پایان نامه مقایسه روش هاي سنجش کيفيت سود با تاکید بر نوع صنعت در شرکت-هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- عنوان صفحه
- چکیده…………………………………………………………………… 1
- مقدمه.. 2
- فصل اول؛ کلیات تحقیق
- 1-1- مقدمه 4
- 1-2- بیان مسئله..4
- 1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق………………….. 6
- 1-4- اهداف پژوهش 6
- 1-5- سؤالات تحقیق 7
- 1-6- فرضیههای تحقیق 8
- 1-7- روش تحقیق 8
- 1-7-1- نحوه جمع آوری دادهها و اطلاعات 9
- 1-7-2- قلمرو تحقیق 9
- 1-7- 3- جامعه و نمونه آماری تحقیق 9
- 1-7- 4- روشهای آماری آزمون فرضیهها 10
- 1- 8- نحوه محاسبه متغیرهای تحقیق 10
- 1-8-1- شاخص پنمن 10
- 1-8-2- شاخص بارتون و سیمکو…………………………………………. 11
- 1-8-3- شاخص لئوز و همکاران 11
- 1-9- مدل مفهومی تحقیق 12
- 1-9-1- مدل مفهومی فرضیه اول تا سوم 12
- 1-9-2- مدل مفهومی فرضیه چهارم تا ششم 13
- 1-10- تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق 14
- 1-11- ساختار تحقیق 14
- فصل دوم؛ مبانی نظری و پیشینه تحقیق
- 2-1- مقدمه 17
- فهرست مطالب
- عنوان صفحه
- 2-2- اهداف حسابداری و گزارشگری مالی 18
- 2-3- مفهوم سود گزارش شده 19
- 2-3-1- مفهوم سود از دیدگاه حسابداری 20
- 2-3-2- مفهوم سود از دیدگاه اقتصادی 20
- 2-3-3- اهداف گزارشگری سود 22
- 2-4- ظهور نظریه کیفیت سود 22
- 2-5- نقش مدیریت و کمیته حسابرسی در ارتباط با کیفیت سود 24
- 2-6- تحلیل کیفیت سود 25
- 2-7- مفهوم کیفیت سود 25
- 2-8- کیفیت سود مبنایی برای تصمیمات سرمایه گذاری شرکت 28
- 2-9- روشهای ارزیابی کیفیت سود 28
- 2-10- معیارهای اندازه گیری کیفیت سود 29
- 2-11- مفاهیم و روشهای اندازه گیری کیفیت سود 30
- 2-11-1- ساختارهای کیفیت سود مبتنی بر سری زمانی سود 30
- 2-11-1-1- ثبات سود 30
- 2-11-1-2- قابلیت پیش بینی 31
- 2-11-1-3- نوسان پذیری 31
- 2-11-2- سازههای کیفیت سود مبتنی بر ارتباط میان سود، وجه نقد و اقلام تعهدی 32
- 2-11-3- سازههای کیفیت سود مشتق شده از ویژگیهای کیفی در چارچوب نظری…………… 34
- 2-11-4- سازههای کیفیت سود مبتنی بر کاربرد آن در تصمیم گیری 35
- 2-11-4-1- قضاوتها و برآوردهای الزامی بعنوان اندازه معکوسی از کیفیت سود 35
- 2-11-4-2- قضاوتها و برآوردهای مخرب بعنوان اندازه معکوسی از کیفیت سود 36
- 2-12- عناصر تأثیر گذار بر کیفیت سود 37
- 2-13- تحلیل بنیادی کیفیت سود 45
- 2-14- نقش حسابرسان مستقل در ارتباط با کیفیت سود…………………………………….. 47
- فهرست مطالب
- عنوان صفحه
- 2-15- بخش دوم _ پیشینه تحقیق 49
- 2-15-1- مطالعات انجام شده در خارج از کشور 49
- 2-15-2- مطالعات انجام شده در داخل کشور 53
- 2-16- خلاصه فصل دوم 56
- فصل سوم؛ روش شناسی تحقیق
- 3-1- مقدمه 59
- 3-2- روش تحقیق 59
- 3-3- نحوه جمع آوری دادهها و اطلاعات 60
- 3-4- فرضیههای پژوهش 60
- 3-5- جامعه و نمونه آماری تحقیق 61
- 3-6- تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق 61
- 3-7- چگونگی آزمون فرضیهها 62
- 3-7-1- روش آزمون فرضیه اول 62
- 3-7-2- روش آزمون فرضیه دوم 63
- 3-7-3- روش آزمون فرضیه سوم 63
- 3-7-4- روش آزمون فرضیه چهارم 64
- 3-7-5- روش آزمون فرضیه پنجم 64
- 3-7-6- روش آزمون فرضیه ششم 65
- 3-8- نحوه محاسبه متغیرهای تحقیق 65
- 3-8-1- شاخص پنمن………………………………………………………………… 66
- 3-8-3- شاخص لئوز و همکاران…………………………………………………………… 66
- 3-9- خلاصه فصل سوم 66
- فصل چهارم؛ تجزیه و تحلیل دادهها
- 4-1- مقدمه 68
- فهرست مطالب
- عنوان صفحه
- 4-2- آمار توصیفی 68
- 4-3- نتایج آزمون فرضیهها 69
- 4-3-1- آزمون فرضیه اول 69
- 4-3-1-1- آزمون فرضیه اول به تفکیک صنعت 69
- 4-3-1-1-1- آزمون فرضیه اول در صنعت محصولات دارویی 70
- 4-3-1-1-2- آزمون فرضیه اول در صنعت محصولات شیمیایی 71
- 4-3-1-1-3- آزمون فرضیه اول در صنعت خودرو 72
- 4-3-1-2- آزمون فرضیه اول در سطح مجموع سه صنعت دارویی، شیمیایی و خودرو 73
- 4-3-2- آزمون فرضیه دوم 74
- 4-3-2-1- آزمون فرضیه دوم به تفکیک صنعت 74
- 4-3-2-1-1- آزمون فرضیه دوم در صنعت محصولات دارویی 74
- 4-3-2-1-2- آزمون فرضیه دوم در صنعت شیمیایی 75
- 4-3-2-1-3- آزمون فرضیه دوم در صنعت خودرو 76
- 4-3-2-2- آزمون فرضیه دوم در سطح مجموع سه صنعت دارویی، شیمیایی و خودرو 77
- 4-3-3- آزمون فرضیه سوم 78
- 4-3-3-1- آزمون فرضیه سوم به تفکیک صنعت 78
- 4-3-3-1-1- آزمون فرضیه سوم در صنعت دارویی 79
- 4-3-3-1-2- آزمون فرضیه سوم در صنعت محصولات شیمیایی 80
- 4-3-3-1-3- آزمون فرضیه سوم در صنعت خودرو 81
- 4-3-3-2- آزمون فرضیه سوم در سطح سه صنعت دارویی، شیمیایی و خودرو 82
- 4-3-4- آزمون فرضیه چهارم 83
- 4-3-5- آزمون فرضیه پنجم 84
- 4-3-6- آزمون فرضیه ششم 85
- 4-4- خلاصه نتایج آزمون فرضیهها 86
- 4-5- خلاصه فصل چهارم 87
- فهرست مطالب
- عنوان صفحه
- فصل پنجم؛ خلاصه نتیجه گیری و پیشنهادها
- 5-1- مقدمه 89
- 5-2- خلاصه موضوع تحقیق 89
- 5-3- خلاصه مبانی نظری 90
- 5-4- خلاصه نتایج حاصل از آزمون فرضیهها 91
- 5-4-1- نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول 91
- 5-4-2- نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم 91
- 5-4-3- نتایج حاصل از آزمون فرضیه سوم 92
- 5-4-4- نتایج حاصل از آزمون فرضیه چهارم 92
- 5-4-5- نتایج حاصل از آزمون فرضیه پنجم 93
- 5-4-6- نتایج حاصل از آزمون فرضیه ششم 93
- 5-5- تفسیر کلی نتایج 93
- 5-5-1- تفسیر نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول 94
- 5-5-2- تفسیر نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم 94
- 5-5-3- تفسیر نتایج حاصل از آزمون فرضیه سوم 95
- 5-5-4- تفسیر نتایج حاصل از آزمون فرضیههای چهارم، پنجم و ششم 95
- 5-6- بررسی تطبیقی نتایج تحقیق با تحقیق مشابه داخلی 95
- 5-7- محدودیتهای تحقیق 96
- 5-8- پیشنهادهای تحقیق 96
- 5-8-1- پیشنهادهای مبتنی بر یافتههای تحقیق 96
- 5-8-2- پیشنهاد برای تحقیقات آتی……………………………………………………….. 97
- 5-9- خلاصه فصل پنجم 98
- منابع و مآخذ
- منابع فارسی 99
- منابع انگلیسی 100
- فهرست مطالب
- عنوان صفحه
- پیوستها
- پیوست الف- فهرست شرکتهای نمونه در تحقیق 105
- پیوست ب- خروجیهای نرم افزار Spss………………………………………….. 108
- چکیده
- چکیده انگلیسی 115
چکیده
در میان اطلاعاتی که شرکتها منتشر میکنند سود حسابداری اهمیت بیشتری برای استفاده کنندگان صورتهای مالی دارد. این سود در سیستم تعهدی و با بکارگیری رویههای حسابداری بکارگرفته شده توسط مدیریت محاسبه میشود. مدیران شرکتها ممکن است به دلایل متعدد مانند دریافت پاداش بیشتر و یا امنیت شغلی سود شرکت را بیشتر از واقع نشان دهند و شکل مطلوبتری از عملکرد شرکت را نشان دهند، که به این عمل مدیریت سود گویند. این نارساییها موجب شده که کیفیت سود گزارش شده پایین باشد (پناهی، 1387). مدلهای متعددی برای اندازه گیری کیفیت سود وجود داردولی هیچ واحدی برای اندازه گیری کیفیت سودوجود ندارد که مورد توافق عمومی باشد. این پژوهش به دنبال بررسی رابطه بین معیارهای اندازه گیری کیفیت سود در صنایع خودرویی، محصولات دارویی و محصولات شیمیایی بوده است. به منظور اندازه گیری کیفیت سود از شاخصهای های لئوز و همکاران (2003)، بارتون و سیمکو (2002) و پنمن (2001) استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیهها با در نظر گرفتن 63 شرکت، شامل 22 شرکت دارویی، 20 شرکت شیمیایی و 21 شرکت خودرویی در طی دوره 1382 تا 1389 نشان میدهد بین معیار کیفیت سود بارتون و معیار کیفیت سود لئوز در سطح مجموع سه صنعت و همچنین در صنعت شیمیایی رابطهٔ معنی داری وجود دارد ولی در صنعت دارویی و خودرو رابطهٔ معنی داری وجود ندارد. بین معیار کیفیت سود لئوز و معیار کیفیت سود پنمن در سطح مجموع سه صنعت و همچنین به تفکیک صنعت رابطهٔ معنی داری وجود ندارد، بین معیار کیفیت سود پنمن و معیار کیفیت سود بارتون نیز درسطح مجموع سه صنعت و همچنین به تفکیک صنعت هیچ رابطهٔ معنی داری وجود ندارد. همچنین نوع صنعت بر رابطه بین معیارهای کیفیت سود تأثیر ندارد.
واژههای کلیدی:
کیفیت سود، مدلهای اندازه گیری کیفیت سود، نوع صنعت.
مقدمه
امروزه در بازارهای سرمایه پیشرفته، اطلاعات صحیح و بهنگام دارای ارزش زیادی است و افرادی که به نوعی در معرض فرصتها و خطرات ناشی از نوسانات بازار قرار دارند از ارزش و بهای آن بی اطلاع نیستند. با در نظر گرفتن ارزش اطلاعات حسابداری، میتوان این استنباط را داشت که بررسی ابعاد گوناگون این اطلاعات از قبیل نحوه محاسبه و ارائه، کمیت، کیفیت و سایر جنبههای مرتبط با آنها در قالب پژوهشهای گوناگون ضروری است.
هدف این پژوهش مقایسه روشهای سنجش کیفیت سود با تاکید بر نوع صنعت در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است
فصل اول
کلیات تحقیق
-
مقدمه
امروزه در بازارهای سرمایه پیشرفته، اطلاعات صحیح و بهنگام دارای ارزش زیادی است و افرادی که به نوعی در معرض فرصتها و خطرات ناشی از نوسانات بازار قرار دارند از ارزش و بهای آن بی اطلاع نیستند. با در نظر گرفتن ارزش اطلاعات حسابداری، میتوان این استنباط را داشت که بررسی ابعاد گوناگون این اطلاعات از قبیل نحوه محاسبه و ارائه، کمیت، کیفیت و سایر جنبههای مرتبط با آنها در قالب پژوهشهای گوناگون ضروری است.
هدف این پژوهش مقایسه روشهای سنجش کیفیت سود با تاکید بر نوع صنعت در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این فصل به عنوان اولین فصل از این پژوهش، سعی بر آن است که معرفی کلی از ساختار تحقیق ارائه گردد. در این راستا بیان مسئله تحقیق تشریح و سپس اهمیت و ضرورت تحقیق، بیان شده است. پس از آشنای کلی با موضوع و ضرورت انجام آن، به اهداف مورد نظر تحقیق اشاره شده است. در ادامه به فرضیههای تحقیق، نوع و روش تحقیق بکار گرفته شده پرداخته شده و در مورد مسائل اجرایی، جامعه آماری و روش گردآوری دادهها و اطلاعات، دوره زمانی مورد بررسی، نمونه، روشهای جمع آوری و تجزیه و تحلیل دادهها بیان شده، محاسبه متغییرهای تحقیق، ارائه مدل مفهومی و در نهایت به تعریف مفهومی و عملیاتی متغییر های تحقیق پرداخته شده است.
1-2- بیان مسئله
سود به عنوان یکی از مهمترین معیارهای ارزیابی عملکرد و تعیین ارزش بنگاههای اقتصادی مورد استفاده قرار میگیرد. سودی که در یک دوره مالی تحقق یافته ولی دریافت نشده باشد کیفیت خوبی ندارد. از یک سو به دلیل وجود محدودیتهای ذاتی در حسابداری نظیر نارساییهای موجود در پروسههای تخمین، پیش بینیهای آینده و امکان استفاده از روشهای متعدد حسابداری و از سوی دیگر به دلیل احتمال دستکاری سود در نتیجه تضاد منافع سهامداران و مدیریت، ممکن است سود گزارش شده در صورتهای مالی منطبق با سود واقعی بنگاه نباشد (علوی و کردستانی، 1389). توجه حرفه حسابداری بر این محور استوار است که سود خالص گزارش شده، نتایج عملیات واحد تجاری را به طور منصفانه منعکس نماید. لیکن محققان، تحلیل گران و سرمایه گذاران به دلیل اهمیت سود به عنوان یکی از مهمترین معیارهای اندازه گیری عملکرد و تعیین کننده ارزش بنگاههای اقتصادی ناگزیر به ارزیابی دقیق آن هستند. برای ارزیابی سود از مفهومی به نام کیفیت سود استفاده میشود. در طول سه دهه اخیر بحث کیفیت سود مورد توجه خاص پژوهشگران قرار گرفته و تلاش بر این بوده است که با دست یافتن به یک روش منطقی و معتبر، کیفیت سود مورد ارزیابی قرار گرفته و عوامل تاثیرگذار بر آن شناسایی شود (دسای[1]وهمکاران،2009). همچنین ارزیابی سود کاربردهای دیگری نیز دارد، برای مثال، تحلیل گران مالی کیفیت سود را بدین منظور ارزیابی میکنند که سطحی مرتبط از سود گزارش شده را تعیین، و بر مبنای آن سود خالص آینده را پیش بینی، و درنتیجه ارزش سهام شرکت را تعیین کنند (چان، 2006).. سهامداران و سرمایه گذاران نیز برای تعیین ارزش سهام شرکت باید علاوه بر کمیت سود، کیفیت آن را نیز مورد توجه قرار دهند؛ یعنی میزان نقدی بودن سود، امکان رشد و قابلیت استمرار؛ به عبارت دیگر، ارزش سهام هر شرکت تنها به سود هر سهم سال جاری بستگی ندارد، بلکه به استمرار سود و ضریب اطمینان نسبت به سودهای آینده نیز بستگی دارد (جهانخانی و ظریف فرد، 1374). عبارت کیفیت سود یک مفهوم ثابت نیست بلکه مفهومی نسبی است از این روتعاریف متفاوتی در رابطه با آن مطرح شده است که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
1- پنمن و ژانگ[2](2002) کیفیت سود را توانایی سود در نشان دادن عایدات آینده تعریف میکنند.
2- اسکیپر و وینسنت[3](2003) کیفیت سود را مرتبط با سود مورد نظر هیکس میدانند، یعنی ازدید آنان کیفیت سود حدی از صداقت است که عایدات گزارش شده در گزارش سود مورد نظر هیکس را نشان دهد.
3- تعریف میخائیل و همکاران[4](2003) از کیفیت سود نیز درجه ارتباط عایدات گذشتهٔ یک شرکت با جریان نقدی آینده آن است.
4-کرسکن هایتر و ملوماد[5](2004) سود با کیفیت را سودی میدانندکه به ارزش شرکت در بلندمدت نزدیکتر بوده و حاوی محتوای اطلاعاتی بیشتر باشد.
در مورد سنجش و اندازه گیری هر صفت کیفی باید معیارهای کمی شناسایی و اندازه گیری شود که نمایانگر ویژگی کیفی مورد نظر است تا از آن طریق فرایند سنجش به طور قابل قبولی انجام شود. استفاده و بکارگیری تعاریف و مفاهیم مختلف در خصوص کیفیت سود توسط محققان و تحلیلگران موجب ایجاد مدلهای مختلف اندازه گیری شده است. هرکدام از مدلهای ارزیابی کیفیت سود برای اهداف محدودی کاربرد دارد و با وجود اینکه هر مدل از معیارهای مختلفی استفاده نمودهاند، ولی هیچ کدام دیدگاه جامعی از کیفیت سود را ارائه نمیدهد. اگر چه تحقیقات دانشگاهی بر روی کیفیت سود با ارائه رویکردها وروش های گوناگون اندازه گیری بهبود یافته است ولی تا کنون یک رویکرد پذیرفته شده مشخصی برای اندازه گیری کیفیت سود تبیین نشده است.
بنابراین، با توجه به این که اطلاعات حسابداری و در رأس آن سود از جمله مهمترین اطلاعاتی است که از نظر بیشتر استفاده کنندگان با اهمیت و مربوط محسوب میشود، پژوهش حاضر با استفاده از سه رویکرد مختلف (شاخص پنمن،[6] شاخص بارتون،[7] شاخص لئوز[8]) به مقایسه روشهای سنجش کیفیت سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میپردازد.
1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
تحقیقات زیادی پیرامون کیفیت سود در دنیا انجام شده است همچنین در ایران این تحقیقات معمولاً با تاکید بر صنعت صورت گرفته است لکن تاکنون موضوع ارزیابی کیفیت سود و خاصه روشهای اندازه گیری کیفیت سود در ایران بصورت دقیق مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفته است. از طرفی چون سود به عنوان یکی از مهمترین معیارهای ارزیابی عملکرد و تعیین ارزش بنگاههای اقتصادی مورد استفاده قرار میگیرد، بر آن شدیم تا ارتباط بین سه روش مختلف اندازه گیری کیفیت سود (شاخص پنمن (2001)، بارتون (2002) و لئوز و همکاران (2003)) را مورد بررسی قرار دهیم، تا شاید کمکی برای دست یافتن به یک روش کلی و منطقی جهت اندازه گیری کیفیت سود باشد. بنابراین پژوهش حاضر در راستای نیاز به غنیتر نمودن پژوهشهای حسابداری در این خصوص و همچنین آگاهی بخشیدن به سرمایه گذاران و صاحبان سود در مورد این موضوع است که، ارتباط بین سه شاخص پنمن، باتون و لئوز چگونه است.
1-4- اهداف پژوهش
تا کنون تحقیقات زیادی در مورد کیفیت سود انجام شده است ولی به یک روش منصقی که مورد پذیرش عموم باشد و بتواند کیفیت سود را ارزیابی کند، دست پیدا نکردهاند. هدف عمده این تحقیق تعیین این مطلب است که آیا معیارهای سنجش کیفیت سود در راستای یکدیگر قرار میگیرند به عبارت دیگر آیا این معیارها یکدیگر را تأیید میکنند، که اگر تأیید کنند در واقع میتوان راه را برای رسیدن به یک روش معقول و منطقی که مورد پذیرش عموم نیز باشد هموار کرد. این هدف با دنبال کردن اهداف زیر مورد نقد و بررسی قرارمی گیرد.
هدف اول تعیین رابطه بین معیار کیفیت سود لئوز با معیار کیفیت سود بارتون است.
هدف دوم تعیین رابطه بین معیار کیفیت سود لئوز با معیار کیفیت سود پنمن است.
هدف سوم تعیین رابطه بین معیار کیفیت سود بارتون با معیار کیفیت سود پنمن است.
هدف چهارم تعیین تأثیر نوع صنعت بر رابطه بین معیار کیفیت سود لئوز با معیار کیفیت سود بارتون است.
هدف پنجم تعیین تأثیر نوع صنعت بر رابطه بین معیار کیفیت سود لئوز با معیار کیفیت سود پنمن است.
هدف ششم تعیین تأثیر نوع صنعت بر رابطه بین معیار کیفیت سود بارتون با معیار کیفیت سود پنمن است.
1-5- سؤالات تحقیق
سؤالات اصلی این تحقیق را میتوان به شرح زیر مطرح نمود:
1- چه رابطهای بین نسبت انحراف معیار سود عملیاتی به انحراف معیار وجه نقد حاصل از عملیات و نسبت خالص داراییهای عملیاتی اول دوره به فروش وجود دارد (رابطه شاخص لئوز با شاخص بارتون)؟،
2- چه رابطهای بین نسبت انحراف معیار سود عملیاتی به انحراف معیار وجه نقد حاصل از عملیات و نسبت وجه نقد حاصل از عملیات به سود عملیاتی وجود دارد (رابطه شاخص لئوز با شاخص پنمن)؟،
3- چه رابطهای بین نسبت خالص داراییهای عملیاتی اول دوره به فروش و نسبت وجه نقد حاصل از عملیات به سود عملیاتی وجود دارد (رابطه شاخص بارتون با شاخص پنمن)؟،
4- نوع صنعت چه تاثیری بر رابطه بین نسبت انحراف معیار سود عملیاتی به انحراف معیار وجه نقد حاصل از عملیات و نسبت خالص داراییهای عملیاتی اول دوره به فروش دارد (تأثیر نوع صنعت بر رابطه بین شاخص لئوز با شاخص بارتون)؟،
5- نوع صنعت چه تاثیری بر رابطه بین نسبت انحراف معیار سود عملیاتی به انحراف معیار وجه نقد حاصل از عملیات و نسبت وجه نقد حاصل از عملیات به سود عملیاتی دارد (تأثیر نوع صنعت بر رابطه بین شاخص لئوز با شاخص پنمن)؟،
6- نوع صنعت چه تاثیری بر رابطه بین نسبت خالص داراییهای عملیاتی اول دوره به فروش و نسبت وجه نقد حاصل از عملیات به سود عملیاتی دارد (تأثیر نوع صنعت بر رابطه بین شاخص بارتون با شاخص پنمن)؟.
1-6– فرضیههای تحقیق
فرضیات در پاسخ به سؤالات پژوهش تدوین میشوند. در این تحقیق نیز ضوابط تدوین فرضیهها در نظر گرفته شده و برای پاسخ دادن به سؤالات فوق فرضیههای زیر طراحی شده است:
1- بین نسبت انحراف معیار سود عملیاتی به انحراف معیار وجه نقد حاصل از عملیات و نسبت خالص داراییهای عملیاتی اول دوره به فروش رابطه وجود دارد (رابطه شاخص لئوز با شاخص بارتون).
2- بین نسبت انحراف معیار سود عملیاتی به انحراف معیار وجه نقد حاصل از عملیات و نسبت وجه نقد حاصل از عملیات به سود عملیاتی رابطه وجود دارد (رابطه شاخص لئوز با شاخص پنمن).
3- بین نسبت خالص داراییهای عملیاتی اول دوره به فروش و نسبت وجه نقد حاصل از عملیات به سود عملیاتی رابطه وجود دارد (رابطه شاخص بارتون با شاخص پنمن).
4- نوع صنعت بر رابطه بین نسبت انحراف معیار سود عملیاتی به انحراف معیار وجه نقد حاصل از عملیات و نسبت خالص داراییهای عملیاتی اول دوره به فروش تأثیر دارد.
5- نوع صنعت بر رابطه بین نسبت انحراف معیار سود عملیاتی به انحراف معیار وجه نقد حاصل از عملیات و نسبت وجه نقد حاصل از عملیات به سود عملیاتی تأثیر دارد.
6- نوع صنعت بر رابطه بین نسبت خالص داراییهای عملیاتی اول دوره به فروش و نسبت وجه نقد حاصل از عملیات به سود عملیاتی تأثیر دارد.
1-7- روش تحقیق
انتخاب روش پژوهش بستگی به هدفها و ماهیت موضوع پژوهش و امکانات اجرایی آن دارد. بنابراین هنگامی میتوان در مورد بررسی و انجام یک پژوهش تصمیم گرفت که ماهیت موضوع پژوهش، هدفها و نیز وسعت و دامنه آن مشخص باشد. بنابراین لازم است روش پژوهش به طور واضح و آشکار تعریف و تعیین گردد تا با تشریح و بیان آن بتوان قلمرو اجرایی پژوهش را مشخص و محدود نمود. تحقیق حاضر از شاخه تحقیقات کاربردی و از نوع همبستگی و ارتباطی است. همچنین لازم به ذکر است که از نظر قلمرو موضوعی، تحقیق حاضر طبق طبقه بندی صورت گرفته در ادبیات موجود از جمله تحقیقات اثباتی از نوع ارتباطی است.
1-7-1- نحوه جمع آوری دادهها و اطلاعات
روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای است. مبانی نظری و ادبیات تحقیق از طریق کتب، پایان نامهها و مقالات انگلیسی و فارسی صورت میگیرد. دادههای مورد آزمون از نرم افزارهای تدبیر پرداز و رهاورد نوین استخراج شده است. به منظور اطمینان از صحت دادههای استخراج شده، به طور نمونه دادهها با صورتهای مالی شرکتها تطبیق داده شده است. برای مرتب کردن دادهها از نرم افزار اکسل استفاده شده است. همچنین با توجه به توابع موجود در این نرم افزار برخی از متغیرها با استفاده از این توابع محاسبه شده است. علاوه بر این از نرم افزار آماری 16SPSS برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شده است.
1-7-2– قلمرو تحقیق
قلمرو مکانی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد.
قلمرو زمانی، در تحقیق حاضر از اطلاعات 8 ساله (1389- 1382) استفاده شده است.
قلمرو موضوعی تحقیق حاضر در حوزهٔ کیفیت سود میباشد که سه صنعت محصولات دارویی، مواد و محصولات شیمیایی و خودرویی را در بر میگیرد.
1-7- 3- جامعه و نمونه آماری تحقیق
جامعه آماری عبارت است از مجموعهای از اعضا، افراد و اشیایی که حداقل دارای یک ویژگی مشترک باشند. جامعه در حقیقت شامل همه عناصری است که موضوع یک پژوهش معین در آن مصداق پیدا میکند. از آنجایی که اطلاعات مورد نیاز پژوهش حاضر در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران قابل دستیابی بوده و اطلاعات آنها به طور نسبی از صحت بیشتری برخوردار است، از این رو جامعه آماری این پژوهش «سه صنعت محصولات دارویی، مواد و محصولات شیمیایی و صنعت خودرو» میباشد.
نمونه آماری این تحقیق، شامل تمامی شرکتهای سه صنعت محصولات دارویی، مواد و محصولات شیمیایی و صنایع خودرویی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که دارای شرایط زیر باشند:
1- تا پایان اسفند 1381 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده باشند،
2-برای 8 سال متوالی (1382 الی 1389) اطلاعات و دادههای اولیه مورد نیاز این پژوهش به بورس اوراق بهادار ارائه شده باشند،
3- جهت حذف آثار نوسات فصلی، دوره مالی آنها به پایان اسفند ماه ختم شود.
در نهایت نمونه کلی حاوی 63 شرکت شامل 22 شرکت دارویی، 20 شرکت شیمیایی و 21 شرکت خودرویی است که اطلاعات مربوط به صورتهای مالی و بازار آنها در شاخصهای مربوط به آزمون فرضیهها مورد استفاده قرار گرفته است.
1-7- 4- روشهای آماری آزمون فرضیهها
برای آزمون سه فرضیه اول تحقیق از آزمون همبستگی استفاده میشود. در تحقیقات همبستگی قبل از آزمون فرضیهها باید نرمال بودن متغییرها مورد بررسی قرار گیرد اگر متغییرها از توزیع نرمال برخوردار باشند در این حالت ضریب همبستگی پیرسون[9] و در صورتی که متغییرها از توزیع نرمال برخوردار نباشند ضریب همبستگی اسپیرمن[10] برای آزمون فرضیهها بکار گرفته میشود. در پژوهش حاضر نیز ابتدا برای بررسی توزیع متغییرها از آزمون کولموگوروف_ اسمیرنوف (ks) استفاده شده و سپس فرضیههای پژوهش مورد آزمون قرار گرفتهاند.
برای آزمون فرضیههای چهارم تا ششم تحقیق در صورتی که توزیع دادهها نرمال باشد از آزمون مقایسه میانگین چند جامعه (ANOVA) و در صورتی که نرمال نباشد از آزمون ناپارامتریک H (آزمون کروسکال – والیس) استفاده خواهد شد.
1- 8- نحوه محاسبه متغیرهای تحقیق
در این تحقیق برای ارزیابی کیفیت سود از سه شاخص پنمن (2001)، بارتون و سیمکو (2002) و لئوز و همکاران (2003) استفاده خواهد شد.
1-8-1- شاخص پنمن
در شاخص پنمن (2001) کیفیت سود با رابطه (1-1) محاسبه میشود.
(1-1)
که در آن:
[11]EQ i,t= کیفیت سود شرکت i در سال t،
[12]CFO i,t= وجه نقد حاصل از عملیات شرکت i در سال t،
[13]OI i,t= سود عملیاتی شرکت i در سال t،
و نسبت بزرگتر نشان دهنده کیفیت سود بالاتر است.
1-8-2- شاخص بارتون و سیمکو
در شاخص بارتون و سیمکو (2002) کیفیت سود با شاخص سود غیر منتظره اندازه گیری میشود که در رابطه (1-2) نشان داده شده است.
EQ i,t = BNOA i,t / S i,t (1-2)
که در آن:
EQ i,t = کیفیت سود شرکت i در سال t،
BNOA i,t[14] = خالص داراییهای عملیاتی اول دوره شرکت i در سال t،
[15]S i,t = فروش شرکت i در سال t،
و نسبت کوچکتر نشان دهنده کیفیت سود بالاتر است.
1-8-3- شاخص لئوز و همکاران
در شاخص لئوز و همکاران (2003) کیفیت سود با متغییر سود اندازه گیری میشود که در رابطه (1-3) نشان داده شده است.
(1-3)
که در آن:
EQ i,t = کیفیت سود شرکت i در سال t،
=انحراف معیار سود عملیاتی شرکت i در سال t،
=انحراف معیار وجه نقد حاصل از عملیات شرکت i در سال t،
و نسبت کوچکتر نشان دهنده کیفیت سود کمتر است.
1-9- مدل مفهومی تحقیق
با توجه به تعریف فرضیهها دو مدل مفهومی برای آنها طراحی شده است که به تفکیک در این بخش ارائه میشوند.
1-9-1- مدل مفهومی فرضیه اول تا سوم
[1] -Desai
[2]-Penman and Zhang
[3] -Schipper and Vinsent
[4]– Mikhail
[5]-Meloumad
[6] -Penman
[7] -Barton
[8] -Luez
[9] -Pearson Correlation Coefficient
[10]-Spearman Correlation Coefficient
[11] -Earning Quality
[12] -Cash Flow From Operation
[13] -Operation Income
[14] -Beginning Balance of Net Operation Assets
[15] -Sales
[16] – Standard Deviation
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.