پایان نامه تعیین نقش پیش بین مکانیزم های دفاعی و نارسایی هیجانی در عملکرد ورزشی ورزشکاران
فهرست محتوا چکیده:هدف از تحقیق حاضر تعیین نقش پیش نارسایی هیجانی و مکانیزم های دفاعی بر عملکرد ورزشی ورزشکاران و همچنین مقایسهٔ نارسایی هیجانی و مکانیزم دفاعی بین دانشجویان ورزشکارو غیر ورزشکار دانشگاه تبریز بود. روش تحقیق این پژوهش از نوع زمینه یابی است که در آن به مقایسهٔ مکانیزم دفاعی و میزان نارسایی هیجانی ورزشکاران و غیر ورزشکاران و هم چنین ارتباط بین نارسایی هیجانی و مکانیزم های دفاعی با عملکرد ورزشی ورزشکاران پرداخته شده است. جامعهٔ آماری را دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار دانشگاه تبریز تشکیل میدهد، که از بین آنها 90 نفر ورزشکار و 300 نفرغیرورزشکار به صورت تصادفی خوشهای به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسش نامههای مشخصات فردی، مکانیزم های دفاعی (DSQ) و نارسایی هیجانی (TAS-20) را تکمیل کردند. نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین مکانیزم دفاعی و عملکرد دختران ورزشکار؛ مکانیزم دفاعی و عملکرد پسران ورزشکار؛ مکانیزم دفاعی و عملکرد ورزشکاران رابطه وجود دارد، یعنی هرچقدر مکانیزم دفاعی رشد یافته تر میشود عملکرد بهبود مییابد (p<0.05)، هم چنین نتایج دیگر این آزمون نشان داد بین نارسایی هیجانی و عملکرد دختران ورزشکار؛ نارسایی هیجانی و عملکرد ورزشکاران رابطه وجود دارد (p<0.05)، یعنی با کاهش نارسایی هیجانی، عملکرد بهبود مییابد. و بین نارسایی هیجانی و عملکرد پسران ورزشکار رابطه وجود ندارد (p>0.05). هم چنین بین نارسایی هیجانی و مکانیزم دفاعی ورزشکاران؛ نارسایی هیجانی و مکانیزم دفاعی غیر ورزشکاران؛ نارسایی هیجانی و مکانیزم دفاعی رابطه وجود دارد (p<0.05) یعنی با افزایش نارسایی هیجانی مکانیزم دفاعی رشد نایافتهتر میشود. هم چنین نتایج آزمون u من ویتنی و ویلکاکسون نشان داد بین نارسایی هیجانی پسران و دختران تفاوت معنی داری وجود ندارد (p>0.05) ولی تفاوت بین مکانیزم دفاعی ورزشکاران و غیر ورزشکاران و نارسایی هیجانی ورزشکاران و غیر ورزشکاران معنی دار است (p<0.05). هم چنین نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که مکانیزم های دفاعی رشد یافته (-0.648=بتا) و رشد نیافته (0.288=بتا) پیش بینی کنندهٔ مناسبی برای عملکرد ورزشی میباشد. کلید واژهها:نارسایی هیجانی، عملکرد ورزشی، مکانیزم های دفاعی
|
فهرست مطالب
- فصل اول.. .
- مقدمه .
- بیان مسأله 15
- ضرورت واهمیت تحقیق.. 18
- اهداف تحقیق: 19
- فرضیه های تحقیق: 20
- متغیرها : 21
- متغیرمستقل: 21
- متغیروابسته : 21
- قلمروتحقیق: 22
- قلمرومکانی : 22
- قلمروزمانی : 22
- محدودیتهای تحقیق.. 22
- تعریف واژههای کلیدی تحقیق بهصورت مفهومی وعملیاتی: 22
- …………. فصل دوم 23
- بخش اول: مبانی نظری.. 25
- مقدمه 25
- تعریف هیجان 26
- تعاریف تنظیم هیجان … 27
- اهمیت تنظیم هیجان.. 30
- انواع واکنش های هیجانی.. 32
- الف: واکنش های درونی.. 34
- ب: واکنش های نگرشی و هیجانی.. 34
- نظریه های مربوط به هیجان.. 36
- هیجان و سلامت 36
- نارسایی هیجانی 42
- مولفه های نارسایی هیجانی.. 45
- اهمیت آگاهی از نارسایی هیجانی.. 45
- نارسایی هیجانی و نقص در عملکرد مغزی.. 46
- نارسایی هیجانی از لحاظ ثبات زمانی.. 46
- نارسایی هیجانی و سلامت روانی.. 46
- نارسایی هیجانی و سلامت جسمانی.. 56
- نارسایی هیجانی و ورزش… 74
- مکانیزم های دفاعی 75
- تعریف مکانیزم های دفاعی: 75
- انواع مکانیزم های دفاعی.. 76
- مکانیزم دفاعی رشد یافته. 76
- مکانیزم دفاعی رشد نیافته: 77
- مکانیزم دفاعی روان آزرده وار. 81
- ارتباط مکانیزم دفاعی و عملکرد مغزی.. 81
- مکانیزم دفاعی و اختلالات روانی.. 81
- مکانیزم های دفاعی و ورزش…. 82
- عملکرد… 82
- بخش دوم: ادبیات پیشینه ی تحقیق.. 82
- فصل سوم 83
- مقدمه……. 84
- روش تحقیق.. 85
- جامعه ی آماری تحقیق.. 86
- نمونه ی آماری تحقیق.. 86
- ابزار گرد آوری اطلاعات… 86
- پرسش نامه ی اطلاعات فردی.. 87
- پرسش نامه ی مکانیزم های دفاعی.. 88
- پرسش نا مه ی نارسایی هیجانی 88
- روش جمع آوری اطلاعات… 92
- روش آماری تحقیق.. 96
- فصل چهارم 98
- فرضیه ی اول 101
- فرضیه ی دوم 104
- فرضیه ی سوم 107
- فرضیه ی چهارم 109
- فرضیه ی پنجم 112
- فرضیه ی ششم 113
- فرضیه ی هفتم. 116
- فرضیه ی هشتم 117
- فرضیه ی نهم 117
- فرضیه ی دهم 118
- فرضیه ی یازدهم 120
- فرضیه ی دوازدهم 133
- فرضیه ی سیزدهم 133
- فرضیه ی چهاردهم 134
- فصل پنجم 83
- مقدمه. 86
- خلاصه تحقیق.. 88
- نتایج پژوهش…. 89
- نتایج حاصل از یافته های توصیفی.. 89
- نتایج حاصل از تحلیل های چند متغیره 90
- پیشنهادات حاصل از نتایج تحقیق.. 91
- پیشنهادات تحقیق.. 93
- محدودیت های پژوهش…. 94
- منابع. 96
فصل اول
مقدمه و طرح تحقیق
مقدمه
امروزه در دنیای ورزش، تواناییهای جسمانی و تاکتیکی و مهارتهای تخصصی تنها ضامن موفقیت نیستند. بسیاری از ورزشکاران بهترین عملکرد خود را در تمرینات نشان میدهند، اما هنگام مسابقه و رقابت و در رویارویی با رقیبان، رسانهها و تماشاگران و موقعیتهای فشارزای دیگر دچار واکنش هیجانی میشوند. هیجانات مختلفاند (از جمله خشم، ترس، امید، نامیدی، نگرانی، احساس حقارت، غرور، غم، شادی و غیره) و برای بیان تمام حالات احساسی و روانی مثبت و منفی و علائم جسمانی همراه آن به کار میروند (ملکی، 1391). اغلب محققان، مربیان، مدیران ورزشی و ورزشکاران تأثیر هیجانات را بر عملکرد ورزشی چه قبل از مسابقه، چه حین بازی و چه بعد از مسابقه تأیید کردهاند و بیشتر ورزشکاران عملکرد موفقیت آمیز یا عملکرد منجر به شکست خود را به عوامل هیجانی نسبت میدهند (هانین، 2000). پژوهشگران روانشناسی ورزشی نیز به این نتیجه رسیدهاند که هر چه ورزشکار در درک، شناسایی، تنظیم و ابراز دقیق هیجانات توانمندتر باشد، عادات فکری در اختیار خواهد داشت که موجب میشود فردی کارآمدتر باشد و بهترین عملکرد خود را نشان دهد (لانه 2009) در حال حاضر، یکی از مباحث جدید در عرصة روانشناسی ورزشی، نارسایی هیجانی است. نارسایی هیجانی سازهای چندوجهی است و ویژگیهای اصلی آن ناتوانی در بازشناسی و توصیف کلامی هیجانهای شخصی و فقر شدید در تفکر نمادین است که آشکارسازی بازخوردها، احساسها، تمایلات و کشاننده ها را محدود میکند. (تیلور و بگبی، 2000).
امروزه قهرمانان بزرگ، کاربرد و استفاده از هیجانات تسهیل کنندة عملکرد را میآمودخترد و یاد میگیرند تا هیجاناتی را که برای عملکرد، زیانآور هستند کنترل کرده، آنها را فرو بنشانند. در این تحقیق به روابط مکانیزمهای دفاعی و نارسایی هیجانی و تأثیر ورزش بر میزان نارسایی هیجانی و نوع مکانیزم دفاعی پرداخته میشود.
بیان مسأله
چگونگی اجرای ورزشکاران علاوه بر سطح مهارت فیزیکی، به مهارتهای روانی و ویژگیهای شخصیتی آنها نیز بستگی دارد (جعفری و همکاران 1386) و ورزشکارانی که در سطح بالا فعالیت میکنند اختلاف ناچیزی از نظر مهارت دارند و مهمترین عامل که احتمالاً در تشخیص برنده از بادخترده وجود دارد، توانایی مقابله با موقعیتهای تنش زاست (کویی ویولا،2002). مکانیزم دفاعی و نارسایی هیجانی از جمله ویژگیهای روانی و شخصیتی هستند که عملکرد افرد را تحت تأثیر قرار میدهند.
نارسایی هیجانی به دشواری در خودتنظیم گری هیجانی و به عبارت دیگر به ناتوانی در پردازش شناختی اطلاعات هیجانی و تنظیم هیجانی گفته میشود که دارای سازهای چندوجهی است و ویژگیهای اصلی آن ناتوانی در بازشناسی و توصیف کلامی هیجانهای شخصی و فقر شدید در تفکر نمادین است که آشکارسازی بازخوردها، احساسها، تمایلات و کشاننده ها را محدود میکند. ناتوانی در به کارگیری احساسها به عنوان یکی از علایم مشکلات هیجانی؛ مانع تفکر انتزاعی، و باعث کاهش یادآوری رؤیاها، دشواری در تمایز بین حالتهای هیجانی و حسهای بدنی، قیافه خشک و رسمی، ظرفیت محدود برای همدلی و خودآگاهی میشود (بتول احدی و همکاران 87، محمدحسن افضلی وهمکاران 1387).
مکانیزم دفاعی یکی دیگر از ویژگیهای شخصیتی است که عملکرد فرد را در موقعیت تنش زا تحت تأثیر قرار میدهد. طبق تعریف، مکانیسمهای دفاعی، فرآیندهای تنظیم کنندهٔ خودکاری هستند که برای به حداقل رساندن تغییرات ناگهانی در واقعیت درونی و بیرونی از طریق تاثیرگذاری بر چگونگی ادراک حوادث تهدید کننده عمل میکنند. (والانت 1994، بشارت 1387). مکانیسمهای دفاعی که مسئولیت محافظت از من را در مواجهه با شکلهای مختلف اضطراب بر عهده دارند، بر حسب نوع کنش وری ممکن است بهنجار یا نابهنجار و کارآمد یا ناکارآمد باشند (فرود 1976). اندروز و همکاران بر اساس طبقه بندی سلسله مراتبی ویلنت در مورد مکانیسمهای دفاعی، 20 مکانیسم را به سه سبک دفاعی رشد یافته، نوروتیک و رشد نایافته تقسیم کردند، مکانیسمهای دفاعی رشد یافته به منزلهٔ شیوههای مواجههٔ انطباقی، بهنجار و کارآمد محسوب میشوند در حالی که مکانیسمهای دفاعی نوروتیک و رشد نایافته شیوههای مواجههٔ غیرانطباقی و ناکارآمد هستند (بشارت 1387). افراد مختلف مکانیزم های متفاوتی را به کار میبرند و همین تفاوتها سبب به وجود آمدن شکستها و موفقیتها میشود (سپیده دم،1391). از سوی دیگر یافتههای محققان علوم ورزشی بر ویژگیهای شخصیتی به عنوان یکی از مهمترین متغیرهای به کار گرفته شده برای تشریح موفقیتها و شکستها در مسابقات ورزشی تاکید میکنند (لجبافت نژاد،1389) و بیشتر تحقیقات انجام گرفته در زمینهٔ ویژگی برونهای شخصیتی، ورزشکاران را متمایل به برون گرایی و باثباتی معرفی کردهاند و در مورد اضطراب و افسردگی نیز تحقیقات بیشتر محققان سطح اضطراب و افسردگی ورزشکاران را کمتر از غیرورزشکاران کرده گزارش کردهاند (شعبانی بهار،1390). مورگان و جانسون (1980) مدلی را پیشنهاد میکنند که براساس آن، ورزشکارانی که از بی نظمیهای روانی چون روان آزردگی گرایی و درونگرایی رنج میبرند، نسبت به سایرین از تجارب موفقیت آمیز یکسانی برخوردار نخواهند برد (حاتمی،1392). در همین زمینه، بیگلر و وینبرگ[1] (1990) در تحقیق خود دریافتند که ورزشکاران نخبه در مقایسه با ورزشکاران عادی و غیرورزشکاران برونگراتر و دارای روان آزردگی کمتری میباشند (وان،1997؛ آوویل،2001). علاوه بر این نتایج تحقیقات نشان داده بین نارسایی هیجانی با مکانیزم های دفاعی رشد نایافته رابطهٔ معنادار مثبت و با هوش هیجانی رابطهٔ معنادار منفی وجود دارد (یعقوبی،1390) و هوش هیجانی به عنوان یکی از اساسیترین ویژگی اشخاص افراد معرفی شده که نقش به سزایی در موفقیت ورزشی ایفا میکند و موید این دیدگاه است که هوش هیجانی تصویر جامعی از توانایی شخص برای دستیابی به موفقیت در حیطههای عملکردی متفاوت از جمله ورزش ایجاد میکند (دوگلاس،2007؛ انیولا،2007). با توجه به ارتباط بین هوش هیجانی با نارسایی هیجانی و مکانیسمهای دفاعی و مطالب ذکر شده و اینکه ورزشکاران حین اجرای مهارتهای مختلف درموقعیت های متفاوتی از نظر نیازهای تکلیف قرار میگیرند، این سؤال مطرح میشود که آیا بین مکانیزم دفاعی و میزان نارسایی هیجانی ورزشکاران وغیر ورزشکاران تفاوت وجود دارد؟ آیا میتوان از نوع مکانیزم دفاعی و میزان نارسایی هیجانی به عنوان متغیرهای پیش بین در جهت تبیین موفقیت ورزشی ورزشکاران استفاده کرد؟
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.