پایان نامه نقش فناوری اطلاعات بر رشد حرفه ای دبیران دوره متوسطه
فهرست محتوا
چکیده:
فناوری اطلاعات علم نوظهور و رو به پیشرفتی است که سالانه شاهد حضور این علم در عرصههای مختلف و خبرهای مهم از نفوذ این علم در زندگی بشر هستیم. حضور دانش و آموزش و پرورش نیز یکی از این عرصهها است که خالی از تأثیر فناوری اطلاعات مخصوصاً کامپیوتر و اینترنت نبوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و رشد حرفهای دبیران در شهر تهران انجام شد. طرح تحقیق از نوع تحقیقات پیمایشی است و جامعه آماری شامل کلیه دبیران مشغول به تدریس در منطقه 18 میباشد و نمونه شامل 100 دبیر که به صورت خوشهای چند مرحلهای انتخاب و در تحقیق شرکت داده شدند. به منظور ارزیابی رابطه فناوری اطلاعات و رشد حرفهای دبیران از پرسشنامه فناوری اطلاعات و آموزش که به صورت محقق ساخته بود مورد استفاده قرار گرفت این آزمون شامل چهار بخش (رشد دبیران، رشد دانش آموزان، شیوه آموزش و تدریس و در نهایت تعامل دبیر و دانش آموز) تهیه شد. که از روایی و پایای قابل قبول برخوردار بوده است. تحلیل نتایج دادههای به دست آمده از طریق آزمون T تک نمونهای و تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که فناوری اطلاعات با متغیرهای آموزشی (رشد دبیران، رشد دانش آموزان، شیوه آموزش و تدریس و در نهایت تعامل دبیر و دانش آموز) و فناوری اطلاعات از دیدگاه دبیران با هم رابطه قوی دارند. همچنین تفاوتی بین دبیران سه شاخه (ریاضی، تجربی، انسانی) دیده نشد و همه این دبیران بر این باور هم عقیده هستند که فناوری اطلاعات و متغیرهای آموزشی با یک دیگر ارتباط دارند. امروزه تمام مدارس مخصوصاً مدارس هوشمند با فناوری اطلاعات در هم آمیخته شدهاند همچنین سیستم کلان آموزشی و برنامه ریزی کلان آموزشی کشور باید با درنظر گرفتن این رابطه طرح ریزی شود تا بستر مناسب برای رشد و ارتقای دبیران از طریق فناوری اطلاعات را فراهم کند.
Abstract
It is a new knowledge and thriving that we saw the important news of this knowledge in different fields and the influence of this science in human life, knowledge in different fields and the influence of this science in human life, yearly. knoledge and education domains are also one of the areas that was not empty from it infuences, especially computers and the internet.this study aims to evaluate the impact of information technology and the professional development of teachers in tehran.this study is a survey research and included all the teachers are teacher in district 18 and the sample consisted of 100 teacher that as multi-stage cluster selection and participated in the research. in order was used to evaluate the relationship between information technology and professional growth of teachers from IT questionnaire and education. this test was prepared consists of four parts (the teachers growth students develop knowledge teaching methods and the interaction between teachers and students) that was acceptable validity and reliability. analysis of data is obtained through the one-samole t test and analysis of variance showed that IT with training variables (the teachers growth students develop knowledge teaching methods and the interaction between teachers and students) and IT from the viewpoint of teachers have strong relationship together. and alsothere was no difference between the three branches teachers (math,experimental, human) and all the teachers agree on the belief that information technology and training variables related to each other.today all schools, especially schools with intelligent IT are interwoven.the macro-learining system and macro-educationl planning must plan to with consider this relationship so perform to promote growth and provide the teachers through the information technology.
فهرست مطالب
- فصل اول : کلیات پژوهش… 1
- مقدمه: 2
- بیان مسئله 3
- اهمیت وضرورت پژوهش… 4
- اهداف پژوهش… 5
- فرضیه هاوسوال پژوهش… 5
- تعریف نظری وعملی مفاهیم. 6
- تعاریف عملیاتی : 7
- فصل دوم : ادبیات پژوهش… 8
- فناوری.. 9
- تاریخچه فناوری اطلاعات وارتباطات.. 13
- تاریخچه فناوری اطلاعات وارتباطات درایران. 14
- حوزه های فناوری اطلاعات وارتباطات.. 16
- کامپیوترچگونه میتواندبه یادگیری افرادکمک میکند؟. 17
- گوش دادن به عنوان یک مهارت.. 26
- تأثیرفناوری اطلاعات وارتباطات دریادگیری.. 27
- فاواوکیفیت آموزشی.. 28
- فناوری اطلاعات وارتباطات درآموزش… 29
- اهمیت وضرورت فناوری اطلاعات درنظام آموزشی کشور. 30
- تأثیرفناوری اطلاعات وارتباطات (فاوا) برکارکردهای نظام آموزش وپرورش… 32
- جایگاه فناوری اطلاعات درآموزش… 34
- فناوری آموزشی.. 35
- ویژگی های فناوری آموزشی.. 37
- کاربردفناوری درتعلیم وتربیت… 39
- کارکردهای فناوری های آموزشی دریادگیری.. 40
- فوایدفناوری آموزشی درآموزش ویادگیری.. 42
- تاریخچه پیدایش وتحول فناوری آموزشی.. 46
- وظایف،مسئولیتهاونقشهای دبیران درنظام پویای آموزش مبتنی برفناوری اطلاعات و ارتباطات.. 48
- ایجادانگیزه دردبیران نسبت به کاربرد فاوا 59
- انعطاف پذیری فرصت های رشدوتوسعه حرفه ای.. 62
- ویژگیهای آموزشی دبیران امروز. 64
- دانش آموزان وفاوا 66
- فناوری اطلاعات و ارتباطات ونقش های جدید دبیر ودانش آموز. 68
- چالش های دبیران درکاربردفاوا 72
- پیشینه پژوهشی.. 74
- فصل سوم : روش… 78
- مقدمه. 79
- طرح کلی پژوهش… 79
- جامعه آماری.. 79
- نمونه وروش نمونه گیری.. 79
- روش گردآوری اطلاعات.. 80
- ابزاراندازهگیری.. 80
- روایی.. 80
- پایایی.. 80
- جدول ضرایب آلفای کرنباخ ازپرسشنامه فناوری اطلاعات.. 81
- شیوه گردآوری داده 81
- شیوه های آماری مورد استفاده 81
- فصل چهارم : تجزی وتحلیل داده ها 82
- توصیف داده ها 83
- ویژگی جمعیت شناختی آزمودنیها 83
- جدولشماره1-4- توزیع فراوانی افرادشرکت کننده درپژوهش به تفکیک رشته تحصیلی.. 83
- نمودارشماره1-4- توزیع فراوانی افراد شرکت کننده درپژوهش به تفکیک گروه 84
- جدول 2-4 – فراوانی ودرصدسابقه کاری ( دبیران ) درپژوهش… 84
- نمودار 2-4 – فراوانی سابقه کاری افرادشرکت کننده درپژوهش… 85
- جدول 3-4 – تحلی دادهای توصیفی ازداده های به دست آمده ازپرسشنامه فناوری اطلاعات.. 85
- نمودار 3-4 : میانگین نمرات رابطه فناوری اطلاعات بامتغیرهای مرتبط باآموزش… 86
- نمودار 4-4 : میانگین نمرات رابطه فناوری اطلاعات بامتغیرهای مرتبط باآموزش… 86
- یافتههای استنباطی: 86
- جدول 4-4 – تحلیل دادهای به دست آمده ازدبیران درسطح استنباطی ( آزمونt تک نمونها ) 87
- جدول 5-4 – تحلیل دادهای به دست آمده ازدبیران درسطح استنباطی ( آزمون t تک نمونها ) 87
- جدول 6-4 – تحلیل دادهای به دست آمده ازدبیران درسطح استنباطی ( آزمون t تک نمونها ) 88
- جدول 7-4: نتایج آزمون تحلیل واریانس برای دبیران سه شاخه تحصیلی (رشددبیر) 88
- جدول 8-4 نتایج آزمون تحلیل واریانس برای دبیران سه شاخه تحصیلی (اثربخشی تدریس ) 89
- جدول 9-4 نتایج آزمون تحلیل واریانس برای دبیران سه شاخه تحصیلی (تعامل دانش آموز ودبیر) 89
- مقدمه : 93
- فرضیه کلی پژوهش… 93
- نقش دبیران درفاوا 95
- محدودیت ها 99
- پیشنهادهای تحقیق.. 99
- منابع ومآخذ. Error! Bookmark not defined.
فصل اول: کلیات پژوهش
مقدمه:
امروزه آموزش مهارتهای پایه از مرز خواندن، نوشتن، حساب کردن و استدلال کردن فراتر رفته و آموزش مهارتهای فناوری اطلاعات تا قلب و هسته مرکزی بسیاری از نظامهای آموزش و پرورش جهان را تشکیل داده است. ادغام فناوری اطلاعات و ارتباطات در نظام آموزشی کشور علاوه بر ملاحظات فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، ارزشی و تکنولوژی، مستلزم بسترسازی و آماده سازی دقیق و عالمانه، آگاهانه و همه جانبه نگری است. از آنجا که نهادینه کردن فناوری اطلاعات و ارتباطات در نظام آموزشی کشور گذر از مراحل انتقال ایده، ایجاد، جذب و بومی سازی و مستندسازی را طلب میکند. لذا نقش دبیران در کاربرد و استفاده از آن نقش اجتناب ناپذیری است (احمدیان راد 1386).
در هزاره سوم میلادی اطلاعات به عنوان رکن اصلی قدرت تمدنها مطرح شده است. تاریخ گواه است که انسان در مسیر تمدن خویش سه گذر اصلی را طی نموده است که هر یک از این مراحل نمایانگر قدرت تمدن در آن بوده است. در دورانی وسعت زمینها و توسعه کشاورزی، سپس کارخانهها و صنایع، در حال حاضر نیز اطلاعات و فناوری مربوط به آن از اساسیترین پایههای تمدن در هزاره سوم محسوب میگردند. تولید پردازش، توزیع و به کارگیری اطلاعات از مهمترین شاخصهای این تمدن است (نورایی نژاد. 1380).
گفته میشود که امروزه اطلاعات درباره چیزهای بیشتر و با سرعت، بیشتر از پیش در دسترس مردمان بیشتری قرار میگیرد (علاقه بند. 1384، ص 166). هزاره سوم با علومی همچون نانوتکنولوژی، مخابرات نوری، اقتصاد دانش، جامعه شناسی، دارایی دانش، و مدیریت دانش طلوع نموده و با خود انتظارات جدیدی را با ابعاد گوناگون به ارمغان آورده است. علاوه بر موارد مطرح شده مباحثی مانند کامپیوتر و اینترنت، جهانی شدن، (IT)، دولت الکترونیک، سازمانهای مجازی، دانشگاه مجازی، و سازمانهای یاد گیرنده انسان قرن بیست و یکم را با خواستهها و انتظارات بی شمار رو به رو کرده است. هسته مرکزی پاسخگویی به این انتظارات را آموزش و پرورش جهان که موتور علم، تحقیق و فناوری است رقم می زند. با عنایت به نقش فوق، آموزش و پرورش معاصر باید نظرساز، پیشرو، جهان ساز، و شتاب دهنده برنامه درسی جدید بوده پاسخگوی نیازهای جدید هزاره سوم باشد.
هزاره سوم به زعم صاحب نظران، عصر اطلاعات و به طبع آن فناوری اطلاعات است. حرکت جوامع صنعتی به سوی جامعه اطلاعاتی سالهاست که آغاز گشته و از اوایل دهه نود به بعد شتابی فزاینده یافته است. به طوری که سرعت این حرکت در کشورهای کمتر توسعه یافته نظیر ایران نیز به خوبی حس میگردد. لزوم حرکت چابک و سریع کشورهایی نظیر ما در عرصه فناوری اطلاعات به خوبی احساس میگردد. اما لازمه هر برنامه توسعه و تحول ایجاد بستر مناسب برای جذب، گوارش و به کارگیری فناوری است.
بیان مسئله
امروزه ما درعصرتوانایی اطلاعات وارتباطات وبه کلامی درعصردانایی به سرمیبریم. فناوریهای جدیدبه ویژه فناوری مربوط به عرصه اطلاعات وارتباطات زمینه تحولات سریع وغیرقابل برگشتی درجهان فراهم آورده است. این تحولات نیزدنیای جدیدراشکل داده وبه ظهوررسانده که ازقسمت های گوناگونی تشکیل شده است که دائماًدرحال تعامل بایکدیگروتأثیرپذری ازهم میباشند، این تغییرات، تحولات وتعاملات چالشهایی رادرجامعه کنونی به وجودآورده است که یکی ازاین چالشها درزمینه آموزش وپرورش است که باعث شده است نگاهی نو به این سیستم فراهم شود. آموزش وپرورش که قراراست انسان را برای آینده آماده کند. بنابرهمین وظیفه، بایدتوانایی روبه روشدن باچالش هایی راکه تحولات کنونی رارودرروی نسل حاضرقرارمیدهد، داشته باشد. طبیعت آموزش وپرورش آنرا به مثابه یک فرایندکیف برحسب آنچه بایدباشدشرح میدهد نه آنچه هست، ازاینروماهیت آن زنده، پویا، تغییرپذیرومنعطف است وناگزیرروبه رشدوتعالی وتغییردراین میان نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات رانمیتوان نادیده گرفت که درحال حاضرتوسعه آن برای آموزش وپرورش ما بسیارحیاتی ولازم است. بی شک بیشترین تأثیرپدیدآمدن فناوریهای اطلاعاتی وارتباطی برمحیط های آموزشی بوده است. برپایه نظارت کمیسیون بین المللی یونسکودربررسی مشکلات ارتباطات، یکی ازنقش هاووظایف فناوری ارتباطات واطلاعات درجامعه موضوع آموزش وپرورش است.
فناوری اطلاعات و ارتباطات به دلیل قدرت تحول پذیری و توانایی برقراری ارتباط پویا که میتواند با دانش آموزان داشته باشد، از نقش مهمی در انتقال دانش برخوردار است. لازمه دبیران برای درک چنین تغییرات مفهومی عمیق، یک دوره بلند آموزشی است و در حقیقت کلید اصلی استفاده اثربخش از فناوری به منظور پیشرفت یادگیری دانش آموزان در دستهای دبیر است به طوری که اگر دبیران درک درستی از چگونگی کاربرد اثربخش آن نداشته باشند، میلیونها دلار سرمایه گذاری اختصاص یافته به توسعه فناوری در آموزش به هدر خواهد رفت. حال پرسش اساسی این است که با توجه به توسعه فناوری اطلاعات و استفاده دبیران از این نوع فناوریها، تا چه اندازه توانسته است بر رشد حرفهای آنها تأثیرگذار باشد.
اهمیت و ضرورت پژوهش
همگام با پیشرفت روز افزون فناوری در جوامع امروزی نیاز به اطلاعات و امکان استفاده از آنها در تمام زمینهها لازم است با توجه به پیشرفتهای قرن اخیر در زمینه کامپیوتر، فناوری اطلاعات از اهمیت ویژهای برخوردار گردیده است به طوری که قرن حاضر را قرن اطلاعات نیز نامیدهاند. قرنی که در آن استفاده بهینه از اطلاعات عامل مهم توسعه و پیشرفت خواهد بود وابستگی رشد علم و اهمیت دستیابی به اطلاعات اهمیت فناوری اطلاعات را بیشتر نشان میدهد. به طوری که یکی از عوامل مهم در ارزیابی پیشرفت کشورها امکان دستیابی به اطلاعات و نحوه استفاده از آن میباشد. در این بین نقش فناوری اطلاعات در آموزش بسیار پررنگ و حیاتی میباشد. ترویج فناوری اطلاعات در آموزش از طریق کنترل نیروی فناوری اطلاعات امکان پذیر است تا مدارس به مؤسسات آموزشی پویا و خلاق تبدیل شوند و نگرش و توانایی یادگیری مادام العمر به طور مستقل در دانش آموزان پرورش یابد به منظور دستیابی به این اهداف برنامه آموزشی مدرسهها مخصوصاً روش و شیوه آموزشی و یادگیری باید تغییر کنند و این تغییر مستلزم به وجود آوردن تغییراتی در دانش و مهارتهای دبیر میباشد. فناوری اطلاعات این توانایی را دارد که نه به عنوان یک ابزار بلکه به عنوان یک زمینه ساز تحول و نوآوری در کار آموزش مطرح شود. بنابراین ضروری است به موازات استفاده از فناوری اطلاعات در آموزش فرایند بستر سازی علمی و فرهنگی آن نیز به اجرا گذاشته شود که این امر با آموزش دبیران و دبیران تحقق پذیر میباشد.
اهداف پژوهش
هدف کلی:
بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بررشدحرفه ای دبیران
اهداف جزئی:
- بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر نحوه تدریس دبیران
- بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر نحوه تعامل دبیران با دانش آموزان
- بررسی اولویتهای دبیران در استفاده از ابزار فناوری اطلاعات.
فرضیهها وسوال پژوهش
فرضیه کلی:
بین میزان استفاده از فناوری اطلاعات و رشد حرفهای دبیران رابطه وجود دارد.
فرضیه جزئی:
- بین میزان استفاده از فناوری اطلاعات توسط دبیران و اثر بخشی تدریس آنها رابطه وجود دارد.؟
- بین میزان استفاده از فناوری اطلاعات توسط دبیران ونحوه تعامل آنها با دانش آموزان رابطه وجود دارد.
سؤال پژوهشی
اولویتهای دبیران در بهره گیری از ابزارهای فناوری اطلاعات کدامند؟
تعریف نظری و عملی مفاهیم
فناوری اطلاعات: مطالعه، طراحی، توسعه، پیاده سازی، حمایت یا مدیریت سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر رایانه به خصوص برنامههای نرم افزاری و سخت افزاری رایانهای است. فناوری اطلاعات (IT) از دو واژه Information به معنای اطلاعات و Technology به معنای فناوری ترکیب یافته است. Information یا اطلاعات عبارت است از هر چیزی که با آن سروکار داریم و ما را نسبت به حوادث، مسائل، موضوعات و امور مختلف با افراد آگاه میکند، این اطلاعات ممکن است خبری در محیط کار یا زندگی باشد ممکن است شایعهای در جامعه باشد و یا برنامه پست الکترونیک بر روی صفحه کامپیوتر درج گردد.
دانش: عبارت است از مجموعه دانستنیهایی که بشر برای زندگی خود از آنهابهره میگیرد.
دبیر یادبیر کسی است که پیشهاش آموختن به دیگران باشد و «آموزش و پرورش» یا «تعلیم و تربیت» کار او بهشمار آید.
اینترنت سامانهای جهانی از شبکههای رایانهای بهم پیوستهاست که از پروتکل مجموعه پروتکل اینترنت برای ارتباط با یکدیگر استفاده مینمایند. به عبارت دیگر اینترنت، شبکه شبکههاست که از میلیونها شبکه خصوصی، عمومی، دانشگاهی، تجاری و دولتی در اندازههای محلی و کوچک تا جهانی و بسیار بزرگ تشکیل شدهاست که با آرایه وسیعی از فناوریهای الکترونیکی و نوری به هم متصل گشتهاند.
استفاده از رسانههای مختلف، مانند صدا، عکس، ویدئو، انیمیشن، متن و… در کنار یکدیگر جهت انتقال بهتر پیام را چندرسانهای گویند، که در مقابل برنامههای صرفاً متنی به کار میرود. در چنین برنامههایی تا حد امکان از متن کمتر استفاده شده و بار اصلی انتقال پیام بر عهده سایر رسانههای تصویرییا صوتی قرار میگیرد.
تعاریف عملیاتی:
فناوری اطلاعات: متغیری که در ارتباط با متغیرهای آموزشی است و دیدگاه دبیران را درباره این ارتباط در 20 گویه میسنجد.
دانش: متغیری که رابطه آن را فناوری اطلاعات و ابزارهای کاربردی آن در بیست گویه سنجش میشود.
اینترنت: متغیری که ارتباط آن با رشد دبیر و سطح دانش دانش آموز در 5 گویه سنجش میشود.
چندرسانهای: مجموع ابزارهایی که شامل تلوزیون، پرژکتور استفاده از پاور پوینت و فیلم در کلاس را شامل میشود و آزمودنی در 5 گویه دیدگاه خود را نسبت به ارتباط این متغیر با متغیرهای آموزشی بیان
میکند.
فصل دوم: ادبیات پژوهش
فناوری عبارت است از کاربرد نظام دار مفاهیم علوم رفتاری و علوم دیگر برای حل مشکلات. اصطلاحاتی که در این تعریف باید شناخته شوند عبارتند از:
1- “کاربرد نظام دار” بدان معناست که همه اجزاء در اجزاء دیگر تأثیرگذارند و اجزاء دیگر موجود در محیط نیز آنها را تحت تأثیر قرار میدهند.
2-کلمه ” کاربردی” به معنای تبدیل و به اجرا درآوردن دانشهای دیگر برای حل مشکل از طریق به کارگیری راهبردها و فنون طراحی است؛ بنابراین راهبردها و (نقشهٔ اجرای عمل) فنون (وسایل عملی یا تثبیت شده برای انجام دادن کار) از واحدهای اصلی فناوری به شمار میروند؛ به عبارت دیگر، راهبردهای انتخاب شده برای حل مشکل با نقشه اجرای عمل یکسان است، در حالی که روش هاوت دابیر به کاراندازی راهبردها با فنون برابر است. در تأیید تعریف ارائه شده، نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرد:
الف) فناوری مستقل از ارزش خاص است؛ استفاده صحیح یاناصحیح از آن به نظام ارزشی افرادی که آن را به کار میگیرند بستگی دارد.
ب) کاربرد راه حلهای فنی برای حل مشکل گاه ممکن است مشکلات دیگری را به وجود آورد که از مشکل اصلی جدیتر است.
ج) کاربرد فناوری باید پس از تعیین برتری نتایج مطلوب بر نتایج نامطلوب انتخاب شود (ذوقن، 1383).
فناوریهای اطلاعات به طور کلی به فناوریهایی گفته میشود که برای جمع آوری، ذخیره، ویرایش و انتقال اطلاعات به شکلهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد (جاگرو لوکمن، 1997) دبیرخانهٔ شورای عالی انفورماتیک ایران (1378 به نقل از صالحی، 1382) فناوری اطلاعات را این گونه تعریف میکند: ” فناوری اطلاعات به مجموعهٔ به هم پیوسته از روشها، سخت افزارها، نرم افزارها و تجهیزات ارتباطی که اطلاعاتی را در اشکال گوناگون (صدا، تصویر و متن، جمع آوری، ذخیره سازی، بازاریابی، پردازش، انتقال و یا عرضه میکند، اطلاق میشود).
فناوری اطلاعات مجموعهای از سخت افزار، نرم افزار و فکر افزار است که گردش اطلاعات را مسیر و بهره برداری از آن را فراهم میسازد. در واقع فناوری اطلاعات عبارت است از: همه شکلهای فناوری که برای ایجاد، ذخیره و استفاده از انواع مختلف اطلاعات (شامل اطلاعات تجاری، مکالمات صوتی، تصاویر متحرک و دادههای چندرسانهای) به کار میرود (صنایعی، 1383).
فناوری اطلاعات و ارتباطات
فاوا که عبارت است از گردآوری، سازمان دهی، ذخیره سازی و بازتاب اطلاعات در قالب صوت و متنهای نوشتاریو عددی که با استفاده از ابزارهای رایانهای و به کارگیری سیستمهای مخابراتی محقق میشود. فاوا مشخصههای فراوانی دارد که از میان آنها میتوان فعالیت گسترده اطلاعاتی و ارتباطی، ارتباط شبکهای سهل و آسان در میان استفاده کنندگان را به عنوان مشخصههای اصلی آن برد (جاریانی، 1382).
” آی تی” ترکیبی از حروف اول کلمههای اطلاعات و فناوری است که در نهایت، ترکیب این دو پدیده با عنوان فناوری اطلاعات مطرح میشود و هدف آن دسترسی کاربر به گنجینه دانش بشری است. در سالهای اخیر این مفهوم به صورت ” آی سی تی” تغییر یافته است و هدف آن تسهیل و تسریع دسترسی به اطلاعات از طریق ابزارها و فنون ارتباطات است.” آی سی تی” ابزار بسیار قدرتمندی است که ما ناچاریم با آن مواجه شویم؛ چرا که در دنیای امروز که ” آی سی تی” نه تنها دائماً در درون خود در حال رشد و نوسازی است، بلکه با نفوذ سریع و خزنده خود توانسته است در میدان علم و عمل وارد شود و دگرگونیهای وصف ناپذیری در زمینههای گوناگون پدید آورد.” آی سی تی” شاید بیش از همه، زمینههای فرهنگی، اجتماعی و آموزش و پرورش ما را تحت تأثیر ویژگیهای خود قرار داده است و میزان این تغییرات به قدری سریع و درخور توجه است که حتی برای لحظهای هم نمیتوان از آن غافل شد. به بیانی سادهتر، میتوان گفت که فناوری اطلاعات و ارتباطات به مثابه یکی از جدیدترین فناوریهای ساخته شده به دست بشر، توانایی گردآوری، سازماندهی، ذخیره و بازتاب اطلاعات را در قالب صوت و تصویر، متنهای نوشتاری و عددی دارد که این کار با استفاده از ابزارهای رایانهای و به کارگیری سیستمهای مخابراتی محقق میشود.
(فاوا) مشخصههای فراوانی دارد که از آن میان میتوان فعالیتهای گسترده اطلاعاتی و ارتباطاتی، ارتباط شبکهای سهل و آسان است در میان استفاده کتتدگان را به مثابه مشخصههای اصلی نام برد.
به هرحال فناوری اطلاعات و ارتباطات برای جوامع بشری به اندازه جادههای بین شهری، خطوط راه آهن، برق مصرفی و … مورد نیاز است (جاریانی، 1381).
فناوری اطلاعات و ارتباطات، بر الگوی زندگی، شیوههای کار، روشهای پژوهش، آموزش و یادگیری، مدیریت و تجارت و بسیاری از زمینههای دیگر زندگی انسان تأثیر میگذارد و دارای سودمندی بسیاری است. قابلیت و توانایی دسترس به اطلاعات، از طریق استفاده از منابع و فناوریهای اطلاعاتی، ارزیابی و کاربرد بهینه آن اطلاعات به وسیله افراد، همان سواد اطلاعاتی یا سواد فناوری است. افراد برای کسب قابلیتهای لازم برای زندگی در قرن بیست و یکم که مملو از فناوریهای اطلاعاتی ارتباطی است باید علاوه بر یادگیری موضوعات نظری و دانش و تخصص، یعنی کسب سواد عمومی و عملی به سواد اطلاعاتی و سواد فناوری نیز مجهز شوند. مجهز شدن به فناوری اطلاعات و ارتباطات، از محدودههای مفاهیم سنتی سواد رایانهای فراتر میرود. سواد فناوری اطلاعاتی و ارتیاطی، احتمالاً نیازمند حداقلی از آشنایی با ابزارهای فناورانه مثل واژه پردازها، پست الکترونیکی و مرورگرهای وب میباشد. بر عکس، تبحر در فناوری اطلاعات مستلزم آن است که شخص دارای چنان حدی از درک فناوری اطلاعات و ارتباطات باشد که بتواند آن را در کار و زندگی روزمره خود، با موفقیت به کار گیرد؛ دریابد که در چه زمانی فناوری اطلاعات و ارتباطات به تحقق یک هدف کمک میکند یا مانع آن میشود و مستمراً با تحولات و پیشرفتهای فناوری اطلاعات سازگاری یابد. پس تبحر در فناوری اطلاعات، نیازمند درک عمیق و اساسی از آن و مهارت در آن برای پردازش اطلاعات برقراری ارتباط و حل مسائل میباشد؛ درکی عمیقتر و اساسیتر از آنچه در سواد اطلاعاتی، با تعریف سنتی، لازم است.
فناوری اطلاعات و ارتباطات، واسطهای است که امکان بیان طیف گستردهای از اطلاعات، اندیشهها، مفاهیم و پیامها را فراهم میکند و تبحر در فناوری اطلاعات و ارتباطات به معنی توانایی به کارگیری مؤثر آن میباشد؛ تبحر در فناوری اطلاعات و ارتباطات، شخص را قادر میسازد که انواع مختلف کارها را انجام دهد و برای انجام هر کار راههای مختلفی را بیابد.
بنابراین، تبحر در فناوری اطلاعات و ارتباطات یک وضعیت غایی مستقل از زمینه نیست؛ بلکه در یک دوره زمانی طولانی و به ویژه در زمینههای مورد علاقهای که مستلزم کاربردهای خاصی هستند ایجاد میشود (کمیته سواد فناوری اطلاعاتی شورای ملی پژوهش ایالات متحده، ترجمه علی حسین قاسمی، 1381). با این اوصاف برنامه درسی در مدارس امروز ما باید به گونهای طراحی و اجرا شود که بتواند چنین تواناییها و مهارتهایی را در دانش آموزان به ودیعه بگذارند. به عبارت دیگر تکنولوژی میتواند راههای تفکر و عمل دانش آموزان را تغییر دهد و راههای جدید دسترسی به اطلاعات را به آنها بیاموزد، تکنولوژی به دانش آموزان کمک میکند تا اطلاعات را موافق با سبکهای یادگیری خود به دست آورند، دانش آموزان یاد میگیرند که ماهرانه از کامپیوتر استفاده کنند و از آن برای تعیین اینکه چگونه هرچیز دیگری را یاد بگیرند استفاده میکنند (چادویک، 2002).
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.