پایان نامه بررسی رابطه بین مهارتهای زندگی با میزان اضطراب در دانشجویان دانشگاه پیام نور میاندوآب
فهرست مطالب
فصل اول
- مقدمه پژوهش
- بیان مساله
- اهمیت و ضرورت
- اهداف
- سوالات و فرضیه ها
6-1 تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
فصل دوم : پیشینه پژوهشی
- مقدمه
- تعریف مهارتهای زندگی
- انواع مهارتهای زندگی از نظر سازمان جهانی بهداشت
- انواع مهارتهای زندگی از نظر محققان
- ابعاد مهارتهای زندگی
- اهداف آموزش مهارتهای زندگی
- شیوه آموزش مهارتهای زندگی
- تعریف اضطراب
- تاریخچه اضطراب
10-2 ابعاد اضطراب
11-2 مولفه های اضطراب
12-2 انواع اضطراب از نظر روانشناسان
13-2انواع اضطراب از نظر فروید
- انواع اختلالات اضطرابی بر اساس DSM-IV-TR
15-2 عللل اضطراب
16-2 تفاوت بین ترس و اضطراب
17-2 دیدگاههای نظری درباره مفهوم اضطراب و بیماریهای روانی
18-2 درمان اختلالات اضطرابی
19-2 ارتباط مهارتهای زندگی با متغیر های دیگر
20-2 ارتباط اضطراب با متغیرهای دیگر
21-2 ارتباط مهارتهای زندگی با اضطراب
فصل سوم : روش شناسی
- مقدمه
- روش تحقیق
- جامعه ، نمونه ، روش نمونه گیری
- حجم نمونه
- ابزارهای گردآوری دادها
- روش اجرای پژوهش
- روشهای آمار توصیفی و استنباطی
فصل چهارم : نتایج
- نتایج
فصل پنجم : خلاصه و بحث در نتایج
- خلاصه وبحث در نتایج
پیشنهاد ها و محدودیت ها
منابع
پیوست ها
فصل اول : طرح مسئله
- مقدمه
2-1 بیان مسئله
3-1 اهمیت و ضرورت
4-1 اهداف
5-1 سوالات و فرضیه ها
6-1 تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
مقدمه : امروز ، به رغم ایجاد تغییرات عمیق فرهنگی و تغییر در شیوه زندگی و تجدد گرایی ، بسیار از افراد در رویارویی با مسائل زندگی فاقد توانای های لازم و اساسی هستند و همین امر آنان را در مواجه با مشکلات و مسایل روز مره زندگی ناتوان ساخته است . پژوهشهای بی شماری نشان داده اند که بسیاری از مشکلات بهداشتی و اختلالات روانی ، عاطفی ریشه های روانی – اجتماعی دارند . برای مثال بسیار از آسیب های اجتماعی مانند خودکشی ، اعتیاد ، خشونت ، رفتارهای بزهکارانه و اختلالات روانی ریشه در ، عزت نفس پایین ، ناتوانی در بیان احساس و فقدان مهارتهای ارتباطی دارد . انسانها برای مقابله سازگارانه با موقعیت های تنش زا و کشمکشهای زندگی نیاز به آموختن برخی مهارتها دارند .
متخصصان علوم رفتاری معتقدند ، یکی از موثرترین برنامه هایی که به افراد کمک می کند تا زندگی بهتر و سالمتری داشته باشند ، برنامه آموزش مهارتهای زندگی است . هدف از این برنامه کمک به افراد جهت شناخت هر چه بهتر خود ، برقراری روابط بین فردی مناسب و موثر ، کنترل هیجانات ، مدیریت داشتن بر شرایط تنش زا و حل کردن هر چه بهتر مسائل و مشکلات افراد است .در سایه تامین چنین هدفی ، توانایی های روانی – اجتماعی افراد افزایش پیدا می کند و با ارتقای توانای های روانی – اجتماعی افراد یک جامعه می توان سطح بهداشت روان را در آن جامعه بالا برد و از بروز آسیب های اجتماعی پیشگیری کرد .
برای ایجاد و افزایش توانای های روانی – اجتماعی و ارتقاء سطح سلامت ، آموزش هر یک از این حوزه ها ضروری است . تحقیقات نشان داده است اگر ما دانش و اطلاعات لازم را در اختیار افراد قرار دهیم و موقعیت هایی را بوجود آوریم که طی آن افراد بتوانند آموخته های خود را به صورت عملی تجربه کنند ، آنگاه این دانش و ارزش و نگرش به توانای های بالفعل تبدیل خواهد شد . این توانمندی به افراد کمک می کند تا بدانند در هر موقعیت چه کاری باید انجام دهند و چگونه باید آنرا انجام دهند . ( سلطانی 1386 )
رشد دانش و فناوری در قرن بیست و یکم به بالاترین سطح خود در تاریخ معرفت بشری خواهد رسید و با خود تحولات و تغییرات ذخیره کننده ای را در ابعاد گوناگون به همراه خواهد داشت . شیوه های رویارویی با مسائل موجود و نوظهور ، هماهنگی و سازگاری با تغییرات ، نحوه ارتباط با دیگران ، فشارهای ناشی از شرایط محیطی و … همه گونه هایی از مسائل و مشکلاتی هستند که بیش از پیش در عصر جدید مطرح می شوند . بنابراین زندگی در چنین شرایطی ، مهارتهای خاصی را طلب می کند ، مهارتهایی که بتواند درست زیستن ، یعنی زندگی سالم و با نشاط ، توام با صلح و بالندگی و کار آمدی را به ارمغان آورد .
آموزش مهارتهای زندگی موجب ارتقاء رشد شخصی و اجتماعی ، محافظت از حقوق انسانها و پیشگیری از مشکلات روانی – اجتماعی می شود . بنابراین اهداف اصلی آموزش این مهارتها ، ارتقاء بهداشت روانی ، پیشگیری از آسیب های اجتماعی مانند سوء مصرف مواد مخدر، خودکشی ، بزهکاری و… می باشد و یا مهارتهای لازم برای داشتن یک زندگی موفقیت آمیز را با در نظر گرفتن تحولات اجتماعی ، به دانش آموزان یاد بدهد . هدف این آموزشها ، آن است که افراد به مهارتهای مورد نیاز زندگی دست یابند و همچنین موجب ارتقای رشد شخصی و اجتماعی ، محافظت از حقوق انسانها و پیشگیری از مشکلات روانی می شود . ( ولی زاده ، 1381 )
بیان مسئله : امروز ، به رغم ایجاد تغییرات عمیق فرهنگی و تغییر در شیوه زندگی و تجدد گرایی ، بسیاری از افراد ، در رویا رویی با مسائل زندگی فاقد توانایی های لازم و اساسی هستند و همین امر آنان را در مواجهه با مسائل و مشکلات زندگی روزمره و مقتضات آن آسیب پذیر نموده است و برای کنار آمدن با این مسائل و مشکلات لازم است که افراد به آموزش مهارتهای اساسی زندگی بپردازند . ( به نقل از سازمان جهانی بهداشت ترجمه نوری و محمد خانی 1377 ص 11 )
مهارتهای زندگی ، مهارتهایی هستند که برای افزایش توانایی روانی – اجتماعی به افراد آموزش داده می شوند و فرد را قادر می سازند که بطور موثر با مقتضیات و کشمکش های زندگی روبرو شود . هدف از آموزش مهارتهای زندگی افزایش توانایی های روانی – اجتماعی و در نهایت پیشگیری از ایجاد رفتارهای آسیب زننده به بهداشت و سلامت و ارتقای سطح سلامت روان افراد است ( به نقل از سازمان جهانی بهداشت ترجمه نوری و محمد خانی 1377 ص 16 ) .
آموزش مهارتهای زندگی می تواند به دو صورت اجرا شود : ( 1- آموزش مهارتهای زندگی عام که با هدف ارتقای سلامت روان و ایجاد رفتارها و تعاملات سالم صورت می گیرد . 2- آموزش مهارتهای اختصاصی و ویژه ، با هدف پیشگیری از یک آسیب مشخص مانند آموزش مهارت قاطع بودن در مقابل فشار گروه جهت سوء مصرف دارو ، بی بند و باری جنسی و … شواهد علمی نشان می دهد که آموزش مهارت با این روش در قالب یک برنامه گسترده ، نقش مهمی در پیشگیری اولیه دارد . ( کاپلان و همکاران ، 1992 ، ارکارت و همکاران ، 1991 ، به نقل از سازمان جهانی بهداشت ترجمه نوری و محمد خانی 1377 ص 22 ) . مطالعات پیشنهاد می کنند که مهارتهای کنترل خشم و تصمیم گیری بطور بالقوه می توانند مشکلات تحصیلی جوانان خطر آفرین را کاهش دهند و مسائل دیگری مانند افت تحصیلی و دیگر مشکلات روانی – اجتماعی نیز بین آنان کاهش می یابد . این مطالعات اهمیت و تاثیر ایجاد و افزایش مهارتهای روانی – تحصیلی را در نتیجه آموزش کنترل خشم و تعیین هدف برای دانش آموزانی که در معرض افت تحصیلی هستند نشان می دهند ( مک وایرتر ، 1999 به نقل از آقاجانی ، 1385 ص 34 ) .
آموزش مهارتهای اجتماعی و مهارتهای مقابله ای شناختی و آرام سازی عضلانی می توانند خشم ، برونریزی منفی احساس خشم و اضطراب در دانش آموزان مقطع متوسطه را بطور معنا داری کاهش دهند ( دفنبا خر 1996 به نقل از آقاجانی ، 1385 ) .
مطالعه در پورتو ریکو نشان داد که پس از اجرای برنامه آموزش مهارتهای زندگی ، غیبت دانش آموزان از مدرسه کاهش یافت . همچنین بررسی های دیگر نشان دادند که پس از چنین برنامه هایی حضور دانش آموزان در مدارس و میانگین نمرات درسی آنان افزایش و بد رفتاری آنان کاهش چشمگیری یافت ( به نقل از سازمان جهانی بهداشت ترجمه نوری و محمد خانی 1377 ص 98 ) .
پژوهشای دیگر حاکی از آنند که عزت نفس ضعیف با موارد زیر ارتباط دارد : سوء مصرف الکل و دارو (گامفروترنر ، 1990 ، سینک و مصطفی ، 1994 ) بزهکاری ( دوکزو لورچ ، 1989 ) ، بی بند و باری جنسی ( کدی ، 1992 ، پلات نیک ، 1992 ) افکار مربوط به خودکشی ( چوکت و همکاران ، 1993 ) ( به نقل از سازمان جهانی بهداشت ترجمه نوری و محمد خانی 1377 ص 12 ) .
مطالعات به طور کلی دلالت بر آن دارند که بین خود کار آوری ضعیف و مصرف سیگار و الکل ، سوء مصرف دارو ، بی اشتهایی روانی ، پرخوری روانی ، رفتارهای مخاطره آمیز ، ضعف عملکردهای شناختی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین خودکارآوری با پیشرفت تحصیلی و عملکردهای شناختی رابطه مثبت دارد. یک پژوهش در هند نشان می دهد که احساس خودکار آمدی قوی با عملکردهای شناختی بالا رابطه دارد . ( سینک ، 1995 ) زیمر من و همکاران ( 1992 ) و نیلز ( 1986 ) نیز بین اساس خودکار آمدی شخصی و موفقیت تحصیلی همبستگی معنا داری یافتند . ( به نقل از سازمان جهانی بهداشت به نقل از وری و محمد خانی 1377 ص 12و 13 ) .
در پژوهشی اثر برنامه آموزش مهارتهای زندگی بر مصرف سیگار ، الکل و دارو بررسی شد . این برنامه شامل آموزش مهارتهای ارتباطی ، تصمیم گیری ، اداره گردانی ، استرس و اضطراب بود . نتایج نشان داد که آموزشها در کاهش مصرف سیگار ، الکل و دارو موثر بودند ( بوتوین و همکاران ، 1980 به نقل از سازمان جهانی بهداشت ترجمه نوری و محمد خانی 1377 ص 93 ) .
تحقیقات زیادی پیشنهاد می کنند که کسب مهارتهای حل مساله نقش مهمی در سلامت روانی و جسمانی ایفا می کنند ، بخصوص زمانیکه افراد با رویدادها و استرسهای منفی زندگی مواجهه می شوند ( فرید من ، 1991 ، فورد و اسیندر ، 1987 به نقل از آقا جانی ، 1385 ) .
اهمیت و ضرورت : اضطراب یکی از شایعترین اختلالات روانی در گذشته و امروز است و اکثر پژوهشها نشان می دهند که هر چقدر مهارت در زندگی در هر زمینه ای اعم از خود آگاهی ، روابط بین فردی و اجتماعی ، مهارتهای مقابله با هیجانات و اضطراب ، مهارت در تصمیم گیری و حل مساله ، مهارت در تفکر انتقادی مهارت در مقابله با اعتیاد و افراد ناباب و … بیشتر و گسترده تر باشد . از طریق این مهارتها فرد بر مشکلات خود فائق خواهد آمد و این مسائل اهمیت آموزش این مهارتها را در طول زندگی ( از طریق والدین ، معلمان و مربیان ، دوستان و همسالان … ) خاطر نشان می کند و پژوهشگران را وادار می سازد تا قبل از اینکه جوانان یا دانش جویان وارد یک محیط گسترده همچون جامعه یا محیط آموزشی همچون دانشگاه گردند آنها را با انواع مهارتهای گوناگون زندگی آشنا ساخت و با مسئولان آموزشی و تربیتی است که از طریق برگزاری کلاسهای آموزشی اعم از ابزار وجود ، تمرین انواع مهارتها در کلاسهای معمولی دانش آموزان و دانش جویان را به این مهارتها مجهز نمایند تا با افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس بالا و افزایش مهارتهای زندگی بیشتر در محیط اجتماعی و تحصیلی موفق گردند و با اضطرابهای زندگی مقابله کنند .
فقدان مهارتهای زندگی و توانایی های عاطفی ، روانی ، اجتماعی افراد را در مواجهه با مسائل و مشکلات آسیب پذیر نموده و آنها را در معرض انواع اختلالات روانی ، اجتماعی و رفتاری قرار می دهد و با فقدان این مهارتها در محیط اجتماعی به دلیل روابط عاطفی و اجتماعی و ضعف در اعتماد به نفس دچار مشکلات اجتماعی و به طبع آن مشکلات تحصیلی می گردد . و احیانا دچار شکست ها و مشکلات اضطرابی و رفتاری و اجتماعی و عاطفی می گردد و با ادامه این وضع به کل زندگی خود نعیم و گسترش می دهد .
با توجه به موارد ذکر شده در فوق ، اهمیت و ضرورت پژوهش در این زمینه بیشتر جلب توجه می کند و متخصصان بالینی ، روانشناسان و مشاوران تربیتی و تحصیلی را مولف می دارد . تا قبل از اینکه افراد جامعه اعم از کودکان و نوجوانان و جوانان و دانشجویان دچار انواع مشکلات اضطرابی ، رفتاری و اجتماعی و عاطفی یا تحصیلی گردند ، اقدامات عملی و آموزشی را در زمینه انواع مهارتها فراهم نمایند .
اهداف : این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین مهارتهای زندگی با میزان اضطراب دانشجویان پیام نور میاندوآب در سال تحصیلی 89-1388 ترم دوم انجام شد و افزایش مهارتهای زندگی در کاهش اضطراب بعنوان یک نقش اثر گذار مشخص و معین گشت و معلوم شد مهارتهایی که دانشجویان بعد از ورود به دانشگاه کسب می کنند . آنان را در تحصیل ، در ارتباط با همسالان ، مقابله با هیجانات و اضطرابها و استرسها و خود آگاهی و حل مسائل و مشکلات بین فردی و بسیاری از موارد دیگر یاری کرده ودر کاهش اضطراب آنان موثر است .
سوالات و فرضیه ها :
1- آیا بین توانایی حل مسئله و میزان اضطراب در دانشجویان رابطه معنی دار و منفی وجود دارد ؟
2- آیا بین توانایی تصمیم گیری و میزان اضطراب در دانشجویان رابطه معنی دار و منفی وجود دارد ؟
3- آیا بین توانایی ارتباط موثر و میزان اضطراب در دانشجویان رابطه معنی دار و معکوس و منفی وجود دارد ؟
4- آیا بین شهروند مسئول بودن و میزان اضطراب در دانشجویان رابطه معنی دار و معکوس و منفی وجود دارد ؟
5- آیا بین شهروند جهانی بودن و میزان اضطراب در دانشجویان رابطه معنی دار و معکوس وجود دارد ؟
6- آیا بین مهارتهای زندگی و میزان اضطراب در دانشجویان رابطه معنی دار ، منفی و معکوس وجود دارد؟
1- بین توانایی حل مساله و میزان اضطراب در دانشجویان رابطه معنی دار و منفی وجود دارد
2- بین توانایی تصمیم گیری و میزان اضطراب در دانشجویان رابطه معنی دار ، منفی و معکوس وجود دارد
3- بین توانایی ارتباط موثر و میزان اضطراب در دانشجویان رابطه معنی دار ، منفی و معکوس وجود دارد
4- بین شهروند مسئول بودن و میزان اضطراب در دانشجویان رابطه منفی ، معکوس و معنا دار وجود دارد
5- بین شهروند جهانی بودن و میزان اضطراب در دانشجویان رابطه معنا دار و معکوس وجود دارد
6- بین مهارتهای زندگی و میزان اضطراب در دانشجویان رابطه معنا دار ، معکوس و منفی دیده می شود
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها :
الف ) تعریف مفهومی اضطراب : يك حالت يا هيجان عاطفي ناخوشايندي است كه با عدم اطمينان از وقوع يك اتفاق همراه است
ب ) تعریف عملیاتی اضطراب : میزان نمره ای که آزمودنی از پرسشنامه اضراب آرون بک بدست می آورد .
الف ) تعریف مفهومی مهارتهای زندگی : مهارتهای زندگی یعنی توانایی لازم برای رفتار مثبت یا سازگارانه که به فرد توان رویارویی موثر با چالشهای زندگی روزانه را می دهد ( یا احمدی 1386 ) .
ب ) تعریف عملیاتی مهارتهای زندگی : میزان نمره ای که آزمودنی از پرسشنامه سنجش مهارتهای زندگی یحیی یار احمدی سازنده آن بدست می آورد .
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.