پایان نامه اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و افسردگیدانش آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14 ساله
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- چکیده پژوهش
- ………. فصل اول (کلیات پژوهش)
- 1-1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………… 2
- 1-2. بیان مسأله……………………………………………………………………………………………………………… 4
- 1-3. اهمیت و ضرورت پژوهش……………………………………………………………………………………….. 6
- 1-4. اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………………………. 7
- 1-4-1. هدف کلی پژوهش………………………………………………………………………………………………. 7
- 1-4-2. اهداف ویژه……………………………………………………………………………………………………….. 8
- 1-5. فرضیههای پژوهش…………………………………………………………………………………………………. 9
- 1-6. محدودیتهای پژوهش………………………………………………………………………………………….. 10
- 1-6-1. محدودیتهای قابل کنترل……………………………………………………………………………………. 10
- 1-6-2. محدودیتهای غیرقابل کنترل……………………………………………………………………………….. 10
- 1-7. تعاریف مفهومی و عملیاتی……………………………………………………………………………………… 10
- ……. فصل دوم (ادبیات و پیشینهٔ پژوهش)
- 2-1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………. 15
- 2-2-0. مبانی نظری……………………………………………………………………………………………………… 16
- 2-2-1. ورزش پیلاتس…………………………………………………………………………………………………. 17
- 2-2-1-1. تاریخچهٔ پیلاتس…………………………………………………………………………………………. 18
- 2-2-1-2. اصول تمرینات پیلاتس……………………………………………………………………………………. 19
- 2-2-1-2-1. مفهوم مرکز سازی………………………………………………………………………………………. 20
- 2-2-2. تأثیر تمرین پیلاتس براندام های بدن………………………………………………………………………. 20
- 2-2-2-1. تأثیر تمرین پیلاتس بر وضعیت لگن…………………………………………………………………… 21
- 2-2-2-2. تأثیر تمرین پیلاتس بر کشش ستون فقرات…………………………………………………………… 22
- 2-2-2-3. تأثیر تمرین پیلاتس بر افزایش تون حفره شکمی لگنی……………………………………………. 22
- 2-2-3. آمادگی جسمانی……………………………………………………………………………………………….. 22
- 2-2-3-1. رابطهٔ آمادگی جسمانی با دستگاههای بدن………………………………………………………….. 24
- 2-2-3-2. رابطهٔ آمادگی جسمانی با ترکیب بدن و کنترل وزن………………………………………………. 26
- 2-2-3-3. رابطهٔ آمادگی جسمانی با خستگی……………………………………………………………………. 27
- 2-2-4. مؤلفههای آمادگی جسمانی…………………………………………………………………………………… 28
- 2-2-4-1. استقامت قلبی- تنفسی…………………………………………………………………………………….. 29
- 2-2-4-1-1. ارزیابی استقامت قلبی- تنفسی………………………………………………………………………. 30
- 2-2-4-1-2. سنجش حداکثر اکسیژن مصرفی……………………………………………………………………… 32
- 2-2-5-2. استقامت عضلانی…………………………………………………………………………………………… 32
- 2-2-6. آمادگی جسمانی مرتبط با مهارت………………………………………………………………………….. 35
- 2-2-6-1. انعطاف پذیری………………………………………………………………………………………………. 35
- 2-2-6-1-1. ارزشیابی انعطافپذیری……………………………………………………………………………….. 38
- 2-2-6-2. چابکی………………………………………………………………………………………………………… 39
- 2-2-6-3. سرعت………………………………………………………………………………………………………… 39
- 2-2-6-3-1. ماهیت حرکات سرعتی………………………………………………………………………………… 39
- 2-2-6-3-2. عوامل مؤثر در سرعت…………………………………………………………………………………. 40
- 2-2-6-4. تعادل………………………………………………………………………………………………………….. 40
- 2-2-6-5. هماهنگی……………………………………………………………………………………………………… 41
- 2-2-7. ترکیب بدنی…………………………………………………………………………………………………….. 42
- 2-2-7-1. اندازه گیری ترکیب بدنی………………………………………………………………………………….. 43
- 2-2-7-2. تعریف اضافه وزن…………………………………………………………………………………………. 44
- 2-2-8. تأثیر ورزش بر چربی بدن……………………………………………………………………………………. 47
- 2-2-9. اختلال افسردگی……………………………………………………………………………………………….. 48
- 2-2-9-1. انواع افسردگی………………………………………………………………………………………………. 51
- 2-2-9-2. افسردگی نوجوانی………………………………………………………………………………………….. 52
- 2-2-9-3. جنسیت و افسردگی……………………………………………………………………………………….. 54
- 2-2-9-4. تفاوتهای فردی در افسردگی………………………………………………………………………….. 55
- 2-2-9-5. علائم افسردگی……………………………………………………………………………………………… 56
- 2-2-9-6. درمان افسردگی…………………………………………………………………………………………….. 57
- 2-3. پیشینهٔ پژوهشی………………………………………………………………………………………………….. 58
- 2-3-1. پیشینهٔ داخلی…………………………………………………………………………………………………. 58
- 2-3-2. پیشینهٔ خارجی……………………………………………………………………………………………….. 62
- 2-4. جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………… 67
- …………. فصل سوم (روش پژوهش)
- 3-1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………. 69
- 3-2. روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………… 69
- 3-3. جامعهٔ آماری و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………… 70
- 3-3-1. جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………….. 70
- 3-3-2. نمونه آماری……………………………………………………………………………………………………… 70
- 3-4. روش و چگونگی گردآوری اطلاعات………………………………………………………………………… 70
- 3-5. ابزار جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………….. 71
- 3-6. پرسشنامه افسردگی بک (BDI-I)……………………………………………………………………………. 71
- 3-7. جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………… 73
- 3-7-1. اندازه گیری قد………………………………………………………………………………………………….. 73
- 3-7-2. اندازه گیری وزن……………………………………………………………………………………………….. 73
- 3-7-3. اندازه گیری شاخص تودهٔ بدن (BMI)…………………………………………………………………. 74
- 3-7-4. اندازه گیری استقامت عضلانی………………………………………………………………………………. 75
- 3-7-5. اندازه گیری استقامت قلبی- تنفسی………………………………………………………………………… 75
- 3-7-6. اندازه گیری اندازه گیری انعطافپذیری……………………………………………………………………. 76
- 3-7-7. اندازه گیری چابکی……………………………………………………………………………………………. 77
- 3-7-8. اندازه گیری تعادل……………………………………………………………………………………………… 77
- 3-7-9. اندازه گیری هماهنگی 78
- 3-8. برنامه تمرین پیلاتس……………………………………………………………………………………………… 78
- 3-9. روشهای تجزیه و تحلیل دادهها………………………………………………………………………………. 79
- …….. فصل چهارم (تجزیه و تحلیل دادهها)
- 4-1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………. 82
- 4-2. یافتههای توصیفی………………………………………………………………………………………………….. 82
- 4-2-1. اطلاعات و ویژگیهای توصیفی شرکت کنندگان……………………………………………………….. 82
- 4-2-2. یافتههای توصیفی مربوط به متغیرهای پژوهش………………………………………………………….. 83
- 4-2-3. بررسی طبیعی بودن توزیع دادهها…………………………………………………………………………… 85
- 4-3. یافتههای استنباطی…………………………………………………………………………………………………. 86
- 4-4. خلاصه نتایج………………………………………………………………………………………………………. 100
- ……………فصل پنجم (بحث و نتیجهگیری)
- 5-1. مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….. 102
- 5-2. خلاصهٔ پژوهش……………………………………………………………………………………………….. 102
- 5-3. بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………… 103
- 5-3-1. آمادگی جسمانی……………………………………………………………………………………………… 103
- 5-3-2. ترکیب بدنی…………………………………………………………………………………………………… 107
- 5-3-3. افسردگی……………………………………………………………………………………………………….. 108
- 5-4. نتیجه گیری کلی………………………………………………………………………………………………….. 109
- 5-5. پیشنهادها………………………………………………………………………………………………………….. 109
- 5-5-1. پیشنهادهای کاربردی………………………………………………………………………………………… 109
- 5-5-2. پیشنهادهای پژوهشی………………………………………………………………………………………… 110
- منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………. 111
- منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………. 114
- پیوست…………………………………………………………………………………………………………………….. 119
- چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………….. 125
اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و افسردگی دانش آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14 ساله
چکیده
زمینه و هدف: تمرینات پیلاتس به عنوان یک روش جدید در بهبود آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی شناخته شده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و افسردگی دانش آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14 ساله انجام شده است.
روش: تحقیق حاضر نیمه تجربی بود. افراد مورد مطالعه 30 نفر بودند که 15 نفر (با میانگین سنی 82/0±00/13 سال، وزن 98/8(70/50 کیلو گرم و قد 75/6(40/163 سانتی متر) به عنوان گروه تجربی 8 هفته از پروتکل تمرینی پیلاتس استفاده کردند. 10 نفر نیز (با میانگین سنی 82/0±13 سال، وزن 65/11±50/50 کیلو گرم و قد 68/7±80/159) به عنوان گروه کنترل هیچ تمرینی را انجام ندادند. به منظور گردآوری دادهها از آزمونهای آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و افسردگی استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی، آزمون کولموگراف- اسمیرنوف برای تعیین نرمال بودن توزیع دادهها، و آزمون t برای تعیین معناداری تفاوت میانگین گروهها استفاده شد.
یافتههای تحقیق: تحلیل آماری دادهها نشان داد که یک دوره تمرینات پیلاتس بر استقامت عضلانی، استقامت قلبی- تنفسی، قدرت انعطاف پذیری، هماهنگی، سرعت، چابکی، تعادل، درصد چربی بدن (BF)، تعادل و افسردگی شرکتکنندگان تأثیر معنادار داشت (05/0> P). اما تمرینات پیلاتس بر شاخص تودهٔ بدن (BMI) گروه تجربی تأثیر معنادار نداشت (05/0 < P).
نتیجهگیری: با توجه به نتایج، به نظر میرسد تمرینات پیلاتس میتواند به عنوان روشی مفید در بهبود آمادگی جسمانی، ترکیب بدن و کاهش افسردگی در دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن، مورد استفاده قرار گیرد.
واژههایکلیدی: پیلاتس،، ترکیببدنی، آمادگیجسمانی، افسردگی، دختران
غیرورزشکار با اضافه وزن
فصل اول
کلیات پژوهش
1-1. مقدمه
یکی از مهمترین نعمتهای خداوند، نعمت تندرستی و سلامت بهینه است که با انجام فعالیتهای منظم بدنی و تغذیهٔ صحیح حاصل میشود. یک جامعه نیز، تنها زمانی قادر خواهد بود راه ترقّی و تکامل را طی کند که برخوردار از افرادی سالم و با نشاط باشد. با توجه به این امر مهم، ورزش و تحرک بدنی همیشه به عنوان بخشی از نیاز ساختاری انسان و اجتماع مورد توجه همهٔ افراد جامعه بوده است. با وجود این، پیشرفتهای صنعتی و زندگی ماشینی در دهههای اخیر، میزان فعالیتهای بدنی انسان را به حداقل خود رسانده و بشر را با فقرحرکتی[1] روبرو کرده است. فقرحرکتی، به نوبهٔ خود مشکلات بزرگتری به نام چاقی[2] و اضافه وزن را به دنبال دارد که امروزه بسیاری از افراد با آن دست به گریبان هستند (8، 58).
هرچند عوامل متعددی مانند عادتهای تغذیهای نادرست، اختلالهای غدد درون ریز و غیره در افزایش وزن و چاقی نقش دارند، اما چنین به نظر میرسد که برخی از عوامل مانند بی تحرکی و کاهش فعالیتهای بدنی منظم، از عمده عوامل افزایش شیوع اضافه وزن در نوجوانان بوده و به عنوان علت بنیادی بسیاری از ناهنجاریهای قلبی- عروقی شناخته میشود (13). نتایج مطالعات و آمارهای مختلف نیز بیانگر آن است که کاسته شدن فعالیت جسمانی و سوق داده شدن افراد به سمت زندگی غیرفعال، یکی از دلایل اصلی افزایش بافت چربی در بدن میباشد (14، 63).
بررسی سبک زندگی نوجوانان در دنیا نیز نشان میدهد که انتقال از ابتدای دورهٔ نوجوانی به مراحل
بعدی نوجوانی، همواره با کاهش میزان فعالیت بدنی، افزایش بی تحرکی و خانهنشینی نوجوانان همراه است و این مسئله نگرانی عمدهای را برای بهداشت و سلامت عمومی ایجاد کرده است. بر همین اساس، ضروری است تا نوجوانان با توسعهٔ فعالیتهای جسمی، یک شیوهٔ زندگی فعال را در پیش گیرند، لذا پژوهشگران پیشنهاد میکنند که نوجوانان در دوران تحصیل باید حداقل 60 دقیقه یا بیشتر در روز در فعالیتهای متوسط تا شدید، متنوّع و لذّت بخش جسمی شرکت جویند. این فعالیتهای جسمی منظم، نه تنها برای رشد و تکامل طبیعی آنان ضروری است، بلکه شیوهٔ زندگی فعال را در سالهای نوجوانی فراهم ساخته و با کاهش خطرهای بیماریهای مزمن در سالهای بعد همراه خواهد بود (49). دستهٔ دیگر از پژوهشگران نیز بر این باورند که سازگاری بهتر با محیط، نیاز به تعادل آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی در فرد دارد و چنانچه افراد از نظر وضعیت جسمانی و ترکیب بدنی شرایط مساعدی نداشته باشند، معمولاً گوشه گیر، بدبین و افسرده شده و از تعادل روانی مناسبی برخوردار نخواهند بود (52). علاوه براین، غالب یافتههای پژوهشی براین مطلب تأکید دارند که افرادی که فعالیت فیزیکی منظم و سخت انجام میدهند، نسبت به افرادی که فعالیتهای متوسط و سبک انجام میدهند در وضعیت سلامتی بهتری قرار دارند که حاکی از ارتباط نزدیک آمادگی جسمانی با ترکیب بدنی و سلامت روانی میباشد (37).
بنابراین، به منظور کسب آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی مطلوب و نیز پیشگیری یا کاهش بیماریهای جسمی و روحی، به نظر میرسد که تحرک بدنی و انجام تمرینات ورزشی از جمله پیلاتس[3]، در دورهٔ نوجوانی و برای این قشر از افراد جامعه بسیار مفید میباشد. زیرا، از نظر برخی پژوهشگران، تمرینات پیلاتس، یکی از روشهای تمرینی جدید است که به نظر میرسد در کاهش وزن و در نتیجه کاهش بیماریهای قلبی- عروقی مؤثر میباشد (8). به رغم این باور که پدیدهٔ ورزش قادر است ساختار جدیدی را برای شرکت در فعالیتهای جسمانی و ترکیب بدنی مناسب افراد فراهم کند. برخی نتایج تحقیقی نشان میدهند که هر چه افراد به آگاهی بیشتری دربارهٔ اهمیت آمادگی جسمانی دست مییابند، برای رسیدن به آن بیشتر تلاش میکنند (28).
انجام تمرینات ورزشی و کسب آمادگیجسمانی در دوران نوجوانی میتواند نقش مهمی را در اجرای موفق فعالیتهای زندگی روزمره و نیز پیشگیری و رفع مشکلات جسمانی و روان شناختی به ویژه در افراد با اضافه وزن بازی کند. از آنجا که چگونگی اثرات فعالیت بدنی، بستگی به نوع ورزش و فعاالیت جسمانی دارد (72)، تمرینات پیلاتس میتواند با افزایش عملکرد جسمانی، ترکیب بدنی مطلوب و نیز عملکرد روانی مناسب (39) برای این گروه از نوجوانان کمک مؤثر باشد.
1-2. بیان مسأله
امروزه کمتحرکی ناشی از زندگی ماشینی، زمینه ساز بروز برخی از ناهنجاریهای عضلانی- اسکلتی، و اضافه وزن در افراد میباشد. از طرفی، این افراد، غیر از مشکلات جسمانی و حرکتی، همیشه در معرض خطر سلامت جسمی و روحی- روانی قرار دارند. فشارخون و سطح کلسترول بالا[4]، همراه با ناهنجاریهای تنفسی که در طول سالهای زندگی آشکار میشوند؛ از پیش بینهای قدرتمندی برای بیماری قلبی، دیابت بزرگسالی، برخی از انواع سرطان و مرگ زودرس در این افراد میباشند (11). از سویی، کاهش فعالیتهای بدنی که منجر به ترکیب نامتعادل بدنی میگردد، زمینهٔ برخی مشکلات روانی از جمله افسردگی را نیز فراهم میآورد. محققان نشان دادهاند که انجام ورزش به جهت تنظیم میزان انتقال دهندههای عصبی، علاوه برتعادل و توازن در کارکرد عصبی موجب کاهش افسردگی[5] میشود (47). افسردگی، یکی از شایعترین و ناتوانکنندهترین اختلال روانپزشکی است که از هر بیماری دیگری اختلال بیشتری ایجاد میکند (10). همچنین، این اختلال با شیوع 3 تا 6 درصد در سنین نوجوانی، یکی از رایجترین ناراحتیهای روانی بین نوجوانان است که علاوه بر مشکلات تحصیلی، موجب ناامیدی و احساسات منفی میگردد (6).
بنابراین، فقرحرکتی و ناهنجاریهای ناشی از آن، یکی از مسائل مهم و مورد توجه در جامعه و حوزههای پژوهشی مربوطه است. در این رابطه، انجام تمرینات ورزشی و کسب آمادگیجسمانی[6] از جمله راهکارهایی است که نقش مهمی در اجرای موفق فعالیتهای زندگی روزمره و نیز پیشگیری و رفع مشکلات جسمانی و روان شناختی به ویژه در قشر نوجوان دارد. هرچند نتایج جدید پژوهشی بیانگر آن است که چگونگی اثرات فعالیت بدنی، بستگی به نوع ورزش و فعاالیت جسمانی دارد (72). اما یافتههای تحقیقی متعدد نشان دادهاند که کاهش قابلیتهای جسمانی نه تنها میتواند منجر به اثرات مخرب قابلتوجهی در اجرای فعالیتهای روزمره شود (73). بلکه، ترکیببدنی[7] نامناسب را هم موجب میگردد. امروزه ثابت گردیده است که اضافه وزن و چربی بدنی بالا به دلیل کم تحرکی و نداشتن فعالیت جسمانی منظم ضمن کاهش قدرت و عملکرد نسبی افراد (70)، بر روی سرعت، استقامت، تعادل و چابکی آنها نیز
اثر منفی میگذارد (5).
با توجه به ویژگیهای دوران نوجوانی، از جمله روشهای تمرینی که به نظر میرسد به کسب آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و سلامت روانی دانش آموزان نوجوان کمک کند، تمرینات پیلاتس است. این نوع تمرین در سالهای اخیر مورد توجه بیشتری قرارگرفته است و برخی نتایج مطالعات تجربی جدید نیز از تأثیر مثبت ورزش پیلاتس بر سلامت روان در زنان حکایت دارد (57). ورزش پیلاتس، یک شیوهٔ تمرینی است که با یک سری حرکات فیزیکی، باعث ثبات تنه و افزایش قدرت و توازن بدن میشود و هدف این ورزش، توسعه و بهبود انعطافپذیری و تقویت سیستم ایمنی، قلبی- عروقی، هماهنگی، قدرتعضلانی و تمرینات ذهنی جهت کنترولوژی میباشد (44). از تأثیرات عمدهٔ ورزش ذهنی- بدنی پیلاتس این است که بر روی کنترل حرکات، وضعیت قرارگیری بدن و تنفس تمرکز صورت میگیرد (69). این روش تمرینی که در وضعیتهای ایستا و بدون طی مسافت، پرش و جهش انجام میشود (56)، شامل حرکات کششی و قدرتی است که در طول دامنهٔ حرکتی مفصل، با یک سرعت کنترل شده همراه با تمرکز و تنفسهای عمیق صورت میگیرد. اجرای این تمرینات نیاز به مهارت و تجهیزات خاصی ندارد و بر روی تشک و برای افراد عادی غیرورزشکار نیز قابلاجرا میباشد.
از آنجا که یکی از مشکلات افراد با اضافه وزن، عملکرد جسمانی و روانی ضعیف در انجام فعالیتهای گوناگون زندگی روزمره است، ورزش پیلاتس با ایجاد هماهنگی کامل بین جسم، ذهن و روح موجب میگردد که فرد در این نوع تمرینات ابتدا از طریق کنترولوژی به شیوهای هدفمند، کنترل کامل جسم خود را در دست بگیرد و سپس از طریق تکرار کامل حرکات به شیوهای تدریجی ولی پیشرفت کننده، به یک نوع هماهنگی طبیعی دست یابد (22). برخی یافتههای تحقیقی نیز نشان دادهاند که تمرینات پیلاتس با افزایش عملکرد جسمانی، ترکیب بدنی مطلوب و نیز عملکرد روانی مناسب همراه است (40). این ورزش توسط پزشکان به عنوان یک روش منحصر به فرد از آمادگی جسمانی که در آن ترکیبی از تقویت، کشش و تنفس عضلانی به منظور توسعه عضلات تنه و بازگرداندن تعادل عضله استفاده میشود، شناخته شده است (50). برخلاف ورزشهای مقاومتیسنّتی که در آن عضلات به صورت جداگانه تمرین میشوند، ورزش پیلاتس با یک رویکرد کل نگر نیازمند فعالسازی و هماهنگی چندین گروه عضله در یک زمان است (40). با وجود این، از نظر برخی محققان؛ ترسیم نتایج ورزش پیلاتس بر روی آمادگیجسمانی، ترکیب بدنی و سلامت روانی هنوز نیازمند تحقیقات بیشتری است (42) در این زمینه، به رغمگزارشات پژوهشی اخیر مبنی بر اینکه ورزش پیلاتس برای تمام سنین، تمام تیپهای بدنی و آمادگیهای بدنی مختلف مناسب است (پیلاتس)، همچنین، این ورزش، با حداقل امکانات و در هر مکان یعنی منزل، محل کار، فضای باز و بسته، برای هر قشری از افراد جامعه قابل اجرا میباشد. بنابراین، باتوجه به مشکلات اقتصادی و مسائل خاص جسمانی و روانشناختی که دانش آموزان نوجوان در این دوره با آن دست به گریبان هستند، سؤال اینجاست که یک دوره برنامهٔ تمرینی پیلاتس چه آثاری بر آمادگیجسمانی، ترکیببدنی و میزان افسردگی دانش آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14 ساله دارد؟
1-3. اهمیت و ضرورت پژوهش
در اغلب کشورهای جهان، نوجوانان بخش اعظم ساختار جمعیتی را تشکیل میدهند (76). نوجوانی، مرحلهٔ حساس زندگی است که در آن پایه و اساس سبک و نحوهٔ زندگی آیندهٔ فرد شکل میگیرد. بنابراین، برخی از مشکلات جسمی و روان شناختی در این دوران میتواند برنحوهٔ زندگی آنها در آینده تأثیر گذار باشد. یکی از این مشکلات اضافه وزن و چاقی است که با افزایش خطر آثار جانبی در مراحل بعدی زندگی همراه است (46). اهمیت این موضوع وقتی بیشتر آشکار میشود که بدانیم شیوع اضافه وزن و چاقی در دهههای اخیر به سرعت افزایش یافته است. در ایران نیز به دلیل اینکه 80 درصد افراد کم تحرک هستند، 52 درصد مردان و 75 درصد زنان دارای اضافه وزن میباشند (31).
با توجه به اهمیت سلامتی قشر نوجوان و تأثیر آن در رشد و پیشرفت آیندهٔ کشور، امروزه پیامد زندگی ماشینی و فقرحرکتی؛ آنها را با مشکلات بزرگی چون اضافه وزن و چاقی درگیر ساخته است (8). همچنین، باوجود ضرورت برخورداری نوجوانان از سلامت جسمانی و روانی، هنوز اهمیت آمادگی جسمانی به ویژه در دوران کودکی و نوجوانی به خوبی شناخته شده نیست. تحقیقات جدید نیز نشان میدهند که برخی از اختلالات و مشکلات روانشناختی از جمله افسردگی در اثر کم تحرکی و دوری از ورزش ایجاد میشوند (54).
از شواهد عینی و پژوهشی متعدد میتوان دریافت؛ افرادی که تحرک کمتری دارند، دارای چربی بدنی بالا بوده و این امر سبب کاهش قدرت نسبی و عملکرد ضعیف آنان میشود (70). در این زمینه، برخی از محققان براین باورند که یکی از شایعترین ناهنجاریها، ترکیببدنی نامناسب به علت اضافه وزن و چاقی است که با افزایشخطر آثار جانبی درمراحل بعدی زندگی همراه است (46). از این منظر، غالب صاحبنظران بر این ضرورت تأکید میکنند که اساساً پژوهش در زمینهٔ آمادگیجسمانی و ترکیب بدنی، یکی از مفاهیم مهم در دوران کودکی و نوجوانی است (59). برخی از تحقیقات علومورزشی نیز نشان دادهاند که چاقیکودکان و نوجوانان یک مشکل بهداشتی پیچیده است که به عوامل متعددی از جمله چاقیوالدین، تغذیهٔ دوران کودکی، وضعیت اقتصادی- اجتماعی و فعالیتبدنی آنها بستگی دارد (53).
اهمیت بیتحرکی و داشتن اضافه وزن بدان حد است که علاوه بر مشکلات مربوط به عدم آمادگیجسمانی و ترکیب بدنی نامناسب، بر سلامت روان به ویژه میزان افسردگی نوجوانان هم اثر میگذارد. در این راستا، برخی از یافتههای پژوهشی نشانگر آن است که اضافه وزن و چاقی که نتیجهٔ بیتحرکی و عدم فعالیتهای بدنی منظم در دوران نوجوانی است، نه تنها احتمال خطر بیماریهای متابولیک را در سالهای بعد افزایش داده و بر رشد و بلوغ جنسی نوجوان اثر میگذارد (62)، بلکه، این پدیده با آزار و اذیّت روانی نوجوانان دانشآموز از طرف همسالان در محیط مدرسه و محله نیز همراه است (41).
با عنایت به موارد فوق، چنین به نظر میرسد که رفع مشکلات جسمی و روانی ناشی از فقدان فعالیتهای بدنی و بی تحرکی به ویژه در قشر نوجوان، نیازمند چارهجویی و ارائهٔ راهکارهای مناسب و باصرفه است. با توجه به شرایط خاص دورهٔ نوجوانی و به رغم پژوهشهای محدود در این زمینه، اهمیت پژوهش حاضرکه درصدد بررسی تأثیر یک دوره برنامهٔ تمرینی پیلاتس بر آمادگیجسمانی، ترکیب بدنی و میزان افسردگی دانشآموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14 ساله میباشد، قابل توجه است.
1-4. اهداف پژوهش
1-4-1. هدف کلی این پژوهش: تعیین اثر یک دوره برنامهٔ تمرینی پیلاتس بر آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و میزان افسردگی دانش آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14 ساله
1-4-2. اهداف ویژه
اهداف ویژهٔ این تحقیق عبارت هستند از:
1- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر استقامت عضلانی دانشآموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 14-12 ساله؛
2- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر استقامت قلبی- تنفسی دانشآموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14 ساله؛
3- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر انعطافپذیری دانشآموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14؛
4- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر سرعت دانشآموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14 ساله؛
5- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر چابکی دانشآموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14 ساله؛
6- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر هماهنگی دانشآموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14 ساله؛
7- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر تعادل دانشآموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14 ساله؛
8- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر درصد چربی بدن دانشآموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14 ساله؛
9- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر BMI دانشآموزان دخترغیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14 ساله؛
10- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر میزان افسردگی دانشآموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن 12 تا 14 ساله؛
1-5. فرضیههای پژوهش
1- یک دوره برنامهٔ تمرینی پیلاتس بر میزان استقامت عضلانی دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن 14-12 ساله اثر معنی داری دارد.
2- یک دوره برنامهٔ تمرینی پیلاتس بر میزان استقامت قلبی- تنفسی دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن 14-12 ساله اثر معنی داری دارد.
3- یک دوره برنامهٔ تمرینی پیلاتس بر میزان انعطاف پذیری دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن 14-12 ساله اثر معنی داری دارد.
4- یک دوره برنامهٔ تمرینی پیلاتس بر میزان سرعت دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن 14-12 ساله اثر معنی داری دارد.
5- یک دوره برنامهٔ تمرینی پیلاتس بر میزان چابکی دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن 14-12 ساله اثر معنی داری دارد.
6- یک دوره برنامهٔ تمرینی پیلاتس بر میزان هماهنگی دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن 14-12 ساله اثر معنی داری دارد.
7- یک دوره برنامهٔ تمرینی پیلاتس بر میزان تعادل دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن 14-12 ساله اثر معنی داری دارد.
8- یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر درصد چربی دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن 14-12 ساله اثر معنی داری دارد.
9- یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر BMI دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن 14-12 ساله اثر معنی داری دارد.
10- یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر میزان افسردگی دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن 14-12 ساله اثر معنی داری دارد
1-6. محدودیتهای پژوهش
1-6-1. محدودیتهای قابل کنترل
- سن نمونهٔ مورد مطالعه (دانش آموزان دختر)، 12 تا 14 سال بود؛
- افراد نمونه از طریق تکمیل برگهٔ آگاهی از سلامت انتخاب شدند.
1-6-2. محدودیتهای غیرقابل کنترل
- عدم کنترل بر تغذیه، خواب و استراحت افراد نمونه؛
- عدم همسانی شرایط عاطفی، روانی، فرهنگی، اقتصادی احتمالی افراد نمونه؛
- میزان انگیزه و تجربهٔ افراد نمونه در اجرای آزمونهای آمادگی جسمانی.
1-6. تعاریف مفهومی و عملیاتی
– ترکیب بدنی: ترکیب بدنی عبارت است از تشریح بدن بر حسب عضله، استخوان، چربی و دیگر عناصر در رابطه با آمادگی تندرستی است. منظور از واژهٔ ترکیب بدن، تودهٔ چربی و بدون چربی است (27).
منظور از ترکیب بدنی در پژوهش حاضر نمرهای است که شرکت کنندگان در تستهای مربوط به ترکیب بدنی (درصد چربی بدن و MBI) بدست آوردند.
– آمادگی جسمانی: آمادگی جسمانی، اصطلاحی با مفاهیم وسیع است. سازمان بهداشت جهانی، آمادگی جسمانی را توانایی اجرای کار عضلانی به صورت رضایت بخش تعریف میکند. از نظر دانشکده طب ورزش آمریکا، آمادگی جسمانی قابلیت اجرای سطوح متوسط تا شدید فعالیت بدنی بدون خستگی بی مورد و حفظ این قابلیت در سراسر دورهٔ زندگی است (28).
منظور از آمادگی جسمانی در این پژوهش مقادیری است که شرکت کنندگان در تستهای آمادگی جسمانی مربوط به سلامت (استقامت عضلانی، استقامت قلبی- تنفسی، انعطاف پذیری، چابکی، سرعت، هماهنگی و تعادل) کسب میکنند.
– استقامت عضلانی: استقامت عضلانی، به توانایی عضله یا گروه عضلانی برای اجرای مجموعهای از انقباضهای تکراری یا تولید نیروی ثابت در یک دورهٔ زمانی گفته میشود (28).
در تحقیق حاضر منظور از استقامت عضلانی، نمرهای است که شرکت کننده از طریق تعداد دراز و نشست با پای جمع در یک دقیقه بدست میآورد.
– استقامت قلبی- تنفسی: توانایی مقاومت در یک فعالیت جسمانی که با وجود اکسیژن و بدون خستگی بی مورد انجام میشود. در واقع، استقامت قلبی- تنفسی توانایی بدن برای مقاومت در برابر خستگی در ورزشهای طولانی مدت و همچنین بازیافت سریعتر بعد از تمرین یا مسابقه است (28).
منظور از استقامت قلبی- تنفسی امتیازی است که شرکت کننده از طریق آزمون دو 540 متر کسب میکند.
– چابکی: به توانایی تغییر سریع و ناگهانی جهت حرکت و سرعت همراه با حفظ تعادل گفته میشود. به عبارت دیگر، چابکی، به توانایی تغییر مسیر سریع و دقیق بدن، حین فعالیت گفته میشود (28).
در تحقیق حاضر، منظور از چابکی بهترین امتیازی است که هریک از شرکت کنندهها از طریق دو نوبت دوی رفت و برگشت 9×4 کسب میکنند.
– سرعت: توانایی اجرای یک حرکت ویژه با سرعت بسیار زیاد است (28). همچنین، سرعت به توانایی حرکت هرچه سریعتر بدن یا قسمتی از آن دریک محدوده حرکتی مورد نظر گفته میشود.
در این تحقیق، عامل سرعت از طریق امتیازات دو نوبت آزمون 36 متر سرعت شتابی توسط هر آزمودنی تعیین میشود (28).
– انعطاف پذیری: انعطاف پذیری عبارت از دامنهٔ حرکتی ممکن پیرامون یک مفصل معین یا گروهی از مفاصل است (28).
در این پژوهش، انعطافپذیری امتیازی است که هریک از شرکت کنندگان در آزمون انعطاف پذیری یعنی آزمون استاندارد نشستن و رسیدن اصلاح شده، بدست میآورند.
– هماهنگی: هماهنگی توانایی تلفیق احساس دیداری، شنیداری و گیرندههای عمقی با عملکرد حرکتی برای ایجاد حرکت دقیق، روان و ماهرانه است (28).
منظور از هماهنگی در پژوهش حاضر، نمرهای است که هریک از آزمودنیها در آزمون هماهنگی چشم و دست کسب میکنند.
– تعادل: توانایی حفظ توازن بدن در حالت حرکت یا در حالت ایستاده است (27). حفظ پایداری را تعادل میگویند.
Abstract
Background andAim: Pilates exercises have been introduced as relatively new methods for improving physical fitness and body composition. The aim of this study was to investigate the effects of Pilates exercise on physical fitness, body composition and depression in non athletes overweight girl students aged 12-14 years in Lahijan city.
Methods: This study was a semi experimental research. The subjects were 30 cases. 15 case non athletes overweight girl 12-14 years old (mean of age, weight and height was 12.93±0. 594 years, 73.61±8.185 kg and 161.67±9.796 cm respectively) as the experimental group received 8 weeks of pilates exercises. And 15 case (mean of age, weight and height was 13.05±0.488 years, 69.87±5.693 kg and 162.60±5.742 respectively) as the control group did not do any exercise. The tests of physical fitness, body composition and Beck’s Depression were the instruments used in this study. To analyze the data was used descriptive statistics, Kvlmvgraf-Smirnov test to determine the normality of the data distribution, the t-test to determine significant differences between the mean of the group and between groups.
Results: data analysis showed a significant effect of Pilates exercises on muscle endurance, cardio vascular endurance, flexibility, agility, balance, coordination, speed, body fat percentage (BF%) and depression(P<0/05). However, there was no significant effect on body mass index (P>0/05).
Conclusion: The present results seem pilates exercises can be used as a useful tool in improving body composition and fitness of the non athlete’s overweight girl Adolescent students.
Keywords: Pilates, physical fitness, body composition, depression, non athletes overweight girls.
[1].hypo kinetic
[2].obesty
[3]. Pilates
[4]. high chlostrol
[5].depression
[6]. physical fitness
[7]. body composition
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.