پایان نامه تعیین مؤلفه های سرمایه فکری و بررسی رابطه آن با عملکرد شرکت های کاشی
فهرست محتوا
فصل اول
کلیات پژوهش
چکیده
هدف از پژوهش حاضر تعیین مؤلفههای سرمایه فکری و بررسی روابط آنها با عملکرد شرکتهای کاشی در شهر یزد است. با استفاده از متغیرهای سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه ارتباطی به عنوان متغیر مستقل و بهره وری، سودآوری و ارزش بازار به عنوان متغیرهای وابسته تحت عنوان عملکرد شرکت، مدل تحقیق شکل گرفته است. روش تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و بر حسب روش تحقیقی توصیفی همبستگی است که با بکارگیری ابزار پرسشنامه و روش پیمایشی دادهها جمع آوری شده است. جامعه آماری این پژوهش کارخانجات کاشی شهر یزد میباشد، و از روش نمونه گیری به روش تصادفی ساده استفاده گردیده و تعداد 55 پرسشنامه قابل قبول جمع آوری گردیده و تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزار spss18 و مدل سازی معادلات ساختاری انجام شده است؛ نتایج پژوهش نشان میدهد که سرمایه فکری رابطه معنی دار و مستقیمی با عملکرد داشته و از بین مؤلفههای سرمایه فکری تنها سرمایه انسانی با عملکرد رابطه مستقیمی دارد.
کلمات کلیدی: سرمایه فکری، سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری، سرمایه ارتباطی، عملکرد، بهره وری، سودآوری، ارزش سهام بازار
-
مقدمه
سرمایه فکری، ابتکار و ارزش آفرینی امروزه موضوع خاص مورد توجه مدیران، سرمایهگذاران، مؤسسات اقتصادی و دولتها است. این موارد به عنوان موضوع مطالعات اخیراً در دانشگاهها و محیطهای حرفهای افزایش یافته است.
امروزه شمار زیادی از سازمانها با نیاز روز افزون به داشتن خلاقیت، مزیت رقابتی و انعطاف پذیری متحورانه روبرو هستند. اهمیت نیاز به رقابت پذیر و بهره ور بودن و رویارویی با مخاطرات آتی همراه با تغییرات سازمانی روز بروز افزایش یافته است.
بر طبق نظر سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، بسیاری از شرکتها امروزه در آموزش کارکنان، تحقیق و توسعه، ارتباط با مشتری، سیستمهای کامپیوتری و تبلیغات سرمایه گذاری میکنند. این سرمایه گذاریها اغلب به عنوان سرمایه فکری نام برده میشوند و با سرمایه مالی و فیزیکی در بعضی از کشورها مقایسه میشوند (زگال و مالول[1]،39،2010).
مهمترین جزء از منابع شرکت داراییهای فیزیکی و ملموس آن محسوب نمیگردد، بلکه منابع و داراییهای ناملموس بدلیل کمیاب، ارزشمند و غیر قابل تقلید بودن بسیار با اهمیت هستند. در فرایند یافتن یک روش برای اندازه گیری و ارزیابی داراییهای نامشهود، سرمایههای فکری میتوانند یک مدل جدید کامل برای مشاهدهٔ ارزش سازمانی ارائه کنند. سرمایههای فکری میتوانند یک ابزار جدید برای مشاهده ارزشهای پنهان سازمانی محسوب گردند (جو[2] و همکاران،2006).
چندین مؤلف این تغییر در سرمایه گذاری را به عنوان ظهور یک دانش جدید در اقتصاد معرفی کردهاند. دیگر مؤلفان به سرمایه فکری به عنوان منبع اصلی ارزش آفرینی در اقتصاد جدید تاکید کردهاند (زگال و مالول،2010). اهمیت موضوع سرمایه فکری موجب شده است تا در تحقیق حاضر به بررسی این موضوع و رابطه آن با عملکرد سازمانی پرداخته شود. بدین منظور در فصل حاضر به مباحث پیرامون کلیات تحقیق نظیر بیان مساله، اهداف، فرضیهها و روش تحقیق پرداخته شده است.
1-2- بیان مسئله
در دهههای گذشته عامل اصلی عقب ماندگی کشورهای در حال توسعه را عمدتاً کمبود سرمایههای مالی و فیزیکی میدانستند، اما امروزه آشکار شده است که تزریق سرمایههای مالی و فیزیکی لزوماً باعث رشد و توسعه این کشورها نمیشود (شجاعی و همکاران،1389).
اما مهمترین مسئله در زمینه سرمایه فکری چگونگی مفهوم سازی، درک، ارزیابی و اندازه گیری این نوع دارایی است. سرمایه فکری مانند داراییهای سنتی نیازمند مدیریت مؤثر و کارآمدی میباشد. ارزش سرمایه فکری معمولاً به عنوان تفاوت میان ارزش بازار و ارزش دفتری واحد تجاری بیان میشود. محققان به افزایش واگرایی میان ارزش بازار و ارزش دفتری پی بردهاند؛ واگرایی میان این دوارزش به صراحت بیانگر این است که در تهیه صورتهای مالی اساسی از جمله ترازنامه برخی از عوامل مولد ارزش بازار و ارزش دفتری تا حدود زیادی میتوان میزان سرمایه فکری سازمان را اندازه گیری کرد. یکی از مشکلات اصلی سیستمهای سنتی حسابداری عدم کفایت و ناتوانی آنها در سنجش و ملحوظ نمودن ارزش سرمایههای فکری در صورتهای مالی شرکتها است. امروزه نقش و اهمیت سرمایه فکری بکار گرفته شده در قابلیت سودآوری پایدار و مستمر بیش از بازده سرمایه مالی به کار گرفته شده است (رستمی و دیگران،1385). حتی استانداردهای حسابداری بین المللی و استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی نیز خیلی از مفاهیم، اصول و روشهای ارزش گذاری سرمایه فکری را شامل نمیشود. ضعف مربوط به شناخت حسابداری سرمایه فکری و نقش آن در فرایند ایجاد ارزش باعث میشود که در صورتهای مالی مقداری از ارزشهایشان را از سهامداران و دیگر استفاده کنندگان مخفی کنند. پس سؤال اصلی این است که مؤلفههای سرمایه فکری کدامند و آیا سرمایه فکری با عملکرد شرکتها مرتبط است؟
1-3- ضرورت و اهمیت انجام تحقیق
در محیط اقتصاد دانش بنیان امروزی، سرمایههای فکری ارزش و اهمیت بیشتری را برای سازمانها و بنگاهها به نسبت سرمایههای فیزیکی دارند و به تعبیری سرمایههای فکری به عنوان سرمایههای واقعی و جزء استراتژیک ترین سرمایههای سازمانهای عصر حاضر بویژه برای مراکز تحقیقاتی و سازمانهای دانش بنیان مطرح میباشند. همگام با چرخش از سوی اقتصاد مبتنی بر صنعت به اقتصاد مبتنی بر دانش، سازمانها نیز خود را بر آن داشتهاند تا با تکیه بر دانش و اطلاعات و استفاه از آن در فرایند کسب و کار توان رقابتی خود را افزایش دهند. یکی از مهمترین مشکلات سیستمهای حسابداری سنتی ناتوانی آنها در سنجش و اندازه گیری سرمایههای فکری شرکتها است. به همین دلیل تمایل به سنجش و لحاظ کردن ارزش واقعی داراییهای نامشهود و فکری در صورتهای مالی شرکتها بیش از پیش افزایش یافته است.
در کشور ما نیز تحقیقات متعددی به بررسی رابطه سرمایه فکری و اجزای آن با عملکرد پرداختهاند. اما به دلیل اهمیت این موضوع هنوز جا برای تحقیقات گستردهتر وجود دارد. در این تحقیق سرمایه فکری در یک صنعت خاص (کاشی) مورد بررسی قرار گرفته و رابطه آن با عملکرد که از طریق بهره وری، سودآوری و ارزش سهام بازار سنجیده میشود، تعیین میگردد.
1-4- اهداف و کاربرد نتایج تحقیق
هدف اصلی تحقیق حاضر تعیین مؤلفههای سرمایه فکری و بررسی ارتباط بین سرمایه فکری و عملکرد
میباشد. علاوه بر این هدف، اهداف فرعی زیر را نیز میتوان برای این پژوهش در نظر گرفت:
1- بررسی رابطه بین سرمایه انسانی و یادگیری و آموزش
2- بررسی رابطه بین سرمایه انسانی و تجربه و تخصص
3- بررسی رابطه بین سرمایه انسانی وخلاقیت و نوآوری
4- بررسی رابطه بین سرمایه ساختاری و سیستمها و برنامهها
5- بررسی رابطه بین سرمایه ساختاری و تحقیق و توسعه
6- بررسی رابطه بین سرمایه رابطهای و استراتژیک
7- بررسی رابطه بین سرمایه رابطهای و ارتباط با مشتری
8- بررسی رابطه بین سرمایه رابطهای و دانش مشتری
9- بررسی رابطه بین سرمایه انسانی و عملکرد
10- بررسی رابطه بین سرمایه ساختاری و عملکرد
11- بررسی رابطه بین سرمایه رابطهای و عملکرد
12- بررسی رابطه بین سرمایه فکری و بهره وری
13- بررسی رابطه بین سرمایه فکری و سودآوری
14- بررسی رابطه بین سرمایه فکری و ارزش سهام شرکت
انتظار میرود نتایج تحقیق حاضر مورد استفاده همه فعالین در حوزه حسابداری و امور مالی شرکتها به لحاظ تعیین مؤلفههای سرمایه فکری و نیز بررسی متغیرهای عملکردی و آزمون تأثیر سرمایه فکری بر این متغیرها قرار گیرد.
1-5- فرضیات پژوهشی
جهت حصول به اهداف تحقیق حاضر فرضیههای زیر مطرح و مورد آزمون قرار گرفته است:
1- سرمایه انسانی شامل یادگیری و آموزش میباشد.
2- سرمایه انسانی شامل تجربه و تخصص میباشد.
3- سرمایه انسانی شامل خلاقیت و نوآوری میباشد.
4- سرمایه ساختاری شامل سیستمها و برنامهها میباشد.
5- سرمایه ساختاری شامل تحقیق و توسعه میباشد.
6- سرمایه رابطهای شامل استراتژی میباشد.
7- سرمایه رابطهای شامل ارتباط با مشتریان میباشد.
8- سرمایه رابطهای شامل دانش مشتری میباشد.
9- بین سرمایه انسانی و عملکرد رابطه مستقیم وجود دارد.
10- بین سرمایه ساختاری و عملکرد رابطه مستقیم وجود دارد.
11- بین سرمایه رابطهای و عملکرد رابطه مستقیم وجود دارد.
12- سرمایه فکری بر عملکرد تأثیر میگذارد.
13- سرمایه فکری بر بهره وری تأثیر میگذارد.
14- سرمایه فکری بر سودآوری تأثیر میگذارد.
15- سرمایه فکری بر ارزش سهام شرکت تأثیر میگذارد.
[1] Zeghal & Malloul
[2] cho
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.