پایان نامه تعیین رابطه بهرهوری نیروی انسانی و سرمایه بر تقسیم سود در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- 1-1 مقدمه 2
- 1-2 بیان مسئله. 3
- 1-3 اهداف تحقیق.. 10
- 1-4 سؤالات تحقیق.. 10
- 1-5 فرضیههای تحقیق.. 10
- 1-6 تعریف عملیاتی متغیرها واژهها 11
- 1-7 روش تحقیق.. 12
- 1-8 قلمرو تحقیق.. 12
- 1-9 ساختار تحقیق.. 13
- فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
- 2-1 مقدمه 15
- 2-2 بهرهوری 15
- 2-2-1 بهرهوری و تعاریف آن. 15
- 2-2-2 اهمیت بهرهوری.. 18
- 2-2-3 سطوح بهرهوری.. 19
- 2-2-4 چرخه مدیریت بهبود بهرهوری.. 22
- 2-2-5 روشهای مختلف محاسبهی بهرهوری.. 23
- 2-2-6 شاخصهای بهرهوری کلی عوامل تولید. 26
- 2-2-7 مدل بهرهوری.. 27
- 2-2-8 تفاوت بهرهوری با تولید. 27
- 2-3 تقسیم سود. 28
- 2-3-1 سیاستهای تقسیم سود. 28
- 2-3-1-1 سیاست تقسیم سود منظم. 30
- 2-3-1-2 سیاست تقسیم سود نامنظم. 37
- 2-3-1-3 سیاست تقسیم سود باقیمانده 38
- 2-3-2 اهداف سیاست تقسیم سود. 40
- 2-3-3 سیاست تقسیم سود سهام و تأمین مالی داخلی.. 42
- 2-3-4 روشهای تقسیم سود. 42
- 2-3-4-1 تقسیم سود نقدی.. 42
- 2-3-4-2 تقسیم مبلغ ثابت و معینی بین سهامداران. 42
- 2-3-5 محدودیتها و عوامل کنترل کننده مؤثر بر سیاست تقسیم سود. 45
- 2-4 پیشینه تحقیق.. 45
- 2-4-1 پژوهشهای داخلی.. 45
- 2-4-2 پژوهشهای خارجی.. 51
- فصل سوم: روش اجرای تحقیق
- 3-1 مقدمه 59
- 3-2 روش کلی تحقیق.. 59
- 3-3 جامعه آماری.. 60
- 3-4 نمونه آماری.. 61
- 3-4-1 حجم نمونه و کفایت آن. 62
- 3-4-2 روش نمونهگیری و دلیل انتخاب… 62
- 3-5 روش گردآوری دادهها 62
- 3-6 ابزار گردآوری دادهها 63
- 3-7 روشها و ابزار تجزیهوتحلیل دادهها 63
- 3-7-1 مدل تحقیق.. 64
- 3-7-1-1 مدل ریاضی تحقیق.. 65
- 3-7-1-2 تعریف متغیرها 65
- 3-7-1-3 نحوه اندازهگیری متغیرها 65
- 3-7-1-4 دستهبندی متغیرها 66
- 3-7-1-5 رابطه بین متغیرها 67
- 3-7-1-6 اندازهگیری رابطه. 67
- 3-7-2 نرمافزارها 67
- فصل چهارم: بیان یافتهها
- 4-1 مقدمه 69
- 4-2 توصیف جامعه و نمونه آماری.. 70
- 4-3 توصیف یافتهها 71
- 4-4 تحلیل یافتهها 72
- 4-4-1 تحلیل پیشفرضهای رگرسیون. 72
- 4-4-2 تحلیل روابط بین متغیرها 82
- 4-4-2-1 رابطه بین بهرهوری نیروی کار و تقسیم سود. 82
- 4-4-2-2 رابطه بین بهرهوری سرمایه و تقسیم سود. 94
- 4-4-2-3 رابطه بین بهرهوری نیروی کار و بهرهوری سرمایه و تقسیم سود. 102
- فصل پنجم: تلخیص، نتیجهگیری و پیشنهادها
- 5-1 مقدمه 116
- 5-2 خلاصه پژوهش…. 116
- 5-3 ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه طبق شرایط متغیرها 118
- 5-4 نتیجهگیری کلی.. 121
- 5-5 پیشنهادها 122
- 5-5-1 پیشنهادهای کاربردی بر مبنای نتایج تحقیق.. 122
- 5-5-2 پیشنهادهای کاربردی بر مبنای تحقیقات آتی.. 124
- 5-6 محدودیتهای پژوهش…. 124
- پیوستها:
- پیوست الف:نام شرکتهای جامعه آماری.. 127
- پیوست ب:خروجی های نرم افزار SPSS و Eviews. 128
- منابع و مأخذ:
- منابع فارسی 135
- منابع لاتین.. 138
- منابع اینترنتی.. 139
چکیده
در این تحقیق رابطه بین سیاست تقسیم سود سهام با بهرهوری را موردبررسی قرار دادهایم. تحقیق موردنظر از جهت هدف، یک تحقیق کاربردی است. ازلحاظ نوع طرح تحقیق به جهت تکیه بر اطلاعات تاریخی، پسرویدادی است و روش استنتاج آن استقرایی و از نوع همبستگی میباشد.
تحقیق حاضر شامل یک فرضیه اصلی و دو فرضیه فرعی میباشد. جامعه مطالعاتی پژوهش حاضر شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران در طی یک دوره پنجساله (سالهای 1392-1388) میباشد. درنهایت با توجه به محدودیتهای تحقیق اطلاعات مربوط به 94 شرکت جمعآوری گردید و سپس با استفاده از جدول مورگان تعداد 75 شرکت به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب گردید.
جهت مستندسازی نتایج تجزیهوتحلیل آماری و ارائه راهحلهای نهایی، محقق از شیوه آماری با استفاده از نرمافزارهای SPSS و Eviews اقدام به تجزیهوتحلیل سؤالات و فرضیات نموده است.
فرضیههای تحقیق با استفاده از رگرسیونهای چندگانه خطی دومتغیره و چند متغیره و آزمونهای F و t تحلیلشدهاند. نتایج حاصل از آزمون فرضیهها نشان میدهد که: بین سیاست تقسیم سود و بهرهوری رابطه معناداری وجود دارد و همچنین بین سیاست تقسیم سود و بهرهوری نیروی انسانی رابطه معناداری وجود دارد ولی بین سیاست تقسیم سود و بهرهوری سرمایه رابطه معناداری وجود ندارد.
واژههای کلیدی: سیاست تقسیم سود، بهرهوری سرمایه، بهرهوری نیروی انسانی، اندازه شرکت
1-1مقدمه
بهرهوری مفهومی جامع و کلی است که افزایش آن بهعنوان یک ضرورت، ارتقای سطح زندگی، رفاه بیشتر، آرامش و آسایش انسانها مطرح و هدف اساسی برای همهی کشورهای جهان محسوب میشود. در دنیای امروز ارتقای بهرهوری یکی از اولویتهای ملی هر کشور بهحساب میآید زیرا ادامه حیات اقتصادی و بهبود سطح زندگی افراد یک جامعه، وابسته به ارتقای بهرهوری است. در بحث کلان کشور افزایش یا رشد بهرهوری منجر به افزایش رشد اقتصادی، کنترل نرخ تورم، افزایش قدرت رقابت اقتصادی، افزایش درآمد سرانه، کاهش هزینهها و افزایش تولید ناخالص داخلی و… میشود و چون تولید ناخالص داخلی تقسیمبر جمعیت کشور بیانگر درآمد سرانه است لذا بهبود بهرهوری منجر به افزایش ثروت تقسیمشده بین افراد جامعه خواهد شد.
امروزه با توجه به محدودیت عوامل مختلف تولید، نیاز حیاتی به بهرهوری فزونتر، چه در کشورهای توسعهیافته و چه در کشورهای درحالتوسعه دارد. کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی در نظامهای مختلف عملاً به نحوی یکسان اهمیت موضوع افزایش بهرهوری را مورد تأکید قرار دادهاند.
کلارک[1] (1938) سطح زندگی بالای مردم آمریکا را ثمره مستقیم بهرهوری بیشتر اقتصادی آمریکا میداند. استاینر و گلدنر[2] (1982) عنوان میکنند که رویای زحمتکشان جهان، یعنی دستمزد بیشتر و ساعات کار کمتر با افزایش بهرهوری تحققپذیر میباشد.
موضوع بهرهوری برای اولین بار در برنامه دوم و در قالب تبصره 35 موردتوجه قرار گرفت. در برنامه سوم توسعه اقتصادی ایران هدف مشخصی برای بهرهوری در نظر گرفته نشد. در برنامه چهارم توسعه اقتصادی کشور به مقوله بهرهوری توجه خاص معطوف گردید و اهداف کلی معینی برای ارتقای آن در نظر گرفته شد (ولی زاده زنوز، پروین، 1384). افزایش بهرهوری نه تنها به مفهوم استفاده مطلوب از منبع است. بلکه به ایجاد موازنهی بهتر میان ساختارهای اقتصادی اجتماعی و سیاسی در جامعه کمک میکند.
همچنین یکی از مباحث مطرح در مدیریت مالی، تقسیم سود است. اخبار مربوطه به تقسیم سود و تغییرات سود تقسیمی نسبت به سالهای گذشته برای سهامداران اهمیت بسزایی دارد. بهطوریکه دراینارتباط تئوریها و دیدگاههای زیادی مطرحشده است. به عبارتی تغییر خطی مشی تقسیم سود شرکت به سهامداران و سرمایهگذاران پیام میدهد که وضعیت مالی شرکت چگونه است. (سعیدی، علی، کیهان، 1388)
1-2 بیان مسئله
از بدو خلقت تاکنون، بشر همواره درصدد این بوده است که (با توجه به محدودیتهای خاص زمان و مکان خود) از منابع در دسترس حداکثر استفاده را بنماید. از هزاران سال پیش که نخستین تمدنها در بینالنهرین شکل گرفت تا قرن 18 میلادی که ریاضیات به کمک بشر شتافت و امروزه که رباتهای هوشمند جای انسان را در کارهای سخت و خشن گرفتهاند. همواره تلاش بر این بوده تا حداکثر بهرهوری از منابع، حاصل شود؛ بنابراین بهرهوری عمری به قدرت طول تاریخ دارد.
با توجه به تعاریف مختلف بهرهوری از دیدگاههای مختلف و به یک اعتبار، بهرهوری را میتوان به دو نوع تقسیم کرد:
الف: بهرهوری جزئی.
ب: بهرهوری کل
بهرهوری جزئی یک نهاده عبارت از نسبت ستاده به مقدار آن نهاده است و بهرهوری کل نسبت ستاده به مجموع نهادههای بهکاررفته در تولید است. بهرهوری جزئی به دودسته بهرهوری سرمایه و بهرهوری نیروی کار تقسیم میشود. بهرهوری جزئی نیروی کار شاخص اندازهگیری میزان محصول تولیدشدهی هر واحد از نیروی کار بهطور متوسط است؛ بهعبارتدیگر بهرهوری نیروی کار میتواند تقریب خوبی برای بهرهوری کل عوامل تولید نیز باشد؛ اما باید توجه کرد که بهرهوری نیروی کار به اندازهگیری تغییرات تکنولوژی، سرمایهگذاری، ظرفیت تولید، تخصص و مهارت افراد و مدیریت نمیپردازد. (زراء نژاد، منصور، قنادی، بهروز،1384).
سیاست تقسیم سود هم یکی از بحثبرانگیزترین مباحث مالی است. الگوهای نظری متضاد که گاها فاقد پشتوانه قوی تجربی هستند، به دنبال توضیح سیاستهای تقسیم سود شرکت میباشند. (frankfurter & wood 2002)
تقسیم سود از دو جنبه بسیار مهم، قابلبحث است. ازیکطرف عاملی اثرگذار بر سرمایهگذاریهای پیش روی شرکتهاست. تقسیم سود موجب کاهش منابع داخلی و افزایش نیاز به منابع مالی خارجی میشود. از طرف دیگر بسیاری از سهامداران شرکت خواهان تقسیم سود نقدی هستند. ازاینرو مدیران باهدف حداکثر کردن ثروت همواره باید بین علایق مختلف آنان و فرصتهای سودآور سرمایهگذاری تعادل برقرار کنند. (مهرانی و تالانه، 1377)
در ادبیات اقتصادی، بهرهوری کل به مقدار محصول بهدستآمده از مقدار خاصی از نهادهها گفته میشود. اهمیت موضوع موردمطالعه در این است که بهرهوری یکی از دو منبع اساسی دستیابی به درآمد بیشتر است. منبع دیگر در این رابطه، پسانداز است که امکان بهکارگیری نهادههای بیشتر را فراهم میکند. (مجاوریان، مجتبی، 1382)
به نظر میرسد طی سه دهه گذشته، بررسی اثر سرمایه انسانی بر رشد بهرهوری نیروی کار در اقتصاد ایران بر الگوی سیاستگذاری کشور در جهت ارتقای سرمایه انسانی باید بهعنوان یکی از استراتژیهای محوری رشد بهرهوری و درنهایت رشد اقتصادی مورد ملاحظه قرار گیرد. بررسی بهرهوری نیروی کار طی برنامههای توسعه کشور حکایت از پایین بودن رشد آن دارد. ارزیابی و برآورد عوامل مؤثر بر بهرهوری نیروی کار با استفاده از مدل ARDL نشان میدهد که عوامل مهمی مانند انباشت R&D خارجی، سرمایه انسانی در قالب تعداد شاغلان با تحصیلات عالی، انباشت سرمایه فیزیکی و سرمایهگذاری در فناوری اطلاعات و ارتباطات ازجمله عوامل مهمی هستند که روند رشد بهرهوری نیروی کار را در طول سالهای موردمطالعه توضیح میدهند همچنین انباشت R&D داخلی و متوسط سالهای تحقیق، اثری منفی بر بهرهوری نیروی کار داشتهاند.
شناخت عوامل مؤثر بر بهرهوری نیروی کار و اطلاع از میزان تأثیرگذاری آنها بسیار اهمیت دارد. ازاینرو تحقیق بهرهوری نیروی کار چه در سطح اقتصاد ملی و چه در سطح بخشهای مختلف لازم و مفید است. ازنظر اقتصاددانان بهرهوری در توسعه دارای اهمیت زیادی است. توسعهی همهجانبه بدون استفادهی بهینه از هریک از عوامل تولید امکانپذیر نیست. یکی از عوامل تولید، سرمایه است. انسان که وسیلهی اصلی توسعه همهجانبه است میتواند با استفاده از عوامل سرمایه و پیشرفت تکنولوژی سرمایهی مورداستفاده از راه افزایش بهرهوری سرمایه، مسیر سادهتر و سریعتری را برای رسیدن به توسعه طی کند. (زراء، منصور، انصاری، الهه، 1386).
ازجمله دغدغههای اصلی سازمانهای امروزی بهرهوری نیروی انسانی میباشد. ازجمله عوامل مؤثر در افزایش ارزش سهام یک شرکت افزایش بهرهوری نیروی انسانی است. شناسایی عوامل مؤثر بر بهرهوری نیروی انسانی نقش تعیینکنندهای در مزیت رقابتی خواهد داشت.
بنابراین، عدم بهرهوری در بنگاههای دولتی منجر شده است تا درصد قابلتوجهی از این شرکتها با فقدان روبرو شوند. بهعنوانمثال، در سال 2009، 19 درصد از بنگاههای دولتی هیچ سودی در برنداشتند (نهاوندی و نیکزاد، 2012). مضاف اینکه، بخشی از بنگاههای دولتی در بورس اوراق بهادار تهران معرفیشدهاند.
سودآوری بهعنوان هدف اصلی هر شرکت در به دست آوردن موفقیت و عمومیت بیشتر، در منظور درآمد و هزینه، تعریفشده است. علاوه بر این، کاربران اطلاعات آماری آن را بهعنوان معیاری برای ارزیابی عملکرد شرکت میدانند. با توجه به نظریه اقتصاد خرد، شرکت برای مجموعهای از نهادها، مثل سرمایه و نیروی کار را برای تولید خروجی استخدام میکند؛ بنابراین، بهسادگی میتوان گفت که بهرهوری بهصورت نسبت خروجی به ورودی تعریف میشود. شولتز و بیلی (1990) اعلام کردند که نرخ سود همزمان با کاهش نرخ رشد بهرهوری، کاهش مییابد. استفاده مؤثر از منابع بهرهوری میتواند منجر به تولید و عملکرد بالا در شرکت گردد؛ بهعبارتدیگر، اگر یک شرکت بهرهوری را افزایش دهد، میتواند هزینهی خروجیها، محصولات یا سرویسهای خود را کاهش دهد و بدینوسیله باعث افزایش سود گردد. میلر (1984) اشاره میکند که برای کنترل و نظارت بر بهبود تولید در درازمدت، بهرهوری از سودرسانی مناسبتر است. چراکه سوددهی با ایجاد تغییرات در تورم، بالا بردن یا پایین آوردن هزینهی ورودی و خروجی تغییر دارند، درحالیکه این عناصر تاثیری بر روی بهرهوری ندارند… همگام با این استدلال، بتازی و همکاران (2008، ص 711)، استدلال میکنند که “بهرهوری است که تولید را امکانسازی میکند، خواه نشات گرفته از تواناییهای فنی باشد، برنامههای برتر مدیریتی، ویژگیهای سازمانی بهبودیافته، توانایی نوآورانه (و یا تقلیدی) و یا ظرفیتهای ارائهشدهی تلفیقی تعریفشدهی گسترده در شرکت، منابع اساسی رقابت تفاضلی شرکتها باشد و شرکت را در سطح بالقوهی کاملاً متفاوتی از سودآوری قرار میدهد “. با توجه به پژوهشهای پیشین که نقش بهرهوری را در عملکرد شرکت بررسی نمودهاند، در این پژوهش سعی بر آن است تا رابطه بهرهوری را بر تقسیم سود نمایان سازد و نشان دهد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.