پایان نامه فناوری اطلاعات در برنامه های آموزشی و بررسی روش های مؤثر کاربرد رايانه در ايجاد و رشد خلاقيت
چکيده :
در عصر حاضر که دوره پيشرفت فناوری به خصوص فناوری اطلاعاتی و ارتباطی است کمتر حرفه ای را می بينيم که دستخوش تغيير و تحول قرار نگرفته باشد . توليد اطلاعات ، سازماندهی و اشاعه اطلاعات در سايه وجود رايانه و اينترنت شکل تازه ای به خود گرفته است به طوري که نمی توان از تأثير اين ابزار بر انسان چشم پوشيد و ابعاد مثبت آن را در بروز استعدادها و خلاقيت ها ناديده گرفت.
با توجه به تأثير بسيار زياد اين ابزار بر دانش آموزان و کم توجهی معلمين و مسؤولين به اين امر مهم ، می بايست کارهای تحقيقی و پژوهشی زيادی انجام گيرد تا همگان به اهميت اين تغيير و تحول پی ببرند .
بررسی آثار رايانه بر رشد خلاقيت دانش آموزان و معرفی شيوه های مؤثر و مفيد کاربرد آن در بروز خلاقيت تحقيقات گسترده ای را می طلبد که با يک برنامه محدود امکان نتيجه گيری درست و دقيق محال می نمايد و لازم است شاخص های گوناگونی مورد توجه قرار گيرند .
در اين پژوهش ابتدا به تعريف واژه خلاقيت از ديدگاه صاحبنظران پرداخته شده است . سپس عوامل مؤثر در بروز خلاقيت ، رايانه به عنوان ابزار آموزشی ، فوايد و اهميت استفاده
از رايانه ، علت عدم کاربرد چشمگير رايانه در آموزش و پرورش ، ضرورت توسعه فناوری اطلاعات و استفاده از اينترنت و مهمتر از همه روش های مؤثر کاربرد رايانه در بروز خلاقيت و . . . مورد بررسی قرارگرفته است .
بر مبنای موضوع پژوهش به ارائه و اجرای پرسشنامه ای کوتاه مبادرت ورزيده شده است .
در پايان توصيه ها ، موانع و مشکلات و شرايط اجرايی کاربرد رايانه در آموزش و پرورش مورد بررسی قرار گرفته است .
اميد است که در آينده ای بسيار نزديک به نقش اين ابزار مهم بيشتر از حال توجه گردد و تحقيقات گسترده ای توسط طالبان علم و پيشرفت انجام گيرد .
مقدمه :
بررسی اهداف آموزش و پرورش در سطح جهان و ايران ، به خصوص در طرح کليات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ايران [1] نشان می دهد که هدف اساسی ، تربيت افرادی است که با اتکاء به نيروی اراده و تعقل خويش منطقی و خلاق بيانديشند و به جای وابستگی و استفاده از دستاوردهای اقتصادی و فرهنگی ديگران ، مولد دانش ، تکنولوژی و فرهنگ مناسب برای زندگی مستقل ، فعال و خلاق در « عصر دانايی » باشند .
اين موضوع اخيرا” توجه بسياری از انديشمندان و مسئولان کشورهای مختلف و به ويژه ممالک در حال توسعه را به خود جلب کرده است به نحوی که تغيير نظام آموزش و پرورش از نظری صرف به نظری توأم با عمل (کاربردی) و پرورش افراد پويا و خلاق به جای افراد ايستا مورد توجه خاصی قرار گرفته است . درضمن ، خلاقيت و نوآوری به عنوان يک شاخص در گزينش افراد در مشاغل مختلف و از جمله صنايع نيز مطرح گرديده است .
درباره مفهوم خلاقيت تعريف های متعدد و گاه متضادی ارائه شده است ولی در مورد تعريف زير يک اتفاق کلی مشاهده شده است .
« خلاقيت توانايی فرد برای توليد ايده ها ، نظريه ها ، بينش ها يا اشياء جديد و بديع و بازسازی مجدد درعلوم و ساير زمينه ها است که توسط متخصصان ، اصيل و از نظر علمی ، زيباشناسی ، تکنولوژی و اجتماعی با ارزش تلقی گردد .»
يکی از سؤالاتی که در چهار دهه گذشته ، ذهن بسياری از پژوهشگران و انديشمندان تعليم و تربيت را به خود مشغول کرده و تحقيقات بسياری را به وجود آورده اين است که « آيا می توان خلاقيت را پرورش داد ؟ »
بررسی پيشينه های تحقيقات (مک کين ۱٩٦٨) و (مانسفيد و باس ۱٩٨۱) و (کتل و بوچر ۱٩٦٨) نشان می دهد که پيروان اصالت ذات ، خلاقيت را يک توانايی و صفت بالقوه تلقی می کردند ولی حتی متفکران پيشرو (ترمن ۱٩٢٥) ، (کاکس ۱٩٢٦) و (گالتن ۱٨٦٩) نيز بر اين باور بودند که هر چند خلاقيت نيز مانند هوش بعد ارثی دارد ، باز هم عوامل محيطی می توانند بر اين توانايی اثر بگذارند .
در رابطه با پرورش خلاقيت ، پژوهش ها (آلبيرخ ۱٩٨٧) ، (محمدی ۱٣٧٠) نشان داده اند که افراد خلاق به مراتب بيش از افراد غير خلاق ، توانايی پرورش خلاقيت را در ديگران دارند .[2]
وانگ [3] (۱٩٩٠ به نقل از ولف و همکاران ۱٩٨٧) در يک مطالعه نتيجه می گيرد که در ميان ٢٢٨ عاملی که بر يادگيری تأثير می گذارد ، فراشناخت دارای تأثير بسيار مثبتی است . مطالعات نشان می دهد که دانشجويان دارای فراشناخت بالا ، پيشرفت تحصيلی بيشتری داشته اند .[4] سرعت فوق العاده تحول در همه ابعاد زندگی بشر به ويژه در حوزه توليد ، ارتباط و اطلاعات از يکسو و نزديک شدن و به هم پيوستن سرنوشت کشورها از سوی ديگر ، نوعی انگيزه اجتماعی پديد آورده است که می توان آن را نوجوﺋﻲ و نوآوری ناميد . اين انگيزه و ناخشنودي ها و ناخرسندی های همراه آن در بسياری از اجتماعات ، به خصوص کشورهای در حال پيشرفت ، زمينه را برای اصلاحات و گاه انقلاب های سياسی ، اجتماعی و فرهنگی و ازجمله نوسازی نظام آموزش و پرورش فراهم کرده است و مردم اين اجتماعات درباره وضع خود و چگونگی تعليم و تربيت فرزندان خويش به چون و چرا می پردازند .
آنها گاه چنان شيفته نو و نوآوری می شوند که سنتهای سنجيده برآمده از ميراث فرهنگی خود و امکانات و شرايط نوسازی و نوآوری را از ياد می برند و در ميان کهنه و نو سردرگم می مانند .
رايانه با قابليت های فراوانی که دارد ، قادر است دانش آموزان را به سوی خودآموزی ، خود فعالی ، تعميق درک و فهم و پرورش استعداد و خلاقيت رهنمون سازد ، به علاوه امکان تداوم و خارج ساختن آموزش از حصار مدارس به ويژه هدايت آن به داخل منازل را ميسر می سازد . اما به لحاظ برخی محدوديت ها از جمله عدم شناخت معلمان از کارآيی آموزشی رايانه ، بی توجهی نظام تعليم و تربيت کشور به اين مسئله و به هر دليل ديگری که تصور شود ، متأسفانه مدارس ما از اين ماشين ارزشمند به مثابه ابزاری آموزشی محروم اند . در اين پژوهش کوشيده ايم به برخی امتيازات آموزشی اين ماشين که برای توسعه آموزش ، يادگيری و خلاقيت بسيار مفيدند اشاره نماييم .
به اميد روزی که از رايانه به منزله يک ابزار آموزشی در چرخه فعاليت های آموزشی و پرورشی استفاده شود نه به عنوان وسيله ای تجملی و زينت بخش .
موضوع :
فناوری اطلاعات در برنامه های آموزشی و بررسی روش های مؤثر کاربرد رايانه در
ايجاد و رشد خلاقيت .
سؤال تحقيق :
مهمترين علت عدم استفاده از رايانه و اينترنت در نظام آموزشی چيست ؟
فرضيه های تحقيق :
١. عدم آگاهی معلمين و دانش آموزان از کارآيی آموزشی رايانه و نحوه استفاده از آن
٢. عدم توجه کافی نظام آموزش و پرورش به اين امر
٣. ترس از جايگزينی رايانه به جای معلمين و کمرنگ شدن نقش آنها
٤. عدم توانايی پرداخت هزينه های مربوط به آن
روش تحقيق :
بخشی از تحقيق به روش کتابخانه ای و بخش ديگر آن به روش پيمايشی
انجام شده است .
هدف تحقيق :
بررسی محدوديت های کاربرد صحيح رايانه و ارائه راهکارهای مناسب
ضرورت و اهميت تحقيق :
ضرورت توسعه فن آوری اطلاعات و استفاده از اينترنت در آموزش و پرورش
رايانه ماشينی است که سرآمد فناوری عصر حاضر به شمار می آيد . با توجه به پيچيدگی جهان امروز لازم است ما نيز فناوری خود را با پيشرفت های موجود هماهنگ کرده و آن را با نيازهای جامعه متناسب سازيم .
نوکردن نخست بايد از جايی آغاز شود که به آموزش دانش ها و مهارت ها ی جديد و يادگيری عميق تر و سريعتر می انجامد . پيشرفت سريع دانش بشری در قرن حاضر ، متنوع شدن نيازها ، تحولات سريع فن آوری به ويژه در زمينه ارتباطات ، تغييرات عمده ای را بر جهان گذاشته و خواهد گذاشت .
استفاده از رايانه در انجام امور مختلف يک سازمان ، ايجاد دولت الکترونيکی ، تجارت الکترونيکی ، ايجاد دانشگاه ها و مدارس مجازی همگی محصول گسترش اينترنت و به طورکلی فناوری اطلاعات [5] است. امروزه اصطلاح فناوری اطلاعات به طور وسيعی در سطح جهان منتشر شده است که آن را علم و مهارت درباره همه جنبه های به کارگيری رايانه ، ذخيره سازی داده ها و ارتباطات تعريف کرده اند . فناوری اطلاعات را می توان بخش فنی نظام اطلاعاتی دانست که شامل سخت افزار ، نرم افزار ، پايگاه های اطلاعاتی و شبکه های ارتباطی است .
۱. مصوب شورای تغيير بنيادی نظام آموزش و پرورش ، ستاد اجرايی تغيير بنيادی نظام آموزش وپرورش ، خرداد ۱٣٧٦
۱. حسينی ، فخرالسادات ، بررسی آموزش به کارگيری راهبردهای يادگيری بر خلاقيت و پيشرفت تحصيلی ، پايان نامه کارشناسی ارشد
۱٣٨٠
۱. انصاری جعفری ، رقيه ، بررسی راهبرد يادگيری و خلاقيت دانش آموزان ، پايان نامه کارشناسی ارشد ، ٧٦ـ٧٥
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.