پایان نامه “عدم اطمینان اطلاعاتی و واکنش کمتر از حد سرمایه گذاران”
فهرست محتوا
چکیده
تحقیق حاضر به بررسی رابطه عدم اطمینان اطلاعاتی و واکنش کمتر از حد سرمایه گذاران میپردازد. به دیگر سخن هدف این تحقیق بررسی این موضوع است که آیا عدم اطمینان اطلاعاتی منجر به تشدید واکنش کمتر از حد سرمایه گذاران، به عنوان یکی از ناسامانی های بازار سرمایه کارا میگردد و یا خیر. عدم اطمینان اطلاعاتی به معنای ابهام پیرامون ارزش بنیادی شرکت میباشد که ممکن است از دو منبع متفاوت ناشی گردد:1) ویژگیهای ذاتی کسب و کار یا صنعت، نظیر نوآوریهای تکنیکی و مخارج تحقیق و توسعه بالا، و 2) رویههای افشای شرکت، شامل استانداردهای حسابداری و افشای داوطلبانه مدیران. منبع نخست را میتوان به فرصتهای رشد آتی و منبع دوم را به عدم تقارن اطلاعاتی مربوط دانست. واکنش کمتر از حد سرمایه گذاران نیز به موقعیتی اطلاق میگردد که افراد جهت واکنش کامل و سریع به اطلاعات جدید شکست میخورند. برای انجام این تحقیق از دادههای 106 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی سالهای 1386 تا 1390 استفاده شده است. برای اندازه گیری عدم اطمینان اطلاعاتی از سه معیار نوسان بازده غیر عادی شرکت، پراکندگی پیش بینی سود شرکت، خطای پیش بینی سود شرکت استفاده شده است. معیارهای مزبور با استفاده از روش تجزیه و تحلیل عاملی وزن دهی شده و به عنوان یک عامل واحد به کار گرفته شدهاند. برای تجزیه و تحلیل آماری فرضیههای تحقیق از آزمون مقایسه میانگینها استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیههای پژوهش نشان میدهد که افزایش عدم اطمینان اطلاعاتی به صورت معناداری منجر به تقویت واکنش کمتر از حد سرمایه گذاران میگردد.
واژگان کلیدی: عدم اطمینان اطلاعاتی، واکنش کمتر از حد سرمایه گذاران، فرضیه بازارهای کارا، مالی رفتاری
فهرست مطالب
- فصل اول: کلیات تحقیق
- مقدمه. 2
- 1-1)بیان مساله. 3
- 2-1)اهمیت و ضرورت موضوع. 6
- 3-1)هدف تحقیق.. 7
- 4-1)پرسش های تحقیق.. 7
- 5-1)فرضیه های تحقیق.. 8
- 6-1)روش شناسی تحقیق.. 8
- 7-1)قلمرو تحقیق.. 9
- 1-7-1)قلمرو مکانی – جامعه و نمونه تحقیق.. 9
- 2-7-1)قلمرو زمانی – دوره تحقیق.. 9
- 3-7-1)قلمرو موضوعی.. 9
- 8-1)نحوه جمع آوری اطلاعات.. 10
- 9-1)مدل تحقیق جهت آزمون فرضیه ها. 10
- 1-9-1)اندازه گیری عدم اطمینان اطلاعاتی.. 10
- 1-1-9-1)معیار های عدم اطمینان اطلاعاتی.. 11
- 2-1-9-1) اندازه گیری عدم اطمینان اطلاعاتی با استفاده از روش تجزیه و تحلیل عاملی.. 11
- 2-9-1)اندازه گیری واکنش کمتر از حد سرمایه گذاران.. 12
- 1-2-9-1)نوع واکنش سرمایه گذاران و راهبرد های سرمایه گذاری.. 12
- 2-2-9-1) اندازه گیری سود آوری راهبرد سرمایه گذاری شتاب.. 13
- 1-2-2-9-1)اندازه گیری شتاب سود. 13
- 2-2-2-9-1)اندازه گیری شتاب قیمت… 13
- 3-9-1) اندازه گیری رابطه عدم اطمینان اطلاعاتی و واکنش کمتر از حد سرمایه گذاران.. 14
- 1-3-9-1)آزمون فرضیه اول.. 14
- 2-3-9-1)آزمون فرضیه دوم. 15
- 10-1)روش تجزیه و تحلیل داده ها. 16
- 11-1)جنبه نوآوری تحقیق.. 16
- 12-1)ساختار تحقیق.. 17
- 13-1)خلاصه فصل.. 17
- فصل دوم: ادبیات تحقیق
- مقدمه. 19
- 1-2) نظریه بازار کارای سرمایه. 20
- 2-2)اهمیت و ویژگی های بازار کارا 21
- 3-2)نقد نظریه بازارهای کارا 22
- 4-2)استثناهای مالی.. 24
- 1-4-2)مدل فاما و فرنچ.. 24
- 2-4-2)اعلامیه های سود. 26
- 3-4-2)اثر ضریب قیمت به سود. 27
- 4-4-2)اثر اندازه. 28
- 5-4-2)سهام رشدی در مقابل سهام ارزشی.. 28
- 6-4-2)نوسان پذیری بالای دارایی ها در مقایسه با ارزش های بنیادی.. 29
- 7-4-2)اثر تقویمی.. 30
- 8-4-2)شتاب کوتاه مدت.. 31
- 9-4-2)برگشت بلند مدت.. 31
- 5-2)حوزه مالی رفتاری.. 31
- 1-5-2)محدودیت در آربیتراژ. 33
- 1-1-5-2)ریسک بنیادی.. 34
- 2-1-5-2)ریسک معامله گران اخلال گر. 34
- 3-1-5-2)هزینه های اجرا 34
- 4-1-5-2)ریسک مدل.. 35
- 2-5-2)روانشناسی.. 35
- 1-2-5-2)تورش های گروه عاطفی.. 37
- 1-1-2-5-2)تورش خود کنترلی.. 38
- 2-1-2-5-2)تورش خوش بینی.. 38
- 3-1-2-5-2)تورش پشیمان گریزی.. 38
- 4-1-2-5-2)تورش ضرر و زیان گریزی.. 38
- 5-1-2-5-2)تورش بخشش…. 39
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
هدف این تحقیق بررسی رابطه عدم اطمینان اطلاعاتی[1] و واکنش کمتر از حد[2] سرمایه گذاران میباشد. عدم اطمینان اطلاعاتی سابقهای طولانی در ادبیات مالی دارد و پیشینه آن حتی به پیش از تئوریهای نوین مالی باز میگردد. نایت[3] (1928) در اثر مشهور خود میان ریسک و عدم اطمینان تمایز برقرار نمود. بر مبنای نظر وی ریسک را میتوان به طور ضمنی از طریق تعیین احتمال هر یک از پیامدهای ممکن اندازه گیری کرد. اما در مورد عدم اطمینان، اطلاعات دقیق و کاملی برای ارزیابی و تعیین احتمال مربوط به آن وجود ندارد.
السبرگ[4] (1961) در یکی از نخستین تحقیقاتی که موجب ایجاد علاقه نسبت به موضوع عدم اطمینان اطلاعاتی در تحقیقات دانشگاهی گشت، به این نتیجه دست یافت که افراد علاوه بر ریسک، نسبت به عدم اطمینان اطلاعاتی نیز واکنش منفی نشان میدهند و از آن گریز دارند (السبرگ، 1961).
عدم اطمینان اطلاعاتی به معنای ابهام پیرامون ارزش بنیادی شرکت میباشد که ممکن است از دو منبع متفاوت ناشی گردد:1) ویژگیهای ذاتی کسب و کار یا صنعت، نظیر نوآوریهای تکنیکی و مخارج تحقیق و توسعه بالا، و 2) رویههای افشای شرکت، شامل استانداردهای حسابداری و افشای داوطلبانه مدیران (ژانگ [5]،2006). منبع نخست را میتوان به فرصتهای رشد آتی و منبع دوم را به عدم تقارن اطلاعاتی مربوط دانست.
با طرح تئوری پرتفوی مارکوئیتز[6] (1952) تمرکز تحقیقات مالی در زمینه قیمت گذاری داراییها عمدتاً بر ریسک و پاداش پذیرش آن متمرکز گشت. مدلهای نئوکلاسیک قیمت گذاری داراییها نظیر مدل قیمت گذاری داراییهای سرمایهای شارپ[7] (1964) بر این فرض استوارند که توزیع دریافتیهای حاصل از داراییهای ریسکی برای همه سرمایه گذاران قبل از اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری آشکار میباشد. هم چنین این مدلها بر فرض کامل بودن اطلاعات متکی هستند و بدین ترتیب مساله عدم اطمینان اطلاعاتی را نادیده میانگارند. طرح فرضیه بازار کارا[8]، که توسط فاما[9] در دهه 1970 مطرح شد نیز بر شدت این مساله افزود.
اگرچه فرضیه بازار کارا در طول دو دهه به الگوی غالب در مدلهای مالی بدل گشت، اما به تدریج و با پدیدار شدن ناسامانی[10] های متعدد در بازار سرمایه تردیدهای جدی نسبت به روایی این نظریه ایجاد شد. یکی از ناسامانی های عمده مشاهده شده در بازار سرمایه، واکنش کمتر از حد سرمایه گذاران میباشد.
1-1) بیان مساله
نظریه بازار کارای سرمایه، که توسط فاما در دهه 1970 مطرح شد و توجه بسیاری از اندیشمندان مالی را به خود جلب کرد، به دو فرض بسیار مهم تکیه دارد. اول اینکه سرمایه گذاران در تصمیم گیریهای خود در بازار، رفتار منطقی و عقلایی دارند. ثانیاً آنها بر اساس آخرین اطلاعات و اخبار به خرید و فروش اوراق بهادار اقدام میکنند. در نتیجه قیمت اوراق بهادار همیشه به ارزش ذاتی آن نزدیک است و هیچ گونه فرصت آربیتراژی[11] نیست (راعی و همکاران، 1390). در پارادایم سنتی مالی فرض میشود که کلیه عوامل موجود در اقتصاد عقلایی عمل میکنند و قیمت اوراق بهادار برابر با ارزش ذاتی آن است. و بدین ترتیب بازارها به شیوهای کارا عمل مینمایند. نتیجه پذیرش فرضیه بازارهای کارا این است که قیمتهای واقعی برابر با ارزش ذاتی هستند. به عبارت سادهتر، بر اساس این فرضیه، این قیمتها که توسط عوامل عقلایی تنظیم شدهاند، صحیح هستند. در یک بازار کارا، نمیتوان منفعتی را به طور رایگان بدست آورد. هیچ کدام از راهبردهای سرمایه گذاری نمیتواند اضافه بازده تعدیل شده با ریسک حاصل کند. به عبارت دیگر، بازدههای بدست آمده دقیقاً متناسب با ریسکشان است (فلاح پور و راعی، 1383).
اما در طول سالهای اخیر شواهد تحقیقی بسیاری، چالشهای جدی را در برابر دیدگاه سنتی مالی، که مدعی قیمت گذاری عقلایی اوراق بهادار بر مبنای کلیه اطلاعات عمومی میباشد، قرار داده است. برخی از فراگیرترین این ناسامانی ها عبارتند از:
- قابلیت پیش بینی بازده بر مبنای رویدادها
- شتاب کوتاه مدت[12] (خود همبستگی کوتاه مدت بازده برای یک سهم و کل بازار)
- برگشت بلند مدت (خودهمبستگی منفی بلند مدت بازدهها)
- نوسان پذیری بالای قیمت داراییها در مقایسه با ارزشهای بنیادی
- حرکت تدریجی کوتاه مدت قیمت سهام بعد از اعلام سود در مسیری که به وسیله سود غیر منتظره مشخص شده است (دانیل و همکاران[13]، 1998).
با توجه به ناسامانی های متعدد مشاهده شده که با نظریه بازار کارا در تعارض قرار داشتند، پارادایم جدید مالی رفتاری در تشریح علل شکل گیری این ناسامانی ها و تبیین آنها پا به عرصه نهاد. ادبیات مالی رفتاری دو پایه اصلی دارد. یکی محدودیت در آربیتراژ که بر این اساس عنوان میشود سرمایه گذاران به راحتی نمیتوانند از فرصتهای آربیتراژ بدست آمده استفاده نمایند. زیرا این کار مستلزم پذیرفتن برخی ریسکها است. دومین پایه مالی رفتاری، روانشناسی است که با استفاده از آن رفتار و قضاوت سرمایه گذاران و هم چنین خطاهایی که اشخاص در هنگام قضاوت مرتکب میشوند، بررسی میشود (راعی و فلاح پور، 1383).
همان گونه که در بالا اشاره شد، واکنش کمتر از حد سرمایه گذاران یکی از ناسامانی های موجود در بازار سرمایه است که با نظریه بازار کارا در تعارض قرار دارد. در بازار کارا اطلاعاتی که در بازار منتشر میشود به سرعت بر قیمت اوراق بهادار اثر میگذارد. به عبارت بهتر بازار نسبت به اطلاعات جدید حساس بوده و نسبت به آنها واکنش نشان میدهد. البته واکنش قیمتها باید متناسب با محتوای اطلاعاتی باشد که به بازار وارد میشود و تعدیل قیمتها به گونهای انجام شود که به ارزش ذاتی اوراق نزدیک شود. اگر بازار به اخبار و اطلاعات جدید واکنش مناسب نشان ندهد و یا اینکه واکنش قیمت به اطلاعات جدید با تأخیر صورت گیرد، در آن صورت بازار از کارایی اطلاعاتی برخوردار نیست. در یک سری از تحقیقات انجام شده شواهد به دست آمده حاکی از آن است که بازار به اطلاعات و اخبار واکنش بسیار کند و آرام نشان میدهد. بر خلاف بازار کارا که قیمت سهام ظرف چند ساعت و یا چند دقیقه نسبت به اطلاعات جدید واکنش نشان میدهد (سرهنگی، 1389).
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.