پایان نامه بررسی موتاسیون
كليات :
مقدمه : محققين اصلاح نباتات از طريق شناخت عواملي كه موجب تكامل طبيعي گياهان شده است در امر به نژادي استفاده مي كنند . گياهان اصولاً به يكي از روشهاي زير تنوع پيدا كرده اند .
1-جهش ژني ( موتاسيوني )
2-دورگ گيري بين گونه اي
3-پلي پلوئيدي
4-رانده شدن ژنتيكي
موتاسيون يكي از عوامل مهم ايجاد تنوع و تكامل در گياهان مي باشد . موتاسيون ممكن است باعث مرگ ، عقيمي و يا ايجاد خصوصيات جديد و صفات عالي و مطلوب گردد ، تعداد زيادي از گياهان زراعي از جمله چغندر قند ، ذرت ، كتان ، سويا ، جو برنج و لوبيا و گوجه فرنگي از اين طريق تنوع يافته است . براي مثال تنها تفاوت ميان جو وحشي H . spontanneun و جو معمولي H . vulgare حاصل در منطقه جرمو اين است كه ساقه و سنبله جو جرمو محكمتر از جو وحشي بوده و داراي ريزش كمتري است .
تاريخچه موتاسيون :
واژه موتاسيون يا جهش اولين بار در سال( 1650 م ) در مورد بروز و ظهور تغييرات ساختماني مشهود در موجودات زنده بكار برده شد . اما چون استقبال چنداني از اين واژه نشد و به زودي به فراموشي سپرده شد . در اوايل قرن بيستم (1901 م ) يك گياه شناس هلندي به نام هوگو دووريس ( Hvgo Deveries ) ضمن مطالعه بر روي گياه پامچال نظرات و كشفيات ژرژ مندل ( G.mendel ) زيست شناس مشهور قرن نوزدهم در زمينه وراثت مورد مطالعه مجدد قرار داد و توانست اهميت و عمق تحقيقات مندل را بار ديگر در ابعاد جديد نشان دهد . وي در ارائه و بررسي نظرات مندل واژه موتاسيون را براي انواع جديد تغيير يافته بكار برد و از آن پس اين واژه به طور گسترده اي مورد استفاده زيست شناسان قرار گرفت . هوگو دووريس در تجربيات خود پي برد كه گاهي افراد يك گونه صفاتي از خود بروز مي دهند كه در جد آنها وجود نداشته اند و نيز اين صفات پس از ظهور موروثي مي گردند ، وي پديده مذكور را موتاسيون ناميد .
جهش ( موتاسيون ) :
جهش يكي از پديده هاي مهم طبيعت است . اين پديده در تحول موجودات زنده نقش به سزائي دارد . اساس جهش تغييرات ساختمان شيميايي ژنهاست . اين تغييرات به صورت صفات ارثي جديد در مي آيند و در ميان افراد يك جامعه منتشر مي شوند .
جهش يكي از اساسي ترين مقولات در زيست شناسي مخصوصاً زيست شناسي مولكولي و اختصاصاً در ژنتيك مولكولي و رشته هاي عملي وابسته به آن در پزشكي ، دامپروري و كشاورزي مي باشد ، (( تغيير در ساختار ژنتيكي (ژنوتيپي) )) موجودات زنده اعم از اينكه بروز خارجي ( فتوتيپي ) پيدا بكند يا نكند تغيير جهشي يا mutation و محصول چنين جهش و تغييري جهش يافته يا mutant خوانده مي شود . واژه موتاسيون (mutation) از لفظ لاتين mutatio به معناي يك تغيير عمده و اساسي و ناگهاني مشتق شده است . در فارسي واژه جهش به معناي جستن ، جهيدن ، جست و خيز معادل واژه موتاسيون توسط بعضي محققين ايراني بكار برده مي شود و معمولاً يك يا چند تغيير ناگهاني فتوتيپي مشهود در سطح ارگانيسم ها را شامل مي شود . در ابتداي كشف موتاسيون اين واژه براي تغييراتي به كاربرده مي شد كه عموماً ظاهري و يا فتوتيپي بودند و لزوماً موروثي نبودند ، اما بعد از كشفيات جديد در قلمرو زيست شناسي مولكولي واز جمله ژنتيك مولكولي ، امروزه اين واژه كمتر براي تغييرات ظاهري محدود و يا گسترده بكار مي رود ، بلكه صرفاً بر آن تغييراتي اطلاق مي شود كه قابل انتقال از يك نسل به نسل بعدي در همان موجود مي باشد .
به طور كلي عليرغم تعاريف متعدد و بحث هاي فراوان پيرامو.ن موضوع جهش هنوز تعريف جامع براي آن ارائه نشده است و نظر به اينكه يك تعريف مشخص از پديده جهش براي فهم بهتر در ساير موضوعات و مقولات مربوط به اين بحث از قبيل جهش پذيري ، جهش زايي و غيره ضروري است . با توجه به مطالب ذكر شده و با در نظر گرفتن حداقل شرايط ويژگيهاي تغييرات جهش شايد بتوان گفت كه : (( جهش فرآيند يا پوششي است كه موجب تغيير مجموعه وراثتي سلول و نهايتاً ايجاد يك موجود زنده اي با ويژگيهاي جديد ژنتيكي مي گردد )) و به تعبير ديگر جهش يك تغيير قابل وراثت است كه به كروموزوم اثر دائم مي گذارد كه به ايجاد يك موجود جهش يافته منجر مي گردد . جهش ها تغييرات ژنوتيپ يعني تغييرات ارثي مي باشند كه خود را در معيار واكنش تغيير يافته گياه موتاسيون يافته در مقايسه با اجداد موتاسيون نيافته نشان مي دهند . اين موتاسيون ها هم شامل شكل گيري صفات مورفولوژيك و هم شامل رفتار فيزيولوژيك گياه در رابطه با عوامل محيطي مي گردد . پديده تغييرات ارثي را اصطلاحاً موتاسيون و فردي را كه در آن تغييرات حاصل گرديده ( موتانت ) مي نامند .
ماهيت جهش :
همان طور كه ذكر شد ، جهش يك تغيير ناگهاني در ماده ارثي يك سلول است . جهش ممكن است ژني باشد كه شامل حذف ها يا تغييرات مولكولي داخل محدوده يك ژن مي شود و يا كروموزوني باشد كه از تغيير ساختمان كروموزوم مثل از دست رفتن يا مضاعف شدن قطعه اي از كروموزوم ناشي گردد . موتاسيون به معناي اعم از دست رفتن يا مضاعف شدن كروموزوم را نيز شامل مي شود . اغلب موتاسيونها مضر و زيانبار بوده و بسياري از آنها كشنده هستند . براي اينكه جهش قابل شناسايي باشد بايد موجب تغيير فتوتيپي در گياه گردد . تغيير قابل مشاهده در صفات ظاهري ( قامت گياه رنگ پوسته بندر ، علايم برگي ، نقص كلروفيلي ، اعضاي بافت آندوسپرم ، تراكم سنبله و غيره ) ، ساده ترين طريقه شناسايي جهش است . در ميان گياهان بيشترين مطالعه موتانهاي قابل مشاهده در ذرت صورت گرفته است ، جهش هايي كه سبب تغييرات جزئي در صفات كمي گياه از قبيل اندازه ، فعاليت فيزيولوژيك ، محتواي شيميايي يا عملكرد بشود ، مشكلتر تشخيص داده مي شود . آثار آنها نياز به اندازه گيري دقيق در جامعه گياهي دارد . در صورتي كه تغيير فتوتيپي ناگهاني در نتايج يك لاين يكنواخت به وجود آيد ، ميتوان به وقوع جهش خود به خودي ظنين شد . با وجود اين يافتن گياهي با فتوتيپ متفاوت به تنهايي دليل كافي براي وجود جهش نيست . فتوتيپ جديد ممكن است از طريق تفكيك و نوتركيبي ژنها ايجاد شده باشد . در گياهان زراعي دگر گرده افشان تشخيص بين جهش خود به خودي و نوتركيبي ژني بسيار مشكل است ، زيرا ژنهاي مغلوب كه با آلل غالب در گياهان هتروزيگوت پوشيده مي شود بعداً بر اثر آميزش با آلل مغلوب ديگر ظاهر خواهد شد . در گياهان زراعي خودگشن ، دگر گشني طبيعي و نوتركيبي ژني متعاقب آن موجب ايجاد فتوتيپ هاي جديدي مي شود كه ممكن است به نظر جهش آيد . به منظور شناسايي جهش ها ميتوان نتايج موتانتهاي مظنون را كشت نموده و مشاهده اينكه آيا تفكيك رخ مي دهد يا اينكه موتانت مظنون را با والد يا تلاقي آن با گياهي داراي ژنوتيپ مشخص تلاقي برگشتي داده و سپس با خود گشني و يا خواهر گشني نتايج و مشاهده تفكيك مورد تائيد قرار داد . تفكيك در نتايج موتانت مغلوب خالص صورت نمي گيرد . در آزمايشهاي به نژادي به طريقه موتاسيون لازم است ، مواد اصلاحي براي صفت مورد آزمايش از لحاظ ژنتيكي يكسان باشند و گرده افشاني آن قبل و در طي آزمايش كنترل شود تا از گرده افشاني و تفكيك متعاقبت آن ممانعت به عمل آيد .
فصل دوم
انواع موتاسيون
–انواع جهش
-موتاسيونهاي كروموزمي
-ناهنجاري در تعداد كروموزوم ها
-ناهنجاري ساختماني كروموزوم ها
-موتاسيونهاي نقطه اي يا ژني
-عوامل به وجود آورنده جهش
-جهش هاي خود به خودي
-جهش هاي القايي يا ايجادي
-القاي جهش
-جهش هاي كشت سلول سوماتيكي
انواع موتاسيون
انواع جهش :
تغييرات جهشي را ميتوان بر حسب شاخص هاي متعدد تقسيم كرد ، جهش ها را به طور كلي به دو دسته بزرگ تقسيم مي كنند : موتاسيونهاي كروموزومي و ژنتيكي يا ژني اين موتاسيون ها را با نام ناهنجاريهاي كروموزومي نيز مي خوانند .
1-موتاسيونهاي كروموزومي : جهش هايي كه بخش يا همه كروموزوم را شامل شده و تحت عنوان جهش هاي كروموزومي يا جهش هاي بزرگ شناخته مي شوند . عموماً به دو دسته تقسيم مي شوند كه يا باعث ايجاد ناهنجاري در تعداد كروموزوم ها مي شوند و يا در ساختمان كروموزوم ها تغيير ايجاد مي كنند . موتاسيونهاي كروموزومي شامل حذف يا افزايش و قطع وصل و جابجايي قسمتهايي از يك يا تمامي يك يا چند ژن و كروموزوم است و به صورت زير بروز مي كنند :
الف . ناهنجاري در تعداد كروموزوم ها : در اين حالت كه بدون بريدگي و شكشتگي كروموزوم بروز مي كند و شامل : پلي پلوئيدي و آنوپولوئيدي است .
ب-ناهنجاريهاي ساختماني كروموزوم ها : اين موتاسيون همراه با شكستگي كروموزوم است و شامل جابجايي ، وارونگي ، حذف شدن ( كاهش كروموزومي ) و مضاعف شدن ( افزايش كروموزومي ) است .
2-موتاسيونهاي نقطه اي يا ژني : انواع تغييرات ساختماني ژنتيكي كه درسطح كروموزوم ها صورت ميگيرند در ژنها منفرد و در سطوح مولكولي نيز وجود دارند و جهش نقطه اي يا Point mutation ناميده مي شوند . اين جهشها به شكل واژگون ، كاهش ، افزايش ، جابجايي بازها در ژن و مضاعف شدن كه تكرار يك ژن منفرد است ، صورت مي گيرد . با توجه به اينكه پيام ژنتيكي توسط ترادف بازها در پلي نوكلئوتيد تعيين مي گردد ، لذا مي توانيم نتيجه بگيريم كه هر گونه تغييري در ترادف بازهاي يك ژن به جهش منجر مي گردد . هر گاه آسيب وارده بر ماده ژنتيك فقط به قسمت بسيار محدودي از كروموزوم و بر يك يا تعداد كمي از نوكلئوتيدهاي ، اسيدنوكلئيك اثر بگذارد تغيير يا تغييرات حاصله جهش محدود محسوب ميشود . اين قبيل جهش ها تنها در يك نقطه از كروموزوم تغييراتي ايجاد مي نمايند . جهش ژني ممكن است مغلوب ( a به A ) يا غالب (A به a ) باشد . جهش ژني مغلوب معمول تر است . اگر جهش ژني مغلوب دربافت سوماتيكي يك گياه هموزيگوت به وقوع بپيوندد ، آثار آن در نسل بعد روي بذري كه در روي بخشي از گياه شامل آلل موتانت تشكيل مي شود ، ظاهر خواهد گرديد ، زيرا فقط يك ژن در هموزيگوت جهش يافته
(AA به Aa ) و آلل غالب ديگر در هتروزيگوت اثر ژن مغلوب موتانت را مي پوشاند ، با خود گشي تفكيك رخ داده و بوته هاي موتانت ( aa ) در نسل بعد ظاهر مي گردد ، در حاليكه هر دو آلل يك ژن به طور همزمان جهش يابند ، ژن مغلوب موتانت خواهد شد كه اين حالت به ندرت به وقوع مي پيوندد ، در ضمن ژن موتانت غالب ( a به A ) بلافاصله قابل مشاهده خواهد بود ، زيرا بافت سوماتيكي در حال نمو (Aa ) صفت غالب را ظاهر خواهد ساخت با خود گشتي تفكيك صورت گرفته(AA:2Aa:aa) و بوته هاي موتانت هموزيگوت در نتاج توليد خواهد شد . هنگامي كه در بافت سوماتيكي جهش رخ دهد فقط بخش كوچكي شمير (chimera) از گياه ، مانند يك پنجه يا يك شاخه كه از نمو سلول جهش يافته به وجود آمده ، حامل ژن موتانت مي باشد و ساير قسمتهاي گياه تحت تاثير قرار نخواهد گرفت . اگر جهش مغلوب در گامتي رخ دهد و اين گامت با گامت حامل آلل غالب تركيب شود ، بذر حاصل گياه هتروزيگوت را توليد نموده و تفكيك اين ژن در نتاج آن ظاهر خواهد شد .
جهش ها را مي توان بر اساس منشا آنها كه خود به خودي ( spontaneous ) و يا القايي باشد . شناسايي نمود . جهش خود به خودي آن است كه در طبيعت رخ داده ، در حاليكه جهش القايي در نتيجه عمل يك عامل جهش زا يا (mutagenic agent ) به وجود آيد . جهش خود به خودي مكانيسمي است كه با آن صفات جديد در طبيعت ايجاد مي شود ، سپس جهش يافته هاي قادر به حيات با انواع موجود تلاقي يافته و يا اينكه بر اثر تغيير پلوئيدي دو برابر شده و در فرآيند تكاملي طبيعت شركت مي نمايند . تمايز واضحي بين جهش خود به خودي و القايي وجود ندارد . آنچه به نظر يك جهش خود به خودي مي آيد ، ممكن است القايي باشد ، زيرا تمامي گياهان در طبيعت در معرض پرتو تابي طبيعي با دز پاييني مي باشند . همچنين جهشي كه پس از تيمار مواد گياهي با يك عامل جهش زا شناسايي مي شود ، ممكن است به طور اتفاقي يك جهش خود به خودي باشد . در سال 1928 استدلر (L.J.stadler ) گزارش نمود كه ميزان جهش در گياه جو پس از اينكه بذور در معرض پرتوتابي اشعه x يا راديوم قرار گرفتند ، افزايش يافت . سال قبل از آن مولر ( H.J.muller ) اشعه x را براي افزايش فراواني جهش در مگس سركه Drosophila به كار برد . اين يافته ها بلافاصله اين نظر را به وجود آورد كه ممكن است استفاده از جهش هاي القايي موجب شتاب در بهنژادي گياهان با گسترش تنوع ژنتيكي گونه گياهي گردد . اين دستاورد در اصلاح نباتات اغلب بهنژادي جهشي mutation breeding ناميده ميشود .
عوامل به وجود آورنده جهش :
هر ماده اي كه بتواند جهش ايجاد كند ، ماده جهش زا ناميده مي شود و به اين فرآيند جهش زايي ( mutagene sis ) گفته ميشود . دو رده عمده مواد جهش زا در محيط ما وجود دارند كه عبارتند از اشعه و مواد مختلف شيميايي در هر رده ، بعضي طبيعي و عده اي مصنوعي هستند . تغييرات جهشي بر حسب منشا وقوع به دو دسته تقسيم مي شوند . دسته اول تغييرات وحشي كه ممكن است بدون تاثير عوامل خارجي خود به خود صورت مي گيرند و دسته دوم تغييرات جهشي كه ممكن است بر اثر عوامل خارجي فيزيكي و شيميايي ايجاد شوند .
جهش هاي خود به خودي (spontaneus mutation ) :
در اينكه چه نوع تغييراتي در ماده ژنتيك جهش خود به خودمحسوب ميشود . اختلاف نظر وجود دارد . برخي اصولاً واژه جهش خود به خود را بي معنا دانسته و آنرا صرفاً به خاطر ارزش تاريخي اش بكار مي برند و برخي متعقدند كه تغييرات جهشي در مواد ژنتيك كه با بكارگيري تعمدي عوامل جهش زا ( mutagen ) و يا تحت تاثير آنها بوجود نيامده باشد ، جهش خود به خودي محسوب مي شود . جهش هاي خود به خودي كه معمولاً براي ايجاد آنها از عوامل جهش زاي خارجي استفاده نشده باشد يا موجود تحت تاثير آنها قرار نگرفته باشد . در تمام موجودات و در تمام ژنها به وقوع مي پيوندد ، معنا و مفهوم جهش خود به خودي اين نيست كه جهش ها پديده هاي تصادفي هستند و عوامل جهش زا كه الزاماً در تمام موارد خارجي نيستند در به وجود آمدن آنها نقش ندارد .
مقدار وقوع جهش هاي خود به خودي كم است . تناوب وقوع آن بر اساس بعضي محاسبات براي هر جفت باز در هر نسل همانند سازي DNA حدود يعني احتمال يك درصد ميليون جفت باز است . اين آمار نشان مي دهد كه جهش هاي خود به خودي حوادث نادري هستند كه در صورت اتفاق افتادن براي موجود پيامدهائي دارند ، اندازه گيري تغييرات جهشي در چنين سطح نازلي آسان نيست و نياز به سيستم خيلي دقيق و كاملاً انتخابي مهار شده دارد . با وجود اين شناسايي جهش هاي خود به خودي و اندازه گيري ضريب وقوع آنها ضروري است .
جهش هاي القايي يا ايجادي Induced mutation :
علاوه بر تغييرات جهشي خود به خود نشات گرفته از درون خود سلول و فرآيندهاي مختلف آن عوامل خارجي نيز اعم از عوامل شيميايي يا فيزيكي بر ماده بر ماده ژنتيك اثر گذاشته و تغييرات محدود و گسترده اي را سبب مي شوند . جهش هاي القا شده جهش هايي هستند كه اگر سلول در معرض عوامل غير طبيعي نظير اشعه سلاحهاي هسته اي و يا ايزوتوپهاي راديواكتيو قرار گيرد به وجود مي آيند . دسته ديگري از مواد جهش زا كه موجب تغيير ژنتيكي دائمي مي شوند ، مواد شيميايي متراكم شونده اي هستند كه از طريق محيط اطراف خود در معرض آنها قرار مي گيريم .
پرتو تابي هاي يونيزه و مواد شيميايي جهش زا عناصر عمده مورد استفاده براي افزايش فراواني جهش در گياهان مي باشند . پرتوتابي شامل اشعه x ، نوترونها ، گاما ، ماورا بنفش و ليزر مي گردد . اشعه x در آزمايشهاي قديمي به طور وسيعي به كار مي رفت. زيرا ابزار اشعه x همه جا در دسترس بوده و به سادگي اجرا مي شده است . با اين روش ميتوان بذرها ، گياهان ، يا دانه گرده را با دزهاي نسبتاً دقيق تيمار نمود . با ايجاد راكتورهاي اتمي امكان استفاده از پرتوتابي نوتروني فراهم گرديد . پرتوتابي نوترون در مقايسه با اشعه x خسارت شديد تري به كروموزوم ها وارد مي سازد و اصولاً براي بذرها به كار مي رود . اشعه گاما كه از كوبالت راديواكتيو يا ايزوتوپ هاي راديو اكتيو خارج مي گردد . خسارت كمتري به سلولهاي گياهي وارد ساخته و تقريباً براي پرتوتابي تمام گياهان و يا تمام قسمت هاي گياهي از قبيل دانه گرده به كار مي رود . استفاده از اشعه ليزر اخيراً مطرح شده است ، تمام انواع پرتوتابي ها بايد با احتياط زياد و به دست افرادي كه در به كارگيري دستگاه با تجربه اند . مورد استفاده قرار گيرد . دز اشعه با شدت پرتوتابي و طول مدتي كه در معرض قرار گرفتن تعيين مي گردد . دز اشعه بر حسب واحد رنتگن ® Roentgen نشان داده شده ، r مقياسي از تعداد يونيزاسيوني است كه اعمال مي گردد . در صورتيكه يونيزاسيون در نزديكي يك كروموزوم اعمال شود ، نيروي آن قادر به شكستن پيوندهاي شيميايي و ايجاد تغييرات ساختماني مختلفي در داخل DNA نظير تغيير يك باز نوكلئوتيدي در ژن
( جهش نقطه اي ) Point mutation جايگزيني يك باز نوكلئوتيدي توسط بازديگر و حذف يك يا تعداد باز در توالي DNA مي باشد . جهش ژني ناشي از تغيير DNA داخل ساختمان ژن است . جهش هاي كروموزومي از حذف ژنها ، تغيير در توالي ژنها ، اتصال مجدد قطعات كروموزومي شكسته شده به طور واژگونه و ساير ناهنجاريهايي كروموزومي ايجاد مي شود . از آنجا كه عوامل جهش زاي شيميايي كاربرد ساده تري داشته و آثار زيان بخش كمتري توليد مي كنند . نسبت به پرتوتابي برتر مي باشند . معمول ترين ماده شيميايي جهش زا اتيل متان سولفانات (EMS) Ethyl methane sulfonate است كه ماده اي آلكالوئيدي است . اتيل متان سولفانات سرطان زاي قوي است و بايد با احتياط زياد مورد استفاده قرار گيرد . بذرها ، جوانه ها ، ريشه ها و قلمه ها را مي توان با غوطه ور نمودن در محلول شيميايي جهش زا تيمار نمود . تيمار با EMS نسبتاً ساده بوده و مانند اشعه x پرهزينه نيست و نيازي هم به دستگاه ندارد . غلظت و مدت با محلول شيميايي بسته به بخش گياهي مورد استفاده متغير است . عوامل جهش زاي شيميايي در مقايسه با پرتوتابي يونيزه آثار زيانبار كمتري دارند و جهش هاي ژني بيشتر و ناهنجاريهاي كروموزومي كمتري را به وجود مي آورند . با وجود اين ، هدايت فرايند جهش به طوري كه نوع خاصي از جهش را بتوان توليد نمود ، امكان پذير نمي باشد .
القاي جهش :
براي ايجاد جهش در آزمايشهاي بهنژادي جهشي ، معمولاً بذر تيمار مي گردد ، تيمار با پرتوتابي بذرها داراي خواب ، در مقايسه با تيمار ساير اندام هاي گياهي چندين مزيت دارد ، كنترل عوامل محيطي از قبيل ميزان رطوبت دما و سطح اكسيژن كه اثر تيمار را تحت تاثير قرار مي دهد ، با به كارگيري بذر راحت تر صورت مي گيرد . تعداد زيادي بذر را ميتوان در هر دفعه تيمار نمود و بذرهاي تيمار شده را ميتوان بدون اينكه خسارتي به آنها يا كساني كه آنرا مي برند ، وارد شود ، انبار نمود . دز عامل جهش زا بايد در حدي باشد كه حدود 50% بذرها را از بين ببرد ، تا حداكثر تعداد جهش را موجب گردد . براي تيمار با مواد شيميايي جهش زا ، بذرها در محلول جهش زا خيسانده شده و بلافاصله كشت مي گردند . قواعد مختلفي براي نشان دادن نسلهاي پس از تيمار با عامل جهش زا به كار گرفته مي شود .
براي مثال يك علامت براي عامل جهش زاي خاص ، مثال x براي اشعه ايكس ، R براي پرتوتابي يونيزه يا C براي جهش زاي شيميايي ممكن است استفاده شود . در اينجا واك M را براي نوع عامل جهش زا به كار مي بريم ، براي مثال نشان دهنده اولين نسل پس از تيمار با عامل جهش زا ، دومين نسل مي باشد و ساير واكها نيز به همين ترتيب خواهند بود . گياهان كه از كاشت بذرهاي تيمار شده به دست مي آيند از بنيه كاهش يافته ايي برخوردار است و بسياري از آنها كه تا بلوغ زنده مي مانند عقيم بوده و بذر توليد نمي كنند .
در بذرهاي غلات مثل گندم سلولهايي در جنين در حال خواب وجود دارد كه از آنها پنجه ها به وجود مي آيند . در صورتي كه جهش در يكي از اين سلولها رخ دهد ، ژن جهش يافته فقط در پنجه اي كه با اين سلول به وجود مي آيد ، موجود خواهد بود ، جهش غالب بلافاصله در اين پنجه تظاهر خواهد يافت . جهش مغلوب اثر قابل مشاهده اي در پنجه ايجاد نخواهد نمود ، اما نتايج اين پنجه براي صفت جهش يافته ، تفكيك خواهد نمود . از آنجا كه اكثر جهش ها مغلوب هستند ، نسل همان نسل تفكيك مي باشد . ساير پنجه ها در اين گياه تحت تاثير قرار نخواهد گرفت ، مگر اينكه جهش ديگري رخ دهد . علاوه بر بذر ساير اندام هاي گياه مثل دانه گرده و گياه زنده و غيره نيزممكن است تحت تيمار عناصر جهش زا قرار گيرند . اگر دانه گرده ، مورد تيمار قرار گرفته و جهش مغلوب القا گردد تمام اجزا يا شاخه هاي گياه براي جهش به صورت ناخالص خواهد بود ، لذا برداشت بذرهاي گياه به طور جداگانه ، ضروري خواهد بود .
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.