پایان نامه رابطه معنای زندگی و امیدواری در دانش آموزان مقطع متوسطه
فهرست:
فصل اول : کلیات پژوهش
1-1: مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….9
2-1: بیان مساله………………………………………………………………………………………………………………………….12
3-1: اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………………….14
4-1: اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….15
1-4-1:هدف کلی………………………………………………………………………………………………………………………15
2-4-1:اهداف فرعی…………………………………………………………………………………………………………………..16
5-1: فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….16
6-1: تعاریف مفهومی و عملیات واژگان……………………………………………………………………………………….16
فصل دوم : تحقیقات پیشین
1-2: مبانی نظری تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..19
1-1-2 : زندگی در سایه امید……………………………………………………………………………………………………….19
2-1-2 : اهميت و ارزش اميد در زندگي ………………………………………………………………………………………19
3-1-2 : تعريف شادي وشادماني ………………………………………………………………………………………………..23
4-1-2 : تفاوت شادي و نشاط……………………………………………………………………………………………………24
5-1-2 : مرز شادى و نشاط ………………………………………………………………………………………………………25
6-1-2 : تعریف جوان وویژگیهای این دوره…………………………………………………………………………………27
7-1-2 : مسئولیت پذیری…………………………………………………………………………………………………………..28
8-1-2 : عواطف و احساسات شدید……………………………………………………………………………………………28
9-1-2 : معنویت گرایی……………………………………………………………………………………………………………..29
10-1-2 : حضور در عرصه جامعه ………………………………………………………………………………………………30
11-1-2 : ” اميــد ” نعمتي براي تداوم زندگي… ………………………………………………………………………….30
12-1-2 : مفهوم امید………………………………………………………………………………………………………………….31
13-1-2 : اميد در قرآن……………………………………………………………………………………………………………….32
2-2: تحقیقات پيشين مربوط به موضوع پژوهش …………………………………………………………………………..37
فصل سوم : روش پژوهش
1-3 : روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………42
2-3 : جامعه و نمونه آماري……………………………………………………………………………………………………….42
4-3 : نمونه و روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………….42
5-3: نحوه جمع آوری داده ها ………………………………………………………………………………………………….43
6-3 : ابزار پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………..43
7-3 : روشهای آماری در تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………45
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات
1-4 :يافتههاي پژوهشي…………………………………………………………………………………………………………..48
فصل پنجم : بررسی نتایج
1-5 : نتيجهگيري………………………………………………………………………………………………………………………..50
2-5 : پيشنهادات كاربردي……………………………………………………………………………………………………………51
منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………….52
ضمائم
پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………………………………………56
چکیده
پژوهش حاضر به بررسي رابطه معنای زندگی و امیدواری در دانش آموزان متوسطه پرداخته است. نمونه آماري پژوهش 100 نفر( 50نفر دانش آموز دختر و 50 نفر دانش آموز دختر ) بود كه به روش تصادفي خوشهاي و تصادفي ساده انتخاب شده است. براي گردآوري داده ها، از پرسشنامه اميدواري ميلر و کیفیت زندگی فرانکل استفاده شد كه ضريب پايايي آن به شيوة آلفاي كرونباخ (91/ 0 r=) محاسبه گرديد. براي تجزيه و تحليل دادههاي آزمون، از روش آماري تحليل كواريانس يك متغير استفاده گرديد. سطح معناداري براي تأييد فرضية پژوهش 05/0=α در نظر گرفته شد. يافتههاي پژوهش نشان دهد كه، كاربرد مثبت نگري با تأكيد بر افزايش اميد به زندگي دانش آموزان متوسطه مؤثر بوده(0001/0 P=) و تأثير آموزش مورد نظر، با توجه به نتايج آزمون پيگيري، از ثبات لازم برخوردار بوده است.
1-1: مقدمه
دربارة روان شناسي اسلامي، به ويژه روان درمانگري از ديدگاه قرآن، تاكنون مطالعة علمي و مدوّني صورت نگرفته است. در حالي كه قرآن و ساير منابع اسلامي، زمينههاي مناسبي براي انجام چنين مطالعههاي هستند. هدف اصلي شيوهاي توصيه شده در قرآن، ياري رساندن به انسان، به منظور برخورداري از روح و روان سالم است تا بتواند با توسل به بهترين راههاي ممكن، با مشكلات مقابله كند و با اميد به الطاف بيكران الهي به آرامش نايل آيد. نگرش صحيح نسبت مسائل و ناكاميها، موهبتي است كه به واسطه آن، آدمي در برخورد با نمونههاي به ظاهر موزونِ خلقت، زيبايي و توانايي را در آنها ميبيند و حتي در زشتيها نيز زيباييها را جست وجو ميكند. قرآن كريم با هدف كاهش فشار وارده بر انسان، در رويارويي با مصايب و حوادث، شيوهها و عملكردهايي را آموزش ميدهد تا با دستيابي به نتايج مطلوب، اميدواري به آيندهاي روشن را كسب نمايد. يكي از زمينههايي كه در ديدگاه روان درمانگري اسلامي، از جايگاه ويژهاي برخوردار است، مثبت نگري ميباشد. «مثبت نگري» را ميتوان، استفاده كردن از تمامي ظرفيتهاي ذهني مثبت و نشاط انگيز و اميدوار كننده در زندگي، براي تسليم نشدن در برابر عوامل منفي ساختة ذهن و احساسهاي يأسآور ناشي از دشواري ارتباط با انسانها و رويارويي با طبيعت دانست. به عبارت ديگر، مثبت نگري را ميتوان «خوشبيني» نسبت به جهان، انسان، و خود برشمرد.
بررسي آيات قرآن كريم نشان ميدهد كه اغلب تأكيدها بر خوبيها، درستيها و نقاط قوت افراد است و ضعف و كژي كمتر مورد توجه قرار گرفته است. پروردگار عالم با تأكيد به تواناييها و ظرفيت بشر ميفرمايد: «و چون پروردگار تو به فرشتگان گفت: من در زمين جانشينى خواهم گماشت»(بقره:30)؛ «پس وقتى آن را درست كردم و از روح خود در آن دميدم، پيش او به سجده درافتيد»(حجر:29)؛ يا «ما امانت الهى و بار تكليف را بر آسمانها و زمين و كوهها عرضه كرديم، پس، از برداشتن آن سر باز زدند و از آن هراسناك شدند، ولى انسان آن را برداشت»(احزاب:72)؛ «به راستى انسان را در نيكوترين اعتدال آفريديم»(تين:4). ارزش مثبت انديشي آنگاه معلوم ميشود كه بدانيم اميد و نشاط در ساية خوشبيني حاصل ميشود. پيشوايان دين اين نكته را در روايات خود تأكيد كرده و بزرگان و فقها نيز بابي مستقل براي آن گشودهاند. امام علي ميفرمايد: «خوش گماني، از بهترين صفات انساني و پربارترين مواهب الهي است.» «خوشبيني، ماية آرامش قلب و سلامت دين است.»، « خوش بيني اندوه را سبك ميكند.»، «كسي كه به مردم خوش گمان باشد، محبت آنها را به سوي خود جلب خواهد كرد.» در كتاب شريف بحارالانوار آمده است: «روزي حضرت عيسي با حواريون از جايي ميگذشت. لاشة سگ مردهاي را ديدند. هر يك از حواريون از بوي تعفن آن اظهار ناراحتي ميكرد و چيزي ميگفت. نوبت به حضرت عيسي كه رسيد، فرمود: «به دندانهاي سفيد اين سگ توجه كنيد كه چهقدر براق است».
اين روش برخورد مثبت با موضوعات، آموزشي است به انسانها كه هميشه نيمه پر ليوان را ببينند و همه چيز را با نگاهي مثبت و سازنده بنگرند. آموزههاي قرآني بر اين مطلب تأكيد دارند كه افراد جامعه ايماني در امور خويش، نه تنها مثبت و شايسته عمل ميكنند، بلكه دربارة ساير افراد ديگر جامعه نيز نگاهي مثبت داشته و اعمال و رفتار آنان را بر امور هنجاري مثبت تفسير ميكنند. اسلام برنميتابد كه فردي نسبت به ديگري نگرش و بينشي منفي داشته باشد. آنگاه كه قرآن مؤمنان را از بسياري از گمانها درباره ديگران منع ميكند، كه مراد، گمان سوء است؛ نه گمان خوب(حجرات:12)؛ زيرا انسان در قرآن به حسن ظن و گمان نيكو، تشويق شده است. (نور:12) همچنين پيامبر اكرم ميفرمايد: «خداوند با نگاهي خوش بينانه با قضايا برخوردكردن را دوست ميدارد.
«اميد» نيز از جمله مقولههاي مهم در اسلام ميباشد. چنان كه خداوند همواره انسان را به اميدواري و خوش بين بودن به نظام زندگي دعوت كرده و آينده روشني را براي او ترسيم ميكند. بر عكس، يأس و نااميدي را بسيار قبيح و زشت شمرده، آن را دومين گناه كبيره قلمداد ميكند؛ زيرا سبب يأس از لطف، رحمت و اعتقاد نداشتن به قدرت و كرم بي پايان الهي ميشود. در قرآن كريم آمده است: گفت: چه كسى ـ جز گمراهان ـ از رحمت پروردگارش نوميد مىشود؟»(حجر:56) و «از رحمت خدا نوميد مباشيد، زيرا جز گروه كافران كسى از رحمت خدا نوميد نمىشود.»(يوسف:87) يأس و نااميدي از مغفرت خداوند، همچنين سبب جرأت بر جميع گناهان ميگردد؛ زيرا فرد بر اين باور است كه مورد عذاب قرار خواهد گرفت. پس چرا خود را از لذايذ و شهوات دنيا محروم نمايد.
مطالعات آيندهنگر و گذشتهنگر در مورد مثبتنگري و اميدواري، نشان ميدهد كه افراد داراي سبك تبييني خوش بينانه، به عبارت ديگر، افراد مثبت نگر، در مقايسه با افراد داراي سبك تبييني بدبينانه، كمتر احتمال دارد كه به هنگام رويارويي با رويدادهاي استرس زاي عمدة زندگي، به ضعف سلامت جسماني يا افسردگي و نااميدي دچار شده و يا به خودكشي دست بزنند. همچنين معلوم شده كه بين خوشبيني، اميد و سلامت، همبستگي معناداري وجود دارد. خوشبيني و اميد با شاخصهاي آسيب شناختي رواني فعلي شخص و به طور كلي، با افسردگي موجود در وي به طور خاص، همبستگي منفي دارند. خوش بيني و اميد، سلامت جسمي و رواني را، آن گونه كه با انواع شاخصها، از جمله سلامت خودگزارشي، پاسخ مثبت به مداخلههاي پزشكي، سلامت ذهني، خلق مثبت، نيرومندي ايمن شناختي، كنار آمدن مؤثر(ارزيابي مجدد، حل مسئله، اجتناب از رويدادهاي استرسزاي زندگي، جستجوي حمايت اجتماعي) و رفتار ارتقا دهندة سلامت مشخص شدهاند، پيش بيني ميكند.
افراد مثبتنگر سالمتر و شادترند و دستگاههاي ايمني آنان بهتر كار ميكند .آنها با بهره گيري از راهبردهاي كنار آمدن مؤثرتر مانند ارزيابي مجدد و مسئله گشايي، با تنيدگيهاي رواني بهتر كنار ميآيند. همچنين به نحوهِ فعال از رويدادهاي تنيدگي زاي زندگي پرهيز ميكنند و شبكههاي حمايت اجتماعي بهتري را پيرامون خود ميسازند. سبكهاي زيستي سالم تري دارند كه آنها را از ابتلاي به بيماري حفظ ميكنند. اگر هم چنين افرادي بيمار شوند، به توصيههاي پزشكي بهتر عمل ميكنند. آنان اين توصيهها را با الگوهاي رفتاري مناسب دنبال ميكنند كه بهبودي را سرعت ميبخشد. از روي خوش بيني اوايل بزرگسالي، ميتوان سطح سلامت جسماني و رواني افراد را در اواخر دوره بزرگسالي و در فاصله 35 سال پيش بيني كرد
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.