پایان نامه تهیه ی بسته ی نرم افزاری مدیریت شبکه های کامپیوتری با استفاده از تلفن ثابت
فهرست محتوا
چكيده
امروزه اکثر تکنولوژی های جدید به دنبال راهی برای تسهیل زندگی می باشند. به عبارت دیگر راه هایی که منجر به صرفه جویی در زمان، هزینه و انرژی شوند. مسلما چنین روش ها و ایده هایی در عصر امروز از ارزش فوق العاده ای برخوردارند. طرح پیشنهادی ما که در این رساله به آن می پردازیم نیز به دنبال رسیدن به چنین هدفی است. در این رساله نشان خواهیم داد که چگونه مدیریت یک شبکه کامپیوتری که از ارکان اصلی آن است از راه دور و تنها با فشار يك دكمه از طريق تلفن ثابت به سهولت امکان پذیر خواهد بود. طرحی که این امکان را به مدیر شبکه می دهد که در هر ساعتی از شبانه روز و در هر مکان و موقعیتی که باشد بتواند از طریق تلفن ثابت شبکه را کنترل کرده، گزارش عملکرد آن را دریافت نموده و یا تغییراتی روی آن اعمال کند.
تا به امروز از تلفن ثابت تحت عنوان تلفن گويا به شكل هاي مختلف براي تسهيل امر ارتباطات و اطلاع رساني توسط مراكز مختلف استفاده مي گرديد كه سیستم های تلفن بانک، سیستم های پاسخگوی تلفنی بازار سهام، نظرسنجي هاي تلفني، مراکز تلفن و منشی های تلفنی، سیستم های ثبت سفارش، سیستم های اطلاع رسانی و … از جمله ي اين موارد مي باشند. در اين رساله گامي فراتر نهاديم و از تلفن ثابت براي مديريت شبكه هاي كامپيوتري استفاده كرديم. باتوجه به گسترش پوشش تلفن ثابت نسبت به تلفن همراه سيستم پيشنهادي مي تواند به عنوان يك پشتيبان براي مديريت شبكه هاي كامپيوتري به وسيله ي تلفن همراه باشد.
کلمات کلیدی:
مدیریت شبکه های کامپیوتری، مانیتورینگ شبکه، پروتکل مدیریت شبکه ی آسان (SNMP)، پیکربندی روتر، تلفن ثابت، تلفن گويا، KDtele
فهرست مطالب
عنوان……………………………………………………………………………………… صفحه
1-1 اهمیت شبکه های کامپیوتری.. 3
1-2 کاربرد های شبکه های کامپیوتری.. 3
1-3 مدیریت شبکه های کامپیوتری ]٢[ 8
2-5 مزاياي مانيتورينگ شبكه ]٤[ 19
2-6 بخش هاي مهم مانيتورينگ شبكه. 19
2-6-1 مانيتورينگ وضعيت سلامت شبكه. 19
2-6-3 مانيتورينگ شبكه داخلي.. 20
2-10 پايگاه اطلاعات مديريتي در SNMP ]٧[ 25
٢-١١-١ SNMPv1 و ساختار اطلاعات مدیریتی.. 30
2-11-2 فرمانهاي پروتكل 1 SNMPv. 32
٢-١٢-١ SNMPv2 و ساختار اطلاعات مديريتي.. 33
2-12-2 ماژول هاي اطلاعات SMI 34
2-12-3 فرمان هاي پروتكل SNMPv2. 34
2-17 واحد داده پروتکل در SNMPv1. 37
2-20 واحد داده پروتكل در SNMPv2. 40
2-22 ليستي از OID هاي پركاربرد ]٨[ 42
٢-٢٣ قطعه كد مربوط به بكارگيريSNMP در .NET.. 43
3-3 مهمترين ويژگی های يک روتر. 46
٣-٤ آشنائی با روترهای سيسکو. 47
3-4-1 عناصر اصلی در يک روتر سيسکو. 47
٣-٤-٢ آشنایی با انواع اتصالات LAN در روترهای سیسکو. 51
٣-٥ نحوه اتصال به Router ] ١٠[ 52
٣-٦ حالت های مختلف روتر (Router Modes) 56
3-7 آشنایی با دستورات روتر. 57
3-7-1 نحوه تغيير دادن نام Router 57
3-7-2 تنظيمات مربوط به پسوردها 58
3-7-3 آشنایی با دستور Show.. 59
3-7-4 رمز نگاری کلمات عبور Password Encryption. 60
3-7-5 نحوه تنظيم كردن interface Serial 61
3-7-6 نحوه پيكر بندي كارت شبكه روتر و يا FastEthernet 62
3-7-7 نحوه نمایش جدول مسیریابی.. 64
3-7-8 نحوه ذخيره و ثبت تغييرات… 64
4-2 اجزاي سيستم هاي تلفن گويا 67
4-3 تلفن گويا، ابزاری اطلاعاتی و یا عملیاتی؟. 68
4-6 مديريت شبكه هاي كامپيوتري با تلفن گويا 75
4-7 آشنايي با كامپوننت KDtele. 77
فهرست شكلها
عنوان……………………………………………………………………………………… صفحه
شكل ٢‑1: نمايي از مانيتورينگ شبكه …………………………………………………………….. ١٩
شكل ٢‑٢: كاربرد SNMP در مديريت ………………………………………………………….. ٢٣
شكل ٢‑٣: سلسله مراتب MIB …………………………………………………………………… ٢٦
شكل ٢‑٤: عناصر موجود در گروه سيستم ……………………………………………………….. ٢٨
شكل ٢‑٥: نمايي از يك MIB خصوصي ……………………………………………………….. ٢٨
شكل ٢‑٦: فرمان هاي SNMP ……………………………………………………………………. ٣٣
شكل ٢‑٧: فرمت پيام در SNMPv1 ……………………………………………………………. ٣٧
شكل ٢‑٨: PDU در SNMPv1 ………………………………………………………………… ٣٧
شكل ٢‑٩: فرمت Trap-PDU…………………………………………………………………….. ٣٨
شكل ٢‑١٠: فرمت پيام در SNMPv2 ……………………………………………………………. ٣٩
شكل ٢‑١١: PDU در SNMPv2 ……………………………………………………………….. ٤٠
شكل ٢‑١٢: فرمت GetBulk-PDU …………………………………………………………….. ٤٠
شكل ٢‑١٣: قالب كلي بسته هاي SNMP ……………………………………………………….. ٤١
شكل ٣‑١: نمونه اي از روتر هاي سيسكو ……………………………………………………….. ٤٧
شكل ٣‑٢: نمايي از پشت يك روتر سيسكو به همراه اينترفيس هاي متفاوت آن ………… ٤٨
شكل ٣‑٣: نحوه ي اتصال روتر به كامپيوتر به وسيله ي كابل Console …………………. ٥٣
شكل ٣‑٤: انتخاب نام براي HyperTerminal Session …………………………………. ٥٤
شكل ٣‑٥: انتخاب اينترفيس ارتباطي كامپيوتر …………………………………………………… ٥٤
شكل ٣‑٦: مشخص نمودن خصايص اينترفيس …………………………………………………. ٥٥
شكل ٣‑٧: حالت هاي مختلف روتر ………………………………………………………………. ٥٦
شكل ٤‑١: نمونه اي از يك ديالوجيك ساخت شركت Intel…………………………………………. ٦٨
شكل ٤‑٢: نمونه اي از مودم هاي Voice mode شركت Intel ……………………………………. ٦٨
شكل ٤‑٣: نمايي از مديريت شبكه به وسيله ي تلفن ثابت ……………………………………………. ٧٦
شكل ٤‑٤: كامپوننت KDtele ……………………………………………………………………….. ٧٧
فهرست جدولها
عنوان……………………………………………………………………………………… صفحه
جدول ٢‑1: گروه هاي مهم MIB ………………………………………………………………… ٢٧
جدول ٢‑٢: PDU هاي موجود در SNMP……………………………………………………. ٢٩
جدول ٣‑1: برخي از اسامي متداول اينترفيس هاي روتر ………………………………………. ٤٨
فصل اول
مقدمه
1 پیش گفتار] ١ [
پتانسیل بالای فن آوری اطلاعات و ارتباطات در رفع و حل نیازهای مهم سیستمهای مختلف مدیریتی و عملیاتی و نیز توان توسعه ی نا محدود آن در ارتباط با زمینه های گوناگون علمی و صنعتی، سرمایه گذاران و متخصصان را از یک سو و سازمانها و شرکتهای خصوصی و دولتی را از سویی دیگر به سمت تمرکز بر استفاده از این فن آوری نوین سوق داده است.
امروزه نقش فن آوری اطلاعات در پیشبرد اهداف هر مجموعه کاملا بدیهی است و یکی از نقاط قوت مدیران موفق در هر سازمان، درک لزوم توجه به این فن آوری و استفاده از آن همگام با مدیران برجسته شرکتهای تراز اول جهان می باشد.
بستر و زیر ساخت فن آوری اطلاعات، شبکه های کامپیوتری می باشند.امروزه یکی از زمینه های مهم در حیطه فن آوری اطلاعات برپاسازی و استفاده از شبکه های کامپیوتری در ابعاد و مقیاس های مختلف می باشد.استفاده اشتراکی از منابع و افزایش بهره وری از آنها، قابلیت اطمینان، کاهش قابل توجه نسبت هزینه به کارایی و نیز فراهم آمدن یک بستر ارتباطی مناسب و هميشه فعال برای کاربردهای متنوع، از جمله عواملی هستند که مدیران دوراندیش را به سمت بهره گیری از شبکه های کامپیوتری رهنمون می سازند.
1-1 اهمیت شبکه های کامپیوتری
نظر به اهمیت IT[1] و نیاز روزافزون به توانمندسازی تکنولوژی تبادل اطلاعات وارتباطات در عرصه جهان امروزی و نظر به اهمیت به اشتراک گذاردن داده ها[2] وامکانات و همچنین به منظور صرفه جویی در زمان و هزینه که اهمیت شبکه های کامپیوتری را محسوس و مبرهن ساخته است، پرداختن به این مهم در این فصل به منظور فراهم سازی زمینه ی بررسی وضعیت موجود شبکه های کامپیوتری و نحوه مدیریت آنها با هدف بررسی طرح پیشنهادی در این رساله وارائه راهکارهای آتی از ضروری ترین مسائل می باشد.
1-2 کاربرد های شبکه های کامپیوتری
نفوذ شبکه های کامپیوتری در زمینه های گوناگون زندگی نقش بسزایی در اهمیت آن دارد و کاربرد های گسترده ی آن یکی از دلایلی است که مردم به شبکه هاي کامپيوتري اهميت مي دهند.در ادامه به برخی از این کاربرد ها اشاره می کنیم:
1-2-1 کاربرد تجاري
اکثر شرکت ها تعداد زيادي کامپيوتر براي کارهاي مختلف (توليد، انبار داري، فروش، حسابداري) دارند. شايد در ابتدا اين کامپيوترها از يکديگر جدا باشند، ولي در مرحله اي از کار براي يکپارچه کردن اطلاعات کل شرکت، مديريت تصميم مي گيرد تا آنها را به هم متصل کند.
به بيان کلي تر اشتراک منابع[3] به ما اجازه مي دهد تا برنامه ها، تجهيزات و بخصوص داده ها را در اختيار همه آنهايي که به اين شبکه متصلند، قرار دهيم.
ساده ترين مثال آن، چاپگري است که براي تمام کارکنان يک دفتر به اشتراک گذاشته شده است. پيداست که تک تک اين افراد به يک چاپگر اختصاصي نياز ندارند و علاوه بر آن يک چاپگر شبکه اغلب ارزانتر، سريعتر و کم هزينه تر از تعداد زيادي چاپگرهاي پراکنده است.با اين حال اشتراک اطلاعات بسيار مهمتر از اشتراک تجهيزات فيزيکي است. امروزه تمام شرکت هاي بزرگ، متوسط و بسياري از شرکت هاي کوچک به شدت به اطلاعات کامپيوتري خود وابسته اند. بانکي که تمام کامپيوترهاي آن از کار افتاده باشد، پنج دقيقه هم نمي تواند دوام بياورد، حتي شرکت هاي کوچک مانند آژانس هاي مسافرتي نيز به شدت به اطلاعات کامپيوتري خود متکي هستند.
در يک شرکت کوچک تمام کامپيوترها به احتمال زياد در يک دفتر و يا حداکثر يک ساختمان قرار دارند، در حالي که کامپيوترهاي يک شرکت بزرگ مي تواند در يک شهر، کشور و حتي در قاره هاي مختلف پراکنده باشد. در اين حالت، ممکن است مدير فروشي که در نيويورک نشسته است به موجودي انبار در سنگاپور نياز داشته باشد. به عبارت ديگر حتي ١٥٠٠ کيلومتر فاصله هم نبايد خللي در دسترسي به اطلاعات وارد کند. در واقع مي توان گفت شبکه های کامپیوتری به دنبال از بين بردن فاصله هاست.
در ساده ترين شکل، اطلاعات شرکت مي تواند در يک يا چند پايگاه داده متمرکز باشد و کارمندان شرکت بايستي بتوانند از راه دور به آن دسترسي داشته باشند. در اين مدل، اطلاعات در کامپيوترهاي پر قدرتي به نام سرويس دهنده[4] که اغلب در يک مرکز و تحت کنترل سرپرست سيستم قرار دارند نگهداري مي شوند. کارمندان نيز که در اينجا به آنها مشتري[5] گفته مي شود، از راه دور و از طریق کامپيوترهاي معمولي خود به اين اطلاعات دسترسي پيدا مي کنند.
گاهي در يک شبکه کامپيوتري رابطه بين افراد اهميت بيشتري نسبت به تبادل اطلاعات بين کامپيوترها دارد. چنين شبکه اي در واقع يک رسانه ارتباطي[6] است. امروزه ديگر تقريبا هيچ شرکتي را نمي توان يافت که از سرويس پست الکترونيکي[7] استفاده نکند، اما ايميل تنها شکلی از ارتباطات پيشرفته ای نيست که به لطف شبکه هاي کامپيوتري ممکن شده است. در يک شبکه، دو نفر که فاصله زيادي از يکديگر دارند، مي توانند به طور مشترک روي يک گزارش يا مقاله کار کنند. وقتي يکي از آنها تغييري در اين گزارش مي دهد، ديگري بلافاصله آن را خواهد ديد و ديگر نيازي نيست روز ها به انتظار پستچي چشم به در بدوزد.
يکي ديگر از امکانات ارتباطي شبکه ها، کنفرانس ويديويي[8] است که ميتوانند تصوير و صداي هم را داشته باشند و مطالب را روي يک تخته سياه مجازي بنويسند.اتفاق ديگري که اين روزها شتاب بيشتري گرفته، امکان تجارت الکترونيک بين شرکت هاي کوچک و بزرگ است. به عنوان مثال، سازندگان کامپيوتر، اتومبيل و هواپيما مي توانند از طريق شبکه هاي کامپيوتري به سازندگان اين نوع قطعات سفارش دهند و سپس آن را مونتاژ و تبديل به محصول نهايي کند.گرايش تجاري ديگري که حتي اهميت بيشتري پيدا کرده، فروش محصولات روي اينترنت است. اين روزها شرکت هاي بسياري به فروش محصولات خود از طريق اينترنت روي آورده اند. اين شاخه از تجارت (که به تجارت الکترونيک[9] معروف است) در آينده رشد بسيار بيشتري خواهد کرد .
1-2-2 کاربردهاي خانگي
در سال١٩٧٧، وقتي از کن اولسن (رئيس شرکت Digital Equipment Corporation که پس از IBM بزرگ ترين شرکت کامپيوتري دنيا محسوب مي شد) پرسيدند چرا وارد بازار کامپيوتر هاي شخصي نمي شود، وي پاسخ داد: هيچ دليلي ندارد هر کس در خانه اش يک کامپيوتر داشته باشد. تاريخ ثابت کرد که اولسن اشتباه مي کرد و اکنون ديگر شرکت DEC وجود ندارد. اما چرا مردم براي کارهاي خانگي خود کامپيوتر مي خرند؟
نوشتن نامه، مقاله، کتاب و حتی بازي يکي از مهمترين دلايل آن است؛ اما اين وضعيت امروزه در حال تغيير است. شايد مهمترين دليل خريد کامپيوترهاي شخصي اينترنت باشد.
کارهايي که اين قبيل افراد انجام مي دهند، عمدتا عبارتند از:
١- دسترسي به اطلاعات پراکنده در سراسر دنيا
٢- ارتباطات دو جانبه
٣- سرگرمي هاي تعاملي
٤- تجارت الکترونيک
امروزه منبع عظيمي از اطلاعات در تمامي زمينه ها (از قبيل هنر، تجارت، آشپزي، بهداشت، تاريخ، سرگرمي، علم، ورزش، تفريحات سالم و البته گاهي ناسالم!) روي اينترنت وجود دارد، که مي توان به آنها دسترسي پيدا کرد. روزنامه هاي بسياري روي اينترنت منتشر ميشوند که مي توان اخبار را به دلخواه و بصورت گزينشي از آنها به دست آورد.بعد از روزنامه ها و مجلات الکترونيکي نوبت کتابخانه هاي ديجيتالي است. به نظر مي رسد که رواج کتاب خواني اينترنتي فقط به قيمت، اندازه و وزن کامپيوتر هاي کتابي بستگي دارد.
1-3 مدیریت شبکه های کامپیوتری ]٢[
آن چه تا کنون گفتیم مروری بر اهمیت شبکه های کامپیوتری و کاربرد آن بود. اکنون لازم می دانیم مختصری در مورد نقش مدیریت در شبکه های کامپیوتری و اهمیت آن توضیح دهیم.
از آن جا که نمی توان سازمان دولتی و یا خصوصی را یافت که از شبکه های کامپیوتری بهره مند نشده باشد روشن است که صحت عملکرد شبکه های کامپیوتری و مدیریت آن برای سازمان ها چقدر می تواند مهم باشد.
یکی از وظایف مدیر شبکه نظارت بر عملکرد و کارایی شبکه می باشد یعنی پس از آن که شبکه نصب و شروع به کار کرد، مدیر شبکه باید از کارآیی وعملکرد موثر آن مطمئن شود. برای انجام این کار مدیر شبکه لازم است عملکرد شبکه را در کلیه جوانب مدیریت ردیابی کند.
میدان فعالیت برنامه مدیریت شبکه به عوامل زیر بستگی خواهد داشت:
١- اندازه ی شبکه
٢- بودجه ی مصوب سازمان برای شبکه
٣- توانایی ها و تعداد افراد بخش پشتیبانی شبکه
٤- انتظارات سازمان از شبکه
نظارت بر عملکرد یک شبکه peer-to-peer کوچک که شامل ١٠ تا ١٢ کامپیوتر است می تواند توسط یک نفر به صورت بصری نیز انجام شود، در حالی که انجام این کار در یک شبکه ی گسترده یا [10]WAN به افراد متخصص و تجهیزات خاص نیاز دارد.
یک راه برای جلوگیری از خوابیدن شبکه مشاهده و بررسی رفتار روزانه ی آن از جوانب معین است، با نظارت مداوم بر عملکرد شبکه شما به راحتی می توانید بفهمید کارایی کدام ناحیه از شبکه تنزل یافته است. از این رو یک مدیر شبکه موفق باید در هر ساعتی از شبانه روز بر عملکرد شبکه خود واقف بوده و آن را کنترل کند.
به لحاظ امکانی حضور تنها یک مدیر در سازمان تحت شبکه در تمام طول ساعات شبانه روز میسر نیست و از طرفی وجود ٢ یا ٣ مدیر شبکه برای سازمان چندان توجیه اقتصادی ندارد.
یکی از امکاناتی که ویندوز XP در اختیار ما قرار می دهد Remote Desktop است که قابلیت مدیریت شبکه از راه دور را فراهم می کند بنابراین دیگر نیاز به حضور دائم مدیر شبکه در سازمان نیست.
در این روش مدیر می تواند با تعیین کردن سطوح دسترسی، به سیستم مقابل وارد شود و کنترل آن را به دست گیرد، ولی در این پروژه ما به دنبال راهی هستیم که مدیر نه تنها از راه دور بلکه بدون نیاز به وجود یک سیستم کامپیوتری (Remote Desktop) از طریق سایر تکنولوژی های موجود از جمله تلفن همراه شبکه را مدیریت کند، یعنی بتواند با فشار يك دكمه و از طريق تلفن ثابت شبکه را تحت کنترل بگیرد.
كليت طرح به اين شكل است كه ابتدا با برقراري تماس از طريق تلفن ثابت به مودم سرور، اتصال صورت مي گيرد سپس مدير مي تواند با فشار يك دكمه دستوري را به سرور ارسال كند. برنامه ي نوشته شده روي سرور هر يك از كليدهاي فشرده شده توسط مدير را شناسايي كرده و بر اساس دكمه ي فشرده شده صفحه ي Command promptباز مي شود و با Telnet زدن به تجهيز مربوطه عمليات مورد نظر را انجام مي دهد سپس در صورت اجراي صحيح دستور، پيغامي را مبني بر موفقيت آميز بودن آن پخش مي كند. در اين پروژه همچنين با فشار يك دكمه و با استفاده از پروتكل SNMP مي توان از تجهيز مورد نظر گزارش گرفت (ما در اين جا ارسال دستور و گزارش گيري را بر روي روتر به عنوان پركاربردترين تجهيز شبكه انجام مي دهيم). شكل زير كليات اين طرح را بيان مي كند.
در ادامه ی این رساله در فصل دوم به بحث مدیریت شبکه های کامپیوتری و معرفی پروتکل مدیریت شبکه آسان می پردازیم. به طور مختصر می توان گفت مديريت شبكه مفهومي است كه از ابزارها و تكنيك هاي مختلف به منظور مديريت شبكه ها و سيستم ها استفاده ميكند. مديريت شبكه شامل پنج عملكرد اصلي است كه عبارتند از: مديريت خطا، مديريت تنظيمات، مديريت حسابداري، مديريت اجرا و مديريت امنيت.
SNMP كه سر نام عبارت Simple Network Management Protocol مي باشد يكي از پروتكل هاي مديريت تجهيزات شبكه مي باشد. در واقع ابزارهاي مانيتورينگ شبكه بر مبناي پروتكل هاي مديريت شبكه، عمل مانيتورينگ را انجام مي دهند.
[1] Information Technology
[2] data sharing
[3] Resource Sharing
[4] Server
[5] Client
[6] Communication Medium
[7] E-Mail
[8] Video Conferencing
[9] Electronic-Commerce
[10] Wide Area Network
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.