پایان نامه کلیات و اصول حقوق قراردادهای تجاری بینالمللی با تاکید بر قراردادهای نفت و گاز
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- مقدمه………………………………………….9
- فصل اول: کلیات و تعریف مفاهیم اصلی
- مبحث اول – مفاهیم
- گفتار اول – مفهوم قرارداد در حقوق قراردادهای تجاری بینالمللی…15
- گفتار دوم – مفهوم تجاری بودن قرارداد در نظام حقوق تجارت بینالملل.24
- نظامهای تشخیص تجاری بودن…………………………….26
- گفتار سوم – مفهوم تجاری بودن در کنوانسیونهای بین المللی…….28
- گفتار چهارم – مفهوم تجاری بودن در مقررات و اسناد بین المللی….29
- گفتار پنجم – مفهوم بین المللی بودن قرارداد…………………30
- بند اول – تعریف مشخصه بین المللی بودن………………………30
- بند دوم – معیارهای تشخیص بینالمللی بودن…………………….32
- 1 – تابعیت……………………………………………..32
- 2- مرکز حرفه و تجارت…………………………………….33
- 3- وجود یک عنصر خارجی……………………………………34
- مبحث دوم – قانون حاکم بر قراردادهای تجاری بین المللی (اصل آزادی اراده طرفین در قراردادها)………………36
- گفتار اول – تعریف قانون حاکم بر قرارداد…………………….39
- گفتار دوم – تعارض شروط قراردادی با قانون حاکم……………….40
- گفتار سوم – یکنواخت نمودن قانون حاکم بر قراردادهای تجاری بینالمللی………………………………………………..41
- فصل دوم: اصول کلی حقوقی و شروط حاکم بر قراردادهای تجاری بینالمللی
- مبحث اول – اصول کلی حقوقی……………………….44
- گفتار اول – اصل آزادی قراردادها………………………….46
- گفتار دوم – مشخصه الزام آور بودن قرارداد………………….50
- گفتار سوم – اصل وفای به قراردادها………………………..51
- گفتار چهارم – اصل وفاداری به قراردادها و تغییر شرایط واوضاع و احوال…………………………………………………53
- گفتار پنجم – اصل حسن نیت (تعهد به همکاری)…………………54
- بند اول – اصل حسن نیت در نظام حقوقی رومی _ ژرمنی…………..57
- بند دوم – اصل حسن نیت در نظام کامن لو…………………….58
- بند سوم – اصل حسن نیت در نظام حقوقی انگلستان………………59
- گفتار ششم – اصل غیر قابل معامله بودن حقوق دولت…………..59
- گفتار هفتم – اصل تفسیر قرارداد و کنوانسیونها بر اساس ویژگیهای بینالمللی آنها………………………………………..60
- مبحث دوم – شروط رایج قرراردادی در قراردادهای تجاری بینالمللی………………………………………………61
- گفتار اول – شرط داوری………………………………….62
- گفتار دوم – شرط تغییر اوضاع و احوال قراردادی……………..64
- گفتار سوم – مذاکره مجدد (مصداقی از تغییرات قراردادی)………65
- گفتار چهارم – شرط ثبات قوانین……………………………66
- فصل سوم: قراردادهای نمونه یا استاندارد تجاری بینالمللی……..68
- مبحث اول – کلیات و اصول قراردادهای نمونه (ارستاندارد)……….68
- گفتار اول – تعریف قراردادهای نمونه (استاندارد)……………..70
- گفتاردوم – ماهیت و جایگاه قوانین و قراردادهای نمونه (استاندارد)…..71
- گفتار سوم – مزیتهای استفاده از قراردادهای استاندارد یا نمونه…………76
- گفتار چهارم – مغایرت قراردادهای نمونه با مذاکرات و شروط الحاقی…………79
- گفتار پنجم – انواع قراردادهای نمونه……………………..81
- بند اول – اتاق بازرگانی بین المللی………………………82
- بند دوم – نمونه قراردادهای فیدیک………………………..84
- 1- شروط قراردادی برای (قراردادهای) ساخت………………….85
- 2- شروط قراردادی برای طراحی و احداث……………………..85
- 3- شروط قراردادی برای قراردادهای طراحی، تهیه تجهیزات و ساخت (ای.پی.سی)/ کلید در دست………………………………..86
- 4- نمونههای کوچک قراردادی……………………………..86
- مبحث دوم – روند انعقاد قراردادهای تجاری بینالمللی…….8
- فصل چهارم: مذاکرات قراردادی
- مبحث اول – کلیات مذاکرات قراردادی ………………..92
- گفتار اول – اهداف اصلی مذاکرهکننده………………………..94
- گفتار دوم – انواع مذاکرات تجاری بینالمللی………………….95
- گفتار سوم – اصل حسن نیت در مذاکرات قراردادی………………..97
- مبحث دوم – راهبردهای حاکم بر مذاکرات قراردادی
- گفتار اول – راهبرد مذاکره اصولی…………………………..99
- گفتار دوم – راهبرد برانگیختن یا ترغیب طرف دیگر……………..101
- گفتار سوم – راهبردهای مذاکرهکنندگان اصولی………………….102
- فصل پنجم: کلیات و اصول حقوق قراردادهای نفت و گاز
- مبحث اول – ماهیت نفت و گاز………………………104
- مبحث دوم – تقسیم بندی صنایع نفت و گاز…………….106
- مبحث سوم – حقوق قراردادهای نفتی………………….107
- گفتار اول – Lex Petrolea چیست؟…………………………….110
- گفتار دوم – نفت از آن کیست؟……………………………111
- گفتار سوم – تعریف نفت در قوانین داخلی ایران………………117
- مبحث چهارم – قراردادهای نفتی
- گفتار اول – تعریف قراردادهای نفتی……………………..119
- گفتار دوم- انعقاد قراردادهای نفتی…………………….121
- گفتار سوم – وجوه مشترک اصلی در انعقاد قراردادهای نفتی………….126
- سایر وجوه مشترک در انعقاد قراردادهای نفتی………………127
- گفتار چهارم – کدام یک از قراردادهای نفتی کاراتر هستند؟……..129
- مبحث پنجم – تقسیم بندی قراردادهای نفتی………..130
- گفتار اول – قراردادهای امتیازی………………………134
- گفتار دوم – قرارداد دارسی (اولین قرارداد امتیازی)………137
- گفتار سوم – قرارداد کنسرسیوم (حلقهای میان قراردادهای امتیازی و قراردادهای جدید)…………………………………..138
- گفتار چهارم – قراردادهای مشارکت در تولید
- بند اول – تعریف قراردادهای مشارکت در تولید…………..140
- بند دوم – پیدایش و توسعه قراردادهای مشارکت در تولید…..141
- بند سوم – تفاوتهای قراردادهای مشارکت در تولید و امتیازی……142
- گفتار پنجم – قراردادهای ساخت، بهرهبرداری واگذاری (بی.او. تی)..143
- بند اول – ماهیت قراردادهای بی.او. تی…………………145
- بند دوم – مزیتهای استفاده از پروژههای بی.او. تی……….145
- گفتار ششم – قراردادادهای خدماتی (خدمت)……………….146
- گفتار هفتم – قراردادهای بیع متقابل (بای بک)…………..148
- بند اول – روند پیدایی و تحول قراردادهای بیع متقابل……153
- بند دوم – ویژگیهای قرادادهای بیع متقابل……………..155
- نتیجه گیری ……………………………157
- فهرست منابع………………………………159
چکیده
قراردادهای تجاری بینالمللی عقودی هستند که جهت خرید و یا هر نوع تعهد دیگری در مورد انتقال کالا و یا خدمات، بین دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی اعم از دولتی یا غیر دولتی در دو یا چند کشور مختلف منعقد میگردد که اصولاً از پیچیدگیهای بسیاری برخوردارند، چراکه مسائل عدیدهای همچون وجود مرزها و به تبع آن حاکمیتها و قوانین مختلف و حتی مسائل سیاسی در آنها دخیل هستند، و به همین سبب به مرور زمان طرفهای مختلف قراردادی در سرتاسر دنیا در جهت پیشرفت و تکمیل این نوع قراردادها قدم برداشتهاند که از نتایج آن میتوان به پدید آمدن قراردادهای نمونه توسط بسیاری از مؤسسات فعال در زمینه روابط تجاری بینالمللی اشاره نمود. هدف اصلی این پژوهش پیدا کردن بهترین سازوکار قراردادی در این عرصه بود که این نتیجه را در برداشت که استفاده مدبرانه و با مطالعه از قراردادهای استاندارد یا نمونه میتواند بهترین راهکار باشد و این موضوع نسبت به قراردادهای نفتی نیز صادق است؛ یعنی صرف انتخاب یک قرارداد به عنوان کاراترین و یا جدیدترین قرارداد نفتی نمیتواند کارگشا باشد، بلکه باید بسیاری از فاکتورهای دیگر نظیر منطقه مورد قرارداد، مدت قرارداد، طرفین قرارداد و غیره را مورد توجه و مطالعه قرار داد تا بتوان به بهترین نتیجه در انعقاد یک قرارداد نفتی دست یافت.
واژگان کلیدی: قراردادهای تجاری بینالمللی، قرادادهای نمونه، قراردادهای استاندارد، اصول قراردادهای تجاری بینالمللی، حقوق قراردادهای نفت و گاز
مقدمه
بیان مسئله:
حقوق قراردادهای تجاری بینالمللی را میتوان از شاخههای نوپا اما بسیار پویا در عرصه حقوق تجارت بینالملل دانست، شاخهای که از پیچیدگیهای بسیار زیادی برخوردار است و هر دریچهای از آن درگاهی از اقیانوسی بی کران در دنیای حقوق است، با عنایت به وجوب آگاهی از سازو کارها و اصول و کلیات و در نهایت اشراف بر تمامی قیود و نکات این قراردادها، بر آن شدیم تا به حد توان و وسع خویش در جهت آگاهی و شناخت و در نهایت شناساندن این عرصه بینالمللی قدمی هر چند کوچک در جهت اعتلای کشور عزیزمان برداریم؛ در این پژوهش ابتدائا و به تبعیت از روال معمول نگارش، به معرفی عناوین و کلیات و اجمالات مربوط به قراردادهای تجاری بینالمللی خواهیم پرداخت، چرا که هر کدام از این کلمات بار معنایی و حقوقی منحصر به فرد خود را دارا میباشند و هر نویسنده تعبیر خود را از این اصطلاحات ارائه میدهد و این تعابیر و اصطلاحات و همچنین تقسیمبندیها در موارد اختلاف در بسیاری از موارد تعیین کننده خواهند بود، در راستای اجرای قراردادهای تجاری بینالمللی تمسک به اصول از موارد بسیار اساسی هستند که عموماً بسیاری از این اصول در کنوانسیونها، مجامع و مراجع بینالمللی مورد مداقه قرار گرفتهاند تا جایی که کمیسیون بینالمللی یکپارچه سازی حقوق خصوصی اقدام به انتشار مجموعهای تحت عنوان اصول قراردادهای تجاری بینالمللی نموده است و این اصول در روابط تجاری بینالمللی مورد عنایت و استناد قرار میگیرند و طرفین قرارداد در صورت بروز اختلاف میتوانند به هر کدام از اصول حاکم بر قراردادهای تجاری بینالمللی حتی در صورت عدم اشاره ایشان به این اصول در متن قرارداد به آنهااستناد نمایند، در ادامه به معرفی قراردادهای نمونه یا استاندارد با توجه به کاربرد و نقش مهم و سازنده آنها در حقوق قراردادهای تجاری بینالمللی در عصر حاضر پرداخنه خواهد شد و به بررسی ساختار و سازوکارهای انواع آنها صرف خواهد گردید و این مقال با عنایت به احساس وجود خلأ در بحث مذاکرات قراردادی با پرداختن به این مهم در ذیل یک فصل ادامه پیدا کرده واز آنجا که موضوع تاکیدی این پژوهش بررسی حقوق قراردادهای نفت و گاز به عنوان نمونه کاربردی و مهم این نوع از قراردادها میباشد، بخش پایانی این پژوهش به تحلیل و بررسی انواع مختلف این نوع از قراردادها و تحلیل ساختاری آنها و همچنین سیر تحول آنها خواهد پرداخت، درنهایت بخش انتهایی پایاننامه به نتیجهگیری پیرامون پژوهش انجام شده خواهد گذشت؛ باشد که این تلاش، ما را قدمی هر چند کوچک به سمت هدف این پژوهش که همانا آگاهی و اعمال این آگاهی در صحنه قراردادهای تجاری بینالمللی است نزدیکتر نماید.
ضرورت انجام تحقیق
از آنجا که پویایی اقتصادی و رشد و توسعه پایدار از مهمترین دستاوردها، برنامهها و اولویتهای هر کشور در عصر حاضر میباشد و لزوم ارتباط مؤثر در عرصه بینالمللی از ارکان نیل به پیشرفت هر جامعهای مخصوصاً جوامع در حال توسعه همچون کشور عزیزمان ایران میباشد و لزوم وجود زیر ساختهای عظیم عمرانی، تجاری و مالی از عناصر غیر قابل اغماض در جهت حرکت به سوی رشد و تعالی یک کشور فعال در عرصه بینالمللی است، آگاهی از شرایط بینالمللی و قوانین و مقررات و همچنین سازو کارهای تجاری بینالمللی را باید سرلوحه خود قرار داد، چرا که عدم آگاهی از این مسائل ممکن است منجر به صدمات و لطمات دهشتناک و جبران ناپذیری برای یک کشور و اجتماع گردد.
روش تحقیق
روش تحقیق در این پایاننامه در جمعآوری منابع و مطالب بر مبنای مطالعات کتابخانهای و رویکرد آن در بررسی مسائل حقوقی بر اساس روش تجزیه و تحلیل علمی است، و روش کار در این راستا به این صورت بوده که در جایی که تحلیلی صورت پذیرفته، تا حد امکان سعی گردیده تا از تحلیلهای مشابه در آثار دیگر صاحب نظران و محققان با ذکر منبع و در جهت استحکام استدلال نگارنده اضافه گردد، و اگر نظرات متعددی ارائه گردیده با حفظ اصل امانت داری سعی در بیان کلیه آنها و در صورت امکان جمع بین آنها و در نهایت همراهی نظر خود با تحلیلهای شاخص و معتبر از نظر نگارنده بوده است؛ و مهمترین هدف، طرح و بررسی و تحلیل تفصیلی موضوع پایاننامه و پرداختن به مسائل پیرامون قراردادهای تجاری بینالمللی خصوصاً قراردادهای نفتی میباشد. در این پژوهش سعی گردیده است به مهمترین مسائل مربوط به آنها پرداخته شود و بهترین پیشنهادات در زمینه این قراردادها نظیر استفاده از قراردادهای نمونه یا استاندارد تجاری بینالمللی ارائه گردد.
پیشینه تحقیق
در خصوص موضوع پایاننامه تا آنجا که جستجو شده است پایان نامهای به طور خاص با این عنوان موجود نبوده است، به این شکل که رویکرد اکثر مطالعات انجام شده یا تنها بر روی کلیات و اصول بوده و یا بر روی یکی از قراردادها بوده است و یا اینکه به طور خاص بر روی قراردادهای نفتی بوده است، فلذا از محدودیتهای این تحقیق جمع آوری منابع از چند حوزه مختلف نظیر منابع مربوط به کلیات و اصول حقوق قراردادهای تجاری بینالمللی، قراردادهای نمونه، منابع حوزه بازرگانی که بیشتر در باب مذاکرات و انعقاد مطرح بودهاند و همچنین منابع مختص قراردادهای نفت و گاز به عنوان نمونه بارز و کاربردی این نوع قراردادها بوده است، اما با وجود محدودیتهای بسیاری که در جمعآوری، تدوین و تنظیم این مجموعه وجود داشت، رویکردی که ما در این پژوهش داشتهایم رویکردی ترکیبی و همه جانبه بوده که در آن سعی گردیده مهمترین، کاربردیترین و بهترین این مسائل و موضوعات در قالب یک اثر علمی ارائه گردد.
سؤالات اصلی تحقیق
آیا کلیات و اصول قابل تعمیم در قراردادهای تجاری بینالمللی موجود است؟
آیا امکان رجحان و برتری در به کار گیری ساختاری از قرارداد نظیر قراردادهای نمونه در عرصه قراردادهای تجاری بینالمللی وجود دارد؟
آیا صرف به کارگیری یک قرارداد نفتی به عنوان بهترین و یا جدیدترین نوع قرارداد میتواند امری مشکل گشا باشد؟
سؤالات فرعی تحقیق
دسته بندی قراردادهای نفتی بر اساس ساختار و ماهیت ایشان به چه ترتیب است؟
مذاکرات قراردادی از چه اهمیتی برخوردارند؟
آیا وجود قراردادهای نمونه ضرورتی هم دارد؟
فرضیه تحقیق
علی رغم گستردگی و پیچیدگی قراردادهای تجاری بینالمللی و همچنین قراردادهای نفت و گاز میتوان با مطالعه و دقت نظر الگوها و متغیرهای مختلفی را برای استفاده از این قراردادها در نظر گرفت تا در صورت نیاز و تشخیص از هر کدام از آنها استفاده نمود و همچنین میتوان از اصول حاکم بر این قراردادها در جهت پیشبرد اهداف در انعقاد و اجرای قراردادهای تجاری بینالمللی بهره جست.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.