در مورد ابوطالب به معنای عام آن است که همان آوردن اسلام و داشتن ایمان قلبی است.
ثالثاً: پیامبر رابطه بسیار حسنهای با ابوطالب داشته است و مدارک و شواهد تاریخی گویای رابطه بسیار خوب پیامبر و ابوطالب و بلعکس می باشدو همچنین پیامبر در مقاطع مختلف جملاتی بیان فرموده که بیانگر ایمان ابوطالب است.
رابعاً: شبهات مطرح شده در رابطه با ایمان ابوطالب با اغراض خاص سیاسی و حسادتهای قومی و تعصبهای جاهلی مطرح شده است و پاسخ این شبهات با استناد به ادله روائی و تاریخی داده شده است.
6 – پیشینه بحث
بحث مربوط به ایمان ابو طالب وتشکیک در اسلام آن بزرگوار از ابتدا جریان داشته است و بد خواهان همواره در مقام این بودهاند که او را بی ایمان ونا مسلمان معرفی نمایند و در برخی از کتب اهل تسنن[6] جملاتی در مورد حضرت ابوطالب دیده میشود که حکایت از کم لطفی یا کینه نویسندگان آن کتابها نسبت به شخصیت حضرت ابو طالب علیه السلام دارد. جای شک نیست که اگر اندکی از ادله ایمان و اسلام ابوطالب است، درباره هر فرد دیگری آمده بود، همگی بالاتفاق اسلام و ایمان او را تصدیق میکردند؛
به گفته سید بن طاووس مخالفان در مسلمان شمردن هیچ کس آن اندازه سخت گیری نکردهاند که در مورد مسلمان بودن ابوطالب سخت گیری کردهاند ، زیرا روش آنان این است که با استناد به خبرهای واحد افراد را مسلمان میشمارند [7]
در باره ایمان آن حضرت کتابهای مستقلی نوشته شد و علمای بزرگ عامه و خاصه این موضوع را مورد توجه قرار داده، و به طور مبسوط از آن بحث نمودهاند و صدها حدیث و نظرهای مثبت در ایمان آن حضرت در منابع اسلامی ثبت و ضبط است؛ چنان که علامه مجلسی (ره) بیش از یکصد و پانزده صفحه، و با بیان هشتاد و پنج حدیث در این مورد، این مسئله مسلّم تاریخی را مورد امعاننظر قرار داده، و دیدگاهها و منابع بزرگ اهل سنت را نیز نقل نموده است[8].
همچنین صاحب الغدیر در جلد هفتم و هشتم کتابش، صدها حدیث را از منابع معتبر (شیعه و سنی)، همراه با اعترافات محققین و مورخین آنان نقل نموده، و در بیش از یکصد و ده صفحه به تحقیق این مطالب پرداخته است و با آن آگاهی و اشراف محققانه خود، از شخصیت مظلوم تاریخ، ابوطالب،
دفاع نموده است[9].
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.