پایان نامه بررسی تأثیرپذیری وهابیت از اسرائیلیات
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- مقدمه. 1
- تعریف مسأله. 3
- پیشینهی تحقیق.. 3
- جنبهی جدید بودن و نوآوری تحقیق.. 3
- ضرورت تحقیق.. 3
- اهداف تحقیق.. 4
- سوال اصلی تحقیق.. 4
- سوالات فرعی تحقیق.. 4
- فرضیههای تحقیق.. 4
- کاربرد تحقیق.. 4
- روش تحقیق.. 5
- فصل اول:کلیات و مفاهیم اسرائیلیات… 6
- واژه اسرائیلیات در لغت… 7
- واژه اسرائیلیات در اصطلاح.. 7
- اقسام اسرائیلیات.. 9
- پیدایش اسرائیلیات.. 10
- کتابهای تفسیری و اسرائیلیات.. 11
- کتابهای تاریخی و اسرائیلیات.. 13
- مبدأ نفوذ اسرائیلیات.. 18
- علل عمده نفوذ اسرائیلیات در منابع اسلامی.. 20
- نزدیکی و همسو بودن فرهنگ اسلامی و باورهای مسلمین با ادیان قبل مخصوصاً یهود و مسیحیت. 20
- نا آگاهی اعراب و نداشتن کتاب آسمانی همراه با اشتیاق به دانستن مسائل گذشته جهان. 20
- استقبال و توجه مردم عوام به قصهپردازی و داستانسرایی.. 20
- اعتماد بیش از حد برخی از مفسران به اخبار و روایات.. 21
- تشویق خلفا 21
- منع نقل احادیث.. 22
- مسئولیت مسلمان نماها 23
- زمینههای گسترش اسرائیلیات.. 23
- ضعف فرهنگی عرب.. 23
- کنیه و دشمنی شدید یهود. 28
- ایجاز و گزیده گویی قرآن. 28
- قصه سرایان و همراهی دستگاه خلافت با آنان. 28
- ممنوعیت نگارش حدیث.. 29
- مسامحه در نقل و بررسی روایات.. 29
- حضور اهل کتاب در جزیرۃ العرب پیش از اسلام. 30
- حکومت اموی و نقش آن در اشاعه اسرائیلیات.. 31
- خطر اسرائیلیات برای فرهنگ اسلامی.. 34
- آثار و پیامدهای اسرائیلیات.. 36
- آمیخته شدن تفسیر و حدیث صحیح اسلامی با خرافات.. 36
- فساد و انحراف در عقاید مسلمانان. 36
- خدشه دار کردن سیمای اسلام. 36
- دیدگاهها و هشدار برخی از اندیشمندان اسلامی در خصوص اسرائیلیات.. 37
- فصل دوم: وهابیت… 42
- سلفی گری.. 43
- مفهوم لغوی سلفی.. 43
- مفهوم اصطلاحی سلفی.. 44
- احمدبن حنبل رئیس خط سلفی گری.. 45
- عوامل تاریخی پیدایش خط سلفی گری.. 46
- سلفیه جدید (فرقه وهابیت) 46
- بنیانگذاران فرقه وهابیت.. 47
- الف ) ابن تیمیه بنیانگذار فکری وهّابیت.. 47
- ب) محمّد بن عبد الوهّاب.. 49
- عوامل مؤثر در تبلیغ وهابیت.. 50
- 1- تفرقه و پراکندگی مردم. 51
- 2- ضعف فرهنگی ، دینی و اقتصادی سر زمین نجد. 53
- الف- فقر و تبعیض… 55
- ب- ضعف ایمان نسل جدید. 55
- ج- نا آگاهی دین داران. 56
- د- رفتار های تفرقه آمیز. 56
- 3- همکاری آل سعود. 56
- 4- سردادن شعار های مذهبی.. 58
- 5- استفاده ابزاری از حرمیین شریفین.. 60
- 6- استفاده ازموسم حج.. 62
- 7- حلال شمردن اموال مخالفین.. 63
- 8- حمایت وپشتیبانی قدرت های استکباری.. 63
- 9- تحمیل و اصرار عقیده 65
- 10- انتشارات ضد شیعه. 68
- 11- در انحصار قرار دادن مراکز انتشاراتی و کتابخانهای.. 69
- الف )کتابخانه ها 70
- ب)مراکز انتشاراتی.. 72
- فصل سوم: تأثیرپذیری وهابیت از اسرائیلیات… 76
- راههای تأثیرپذیری وهابیت از اسرائیلیات.. 77
- الف) اهل کتاب.. 77
- کعب الأحبار. 77
- تمیم داری.. 78
- وهب بن منبه. 78
- عبدالله بن سلام. 79
- ب) مسلمانان. 80
- ابوهریره 80
- عبدالله بن عمروعاص… 81
- محمد بن کعب القرظی.. 81
- ابن جریح.. 82
- عبدالله بن عباس… 82
- عکرمه. 85
- مجاهد. 86
- مقاتل بن سلیمان. 86
- ج) کتب.. 87
- الف) کتاب « السنـۀ» 87
- ب) کتاب «التوحید» 88
- شکل و نوع تأثیرپذیری وهابیت از اسرائیلیات.. 89
- صفات خبری خداوند. 89
- نظریه تشبیه و تجسیم. 90
- نظریه اثبات بلاتأویل. 90
- نظریه اثبات بلاکیف… 90
- نظریه اثبات با تأویل. 90
- نظریه سلبی صفات.. 90
- نظریه نفی وصف… 91
- نظریه تشبیه و تنزیه (نظریه اهل بیت) 91
- خداوند در تورات.. 91
- الف) توصیف انسان وار. 91
- ب) توصیف به کمالات.. 93
- ج) اوصاف فراطبیعی.. 94
- دیدگاه وهابیت در کیفیت صفات الهی.. 95
- صفات.. 95
- رویت.. 96
- تجسیم. 97
- نمونههایی از ویژگیهای خدای وهابیان. 97
- الف. داشتن دست.. 97
- نقد. 98
- یک. هماهنگ با تورات موجود. 99
- دو. تعارض با عقل.. 99
- سه. تعارض با روایات.. 99
- چهار. عدول از شیوه اهل لغت.. 100
- پنج. نادیده گرفتن تفاسیر. 100
- ب. بالای عرش نشسته است.. 101
- نقد. 102
- یک. تعارض با آیات محکمات قرآن. 102
- دو. هماهنگ با تورات موجود. 102
- سه. تعارض با عقل.. 102
- چهار. عدول از شیوه اهل لغت.. 103
- نتیجه گیری.. 105
- فهرست منابع و مؤاخذ. 106
مقدمه
بسم الله الرحمن الرحیم، الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد خیر خلقه و خیر من نطق بلسانٍ عربی مبین و علی آله افضل بریّته من بعده.
و أما بعد
این پایان نامه که درصدد بررسی چگونگی تأثیرپذیری وهابیون از اسرائیلیات است مشتمل بر سه فصل است که فصل نخست آن به کلیات و مفاهیم اسرائیلیات اختصاص دارد بطوریکه با تعریف لغوی و اصطلاحی اسرائیلیات آغاز میگردد سپس تعاریف مختلف اسرائیلیات را از نظر میگذراند و أقسام اسرائیلیات را ذکر مینماید بعد از آن پیدایش اسرائیلیات را مطرح کرده و به بحث دربارة کتابهای تفسیری و اسرائیلیات و نیز کتابهای تاریخی و اسرائیلیات میپردازد و در ادامه مبدأ نفوذ اسرائیلیات و علل عمدة نفوذ اسرائیلیات در منابع اسلامی را کنکاش مینماید و نزدیکی فرهنگ اسلام با أدیان قبل از خویش، ناآگاهی اعراب و نداشتن کتاب آسمانی، استقبال و توجه مردم عوام به قصهپردازی و نیز اعتماد بیش از حد برخی از مفسران به أخبار و روایات و… را از عوامل عمده نفوذ اسرائیلیات بر میشمارد و زمینههای گسترش اسرائیلیات را مکمل بحث پیش میداند که از مهمترین آنها میتوان به ضعف فرهنگی عرب و کنیه و دشمن یهود با مسلمانان اشاره نمود پایان بخش این فصل مباحثی همچون خطر اسرائیلیات برای فرهنگ اسلامی و پیامدهای اسرائیلیات و دیدگاههای اندیشمندان در خصوص اسرائیلیات است.
اما فصل میانی این پایاننامه به فرقهٔ ضالّهٔ وهابیت اختصاص دارد که آغازگر آن سلفیگری و مفاهیم لغوی و اصطلاحی سلفی میباشند گام بعدی این فصل معرفی احمدبن حنبل به عنوان رئیس خط سلفیگری است در ادامه عوامل تاریخی در پیدایش خط سلفیگری را مطرح مینماید بعد از آن به سلفیهٔ جدید یا همان وهابیت میپردازد و ابن تیمیه را به عنوان بینانگذار فکری و محمدبن عبدالوهاب را به عنوان مؤسس این فرقه معرفی مینماید و در پایان تفرقه و پراکندگی مردم، ضعف فرهنگی، دینی و اقتصادی سرزمین نجد، همکاری آلسعود، استفاده ابزاری از حرمین شریفین و… را از عوامل مؤثر در تبلیغ وهابیت برمیشمارد و به شرح و توضیح هر کدام میپردازد.
فصل فرجامی این پایاننامه به راههای تأثیرپذیری وهابیت از اسرائیلیات اختصاص داده شده است که این راهها را منحصر در سه راه از جمله اهل کتاب، مسلمانان و کتب میداند و آنجا که بحث اهل کتاب مطرح میگردد بر معرفی چهرههای برتر آنان همت میگمارد و نیز در بحث مسلمانان یا بهتر است بگوییم مسلمان نماها به معرفی چهرههای سرشناس در جعل احادیث و روایات میپردازد و دو کتاب التوحید و السنـهٔ را از تأثیرگذارترین کتابها از حیث نقل احادیث و روایات جعلی اسرائیلیات بر میشمارد در ادامه به نوع تأثیرپذیری و شکل و هیئت آن میپردازد و وهابیون را در نظریهٔ تشبیه و تجسم صفات خبری باری تعالی متأثر از یهودیان و مروّجان فرهنگ اسرائیلیات میداند و انواع نظریههای موجود در ارتباط با صفات خبری خداوند را متذکر میشود و از آنجا که وهابیون در نظریهٔ تجسیم متأثر از یهودیان و آنان نیز از تورات متأثر هستند به بحث پیرامون خداوند در تورات میپردازد و توصیف انسانوار و توصیف به کمالات و اوصاف فراطبیعی خداوند در تورات را با ذکر نمونههایی برای هر یک از آن عناوین شرح و توضیح میدهد و نیز تجسیم در میان یهودیان را از نظر میگذراند بعد از آن به دیدگاه وهابیت در کیفیت صفات الهی که در صفات و رؤیت و تجسیم خلاصه میگردند، میپردازد.
سپس نمونههایی از ویژگیهای خدای وهابیان همچون داشتن دست و نشستن بر بالای عرش را ذکر مینماید و به نقد هر کدام از آنها میپردازد و در پایان نتایج حاصله از تحقیق و تفحص را بیان میکند.
تعریف مسأله
این پایاننامه ابعاد وسیعی همچون اسرائیلیات، وهابیون، راههای تأثیرپذیری وهابیت از اسرائیلیات را شامل میشود، اسرائیلیات روایاتی تاریخی هستند که توسط اهل کتاب یعنی کعب الأحبار، تمیمداری، وهب بن منبه و عبدالله بن سلام و نیز مسلمان نماها همچون أبوهریره، ابن جریح، عکرمه و دیگران به منابع اسلامی عموماً و تفاسیر اسلامی خصوصاً نفوذ یافتند، وهابیت با اعتقادات خویش که نسخهای از اسرائیلیات میباشند مذاهب دیگر را به سخره گرفتهاند و آنان را تهدیدی برای خویش میپندارند به این خاطر به مبارزه با فرق مختلف اهتمام میورزند وهابیت در نظریهٔ تجسم پیرو و تابع یهودیان میباشند زیرا که یهودیان نیز اوصاف ذکر شده خداوند در تورات را بر معنای ظاهری محل مینمایند.
پیشینهٔ تحقیق
تا کنون علما و دانشمندان بسیاری به بررسی فرق مختلف اسلام عموماً و به فرقهٔ ضالهٔ وهابیت خصوصاً همت گماشتند و وجوه اشتراک و اختلاف آنان را با سایر مذاهب یادآور شدند لیکن بررسی چگونگی تأثیرپذیری وهابیت از اسرائیلیات کار جدید و تازهای است که این حقیر درصدد ارائه و تبیین آن میباشم.
جنبهٔ جدید بودن و نوآوری تحقیق
در منابع اسلامی همیشه ذکری از اسرائیلیات بوده است لیکن بسیاری از افراد وجه تسمیه این اصطلاح و نیز محتوای اسرائیلیات را نمیدانند و از خطرها و پیامدهای سوء این روایات جعلی و کاذب بیخبر میباشند. از این رو برآنیم به معرفی اسرائیلیات و تأثیرگذاری آنها در اعتقادات وهابیان بپردازیم.
ضرورت تحقیق
نقل و نگارش أحادیث و روایات پیامبر (ص) از آن جا که تأثیرگذاری فوقالعادهای بر رفتار و کردار مسلمانان دارد، حائز اهمیت فراوان است بنابراین صحت و سقم این روایات و دانستن میزان اعتبار آن بسیار ضروری به نظر میآید لذا معرفی أهل کتاب و مسلمان نماها نقش بسزایی در شیوة برخورد مسلمانان با احادیث ذکر شده از سوی اهل کتاب و مسلمان نماها ایفا مینماید.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.