پایان نامه بررسی تطبیقی تجاوز به عنف در فقه مقارن و قانون مجازات اسلامی
فهرست محتوا
فهرست مطالب
- فصل اول: کلیات تحقیق
- 1-1 : بیان مسئله. 3
- 1-2 : بیان سوالات تحقیق. 5
- 1-3 : فرضیه هاو پاسخ به سوالات تحقیق. 6
- 1-4 : سابقه و پیشینه تحقیق. 7
- 1-5 : ضرورت انجام تحقیق. 7
- 1-6 : هدف و کاربردهای مورد انتظار از انجام تحقیق. 8
- 1-7 : جنبه جدید بودن و نوآوری بودن تحقیق. 8
- 2-1: تجاوز به عنف.. 10
- 2-1-1 :عنف در لغت.. 10
- 2-1-2 :عنف در اصطلاح فقها 10
- 2-1-3: عنف در اصطلاح حقوقدانان. 11
- 2-2 : واژه های مشابه با عنف.. 12
- 2-2-1: اکراه 12
- 2-2-1-1 : واژه اکراه در قرآن. 14
- 2-2-1-2 : اکراه در اصطلاح فقها 15
- 2-2-1-3 : اکراه در حقوق موضوعه. 18
- 2-2-2 : اضطرار. 18
- 2-2-2-1 :آیات مدرک قاعدة اضطرار. 19
- 2-2-2-2 : مقایسه اضطرار، اکراه و اجبار با عنف.. 20
- 2-3 :مستندات فقهی حقوقی تجاوز به عنف.. 24
- 2-3-1: در فقه امامیه. 24
- 2-3-1-1: آیات.. 24
- 2-3-1-2 :روایات.. 30
- 2-3-1-3 : اجماع. 35
- 2-3-1-4 : عقل. 35
- 2-3-2 : مستندات فقهی حقوقی تجاوز به عنف در فقه اهل سنت.. 35
- 2-3-2-1 : آیات.. 35
- 2-3-2-2 : روایات.. 36
- 2- 3- 2-3 : عقل. 37
- 2-3-3 : تجاوز به عنف در حقوق مجازات اسلامی. 37
- 2-4 : طرق و راههای اثبات تجاوز به عنف.. 40
- 2-4-1 : اقرار. 43
- 2-4-2 : شهادت.. 47
- 2-4-3 : علم قاضی. 49
- 3-1 : زنا 56
- 3-1-1 : زنا وتعریف آن. 56
- 3-1-2 : شرایط تحقق زنا 59
- 3-1-3 : مستندات فقهی حرمت زنا 63
- 3-1-3-1 : آیات.. 63
- 3-1-3-2 : روایات.. 69
- 3-1-4 : اقسام زنا ازنظر مجازات.. 74
- 3-1-5 : طرق اثبات زنا 88
- 3-1-5-1 : اقرار وارزش اثباتی آن. 88
- 3-1-5-2 : شهادت بر زنا 88
- 3-1-5-1 : اقرار. 88
- 3-1-5-1 : شهادت بر زنا 93
- 3-1-6 : آثار واحکام تجاوز به عنف در جرم زنا 94
- 3-2: لواط. 104
- 3-2-1 : لواط وتعریف آن. 104
- 3-2-2 : شرایط تحقق لواط. 105
- 3-2-3:مستندات فقهی حرمت لواط. 107
- 3-2-3-1 :آیات.. 107
- 3-2-3-2 :روایات.. 110
- 3-2-4 : طرق اثبات لواط. 114
- 3- 2- 4- 1 : اقرار. 114
- 3- 2- 4- 2: شهادت.. 115
- 3- 2- 4- 3 : علم قاضی. 115
- 3-2-5 : آثار و احکام مر تبط با لواط به عنف.. 116
- 3-3 : مساحقه. 124
- 3-3-1 :مساحقه و تعریف آن. 124
- 3-3-2 : شرایط تحقق مساحقه. 125
- 3-3-3 :مستندات فقهی حرمت مساحقه. 125
- 3-3-3-1 :آیات.. 125
- 3-3-3-2 :روایات.. 126
- 3-3-4 :طرق اثبات مساحقه. 127
- 3-3-4-1 : اقرار. 128
- 3-3-4-2 : شهادت.. 128
- 3-3-4-3: علم قاضی. 128
- 3-3-5: آثار و احکام مرتبط با مساحقه به عنف.. 129
- 3-4 :قوادی.. 134
- 3-4-1 : قوادی وتعریف آن. 134
- 3-4-2 : شرایط تحقق قوادی.. 134
- 3-4-3 : مستندات فقهی حرمت قوادی.. 134
- 3-4-3- 1 : روایات.. 134
- 3-4-4 : طرق اثبات قوادی.. 135
- 3-4- 5: آثار واحکام مرتبط با قوادی.. 136
- نتیجه گیری.. 139
- منابع. 142
چکیده
تجاوز به عنف از قدیمیترین جرائم در جوامع بشری است بااین حال تعریف این جرم برخلاف جرم شناختی آن همیشه و همه گاه ثابت بوده است. تجاوز به عنف در قانون مجازات اسلامی به تبعیت از مشهور فقها در بند ((د)) ماده 82 قانون مجازات اسلامی وهمچنین بند ((د)) ماده 226 لایحه مجازات اسلامی اکراه رانیز در کنار عنف موجب مجازات قتل یا اعدام زانی دانسته است.
همچنین اکراه در متون فقه اسلامی و فقه عامه رافع مسئولیت کیفری میباشد. در آیات قران عنف با عناوینی همچون زنا و فاحشه بیان شده است که معنای لغوی و اصطلاحی عنف بسیار به هم نزدیک میباشد واز معانی این الفاظ میتوان استنباط نمود که مواردی همچون زنا، لواط، مساحقه و قیادت از مصادیق تجاوز به عنف هستند که هرکدام از این الفاظ تعاریفی از دیدگاه فقهای شیعه و عامه و قانون مجازات اسلامی برای آنها در نظر گرفته شده است که دیدگاه شیعه و قانون مجازات که برگرفته از شرع میباشد ودر برخی موارد دیدگاه بعضی از فقهای فقه عامه ازجمله شافعی نیز در این مباحث بسیار به هم نزدیک میباشد و همچنین شرایط تحقق آنها و راههای اثبات عنف و مصادیق آن ازطریق (اقرار، شهادت وعلم قاضی) قابل اثبات میباشد ودر ادامه مستندات فقهی و حقوقی و آثار و احکام آنها در فقه شیعه و اهل سنت و قانون مجازات اسلامی بیان شده است.
روش به کار برده در این رساله به روش کتابخانهای میباشد که نگارنده در این رساله سعی نموده ابتدا به تعریف تجاوز به عنف از نگاه فقهای امامیه واهل سنت و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی پرداخته ودر ادامه مصادیق تجاوز به عنف را همراه با احکام آن مورد بحث وبررسی قرار دهد.
کلید واژه: عنف، فقه مقارن، اکراه، اضطرار، قانون مجازات اسلامی
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1: بیان مسئله
در هر جامعهای نسبت به ارزشهای مورد قبول آن جامعه وصیانت از آن، حساسیتهایی وجود دارد که در صورت نقض، نظام حاکم بر جامعه به نوعی به مقابله با آن برمی خیزد. در جامعه اسلامی که روش زندگی افراد توسط دین اسلام مشخص شده است، برای سعادت افراد، برنامههایی ارائه شده وارزش هایی نیز معین شدهاند که اگر کسی خلاف این ارزشها حرکت کند، مجازات میشود.
یکی از ارزشهای مورد تأیید اسلام که از دیرباز برای همه جوامع مهم بوده است، حفظ عفت وپاکدامنی افراد است، ارزشی که سبب دوام جوامع بشری وبقای نسل انسان میگردد از این رو اسلام با رفتارهای مغایر با این ارزش به مقابله برخاسته است. شیوه برخورد اسلام با این رفتارهانشان میدهد که هرچند از یک سو به دلیل سنگینی جرم ارتکابی، مجازاتهای سنگین برای آن در نظر گرفته است ولی با توجه به این که سیاست اسلام در برخی از جرائم حق الهی برستر وپوشش گناهان میباشد، اثبات آن را بسیار سخت کرده است. در حقیقت اسلام از طریق آموزههای خود، خواهان از بین بردن این جرائم از طریق توبه وانابه قلبی است که اثری ماندگارتر از مجازات برافراد دارد غریزه جنسی از امیال مشترک میان انسان و حیوان به شمار میرود، اما آنچه سبب تفاوت بنیادین نحوه ارضای این میل طبیعی است، همانا حکومت عقل بر تعامل جنسی انسانهاست بر این اساس انسان با بهره گیری از عنصر عقل، میل جنسی خود را نیز همچون سایر غرایز، از راه صحیح آن ارضا مینماید. به جهت کرامت و شخصیت والای انسانی که در اسلام نیز مورد تأکید قرار گرفته است ” ولقد کرمنا بنی آدم و حملنا فی آلبر و البحرو رزقناهم من الطیبات و فضلناهم علی کثیر ممن خلقنا تفضیلا” (سور الاسراء، آیه ۷۰). ”
و براستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنان را در خشکی و دریا بر مرکبها نشاندیم و از چیزهای پاکیزه به ایشان روزی دادیم و آنها را بر بسیاری از آفریدههای خود برتری آشکار دادیم“.
وجود رضایت که در شرع مقدس اسلام در قالب ازدواج تبلور مییابد، از اسباب جواز و حلیت ارضای غریزه جنسی شمرده شده است. در صورتی که این عمل بدون رضایت طرف مقابل و به عنف واکراه صورت بگیرد، نه تنها سبب بهره مندی طرف مکره و مجبور از لذت آن نشده، بلکه صدمات و لطمات جبران ناپذیری از لحاظ جسمی و بخصوص روحی بر بزه دیده وارد میآورد و به نظر میرسد آنچه سبب تشریع مجازات سنگین قتل برای این جرم در اسلام گشته همین آسیب به شخصیت، حیثیت و کرامت انسانی است که ادامه زندگی را برای بزه دیده با انبوهی از مشکلات و دشواریها همراه میسازد. در اسلام جرائم جنسی عمدتاً در زمره حدود قرار دارند و مجازاتهایی سنگین برای مرتکبان آنها در نظر گرفته شده است که از جمله این جرائم زنا همراه با عنف و اکراه است که در فقه اسلامی مجازات آن قتل است: ” کسی که با زنی با اکراه زنا کند حد وی کشتن است، خواه محصن باشد یا نباشد. ” (امام خمینی، تحریرالوسیله،1403، ص ۴۶۳، خویی، تکمله المنهاج، 1422، ص 194)
تجاوزبه عنف از جرایمی است که درردیف مجازاتهای جنایی قرار دارد ودر قانون مجازات اسلامی ایران در ماده 82 اعلام میدارد مجازات تجاوزبه عنف اعدام است. برطبق این ماده حد زنای به عنف اعدام است این ماده دارای چند بند است که بیان میدارد که حد زنا در موارد زیرقتل است وفرقی بین جوان وغیرجوان ومحصن وغیر محصن نیست …
از جمله بند (د) که میگوید زنای به عنف واکراه موجب قتل زانی اکراه کننده است.
درفقه نیزتمام فقها به صراحت مجازات ارتکاب تجاوزبه عنف را مرگ واعدام در نظر گرفته است بدون اتلاف وقت واطاله دادرسی حکم مطرح شده را روی مجرم پیاده میکند. صاحب جواهر مینویسد: کشته میشود کسی که با زنی زناکند در حالی که وئ را اکراه نموده باشد. (نجفی، جواهر الکلام فی شرح الا سلام، 1981، ج 41، ص 98)
از سوی دیگر راههای اثبات این جرائم در دین اسلام بسیار سخت است و تمایل بر این بوده است که این گونه جرائم پنهان بمانند و آشکار و برملا نشوند.
نگارنده این رساله سعی خواهد کرد ضمن بیان تعریف عنف از دیدگاه فقه مقارن وقانون مجازات اسلامی وتطبیق این واژه با معانی مشابهان، مبانی عنف را ازمنظرفقه مقارن وقانون مجازات اسلامی مورد بررسی قرار داده واحکام وآثار مترتب بران را مورد بررسی قرار دهد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.