پایان نامه کاداستر و تأثیر آن بر کاهش دعاوی
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- چکیده 1
- مقدمه 2
- فصل نخست :معرفی کاداستر 7
- گفتار نخست :معنا و تعریف 8
- مبحث نخست: معنا و مفهوم کاداستر 9
- بند نخست:معنا و ریشه ی لغوی کاداستر 9
- بنددوم:تعریف کاداستر و مفهوم مختلط آن 11
- گفتار دوم- مفاهیم مرتبط با کاداستر 14
- بند نخست: عوامل تشکیل دهنده کاداستر 15
- الف- نقشه وجایگاه نقشه های کاداستر در انواع آن 15
- ب- لایه های کاداستر 16
- ج- عملیات کاداستر 17
- بند دوم- سایر مفاهیم مرتبط 19
- الف- زمین و قطعه زمین 19
- ب- سیستم اطلاعات جغرافیایی و زمینی 20
- مبحث دوم- ماهیت وانواع کاداستر 23
- گفتار نخست- ماهیت کاداستر 23
- بند نخست – موقعیت کاداستر در بین سیستم های ثبت 24
- بند دوم –نظام یا ابزار 26
- بند سوم – ماهیت دولتی یا خصوصی 27
- گفتار دوم- انواع کاداستر 28
- بند نخست-طبقه بندی برمبنای هدف 28
- الف- کاداستر مالی 29
- ب- کاداستر حقوقی 29
- ج- کاداستر دارایی های غیر منقول 30
- بند دوم-طبقه بندی بر مبنای روش 30
- الف- کاداستر خطی 31
- ب- کاداستر رقومی(دیجیتال) 31
- بند سوم – کاداستر چند منظوره 32
- فصل دوم 33
- فصل دوم-اجرای کاداستر 34
- گفتار نخست- مزایای کاداستر در مقایسه با ثبت سنتی 35
- بند نخست- ابزار و روش 35
- بند دوم- کارایی 37
- بند سوم- انعطاف پذیری 38
- گفتار دوم- توجیهات اجرای کاداستر 39
- بند اول- توجیهات اقتصادی 40
- بند دوم- توجیهات غیر اقتصادی 42
- مبحث دوم- ویژگی های کاداستر مطلوب وضعیت آن 43
- گفتار نخست – ویژگی های کاداستر مطلوب 43
- گفتار دوم- سابقه و وضعیت کاداستر 47
- بند نخست- سابقه تاریخی کاداستر 48
- بند دوم- وضعیت فعلی کاداستر 51
- فصل سوم -پیامدهای اجرای کاداستر 58
- مبحث نخست -آثارکاداستر؛ تأثیرمستقیم برکاهش دعاوی 58
- گفتارنخست- آثارثبتی 59
- بند اول- بالابردن ضریب امنیت املاک 59
- بند دوم – تحدید حدود 61
- گفتاردوم – آثارقضایی 63
- بند نخست – آثاراداری 64
- الف – ایجاد ادبیات حقوقی مشترک 64
- ب- دادگستری الکترونیکی 65
- بند دوم-آثار حقوقی ماهوی 66
- مبحث دوم- کارکردهای کاداستر ؛تأثیر غیر مستقیم بر کاهش دعاوی 70
- گفتار نخست- کارکردهای حقوقی 71
- بندنخست – توقیف اموال 71
- بند دوم- مرجع تعیین ارزش اراضی و املاک 72
- گفتار دوم- سایر کارکردها 73
- بند نخست- کارکرداجتماعی 73
- الف- مدیریت شهری و شهرسازی 74
- ب- مدیریت خدمات شهری 77
- بند دوم – کارکرد اقتصادی 77
- الف – مدیریت اخذ مالیات 78
- ب – مدیریت اقتصاد کلان 83
- بند سوم- کارکرد سیاسی 84
- گفتار سوم – تحلیل اقتصادی – اجتماعی کاداستر 86
- بند اول – طرح دعاوی حقوقی 86
- بند دوم – ارتکاب جرایم 88
- بندسوم-تحلیل اجرای کاداستر ازمنظر فایده گرایی 90
- الف : درونی کردن هزینه ها 91
- ب : نظریه کارایی 92
- نتیجه گیری 95
- منابع 96
Cadastre means “per capita”,”notebook”and”line to line”in word.Cadastre system established on engineering and geographic technics and its combination with law registration;and its primary purpose is determination of real states scopes and recognition of owners and their rights;that is remarkably,decreasing the percent of wrongsA according to use of instruments and modern technologies in cadastre and evolution in system of save and transfer of information;we should say the title of”modern registration”is proper for cadastre.
Execution of cadastre burdens a lot of costs on government.So government must be assured that execution of cadastre would be advantageous.A general view will show that execution of cadastre can be effective on decreasing of government costs, directly or indirectly.Therefore like other longtime project, cadastre seems costly; but afterward it will be important in decreasing of government costs with its preventional and fundamental consequences.
A field of cadastre influence is decreasing of juridical claims.Economical and social analysis show that execution of cadastre effects on component that would cause decreasing of juridical claims.In field of real estate when limits and ownership distinguish with high rate security,motivation of people for beginning of fictitious claims will decrease.As well as with increasing of possibility of exposure of crimes,people notice that costs of commission is more than its benefits,thereafter would not commit crimes.
Key words: cadastre, real estate registration, modern registration, decreasing of claims.
چکیده
کاداستر درلغت به معنای «سرانه»، «دفتریادداشت» و «خط به خط» آمده است. نظام کاداستر برپایه اصول مهندسی و جغرافیایی و ترکیب آن با حقوق ثبت بنا نهاده شده است؛ و هدف عمده و اصلی آن تعیین حدود املاک و تشخیص مالکین و حقوق آنها میباشد؛ به نحوی که درصد اشتباه را به نحو چشم گیری کاهش میدهد. با توجه به استفاده از ابزارها و فن آوری های جدیددر کاداستر و تحول درسامانه های ذخیره سازی و انتقال اطلاعات باید گفت عنوان ثبت نوین برازنده کاداستر میباشد.
اجرای کاداستر هزینههای زیادی را بردولت بارمی کند. بنابراین دولت باید مطمئن شود که با اجرای کاداستر منافع بیشتری حاصل خواهد شد. یک دید کلی نشان خواهد داد که اجرای کاداستر میتواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم برکاهش هزینههای دولت نقش داشته باشد. بنابراین کاداسترنیز مانند سایرپروژه های بلندمدت درابتدا پرهزینه به نظرمی رسد ولی بعدها با آثارپیش گیرانه و بنیادین نقش به سزایی درکاهش هزینههای دولت خواهد داشت.
یکی اززمینه های تأثیرکاداستر کاهش دعاوی دادگستری است. تحلیلهای اقتصادی و اجتماعی نشان میدهد که اجرای کاداستر برمؤلفه هایی تأثیر میگذارد که باعث کاهش دعاوی دادگستری است. در زمینه املاک وقتی حدود و مالکیت با درجه امنیت بالایی مشخص میباشد، انگیزه افراد برای طرح دعاوی موهوم کاهش مییابد. همچنین با بالابردن احتمال کشف جرائم مربوط به املاک، افراد هزینه ارتکاب جرم را بیشتر ازمنفعت آن خواهند یافت و درنتیجه دست به ارتکاب جرائم نخواهند زد.
واژگان کلیدی: کاداستر، ثبت املاک، ثبت نوین، کاهش دعاوی.
مقدمه
هدف تمام قواعد حقوقی تأمین آسایش، نظم عمومی و اجرای عدالت است[1]. بنابراین برای رسیدن به نظم عمومی قواعد و قوانین متعددی ایجاد و وضع شدهاند. هرچه قدرپیشرفت ها اجازه دهد، قوانین دراین راستا حرکت خواهند کرد.
یکی از این قوانین قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 26/12/1310 است. همانند سایرقوانین، این قانون دارای اهدافی بوده است که به آنها اشاره میکنیم.
1- پس از اینکه ملکی با طی تشریفات مخصوص در دفاتر رسمی ویژهای به ثبت رسید، تنها همان کسی که ملک به نام او درآن دفتربه ثبت رسیده است مالک رسمی شناخته شده و دیگر ادعایی از کس دیگرنسبت به آن ملک شنیده نمیشود. بنابراین پس از ثبت ملک دیگرهیچکس نمیتواند با صحنه سازی و صورت سازی به ملکی که به ثبت رسیده است تجاوز و تعدّی کند[2].
2- جلوی معاملات معارض گرفته میشود، این نتیجه به مراتب از نتیجه اول مهم تراست.
3- برای معاملات و قراردادها دلیل بسیارمحکم و استوار تهیه میشود. برای اینکه انسان در اعمال قضایی- که درجامعه خواه ناخواه محتاج به انجام دادن آن است- بدون دلیل نباشد و قبل از بروز دعوی و اختلاف دارای دلیل محکمه پسند باشد، هیچ راهی بهتراز تنظیم اسناد رسمی نیست.
4- ثبت املاک و اسناد در وصول مالیاتها و ایجاد عوائد عمومی نقش بسیار مهمی دارند[3].
مشاهده میشود که هدف این قانون تنظیم روابط حقوقی و بوجود آوردن ثبات در جامعه میباشد.
این قانون تمام نیازهای جامعه را برطرف نکرده است؛ زیرا اگر چنین بود، امروز شاهد تعداد زیاد پروندههای ثبتی و ملکی نبودیم. بنابراین برای رفع این مشکلات باید چارهای دیگر اندیشید. دراین مسیر باید از پیشرفتها و فن آوری های جدید کمک گرفت. همان طور که در زندگی روزمره خود میبینیم، پیشرفت فن آوری تأثیر شگرفی در زندگی ما دارد. اگرچند دهه قبل را با وضعیت کنونی مقایسه کنیم به راحتی متوجه میشویم که تکنولوژی تا چه حد در زندگی ما مؤثر است. تأثیر تکنولوژی تنها محدود به یک جنبه از زندگی ما نیست بلکه در تمامی شئون زندگی ما نمایان است.
از اقتصاد، فرهنگ و سیاست گرفته تا حقوق و قوانین. یکی از جنبههای پیشرفت تکنولوژی در نقشه برداری بوجود آمدن امکان عکس برداریهای هوایی و ایجاد نقشههای با مقیاس بزرگ میباشد. از طرف دیگر با پیشرفت فناوری اطلاعات و امکان ذخیره سازی اطلاعات در سیستمهای کامپیوتری این ایده بوجود آمد که میتوان سیستمی طراحی کرد که حدود و ثغور دادههای جغرافیایی را به خوبی مشخص کند. کارشناسان امور ثبتی به خصوص ثبت املاک از این قابلیت استفاده کردند و سیستمی را تحت عنوان کاداستر طراحی کردند که در آن حدود املاک به خوبی مشخص میباشد. همچنین با تلفیق اطلاعات ثبتی به اطلاعات پایهٔ جغرافیایی، این امکان فراهم میشود که مالکیت املاک مشخص شده و مشکلی از این بابت بروز نکند.
کاداسترسیستمی است که از تلفیق دو دسته از اطلاعات بوجود آمده است. دسته نخست اطلاعات مکانی است که مربوط به رشتههای عمران (نقشه برداری) و جغرافیا میشود. دسته دوم اطلاعات ثبتی است که مربوط به امور ثبتی و حقوقی میشود. برای مطالعه بهتر سیستم کاداستر باید در مورد هر دو دسته، اطلاعات کافی داشت. منتها جنبههای تخصصی هر رشته مختص آن میباشد. با توجه به این که این پایان نامه در رشته حقوق ثبت اسناد و املاک نگاشته میشود، در مورد مطالب تخصصی رشتههای دیگر مطلبی گفته نخواهد شد. ولی تا حدی که حقوق دانان با این سیستم آشنا شوند توضیحاتی داده خواهد شد.
هنگامی که عنوان واحد درسی کاداستر را برای اولین بار در رشته حقوق ثبت اسناد و املاک دیدم، کاملاً برایم تازگی داشت. حتی دربین همکاران با سابقه نیزبرخی نام کاداستر را نشنیده بودند. بنابراین به این فکرافتادم که معرفی و شناساندن کاداستر میتواند موضوع مناسبی برای پایان نامه باشد. هرچند این امرموجب شده است که بخشهایی از این پایان نامه به صورت توصیفی درآید ولی ناشناخته بودن موضوع و لزوم معرفی و آشنایی با آن، توصیفی بودن را توجیه میکند. البته سعی شده است که درپایان تحلیلی اقتصادی و اجتماعی از اجرای کاداستر ارائه شود تا نحوهٔ تأثیرکاداستر برکاهش دعاوی نشان داده شود.
عنوان کاداستر برای اولین بار دربخش نامه ثبتی سال 1334 استفاده شده است. که درآن صدور سند مالکیت منوط به تهیه نقشه کاداستر شده بود[4].
پس ازآن درسال 1351 قانون ثبت املاک و اسناد مورد اصلاح قرارگرفت. ماده 156 به قانون ثبت اضافه شد. دراین ماده آمده است: «به منظور تشخیص حدود و موقعیت املاک واقع در محدوده شهرها و حومه نقشهٔ املاک به صورت کاداستر تهیه خواهد شد. اداره امور املاک ثبت کل علاوه بر وظایف فعلی خود عهده دار تهیه املاک به صورت نقشه کاداستر خواهد بود.» به جز این موارد قانون دیگری درمورد کاداستربه تصویب نرسیده است. تنها آیین نامه اجرایی موضوع تبصره 3 ماده 156 قانون ثبت املاک در تاریخ 15/10/1379 به تصویب رسیده است. بنابراین مشاهده میشود که هیچ قانون جامع و تخصصی درخصوص کاداستر به تصویب نرسیده است.
مجموع عملکرد تهیه نقشه کاداسترتا پایان سال 1385 به میزان 353180 هکتار است که 30 درصداز مساحت شهری کل کشوررادربرگرفته که بشرح ذیل میباشد:
1-تهیه نقشه یکپارچه سازی شده از 15 مرکز استان به مساحت 163628 هکتار
2- تهیه نقشه یکپارچه سازی شده از 179 شهرازاستان های فعال به مساحت 189552 هکتار.[5]
کاداستر میتواند مزایای بسیاری داشته باشد. نمودار زیر میتواند به صورت خلاصه بخشی ازاین مزایا را نشان دهد.[6]
[1] – کاتوزیان، ناصر، مقدمه علم حقوق و مطالعه درنظام حقوقی ایران، شرکت سهامی انتشار، چاپ چهلم 1383، ص 35.
[2] – جعفری لنگرودی، محمد جعفر، حقوق ثبت، کتابخانه گنج دانش، چاپ سوم.1378، ص 3.
[3] – منبع پیشین، صفحات 4 و 5.
[4] – تفصیل مطالب درفصل دوم همین پایان نامه آمده است.
[5] -فلاح، حمیدرضا،”مقدمهای برکاداستر”، فصل نامه شهرنگار، شماره 51 اردیبهشت 88، ص 4
[6] – معرفی کاداستر، تهیه شده دربخش تحقیقات و برنامه ریزی اداره کل کاداسترتهران ، قابل دسترسی در:
http://www.irancadastre.ir/data/sites/1/introduction to cadastre.pdf
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.