پایان نامه بررسي اقتصادي توليد و بازاريابي مركبات در استان فارس
فهرست مطالب
صفحات عنوان
فصل اول: مروري بر مطالعات انجام شده. 6
1-1 مطالعات انجام شده درايران.. 6
2-1 مطالعات انجام شده در ساير كشورها 8
فصل دوم: روش تحقيق (متدولوژي) : 11
3-3 توليد مركبات در استان فارس… 20
1-3-3 وضعيت توليد پرتقال در استان فارس… 20
2-3-3 وضعيت توليد نارنگي در استان فارس… 21
3-3-3 وضعيت توليد نارنج در استان فارس… 22
4-3-3 وضعيت توليد ليموترش در استان فارس… 23
4-3 توليد مركبات استان فارس به تفكيك شهرستان.. 25
1-4-3توليد پرتقال استان فارس به تفكيك شهرستان. 25
2-4-3توليد نارنگي استان فارس به تفكيك شهرستان. 25
3-4-3توليد ليمو ترش استان فارس به تفكيك شهرستان. 26
4-4-3توليد ليمو شيرين استان فارس به تفكيك شهرستان. 26
5-4-3توليد نارنج استان فارس به تفكيك شهرستان. 27
5-3يافته هاي وضعيت توليد مركبات.. 27
فصل چهارم: بررسي حواشي بازار مركبات در استان فارس… 29
4-4 تنوع و تخصص در توليد………………………………………………………………………34
فصل پنجم: تنگناها و راهكارها ……………………………………………………………………………………..44
مركبات بالاترين سهم در سطح زيركشت و توليد محصولات باغي را داشته به طوري كه اين محصولات در سطحي برابر با 57600 هکتار کشت شده وتوليدي افزون بر23/1 ميليون تن دارند و به ترتيب 5/21 درصد سطح و 29 درصد از توليد كشوررا به خود اختصاص مي دهند.
مركبات از مهمترين گياهان گرمسيري و نيمه گرمسيري است كه داراي سابقه ديرينه كشت در استان فارس مي باشد و اين استان با توجه به شرايط آب وهوايي مناسب از استانهاي عمده توليدكننده انواع مركبات در سطح كشور مي باشد
توليد مركبات از قابليتهاي اقتصادي قابل توجهي برخوردار مي باشد. در توليد اينگونه محصولات نسبت به بخشهاي مختلف صنعت نيازمند سرمايه كمتر و در مقابل نيروي كار بيشتر مي باشيم. همچنين توليد اينگونه محصولات نيازمند فن آوري پيشرفته و پيچيده نبوده بنابراين سرمايه گذاران در توليد اينگونه محصولات نيازمند آموزشهاي پرهزينه نمي باشد. به عبارت ديگر با توجه به واقعيتهاي اقتصادي موجود در استان بررسي وضعيت اقتصادي توليد اين گروه از محصولات كشاورزي ارائه راهكارهاي به منظور افزايش سودآوري در توليد اين گروه از محصولات ضروري مي باشد.
وضعيت بازار هر محصول نقشي انكار ناپذير در شرايط اقتصادي توليد آن محصول دارد و شرط اساسي موفقيت اقتصادي در توليد يك محصول توجه به شرايط بازار مي باشد. به عبارت ديگر مزيت هاي اقتصادي توليد مي تواند با ناكارآمدي موجود در بازار از بين رود و مصرف كننده نهايي هر محصولي نه تنها كالاي توليد شده بلكه خدمات بازار يابي ارائه شده را همزمان خريداري مي كند.
يك نظام بازاريابي ناكارا موجب افزايش ضايعات و زيان به توليدكنندگان ومصرف كنندگان خواهد شد. در مقابل كارايي در بازاريابي محصولات كشاورزي بستري براي رشد اقتصادي بخش كشاورزي خواهد شد و لذا يك نظام بازاريابي كارا و اصلاح ساختار بازار موجب كاهش ضايعات و هزينه بازاريابي شده وقيمت فروش توليدكننده هم كاهش مي يابد ( نجفي و كاظم نژاد1383 ).
از مشكلات توليد، توزيع و صادرات مركبات، وجود نارساييها در مراحل مختلف توليد و بازاريابي شامل جمع آوري، بسته بندي، نگهداري و حمل و نقل و … مي باشد كه در اين مطالعه مورد بررسي قرار خواهند گرفت.
اهداف پروژه:
- بررسي وضعيت توليد مركبات در كشور و استان
- بررسي تنگناها و موانع در توليد و بازاريابي مركبات در استان
- محاسبه حاشيه هاي بازاريابي و تنوع و تخصص در توليد مركبات در استان
- ارايه راهكارهاي اجرايي در بهبود توليد و بازاريابي مركبات در استان
فرضيه ها:
- نظام بازاريابي مركبات و مسيرهاي بازاريابي در استان فارس كارا نيست.
- حاشيه بازاريابي مركبات متناسب با هزينه هاي خدماتي انجام شده براي هر محصول در مراحل مختلف بازاريابي نمي باشد.
اين گزارش علاوه برمقدمه ، شامل بخش هاي مروري برمطالعات انجام شده ، روش تحقيق و وضعيت توليد و حواشي بازاريابي مي باشد.
فصل اول : مروري برمطالعات انجام شده
فصل اول: مروري بر مطالعات انجام شده
تاکنون تحقيقات فراوان در ارتباط با بازاريابي انواع محصولات کشاورزي در داخل و خارج از كشور صورت گرفته اما در اين ميان، تحقيق در ارتباط با بازاريابي مرکبات به ويژه در داخل كشور کمتر انجام پذيرفته است. در دو بخش آتي اين فصل ، مروري بر تعدادي از مطالعات انجام شده در داخل كشور و ساير كشورها كه مرتبط با موضوع تحقيق مي باشند صورت مي گيرد.
1-1 مطالعات انجام شده درايران:
موسي نژاد و مجاوريان (1375) به بررسي بازاريابي مركبات در شهرستان بابل پرداخته اند. در اين مطالعه، خدمات مربوط به بازاريابي مركبات، ضايعات و توزيع مركبات مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج تحقيق نشان ميدهد كه كيفيت خدمات بازاريابي در حداقل ممكن و عمدتا خارج از استاندارد قرارداشته و در نتيجه ميزان ضايعات به ويژه در مرحله انبارداري چشمگير مي باشد. بر اساس نتائج، اغلب باغداران از تحصيلات رسمي محروم بوده و 40% آنان محصولات خود را به صورت سلف مي فروشند.
عبدشاهي، ع . و تركماني، ج (1379) به بررسي اقتصادي صادرات مركبات ايران پرداخته اند. در اين مطالعه تاثير عوامل موثر بر صادرات مركبات و تعيين وجود يا عدم وجود ناپايداري در درآمد و همچنين تعيين تخصص و تنوع در توليد و صادرات انواع مركبات مورد بررسي قرار گرفته است. براي اين منظور از توابع خطي و لگاريتمي استفاده شده است. براساس نتايج تحقيق، متغيرهاي توليد داخلي، قيمت صادراتي، توليد ناخالص ملي و نرخ ارز، تاثير مثبت و معني داري بر صادرات داشته اند. نتايج اين تحقيق نشان مي دهد به مرور زمان صادرات به سمت تخصصي شدن و توليد به سمت تنوع، در نوسان است.
نجفي ( 1377) به بررسي مسير بازاريابي ، خدمات بازاريابي ، محاسبه حاشيه بازاريابي و برآورد تابع صادرات خرما در استان فارس پرداخته است. در اين تحقيق از طريق مدل مارک آپ، حاشيه بازاريابي عمده فروشي وخرده فروشي محاسبه شده است. نتايج اين تحقيق نشان مي دهد که باوجود تفاوت زياد بين قيمت توليد و فروش محصول دربازار دبي، به علت بالابودن هزينه نسبي، سهم صادرکننده از قيمت نهايي به استثناي خرماي بسته بندي شده در سلوفان اندک است. براساس نتايج تحقيق از جمله مشکلات صادرات، ضعف در درجه بندي و صنايع بسته بندي وتبديلي و حمل و نقل از مشکلات صدور خرماي استان به حساب مي آيند.
سيدان ( 1379) به بررسي بازاريابي وصادرات سير دراستان همدان پرداخته است. در اين مطالعه ضمن محاسبه حاشيه عمده فروشي، حاشيه خرده فروشي و حاشيه کل بازار وضريب هزينه بازاريابي وکارايي عمليات بازاريابي، به بررسي وضعيت بازاريابي پرداخته شده است. همچنين در اين تحقيق، اطلاعات مربوط به عوامل بازاريابي از طريق تکميل پرسشنامه تهيه شده است. نتايج تحقيق نشان ميدهد كه عدم آشنايي به روشهاي مناسب توليد ، جمع آوري وساير نکات مربوط به عرضه محصول واز طرف ديگر عدم رعايت اصول صحيح بازرگاني در مراحل بسته بندي، فقدان درجه بندي و استاندارد محصول، باعث رکود تجارت جهاني سير گرديده است.
سالم (1379) به بررسي مسايل بازار رساني انار در استان يزد پرداخته است. در اين تحقيق خدمات بازاريابي ، مسيرهاي بازاررساني ، حاشيه ها و سهم هريک از عوامل توليد وکارايي بازاريابي محاسبه شده و در نهايت ضعف در امکانات انباري و مشکلات اقتصادي در حمل ونقل و بسته بندي محصول توسط توليد کنندگان از ضعف هاي بازار رساني انار مي باشد. از طرف ديگر، کمبود اطلاعات کشاورزان ازقيمت محصول انار در ساير استانها به سبب فروش محصول به قيمت پايين باعث کاهش سود توليد کنندگان گرديده است.
كاظم نژاد وصدرالاشرافي ( 1379) به محاسبه حاشيه بازاريابي از طريق مدل MARK UP و همچنين به تحليل عوامل موثر بر حاشيه بازاريابي محصول برنج پرداخته اند. در اين تحقيق، تاثير هزينه هاي بازار يابي، ميزان واردات( سياستهاي وارداتي ) و قيمت برنجهاي داخلي و خارجي و توزيع برنجهاي وارداتي و ريسک قيمتي برروي حاشيه بازاريابي برنج با تخمين تابع لگاريتمي مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه در بين عوامل مورد بررسي، دو عامل سياستهاي وارداتي و تغيير در نرخ سوخت بدليل تاثيري که برروي هزينه هاي حمل ونقل کالا دارند، برروي حاشيه بازاريابي برنج نيز موثرمي باشند.
ميرزايي و نجفي (1378) به بررسي مسيرهاي بازار رساني خرما ، وضعيت صادرات، تعيين حاشيه و کارايي مسيرهاي مختلف و بررسي مشکلات مربوط به صادرات خرماي بم پرداختند. نتايج اين تحقيق نشان داد اولا کوتاهترين مسير يعني توليد کننده – مصرف کننده از کارايي بالاتري برخوردار مي باشد و در عرصه صادرات مشکلاتي در انبار داري، حمل ونقل، بسته بندي، تشريفات گمرکي، نبود تبليغات صحيح و رقابت شديد در بازار از مشکلات عمده صادرات خرماي ايران مي باشد.
نجفي (1365 ) به بررسي وضعيت ميدان ميوه وتره بار شيراز پرداخته است. در اين بررسي، عملکرد ميدان ميوه و تره بار مورد بررسي قرار گرفته است. براساس نتايج اين تحقيق، ضايعات بالاي محصولات کشاورزي و بي اطلاعي کشاورزان از ميدان ميوه وتره بار از جمله مشکلات عمده در ميدان ميوه و تره بار شيراز مي باشد. در اين مطالعه، چگونگي ايجاد و فعاليت شرکتهاي تعاوني توزيع مرکبات در استان فارس به عنوان يك الگو ارائه شده است. همچنين در اين تحقيق، تاسيس تعاوني هاي توزيع به عنوان اقدامي اساسي که مي تواند تحولي در بازار رساني محصولات کشاورزي ايجاد كند پيشنهاد گرديده است.
صداقت (1379) به بررسي اقتصادي بازاريابي پسته در استان فارس پرداخته است. براي همين منظور انواع حاشيه ها، کارايي و مسير بازاريابي پسته محاسبه شده است. در اين تحقيق نيز مانند بسياري ديگر از تحقيقات، حاشيه بازارها با کمک مدل Markup محاسبه گرديد. نتايج تحقيق نشان مي دهد که نظام بازاريابي پسته بويژه در مورد پسته خشک ناکارآمد است که اين امر بدليل نبود امکانات فرآوري مناسب، ناآگاهي پسته کاران از چگونگي انجام خدمات بازاريابي و نيز فقدان تشکلهاي تعاوني ، دولتي و خصوصي مناسب، بوده است.
شجري (1381) در مطالعه اي با عنوان بررسي مسائل بازاريابي و صادرات خرماي شاهاني در استان فارس نتيجه گرفت که بازاء هر كيلو خرماي شاهاني ريال صرف هزينههاي بازاريابي و سود عوامل بازاريابي كه از اين مقدار 270 ريال مربوط به حاشيه عمده فروشي و300 ريال مربوط به حاشيه خردهفروشي است. نتايج كارايي بازاريابي داد كه ناكارايي قيمتي در مسيرهاي بازاررساني خرماي شاهاني بسيار بالاست بطوريكه حداكثر ناكارايي قيمتي برابر بايك( مربوط به مسير توليدكننده، عمدهفروش ومصرفكننده) و حداقل ناكارايي قيمتي برابر با27./ ( مربوط به مسير توليدكننده، مصرفكننده) است. همچنين حداكثر ناكارايي فني برابر با 37/. (مربوط به مسير توليدكننده عمدهفروش، خرده فروش) و حداقل ناكارايي فني برابر با صفر (مربوط به مسيرتوليدكننده و مصرفكننده) است.
2-1 مطالعات انجام شده در ساير كشورها:
ريچاردز تيموتي و همکاران (1996) به برآورد تابع حاشيه بازاريابي و عوامل موثر برآن پرداخته اند. براساس نتايج اين تحقيق، نرخ دستمزد، بسته بندي مواد غذايي، هزينه هاي حمل ونقل محصول به بازار، کشش هاي عرضه و تقاضا و برخي متغيرهاي ديگر ازمهمترين عوامل موثر برحاشيه بازار يابي هستند.
تامپسون و همکاران (1989) ضمن ارائه مدلهاي حاشيه بازاريابي، اقدام به تخمين توابع با توجه به داده هاي هفتگي براي پرتقال كرده اند. در اين تحقيق، مهمترين عوامل موثر بر حاشيه بازاريابي پرتقال مربوط به ميانگين قيمت بازار، متوسط نرخ انتقال محصول به بازار، روند زماني و متغير مجازي معرفي شده اند. آنها مدل مارك آپ را مدل برتر ارزيابي كرده اند.
وولگنانت(1985) حاشيه بازاريابي گوشت را با استفاده از داده هاي ماهانه بين سالهاي 1976-1983 با تغيير جزيي در الگوي مارك آپ و با توجه به انتظارات قيمتي آينده برآورد و نتيجه گيري كرد كه حاشيه بازاريابي يك دوره قبل و نرخ دستمزد در دوره هاي گذشته از مهمترين عوامل موثر بر حاشيه بازاريابي گوشت مي باشند.
برارسون و همكاران(1985) به منظور بررسي حاشيه بازاريابي گندم در آمريكا با استفاده از داده هاي ساليانه 1964-1982 اقدام به بررسي عوامل موثر بر حاشيه بازاريابي در دو فاصله سر مزرعه تا آسياب و آسياب تا خرده فروشي نموده اند. در اين تحقيق حاشيه بازاريابي تابعي از كل مصرف گندم، هزينه آسياب و ريسك قيمتي در نظر گرفته شده بود.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.