پایان نامه بررسی ارتباط بین انجام فعالیت های نظارتی مدیران و عملکرد آموزشی مدارس
مقدمه:
به نام آنكه جان را فكرت آموخت چراغ جان به نوربينش افروخت
نظارت يكي ازحلقه هاي مفقودهء نظام آموزشي است ولزوم آن درهرزمان ودرهر رده آموزشي احساس ميشودوبه منزله يك فراينددائمي بايددرمدرسه نقشي ايفاكندتاكارگزاران مدرسه از امكانات موجودبه نحومطلوب استفاده كنندوبهبودكيفيت راسرلوحه كارخودقراردهند. نظارت بهبودواصلاح شيوه هاي كلاس داري وتدريس معلم وكليه اعمالي است كه دريك آموزشگاه انجام ميشود.نظارت در امرتعليم وتربيت چيزي نيست كه دريك مرحله اززمان انجام شودوسپس به آن توجهي نشود،بلكه فرايندي است كه دائمابه آن نيازاست ودرهرزمان باالهام ازتجارب گذشته نياز به آن بيشتراحساس ميشود.
نظارت و راهنمايي آموزشي اززمان پيدايي نظامهاي آموزشي به سبك جديد جزء وظايف مهم مديران مدارس بوده است تقريبا در نظامهاي آموزشي به دليل اهميت مساله آموزش و يادگيري و تاثير مطلوب آن در آموزش و پرورش جوانان نظارت در تعليم و تربيت جز لا ينفك نقشهاي سازماني محسوب ميشود.درنظامهاي آموزشي اغلب كشورهاهدف ازقراردادن نقش نظارت به طوررسمي،حل وفصل مسائل و مشكلات آموزشي معلمان اصلاح فرايند تدريس و يادگيري و ارتقاي كيفيت عملكرد معلمان و درنتيجه دانش آموزان است.
طرح نظريه ها وانديشه هاي نو و روشهاو الگوهاي جديد تدريس آموزشي در آموزش و پرورش از طرف صاحبنظران و متخصصان و معلمان با هدف ارتقاي كيفيت عملكرد معلمان و مديران و دانش آموزان ، كاهش افت آموزشي ، جلوگيري از اتلاف وقت و از دست دادن فرصتها و ارتقاء و حفظ نتايج مطلوب آموزشي و كاهش هزينه هاو جذب مشاركتهاي مالي و ارتباط با اولياء و متخصصان آموزشي ، ضرورت نظارت آموزشي را بر مسؤلان و مديران آموزش وپرورش بيش از پيش آشكار ساخته است .
در مدارس ما متاسفانه با اينكه نظارت آموزشي از وظايف كلاسيك مديران آموزشي تلقي مي شود وبا اين حال آنان به علل گوناگون براي اجراي اين وظيفه تلاش نكرده و نمي كنند . در نتيجه مسائل و مشكلات آموزشي معلمان همچنان لاينحل باقي مانده است مديران مدارس در چهارچوبهاي فعلي و با روشهاي كنوني توانايي پاسخگويي به مسائل ومشكلات معلمان و رفع نيازهاي آنان را ندارند .از يك طرف مديران مدارس به ايفاي نقش نظارت علاقه اي نشان نمي دهند واز طرف ديگر اكثرمعلمان نظارت بوسيله مديرانشان را نوعي مداخله يا ايجاد مزاحمت در كار خود تلقي مي كنند و اصولا از اين كار بيمناكند يا تصور مي كنند كه نيازي به اصلاح كارخود ندارند .در نتيجه هيچگاه مديران و معلمان تصور مثبتي از نقش يكديگر در ذهن نداشته اند تا بتوانند با هدف رفع مسائل و مشكلات آموزشي معلمان ارتباط و همكاري نزديكي با هم داشته باشند عدم توجه به اهميت نقش نظارت و طرح انديشه ها و روشهاي نو در مدارس بتدريج موجب شده است كه الگوهاي سنتي و غير مؤثر آموزشي همچنان سبك وسياق جاري و مسلط در مدارسمان باشد و سرانجام اينكه براي كسب نتايج مطلوبتر آموزشي، نو انديشي، نو گرايي و نو آوري مورد آزمايش و تجربه قرارنگيرد .
بيان مساله :
امروزه ، آموزش و پرورش در تمام كشور ها از اهميت و ارزش قابل ملاحظه اي برخوردار بوده و نقش آن در رشد وتوسعه اقتصادي اجتماعي ، فرهنگي وسياسي غير قابل انكارمي باشد . بدين جهت صاحب نظران تعليم وتربيت اعتقاددارندكه كاركنان آموزشي منجمله مديران و معلمان بايستي براي دستيابي به اهداف از پيش تعيين شده از شايستگيها و آمادگيهاي خاصي برخوردار باشند. از طرف ديگر به سبب رشد بي رويه جمعيت ،هجوم سيل آساي دانش آموزان به محيطهاي آموزشي وبه تبع آن اجباردر به كارگيري معلمان فاقد تجربه و يا آمادگيهاي لازم در زمينه تدريس و اداره كلاس و عدم توجه به لزوم استفاده از امكانات تجهيزات آموزشي در آموزشگاه و هم چنين عدم اجراي مناسب برنامه هاي آموزشي و ارزشيابي منظم عملكرد معلمان و كاركنان آموزشگاه و عدم ارائه باز خورد صحيح به آنها ، امكان تحقق كامل هدفهاي آموزشي را مورد ترديد قرارداده است
از اين رو به منظوررفع مشكل مزبور، در كنار عوامل متعددي كه مطرح هستند نظارت در آموزش و پرورش از جايگاه ويژه اي برخوردارمي باشد و با توجه به اينكه مي دانيم امر نظارت در آموزش و پرورش از وظايف بسيار مهم مديران مي باشد واز به انحراف كشيده شدن مسير آموزش جلوگيري مي كند . اگر نظارت دقيق ومنطقي باشد در حين آموزش اصلاحات مورد نظر را در هر آموزشگاه بوجود مي آورد با اين وجود امر نظارت جهت بهبود بخشيدن به كار آموزش بسيار مفيد مي باشد .
اهداف تحقيق :
1ـ شناخت ديدگاه مديران مدارس در خصوص نحوه نظارت آموزشي .
2ـ شناخت وضعيت نظارت مدارس از سوي كارشناسان ادارات آموزش و پرورش و تعيين نقاط ضعف و قوت آن .
3ـ بررسي ميزان استقبال كادر آموزشي مدارس از نظارت كارشناسان .
4ـ بررسي ميزان تاثير نظارت بر رشد كمي و كيفي آموزش .
5ـ ارائه پيشنهاداتي جهت بهبود امرنظارت بر اساس يافته هاي پژوهشي .
6ـ بررسي ميزان تاثير اعمال نظارتي مديران مدارس بر افزايش كار آيي .
7ـ آشنايي مديران مدارس با انجام فعاليتهاي نظارتي .
8ـ آشنايي با كيفيت اجرايي برنامه هاي آموزشي .
9ـ ارائه بازخورد بوسيله مدير به دبيران در مورد نتايج امتحانات دانش آموزان .
10ـ اشنايي مديران با چگونگي تخصيص منابع مالي آموزشگاه .
11ـ دستيابي به اطلاعات مورد نياز در خصوص نظارت بر كار آموزشگاه .
سوالات تحقيق :
1ـ آيا بين نظارت مدير بر اجراي برنامه هاي آموزشي مصوب و ارائه شده از طرف وزارت آموزش و پرورش بر عملكرد آموزشي مدارس رابطه وجود دارد ؟
2ـ آيا بين ارزيابي و بررسي نتايج امتجانات دانش آموزان و ارائه بازخوردبه دبيران و معلمان برعملكرد آموزشي مدرسه رابطه وجوددارد؟
3ـ آيا بين نظارت مدير بر چگونگي تخصيص منابع مالي و امكانات فيزيكي مدرسه بر فعاليتهاي آموزشي و پژوهشي مدرسه را بطه وجود دارد ؟
4ـ آيا بين ارزشيابي منظم عملكرد معلمان و ارائه بازخورد به آنها بر عملكرد آموزشي مدرسه رابطه وجود دارد ؟
متغيرهاي تحقيق:
متغيرعبارت است از ماهيتي كه ارزش هاي مختلف راقبول كند .به عبارت ديگرمتغيرچيزي است كه تغيير مي يابد .
در يك تعريف كلي ترودقيق تر متغير عاملي است كه ارزش هاي مختلفي را به آن نسبت مي دهند . مثلاً متغير«قد» يا «سن»هركدام عاملي است كه ارزش هاي عددي را بدان منسوب مي كنيم . با توجه به مثال بالا متوجه مي شويم كه متغيرها داراي انواعي هستند و مي توان اين انواع مختلف را از طريق دو گروه مورد مطالعه قراردهيم . كه عبارتند از : 1- متغير مستقل 2- متغير وابسته . كه در اين پژوهش متغير مستقل و وابسته را تعريف مي كنيم و سپس متغيرهارا دراين پژوهش مشخص مي كنيم .
1- متغير مستقل : به متغيري گفته مي شود كه ازطريق آن متغير وابسته تبيين يا پيش بيني مي شود به اين متغير،متغيرمحرك يا درون دادگفته مي شودومتغيري است كه توسط پژوهشگراندازه گيري ،دست كاري ياانتخاب مي شود تا تأثيريارابطه آن بامتغيرديگري اندازه گيري شود متغيرمستقل ،متغيرپيش فرض است به اين معني كه اين متغير مقدمه ومتغيروابسته نتيجه آن است .
در اين پژوهش متغير مستقل عبارت است از : ميزان فعاليتهاي نظارتي مديران مثل كنترل ، نظارت ،بررسي ،تجزيه و تحليل ، مديريت و … .
2- متغير وابسته : متغير پاسخ ،برون داديا ملاك است وعبارت است ازوجهي يا جنبه اي از رفتاريك ارگانيزم كه تحريك شده است .متغير وابسته متغيري است كه مشاهده يا اندازه گيري مي شود تا تأثير متغير مستقل بر آن معلوم و مشخص شود .
كه در اين پژوهش متغير وابسته عبارت است از: عملكردآموزشي مثل :نتايج امتحانات ميزان درصدقبولي دانش آموزان نرخ گذر،پيشرفت تحصيلي دانش آموزان و… .
3- متغيرهاي مداخله گر: متغيري است كه به صورت فرضي ،برپديده مشاهده شده تأثير مي گذارد ولي قابل مشاهده واندازه گيري و دستكاري نيست و تأثيرآن بايد از طريق تأثيرمتغيرهاي مستقل و تعديل كننده بر رويدادهاي قابل مشاهده مشخص شود .
ودراين پژوهش متغير مداخله گر عبارت است: از قوانين و مقررات كه فعاليتهاي نظارتي مديررا محدودمي كند .
تعاريف عملياتي
تعريف نظارت: [1]
در فرهنگ فارسي عميد «نِظارت به معناي زيركي و فراست : نَظارت به معناي عمل ناظرومقام او ومراقبت در اجراي امري ».
در فرهنگ تعليم وتربيت نظارت و راهنمايي اين چنين تعريف شده است :
«كوششهاي مسئولان منتخب مدرسه براي راهنمايي و هدايت معلمان وديگر كاركنان آموزشي در اصلاح وضع آموزش و روشهاي تدريس كه مستلزم تحريك رشد و پيشرفت حرفه اي معلمان ،انتخاب هدفهاي آموزشي و تجديد نظردر آنها ، مواد آموزشي ، روشهاي تدريس و ارزشيابي آنهاست » {گود1973}.[2]
نظارت آموزشي :
آن جنبه از مديريت مدرسه مي دانند كه اساسا به برآوردن نيازهاي آموزشي سازمان آموزش وپرورش كمك ميكند .[3]
عملكرد آموزشي: بررسي و اندازه گيری فعاليتهای نظام های آموزشی . مثل اندازه گيری ميزان درصد قبولی دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصيلی ، ميزان قبولی دانش آموزان در کنکور ، ميزان نرخ گذر دانش آموزان …
نظارت يا كنترل:
عبارت است ازمطابقت مراحل مختلف عمليات با اهداف از پيش تعيين شده و حصول اطمينان از پيشرفت مطلوب امور مي باشد . نظارت در تعريف فوق شامل دو بعد مي باشد : نظارت بركاركنان و نظارت برعمليات .[4]
نظارت :
نظارت را بايد در ارتباط با مفاهيم قدرت ، اختيارونفوذ مورد بررسي قرارداد و آن به معناي كوشش براي اثر گذاري يك شخص يا واحد سازماني مشخص يا واحد سازماني به شخص يا واحد سازماني ديگرمي باشد. [5]
عملكرد: يعني اندازه گيري نتايج (رابينزسال 1378 ص 317)
عملكرد:به كيفيت فعاليت اجرايي تشكيل دهنده سيستم نيزعملكرداطلاق مي شود .(محمدزاده سال 1374 ص 20 ).
عملكرد:تجلي تغييرات ناشي از يادگيري در قالب رفتارِآشكارشده وقابل مشاهده يا تبديل رفتاربالقوه به رفتار بالفعل بدانيم . عملكردمتاثر از عوامل متعددي مانند انگيزش گرايش ،مقتضيات و موقعيتهاي مختلف محيط است .
قلمرو تحقيق :
قلمرو موضوعي : در اين تحقيق نظارت در آموزش و پرورش است . نظارت آموزشي آن نوع فعاليتي است كه در غالب نظارت توسط مدير آموزشگاه انجام مي شود فعاليت نظارت شامل كنترل و مراقبت مدير از فعاليتهاي آموزشي و بررسي و تجزيه و تحليل بازديدو …. را شامل مي شود و نظارت تمام كوششهاي مسئولان منتخب مدرسه براي راهنمايي و هدايت معلمان و ديگر كاركنان آموزشي در اصلاح وضع آموزش و روشهاي تدريس كه مستلزم تحريك رشد و پيشرفت حرفه اي معلمان ، انتخاب هدفهاي آموزشي و تجديد نظر در آنها مواد آموزشي ، روشهاي تدريس و ارزشيابي آنهاست .
قلمرو مكاني : در اين پژوهش قلمرو مكاني شامل مدارس شهرستان اراك مي باشد كه از دو منطقه 1 و 2 تشكيل شده است و حوزه شهر اراك و روستاهاي مجاور آن را شامل مي شود .
قلمرو زماني : اين تحقيق در سال تحصيلي 83 – 82 انجام يافته است .
[1] – بركسي نظارت كردن ، مواظب بودن : Videre بالاي سر ودر بالا: Super = 1- Supervision
[3] – آی آنتز روکری 1971 . صفحه 31
[4] عباس زاده . مير محمد . کليات مديريت (انتشارات دانشگاه اروميه چاپ اول 1374 ) صفحه 54
[5] الحسينی حسن . سنجش و بالندگی سازمانها (انتشارات بهاريه چاپ 1380 ) صفحه 327
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.