پایان نامه اثر بخشی آموزش مبتنی بر ذهن اگاهی بر افسردگي، پرخاشگري و اضطراب كودكان (11 – 6) سال خانواده های طلاق
فهرست محتوا
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر بخشی آموزش مبتنی بر ذهن اگاهی بر افسردگی، پرخاشگری و اضطراب کودکان (11- 6) سال خانوادههای طلاق انجام گرفت. جامعه آماری این تحقیق کلیه کودکان طلاق مراجعه کننده به مرکز مشاوره ژیانی خوش شهرستان سردشت در بهمن ماه سال 1395 بودند. نمونه شامل 30 کودک بودند که به شیوه تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. شرکت کنندگان مقیاسهای خود سنجی افسردگی، پرخاشگری و اضطراب را پاسخ دادند. همچنین، بعد از 13 جلسه ذهن آگاهی که بر اساس برنامه آموزش ذهن آگاهی رندی جی سمپل و جنیفرلی (2011) تنظیم شده بود، به شیوه گروهی برای گروه آزمایش دوبار از آنها آزمون افسردگی، اضطراب و پرخاشگری اخذ شد. نتایج تحلیل آماری کوواریانس و آزمون تی همبسته در سطح معنادار بودند. نتایج نشان داد که آموزش ذهن آگاهی به شیوه گروهی باعث کاهش افسردگی، اضطراب و پرخاشگری در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است و همچنین ذهن آگاهی بر تداوم کاهش افسردگی، اضطراب و پرخاشگری در مرحله پیگیری یک ماهه تأثیر داشته است.
کلمات کلیدی: ذهن آگاهی، افسردگی، پرخاشگری و اضطراب.
فهرست مطالب
- فصل اول کلیات پژوهش…. 1
- 1-1 مقدمه. 2
- 1-2 بیان مسئله. 3
- 1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.. 7
- 1-4 اهداف پژوهش…. 9
- 1-4-1 اهداف کلی.. 9
- 1-4-2 اهداف جزئی.. 9
- 1-5 فرضیه های پژوهش…. 9
- 1-6 تعاریف مفاهیم و واژگان اختصاصی پژوهش…. 10
- 1-6-1 تعاریف مفهومی.. 10
- 1-6-2 تعاریف عملیاتی.. 11
- فصل دوم: مروری بر ادبیات پژوهش و پیشینه پژوهش…. 12
- 2-1 مقدمه. 13
- 2-2 طلاق.. 13
- 2-2-1 آثار طلاق بر روی کودکان.. 14
- 2-3 کودکان 6-11 سال.. 17
- 2-3-1 دگرگونی کودک بعد از ۶ سالگی.. 18
- 2-3-2 رفتارهای ناپسند این دوره. 19
- 2-3-3 ویژگی های اجتماعی این دوره. 19
- 2-4 افسردگی.. 20
- 2-4-1 علائم افسردگی.. 22
- 2-4-2 علل ایجاد افسردگی.. 23
- 2-4-3 انواع افسردگی.. 24
- 2-4-4 افسردگی و غم.. 25
- 2-4-5 شیوع افسردگی.. 27
- 2-4-6 افسردگی واکنش عاطفی.. 27
- 2-4-7 معیار افسردگی.. 28
- 2-4-8 الگوهای شناختی افسردگی.. 29
- 2-4-8-1 الگوهای متقاطع. 30
- 2-4-8-2 الگوهای ساختاری.. 30
- 2-4-8-3 الگوی استرسور آسیب پذیری.. 31
- 2-4-8-4 الگوهای تعامل متقابل.. 31
- 2-4-8-5 الگوی روانی – زیستی.. 32
- 2-4-8-6 الگوی تعاملی.. 32
- 2-4-9 نحوه رویارویی با بیمار افسردگی.. 32
- 2-4-10 درمان افسردگی.. 35
- 2-5- تعریف اضطراب.. 36
- 2-5-1 انواع اختلالات اضطرابی.. 38
- 2-5-2 نشانه ها و علائم اختلالات اضطرابی.. 39
- 2-5-3 اختلالات اضطرابی.. 39
- 2-5-4 اختلال اضطرابی ناشی از بیماریهای طبی عمومی.. 40
- 2-5-5 همه گیر شناسی.. 40
- 2-5-6 سبب شناسی اضطراب.. 41
- 2-5-7 اضطراب از دیدگاههای مختلف.. 41
- 2-5-8 عوامل روانکاوی و نظریه روان تحلیل گری.. 42
- 2-5-9 نظریه یادگیری.. 43
- 2-5-10 نظریه های اصالت وجودی.. 44
- 2-5-11 درمان اختلالات اضطراب.. 46
- 2-6 پرخاشگری.. 48
- 2-6-1 پرخاشگری در کودکان.. 51
- 2-6-2 پرخاشگری در کودکان 11-6 سال.. 52
- 2-6-3 عوامل تعیین کننده پرخاشگری.. 54
- 2-7 تاریخچه حضور ذهن.. 58
- 2-7-1 تاریخچه حضور ذهن مبتنی بر ذهن آگاهی.. 59
- 2-7-2 تاریخچه ذهن آگاهی مبتنی بر درمان شناختی MBCT در ایران.. 61
- 2-7-3 تعریف حضور ذهن: 61
- 2-7-4 مقایسه ی درمان شناختی با روشهای مبتنی بر حضور ذهن در درمان افسردگی: 62
- 2-7-5 کاربرد حضور ذهن در قالب کاهش استرس مبتنی بر حضور ذهن.. 64
- 2-7-6 مکانیسم های اثرگذاری حضور ذهن.. 67
- 2-7-6-1 تمرکز توجه بر هدف و متمرکز بر لحظه حال.. 68
- 2-7-6-2 توجه کردن به شیوه ی غیر قضاوتی.. 68
- 2-7-7 ذهن آگاهی.. 69
- 2-7-8 کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی.. 74
- 2-7-9 شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی.. 75
- 2-7-10 اجماع برروی یک تعریف عملیاتی جامع از ذهن آگاهی.. 77
- 2-7-11 تلویحاتی در مورد ذهن آگاهی.. 77
- 2-7-12 مفاهیم سازی معادل از ذهن آگاهی.. 78
- 2-7-13 مولفه های ذهن آگاهی.. 78
- 2-8 پیشینه پژوهش…. 80
- 2-8-1 مطالعات داخلی.. 80
- 2-8-2- مطالعات خارجی.. 83
- فصل سوم روش شناسی پژوهش…. 85
- 3-1 مقدمه. 86
- 3-2 روش پژوهش…. 86
- 3-3- جامعه آماری پژوهش…. 86
- 3-4- حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 87
- 3-5 ابزار پژوهش…. 87
- 3-5-1 مقیاس افسردگی کودکان بیرلسون (DSRC): 87
- 3-5-2 مقیاس پرخاشگری: 87
- 3-5-3 مقیاس اضطراب اسپنس( SCAS)( نسخه کودکان) : 88
- 3-5-4 پروتکل آموزش ذهن آگاهی.. 89
- 3-6- شیوه اجرا 92
- 3-7 روشها و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها: 92
- فصل چهارم: تجزیهوتحلیل دادهها 93
- 4-1-مقدمه. 94
- 4-2-یافتههای توصیفی و جمعیت شناختی.. 94
- 4-2-1- تحلیل های توصیفی.. 94
- 4-3- بررسی استنباطی دادهها 97
- 4-3-1- تحلیل کوواریانس…. 98
- 4-3-1-1- فرضیه اول: 98
- 4-3-1-2- فرضیه دوم: 100
- 4-3-1-3- فرضیه سوم: 103
- فصل پنجم: بحث و نتیجهگیری.. 106
- 5-1- مقدمه. 107
- 5-2- بحث و نتیجه گیری.. 107
- 5-3-محدودیتهای تحقیق.. 113
- 5-4-پیشنهادات تحقیق.. 114
- منابع. 117
- پیوست و ضمائم.. 1
فصل اول کلیات پژوهش
1-1 مقدمه
یکی از مهمترین چالشهایی که هر جامعه همیشه با آن روبرو است واقعیتی به نام طلاق است. پدیدهای که در جوامع امروزی با سرعت زیادی در حال افزایش است و آثار و پیامدهای عمیق اقتصادی، اجتماعی، روانشناختی و قانونی برای مردان و زنان مطلقه و فرزندانشان دارد. پدیده طلاق یک آسیب اجتماعی مهم در جوامع مختلف به شمار میآید و به دنبال این پدیده، فشارهای روانی زیادی بر افراد بعد از جدایی از همسر وارد میگردد. مشکلات بعد از طلاق بسته به شرایط اجتماعی، خانوادگی، فرهنگی و حتی جنسیت متفاوت است. که در این میان مسائل زنان مطلقه متنوعتر از مردان است. بدون شک زنان مطلقه که با محدودیتهای اجتماعی و فرهنگی گوناگونی مواجهه هستند، با مصائب بیشتری روبرو هستند و باعث وارد شدن فشار روانی به این افراد میشود. طلاق پدیدهای است که به لحاظ ایجاد مشکلات اجتماعی فراوان، تفکرات سوء حاکم بر جامعه و برچسب اجتماعی، از جنبههای گوناگون سلامت روان زنان را متأثر مینماید و منجر به بروز مشکلاتی در کیفیت زندگی آنها در فرایند زندگی میشود (بریور[1]، 2010).
بخش مهمی از آسیبهای زوجینی که طلاق میگیرند به کودک بر میگردد. پژوهشگران معتقدند کودکان دارای والدین مطلقه در مقایسه با سایر کودکان در مقیاسهای سلامت روانی کمتری کسب میکنند. این کودکان مشکلات عاطفی، رفتاری، و تحصیلی بیشتری دارند. عزت نفس پایینتر و مشکلات اجتماعی فروان تری را گزارش میکنند و به طور کلی ناسازگاری روانشناختی در آنها مشهودتر است (کلی[2]، 2000)
یکی از مشکلاتی که فرزندان خانوادههای دارای والدین از هم جدا شده با آن درگیر هستند، سازگاری روانشناختی یا سلامت روان است. که شیوع آن در کودکان و نوجوانان خانوادههای متقاضی طلاق، بیش از سه برابر این جمعیت در خانوادههای غیر متقاضی است. پاسخ فوری اکثریت کودکان در هر سنی در خصوص خبر جدایی والدین، اضطراب و پریشانی است، به طوری که برخی از آنها هیجانی شده یا رفتار واپس گرایی نشان میدهند. طلاق والدین بر ویژگیهایی چون اضطراب، گوشه نشینی، پرخاشگری، بهانه جویی، انتقام جویی، بی رحمی، غمگین بودن، زود رنجی، نزاع و درگیری، بدخوابی، بی اشتهایی، بیزاری از زندگی، شک و دودلی و احساس بیماری در کودکان اثر فزاینده دارد. اغلب بررسیها نشان میدهد که فرزندان طلاق به مشکلات جسمی، عاطفی، تحصیلی (افت تحصیلی، فرار از مدرسه، ترک تحصیل) دچار میشوند و این مشکلات در رشد شخصیت و سازگاری آنان اثرات نامطلوبی بجا گذاشته و احتمال ابتلای آنان را به اختلالات روانی افزایش میدهد (یحیی زاده و حامد، 1394).
از نظر والرستین، طلاق زنجیرهای از حوادث بهم پیوسته است که برای همیشه زندگی قربانیان خود را دگرگون میکند. طلاق والدین نه تنها برقراری روابط عاطفی را برای کودکان دشوار میکند، بلکه روابط گذشته آنها را با والدینشان مخدوش میکند (کلی، 2000).
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.