پایان نامه قراردادهای نفتی بای بک در تولید و قابلیت اعمال آن در صنعت نفت ایران
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- چکیده 1
- مقدمه. 2
- بیان مسأله. 10
- پرسش اصلی تحقیق.. 10
- فرضیه ها 10
- اهداف تحقیق.. 10
- فصل اول: تاریخچه صنعت نفت ایران. 12
- مبحث اول: تاریخچه نفت… 12
- گفتار اول: سیر تکامل نفت… 12
- بند اول: طرز به وجود آمدن نفت… 12
- بند دوم: زمین شناسی نفت… 13
- بند سوم: ذخایر نفتی.. 13
- گفتار دوم: کاربرد نفت و مشتقات نفتی.. 14
- گفتار سوم: استخراج نفت… 15
- گفتار چهارم: کمپانیهای نفتی.. 15
- مبحث دوم: بررسی اقتصاد نفت در دوران قبل از انقلاب… 17
- گفتار اول: نفت در دوران صفویه و زندیه. 17
- گفتار دوم: نفت در دوران قاجار. 17
- مبحث سوم: امتیازات نفت ایران. 18
- گفتار اول: امتیازات قرن 19. 18
- بند اول: امتیاز هوتز. 18
- بند دوم: امتیاز رویتر. 18
- بند سوم: امتیاز بانک شاهنشاهی.. 19
- گفتار دوم: امتیازات قرن 20. 20
- بند اول: امتیاز دارسی.. 20
- بند دوم: شرکت نفت انگلیس و ایران. 20
- بند سوم: حفر نخستین چاه نفت خاورمیانه. 21
- بند چهارم: قرارداد 1919. 22
- بند پنجم: نفت شمال ایران. 22
- بند ششم: امتیاز خوشتاریا 23
- گفتار سوم: دور اول رقابت شرکتهای نفتی آمریکایی و انگلیسی.. 23
- بند اول: قرارداد آرمیتاژ اسمیت… 25
- بند دوم: لغو امتیاز نامه دارسی.. 25
- بند سوم: قرارداد 1933. 27
- گفتار چهارم: دور دوم رقابتهای شرکتهای نفتی آمریکایی و انگلیسی.. 30
- بند اول: درخواست شوروی برای اخذ امتیاز نفت شمال ایران. 30
- بند دوم: استعفای ساعد. 33
- بند سوم: اعتراض آمریکا و انگلستان به اقدامات شوروی.. 34
- گفتار پنجم: موافقت نامه قوام-سادچیکف… 34
- بند اول: واکنش انگلیسیها در برابر قرارداد قوام-سادچیکف… 35
- بند دوم: عدم تصویب موافقت نامه قوام-سادچیکف توسط مجلس شورای ملی.. 36
- بندسوم: نظر آمریکا و انگلیس با اخذ امتیاز نفت شمال توسط شوروی.. 37
- بند چهارم: قرارداد الحاقی گس-گلشائیان. 38
- بند پنجم: تشکیل کمیسیون خاص نفت… 40
- گفتار ششم: دکتر مصدق و نهضت ملی شدن صنعت نفت… 41
- بند اول: استعفای علاء. 42
- بند دوم: واکنش انگلیس و آمریکا به ملی شدن صنعت نفت ایران. 43
- بند سوم: قطع روابط ایران و انگلیس… 45
- گفتار ششم: قرارداد 1333 (1954) کنسرسیوم. 46
- بند اول: قرارداد خرید و فروش 1973-سن موریتس… 47
- بند دوم: آخرین دسته قراردادهای نفتی پیش از انقلاب 1357. 48
- فصل دوم: سیر تحولات قراردادهای نفتی.. 49
- مبحث اول: سیر قراردادهای نفتی.. 49
- گفتار اول: تعریف قراردادهای نفتی.. 50
- مبحث دوم: انواع قراردادهای نفتی ایران. 52
- 1- قراردادهای امتیازی.. 52
- 2-قراردادهای مشارکت… 52
- 3-قراردادهای خدماتی.. 52
- 4-قراردادهای مشارکت درسرمایه گذاری.. 53
- 5-قراردادهای عملیاتی مشترک.. 53
- 6-قراردادهای ساخت، بهره برداری و واگذاری.. 53
- 7-قراردادهای هیبریدی.. 54
- گفتار اول: قراردادهای امتیازی (مالکیت کل محصول درون مخزن) 54
- بند اول: ویژگیهای مهم قراردادهای امتیازی.. 56
- بند دوم: حقوق دارنده امتیاز. 57
- بند سوم: وظایف دارنده امتیاز. 57
- بند چهارم: طول مدت قرارداد امتیازی.. 57
- بند پنجم: انواع قراردادهای امتیازی.. 57
- 1ـ قراردادهای امتیازی سنتی.. 57
- 2ـ قراردادهای امتیازی مدرن. 58
- بند ششم: مقایسه مدل سنتی و مدرن قراردادهای امتیازی.. 59
- گفتار دوم: قراردادهای مشارکت در تولید. 60
- بند اول: ساختار قراردادهای مشارکت در تولید. 61
- بند دوم: طول مدت قراردادهای مشارکت در تولید. 61
- بند سوم: سه رکن اساسی قراردادهای مشارکت در تولید. 61
چکیده
نفت، نیرو بخش موتور اقتصادی، تسریع کننده پیشرفتهای فنآوری و باعث افزایش توان تولید در کشورها بوده است. سهم نفت در تأمین منابع انرژی در بخش حمل و نقل در حال حاضر 97 درصد میباشد. از آنجا که هیچ گونه فعالیتی در هیچ یک از عرصههای زندگی و درجهان هستی بدون استفاده از انرژی میسر و امکان پذیر نیست. بنابراین به سادگی میتوان دریافت که اقتصاد جوامع بشری بدون وجود انرژی ممکن نمیباشد. نفت نیز به عنوان یکی از منابع مهم تأمین نیازهای انرژی جهانی به شمار میرود، بنابراین اقتصاد نفت خام جنبه بینالمللی پیدا کرده است هر چند که اقتصاد فرآوردههای نفتی مربوط به نیاز داخلی جوامع و کشورها است با این حال در زمینه اقتصاد مشتقات و فرآوردههای نفتی نیز جنبه جهانی آن مشهور است. در جهان امروز نفت، نه تنها به عنوان یک عامل تعیین کننده اقتصادی و صنعتی، بلکه به عنوان یک عامل سیاسی و امنیتی نیز مطرح میباشد. در واقع نفت یک فاکتور اساسی در جهت رسیدن به هدفهای اقتصادی، صنعتی، سیاسی و در جهت تأمین امنیت ملی به حساب میآید رشد اقتصادی که همه کشورها به دنبال آن هستند برابر است با برخورداری و بهره وری از دو عامل سرمایه و انرژی میباشد. تجارت متقابل میتواند به عنوان یکی از ابزارهای مؤثر در پیشبرد سیاستهای اقتصادی کشورها در جبران موازنه تجاری و کسری تراز پرداختهای بینالمللی میتواند مورد استفاده قرار گیرد. قراردادهای بیع متقابل از لحاظ حقوقی در گروه قراردادهای تجارت متقابل قرار میگیرند لذا برای شناخت ماهیت حقوقی آنها لازم است قراردادهای تجارت متقابل نیز مورد توجه قرار گیرند.
کلید واژه: تجارت متقابل، نفت و گاز، بای بک، بیع متقابل
مقدمه
خاورمیانه در زمره نقاط حساس و استراتژیک دنیا است که به لحاظ موقعیت حساس جغرافیایی و تجاری، و به خصوص به واسطه برخورداری از ذخایر عظیم نفت و گاز، از اهمیت و نقش فوقالعادهای در روابط بینالملل برخوردار است.
پیدایش نفت در خاورمیانه اهمیت استراتژیک این منطقه را نسبت به گذشته چندین برابر کرد و باعث حضور مستقیم و غیر مستقیم شرکتهای خارجی در منطقه شد. پیدایش نفت در خاورمیانه در آغاز در ایران مشاهده شد، و باعث دگرگونیهای بزرگ داخلی و خارجی در ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شد به طوری که اگر این ماده نبود این منطقه جایگاه بینالمللی و استراتژیک کنونی را پیدا نمیکرد.
تحلیل گران سراسر جهان بر این باورند که در منطقه خاورمیانه به ویژه شرق آن که منطقه خلیج فارس نامیده میشود از نظر استراتژیک منطقهای بسیار مهم با آیندهای نامشخص خواهد بود. تا جایی که نشریه نفت و گاز در سال 2000 سهم خاورمیانه را از نظر ذخایر نفتی 4/66 درصد اعلام کرد.
نفت که زمانی مادهای جادویی و درمانی بود و از آن برای استحکام در خشت زنی و صیقل دادن کشتیها استفاده میکردند، نه تنها به ماده اصلی در ساختار انرژی تبدیل شد، بلکه به دلیل ماهیت شیمیاییاش نقش تعیین کنندهای در صنایع شیمیایی دارد. به عبارتی امروزه ما به بیش از 70 درصد انرژی نفت و گاز و 15 تا 25 درصد زغال سنگ و حدود 10 درصد هم به برق و اتم نیازمندیم.
توجه به اهمیت نقش روز افزون نفت در آستانه نیمه دوم قرن آتش رقابت را در میان غولان بزرگ عضو کارتل بینالمللی نفت دامن میزند.
مالک نفت بودن در جهان امروز به معنای تأمین و کسب سرمایه نیز میباشد. از لحاظ تأمین سرمایه تجارت نفت خام از نظر ارزش پولی، ده درصد از مجموع تجارت جهان را به خود اختصاص داده است که در مقایسه با کالاهای تجاری دیگر مثل گندم با 3 تا 4 درصد سهم از کل تجارت جهانی، اهمیت آن در تأمین سرمایه گذاری کشورهای دارای نفت و در جهت رشد اقتصادی بیشتر نمایان میشود.
سرمایهگذاری یک مقوله تخصصی و نیازمند تدبیر و تدبر در جهت حصول اهداف معنوی و مادی
میباشد. موضوع انجام سرمایه گذاری برای کشف ذخایر جدید نفت و گاز طبیعی به یک مقوله حساس و پیچیده در مرحله اجرای عملیات اکتشافی و ارزیابی در عملیات نفتی تبدیل شده است و بالطبع انجام معاملات تجاری در این زمینه نیز شکل خاصی به خود خواهد گرفت، منظور از شکل خاص نوع خاصی از قراردادهای رایج در عرصه بینالمللی است که به عملیات بالا دستی صنایع نفت و گاز مربوط میشود یعنی قراردادهای اکتشافی، ارزیابی، توسعهای و تولید یا بهرهبرداری از میادین نفت و گاز طبیعی که شناخت ماهیت آنها زمینه را برای ورود به عرصه فعالیتهای حقوقی و قراردادی، مالی، حسابداری و اقتصادی مرتبط با صنعت نفت و گاز طبیعی فراهم میآورد.
در واقع سرمایهگذاریهای شرکتهای بزرگ نفتی منحصر به کشورهای در حال توسعه نیست یک نظر بر فعالیتهای نفتی عظیم روشن میکند که این شرکتها همان طور که در کشورهای توسعه یافته فعالیت دارند در نواحی واقع در قلمرو کشورهای صنعتی نیز عمل میکنند بلکه جریان سرمایهگذاری عمدتاً متوجه به نواحی صنعتی دنیا است.
قراردادهای نفتی معمولاً وقتی منعقد میشوند که کشور صاحب نفت از امکانات خود بهره مند باشد ولی سرمایه و تخصص لازم جهت استفاده از آن را ندارد و در وضعیتی قرار گرفته است که ناچار شرایط طرفهای قوی را میپذیرد، آن گاه که عملیات تخصصی و اکتشاف به پایان رسید و مرحله تولید نفت آغاز شد کشور نفتی خود را در پایگاهی مستحکمتر مییابد و طبعاً درصدد برمیآید تا وضع خویش را ترمیم کند و نصیب بیشتری از درآمد نفت را بدست آورد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.