پایان نامه تفاوت زندگی نامه ی دینی دو نسل
مقدمه
نخستین بار اصطلاح شکاف نسل ها در دهه ی 60در کشورهای غربی مطرح شد که به نحوی اختلافات فرهنگی میان فرزندان و والدینشان را تشریح می کرد. این در حالی است که طی سالهای اخیر تفاوت قابل توجهی میان ارزشهای جوانان با والدینشان مشاهده می شود. اینکه چه عواملی باعث بروز این شکاف می شوند موضوع بحث ما خواهد بود. چالش دین با مقتضیات زمان همواره یکی از مهمترین دغدغه های صاحب نظران و اندیشمندان هرعصری و نسلی بوده است. در واقع مکاتب مختلف در طول تاریخ بشر محصول این تقابل و زاییده ی این فرایند بوده و نواندیشی دینی در این راستا معنا و مفهوم پیدا می کند که در فرایند تقابل دین و مقتضیات زمان نه دین رها گردد و نه نیازهای زمان نادیده گرفته شود. ازاین رو صاحب نظران از ابعاد مختلف روان شناسی، جامعه شناسی، علوم تربیتی و سایر علوم مرتبط که این پدیده می توانست درآن حوزه قرار گیردبه تبین و تحلیل این امر پرداخته اند و همچنین در دهه های اخیر موج مدرنیزاسیون که به همراه خود آموزش همگانی، گسترش رسانه های جمعی و بسیاری موارد دیگه را به همراه آورد. موجب افزایش دانستنیها وآگاهیهای عمومی نسل جدید شد. و حوزه ی ارتباطات انسانی و اجتماعی آنها را وسیعتر نمود. طبیعی ترین نتیجه این فرایند این بود که نسل جدید نسلی شد که اولاً بسیار با شتاب اجتماعی می گردید، و ثانیاً در راه اجتماعی شدن، تنها منبع ارزشگذار او دیگر خانواده و سنت حاکم برخانواده نبود . زیست جهان متفاوت نسل نو و تجربیات دیگرگون آنها. که به سبب تحولات صنعتی و سپس اجتماعی- فرهنگی به وجود آمد، بین جهان بینی نسل جدید و نسل قدیم شکاف انداخت ، و ازاین مهمتر، امکان ظهور و بروز این شکاف را در زبان و رفتار گروه جدید، فراهم ساخت . هم اكنون در این تحقیق قصد بررسی شکاف نسل ها باتوجه به رویکرد دین و دینداری در بین جوانان دهه ی شصت و والدینشان را خواهیم داشت.
1-2ضرورت و اهمیت موضوع
چنانچه علل عدم تفاهم بین والدین و فرزندان ریشه یابی گردد و نسخه ای جهت ایجاد تفاهم بین آنها ارائه گردد می توان از بروز بسیاری از ناهنجاری ها در بین جوانان و در جامعه پیشگیری نمود.
انسان دارای نیازهای متعدد و متنوعی است ،نیازهای مادی و معنوی ، فردی و اجتماعی و یکی از نیازهای او نیاز به دین است و از آنجا که یکی از نیازهای اصلی انسان نیاز به دین است بحث خود را در رابطه با والدین و فرزندان بیشتر معطوف به زندگی نامه ی دینی آنها کرده ایم تا روشن شود میزان دین داری ، کمبود آن در زندگی و یا بی توجهی نسبت به آن چه اثراتی را در زندگی فردی و اجتماعی و روحی و روانی انسان ها باقی می گذارد . باتوجه به اینکه جامعه در حال تغییر و پیشرفت روز افزون است، نیازها و خواسته های جوانان نیز مطابق با آن درحال تغییر است. بنابراین آگاهی از این نیازها و شناخت تفاوت هایی که بین فرزندان و والدین شان وجود دارد باعث می شود تا والدین بتوانند با درک نیازها و خواسته های جوانان و سعی در برطرف نمودن آنها، افکار و القائات خود را در هر زمینه ای و به خصوص در زمینه ی دین و مذهب، به فرزندان خودطوری منتقل کنند که باعث آزارو یا دلزدگی آنان نشود به طوری که آنها با آغوش باز پذیرای آن شوند و افکار و اعتقادات خود را در تضاد با والدین خود ندانند.از سوی دیگر برای فرزندان نیز این امکان به وجود می آید که نسبت به گذشته و شرایط زندگی والدین خود شناخت و آگاهی پیدا کنند و میزان اهمیت و ابزار ارادت والدین خود را نسبت به مسائل گوناگون دریابند.
رابطه ی بهتری با والدین خود برقرارکنند. بیشتر به آنها احترام بگذارند و تا حدودی خود را باشرایط و عقاید خانواده هماهنگ سازند.
1-3بیان مسئله
خانواده بنیادی ترین نهاد جامعه است و می توان ریشه ی بسیاری از نا آرامی ها و نا امنی ها را در وجود آن جستجو کرد.چرا که خانواده اولین محیطی است که فرزند پس از تولد در آن پرورش می یابد و از آن تاُثیر می پذیرد و این تاُثیر در طول زندگی فرد در خانواده و حداقل تا سن بلوغ و جوانی وجود دارد و پس از آن نیز به طور کلی قطع نمی شود . در این میان تاُثیر پذیری از محیط اجتماع بیرون از خانه ممکن است تضادهای با القائات درون خانواده داشته باشد . و گرایش فرزند به القائات محیط خارج وگریز او از برخی القائات داخل خانواده می تواند به عدم تفاهم بین الدین و فرزندان منجر شود این عدم تفاهم نشانه ی آن است که والدین در القای تفکرات و رهنمود های خود به فرزندان توفیق کاملی بدست نیاورده اند این عدم توفیق می تواند ناشی از استفاده از ارزش ها و منش های غیر صحیح در برخورد با فرزندان باشد . بررسی علل این عدم تفاهم می تواند ما را در یافتن روش هایی برای پرورش صحیح فرزندان یاری دهد .تحولات و تغییر اجتماعی در دنیای جدید نگرش ها ، افکار ، احساسات و ارزش های آدمیان را تغییر می دهد . این تغییرات ممکن است در تضاد با نگرش ها ، افکار ،احساسات و ارزش هایی باشد که از نسل های پیشین به اعضای جدید منتقل شده است .بنابر این یکی از مسائل مهم جامه ی ما در حال حاضر تصادم و تضاد ارزشی است این تحقیق می خواهد این موضوع را بررسی نماید .
فصل دوم
روش تحقيق
2-1 روش تحقيق
در ابتدا موضوع تحقيق خود را كه تفاوت زندگي نامه ي ديني بين 2 نسل است پس از گفتگو با استاد راهنما انتخاب نمودم. مناسب ترین روش برای گردآوری داده ها در مورد چنین موضوعی روش تحقیق کیفی است. و ابزار آن نیز مصاحبهی عمیق است. فرم و محتوای مصاحبه از محقق نظریه پرداز برجسته در حوزهی رشد و تحول ایمانی جیمز فولر و با ترجمه ی استاد راهنما در اختیار من قرار گرفت که متن آن در بخش ضمایم آمده است. پس از آن با افراد مختلف با طبقه ي اجتماعي ، شغل و تحصيلات مختلف مصاحبه كردم. مصاحبه شوندگان از بين متولدين دهه ي 60 و والدين آنها انتخاب شدند. بدين شكل كه من در ابتدا در مورد زندگي نامه ي افراد از دوران كودكي تا به امروز، در مورد تحصيلات، درآمد، شغل و سر گذشت زندگي آنها و افراد مهم و تأثير گذار در زندگي شان سوالاتي را مطرح كردم. در قسمت دوم مصاحبه روابط شكل دهنده ي زندگي افراد، شكست ها و ناكامي ها، تجربه هاي اوج يا توفيق، محدوديت ها و ممنوعيت ها، و به طور كلي تجربياتي كه فرد در زندگي خود به دست آورده است، به طوري كه زندگي و شخصيت فرد را تحت تأثير قرار داده باشد، مورد سوال قرار گرفت و در قسمت سوم ارزش ها و اعتقاداتي كه فرد در زندگي خود مهم و با ارزش مي داند، در مورد آينده و گذشته ی زندگي كنوني، اهداف زندگي و … به طور كلي مسائلي كه براي فرد مورد اهميت است سوالاتی مطرح شد و در قسمت آخر در مورد دين و دين داري، نگاه و طرز فكر هر شخص در مورد دين ، احساس و طرز فكر فرد نسبت به خودش و نسبت به خدا و تصويري كه در مورد ايمان كامل و رشد يافته دارند سوالاتي مطرح شد. پس از انجام مصاحبه با 30 نفر (15 نفر دهه ي شصتي و 15 نفر از والدين آنها) و ضبط آن ها، مصاحبه ها روی کاغذ آورده شد.
2-2روش انتخاب نمونه
روش انتخاب نمونه آزاد و با توجه به افراد در دسترس صورت گرفته است. با توجه به این که رساله ی من در مقطع کارشناسی نوشته می شود با هماهنگی با استاد راهنما جزئیات دقیق انتخاب نمونه رعایت نشده است و فقط تدکید بر انتخاب نمونه ی کوچکی از دو نسل بوده است: نخست نسلی که در دههی شصت به دنیا آمده است و در دوران پس از انقلاب جامعه پذیر شده و رشد یافته است و تجربه ی زندگی در نظام جمهوری اسلامی را داشته است و نسلی که در دوران قبل از انقلاب جامعه پذیر شده، رشد یافته و سپس تجربه ی انقلاب را از سرگذرانده است.
2-3روش گردآوری داده ها
برای انجام مصاحبه و پیاده کردن مصاحبه ها و تنظیم نهایی آن ها وقت زیادی صرف شد و از این رو، تمدید مدت رای انجام پایان نامه ضرورت یافت. اصل محتوای مصاحبه ها به تأکید استاد راهنما در بخش ضمایم آمده است تا شاید برای استفاده ی دیگر دانشجویان یا محققانی که به چنین موضوعی علاقهمند اند بکار آید. ممکن است بتوان نکات مهم دیگری از این مصاحبه ها دریافت، که احتمالا من بدان ها توجه نکرده ام. در نهايت به مقايسه ي بين آنها يعني در درجه ي اول مقايسه بين دهه ي شصتي ها و دريافتن شباهت ها ي آنها و سپس مقايسه ي بين والدين و در يافتن شباهت هاي بين آنها و در نهايت مقايسه هر دو يعني دهه ي شصتي ها و والدين شان با يكديگر انجام شد. بدين ترتيب تفاوتي كه بين والدين و فرزندان كه از دو نسل متفاوت هستند دريافته شد و نتايج تحقيق به صورت مكتوب درآمد.
2-4مشكلات و تنگناها
از آنجا كه روش تحقيق از طريق مصاحبه انجام شده است، بنابراين مشكلات بسياري بر سر راه قرار داشت از جمله پيدا كردن افراد براي انجام مصاحبه چرا كه مضمون محاسبه به گونه اي بود كه هر فرد مي بايست در مورد مسائل شخصي و خصوصي زندگي خود توضيحاتي را اراده مي كرد و از آنجا كه همه ي افراد مايل به بازگو كردن مسائل خود نبودند در بسياري از موارد وقت زيادي صرف اطمينان دادن و جلب نمودن رضايت افراد براي انجام مصاحبه مي شد و از آنجايي كه براي انجام مصاحبه مجبور به ضبط كردن صداي افراد بوديم مشكل بعدي اين بود كه افراد تمايلي براي ضبط شدن صدايشان نداشتند و خيلي با اكراه و وسواس زياد به سوالات پاسخ مي دادند .
مسأله ي بعد تعداد افراد بود كه چون تعداد افراد زياد بودند و بايد به صورت جفت جفت بين والدين و فرزندان مصاحبه انجام مي گرفت گاهي براي پيدا كردن وقت مناسب به طوري كه هم فرزند و هم مادر در منزل باشند، دچار مشكل مي شدم و چون كه اكثر مصاحبه شوندگان شاغل بوده اند پيدا كردن وقت مناسب مشكل بود .
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.