پایان نامه بررسی قابلیت گزارشگری مطلوب سیستم اطلاعات حسابداری شهرداری
مقدمه:
دولت و واحدهاي تابعه، شهرداريها و همچنين نهادهاي عمومي غير دولتي، از جمله سازمانهاي بزرگ بخش عمومي ايران محسوب ميشوند. بنابراين، با ارائه تحليلي در مورد گزارشگري مالي اين قبيل سازمانها ميتوان سيماي وضعيت گزارشگري مالي بخش عمومي را يكي از ابزارهاي اصلي ايفاي مسئوليت پاسخگويي مقامات برگزيده و منصوب سازمانهاي بزرگ بخش عمومي است براي دست يابي و ارتقاي سطح مسئوليت پاسخگويي، شرايط لازم را فراهم كرد. با افزايش سطح مطالبات شهروندان داير بر حق دانستن حقايق و پاسخ خواهي، دولتمردان و سياستمداران كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه را بر آن داشت تا نظام گزارشگري مالي نويني را كه مبتني بر مسئوليت پاسخگويي مجهز نمايند. چون در جوامعي كه دولتها بر اساس راي مستقيم مردم برگزيده مي شوندتوان ناشي از اراده مردم است مسئوليت پاسخگويي عمومي دولت از جايگاه ويژهاي برخوردار است . ولي گفته مي شود که توجه ناكافي بر منابع مالي واقتصادي عمومي مقامات برگزيده شده و منصوب سازمانهاي بزرگ بخش عمومي ايران ورشد ناچيز يا افت سطح مطالبات شهروندي در مورد حق دانستن حقايق و نظارت مردمسالار،از جمله دلايلي است كه نظام گزارشگري مالي بخش عمومي ايران را با نارساييهاي در خورملاحظهاي روبروساخته است. (باباجاني،حعفر،1378،ص 1و2)
در اين ميان، دگرگون سازي شهرداريهاي كشور در براي افزايش هرچه بيشتر امور مشاركتپذير مردمي و تلاش در ايجاد خودكفايي شهرداريها از راههاي ارائه خدمات و دريافت عوارض بابت خدمات انجام شده، اعمال مديريت صحيح و تصميمات مناسب و بهنگام شهرداران را ايجاب مينمايد، اجراي سياست دولتي مبني بر خودكفايي شهرداريهاي كشور امكانپذير نخواهد بود مگر با تجزيه و تحليل صورتهاي مالي كه بر مبناي بودجه عملياتي، شهرداري در واحد مالي تهيه و تنظيم شده باشد، تحليل و تفسير اين صورتهاي مالي به مسئولين و شهرداران اين امكان را خواهد داد تا نسبت به حذف درآمدهاي پرهزينه و زائد و ايجاد درآمدهاي سهل الوصول اقدام نمايند . و همچنين عوامل ايجاد كننده را نيز مورد تجزيه و تحليل قرار دهند در اين پژوهش پژوهشگر تلاش مي كند تا ارزيابي دقيقي از وضعيت گزارشگري مالي شهرداري هاي استان اردبيل انجام داده و در صورت امكان پيشنهادهائي عملي و مناسب براي ارتقاء وضعيت گزارشگري اين سازمان ارائه نمايد
1ـ2ـ بيان مسئلهوانگيزه برگزيدن موضوع پژوهش
امروزه افراد جامعه بيش از هر زمان ديگري نسبت به آينده خودشان حساسيت نشان ميدهند. شهرداريها به عنوان يك سازمان عمومي براي پاسخگوئي به نيازهاي اطلاعاتي مردم تلاش ميكنند گزارش عملكرد خود را در قالب اعدادوارقام ارائه نمايند.براي مثال : اگر كل حساب تراز افتتاحيه شهرداري اردبيل مبلغ 10265000ريال دارايي ها را نشان دهد و همان مبلغ بدهي و مازاد تخصيص يافته و نيافته را تشكيل داده باشد و بودجه مصوب ابلاغ شده از شهرداري ها براي سال مالي بالاشامل مادههاي مختلف همچون ماده يك حقوق و دستمزد 540000ريال ،ماده دوارتباطات 250000 ريال،مادهسهاجاره210000ريال ماده چهار خريد خدمات 415000 ريال و . . . در شهرداري تلاش مي شود يا توجه به منابع در دسترس و شناسايي محل درآمدها تلاش مي كند براي راهنمايي و كمك به دستگاه مديريت علاوه بر صورتحساب هايي كه بطورمعمول در پايان دوره(صورتحساب درآمد و هزينه،صورتحساب مازاد و ترازنامه)تهيهوارائه مي گردد در طي دوره مالي و يا فاصله هاي كوتاه نيز گزارش و صورتحساب هاي جداگانه تهيه ميگردد كه اهم آن به قرار زير است:
1ـ در آمدها وصولي و هزينه هاي انجام شده يك دوره و مقايسه آن با در آمدهاي وصولي و هزينه هاي انجام شده دوره قبل .
2ـ نمودار فعاليتهاي مالي يكساله و مقايسه آن با برآوردهاي بودجه و يا فعاليت هاي سال قبل.
3ـ صورت وضعيت صندوق و بانك شامل صورتهاي دريافت و پرداخت .
شفافسازي اطلاعات مورد ارائه به استفادهکنندگان از جمله، شهروندان، شوراي شهر و مقامات ذيصلاح يكي از وظايف اصلي شهرداريها است بدين منظور برقراري يك نظام گزارشگري مالي مطلوب براي ايفاي مسئوليت پاسخگويي شهرداريها الزامي است. اطلاعات مالي توسط گروههاي مختلف براي مقاصد گوناگون بكار گرفته ميشوند. شوراي شهر، مردم و مسئولين دستگاههاي دولتي مرتبط با شهرداريها از استفادهكنندگان عمده گزارشات و سامانه مالي شهرداريها ميباشند كه پاسخگو يا عدم پاسخگو بودن اين سامانه به استفادهكنندگان، نشانگر وضعيت اين سامانههاست. سامانه مناسب از اجزايي تشكيل ميشود كه زنجيروار عمل ميكنند و كاركرد نامناسب هرجزء اين زنجير ميتواند عملكرد كل نظام گزارشگري مالي را با مشكل روبروكند. بديهي است طراحي و به كارگيري يك نظام مناسب گزارشگري نيازمند دانش و تجربه كافي و مناسب است، که به نظر ميرسد هم اکنون در شهرداريهاي استان اردبيل با مشكلاتي روبرو است. و از آنجائي كه پژوهشگر براي يافتن پاسخ سوالات ذهني خودكه اكثرمردم نيز با آن مواجه بودندكه چرا شهرداري ها صورت مالي خود را به صورت شفاف ارائه نمي كنند چون همواره اختلافاتي ميان اجراي طرحها و بودجه شهرها ديده مي شد سوال اصلي مطرح شده اين بودكه1- آياسامانه گزارشگري مالي شهرداري هاي استان اردبيل ازقابليت هاي مورد انتظار از يك نظام گزارشگري مالي مطلوب برخوردارمي باشد؟ 2- سامانه تامين اعتبار مورد استفاده گزارشگري مالي در شهرداري هاي استان اردبيل تا چه اندازه توانايي كنترل هزينه هاي برنامه، طرحها و پروژهاي مصوب سالانه شهرداري ها رادارد؟3-آيا سامانه حسابداري دولتي مورد استفاده در گزارشگري مالي شهرداري هاي استان اردبيل تا چه اندازه امکان توانايي گزارش دهي صورت هاي مالي رابه نحوه مطلوب رادارد؟ 4-سامانه خزانه داري مورد استفاده در گزارشگر مالي شهرداري هاي استان اردبيل تا چه اندازه امکان بازتاب اطلاعات مربوط به صورتهاي مالي را دارد ؟ كه از چهار سوال بالاسوال اول به عنوان سوال اصلي وسه سوال بعدي به عنوان سوالات فرعي در نظر گرفته شد بنابراين در اين پژوهش ضعف هاي نظام گزارشگري مالي شهرداري هاي نمونه استان اردبيل با كسب نظر متخصصان مشخص و در صورت امکان پيشنهادهائي براي رفع اين ضعف ها و تقويت نظام گزارشگري مالي سازمانهاي ياد شده ارائه خواهد شد.
1ـ3ـ اهميت و ضرورت انجام پژوهش:
مديريت دولت در امور اقتصادي از آن براي تاثير اساسي در سرنوشت ملت دارد که اقتصاد ما اقتصاد دولتي است ، شکوفايي اقتصاد دولتي نتايج پر بار براي تمام شئون کشور و رکود اقتصادي بحرانهاي مهيبي براي آن به دنبال دارد . پس امور اقتصادي دولت مهم و پاسخگويي در زمينه امور اقتصادي مهمتر است . مسئولين بايد به آنچه که حق مردم ايجاب مي کند در زمينه مسائل اقتصادي و دخل و خرج هاي دولتي به آنها گزارش دهند . مطالعه در زمينه هاي بالاو مقايسه وضع موجود در ايران و تشخيص نارسايي هاي اساسي گزارشگري مالي دولتي ، به منظور دستيابي به نظام هاي مناسب و قابل اجرا با در نظر گرفتن شرايط ، امکانات و مقررات کشور ، يک ضرورت اساسي است.
براي پاسخ به اين ضرورت بايد برنامه هاي مطالعاتي کوتاه مدت و بلند مدتي به منظور فراهم نمودن زمينه هاي لازم براي تدوين چهارچوب نظري و استانداردهاي حسابداري و گزارشگري مالي دولتي صورت پذيرد . با توجه به يکي از ارکان اساسي نظام هاي مردم سالار پاسخگويي است و يکي از اين ابزارهاي اصلي براي پاسخگويي برقراري نظام گزارشگري مالي است. (باباجاني،جعفر،1378،ص3)
1ـ4ـ اهداف پژوهش:
هدف هاي کلي پژوهش شامل موارد زير است:
- ارزيابي دقيق گزارشگري مالي موجود در شهرداري هاي استان اردبيل و مقايسه آن با نحوه گزارشگري مالي مطلوب با توجه به عوامل تعيين شده.
- تعيين عوامل اصلي موثر درسامانه گزارشگري مالي شهرداري هاي استان اردبيل با استفاده از سامانه گزارش مطلوب .
- ارزيابي عملکردسامانه هاي اطلاعاتي درحسابداري مالي و تامين اعتبار و سامانه خزانه داري باتوجه به شاخص موثر در گزارشگري مالي شهرداري هاي استان اردبيل.
1ـ5ـ فرضيه هاي پژوهش:
1-سامانه تامين اعتباردر شهرداري هاي استان اردبيل فاقد توانايي کنترل هزينه هاي برنامه ، طرحها و پروژه هاي مصوب سالانه رادارامي باشد.
2- سامانه حسابداري دولتي مورداستفاده درگزارشگري مالي شهرداري هاي استان اردبيل فاقد توانايي گزارش دهي صورت هاي مالي به نحو مطلوب است.
3- سامانه خزانه داري شهرداري هاي استان اردبيل فاقد قابليت لازم مورد انتظار يک سامانه دريافت و پرداخت مطلوب وجوه است.
1ـ6ـ روش پژوهش:
روش پژوهش به صورت پيمايشي و ميداني مي باشد انجام اين پژوهش از نوع قياسي- استقرائي مي باشد.
بدين ترتيب پژوهشگر براي جمع آوري اطلاعات آغازين و کلي و همچنين در تدوين چارچوب نظري وپيشنيه پژوهش به صورت کتابخانه اي وبا استفاده از مقالات و نوشته هاي موجود در سايت هاي اينترنتي وکتابخانه هاي دانشگاه ها عمل خواهد کرد وبراي جمع آوري اطلاعات مورد نياز در زمينه شناخت سامانه اطلاعات حسابداري شهرداري هاي استان اردبيل و همچنين براي تاييدياردفرضيات به شيوه استقرايي عمل خواهد کرد.ازسوي ديگراين پژوهش ازنوع كاربردي است.
1ـ7ـ روش جمع آوري اطلاعات :
در اين پژوهش جمع آوري اطلاعات به روش هاي زير انجام مي گيرد .
- مطالعات کتابخانه اي:
الف- استفاده از پايان نامه هاي مشابه ، کتب موجود در کتابخانه اي دانشگاهها ، مقالات نوشته هاي موجود در سايت هاي اينترنتي .
ب- اسناد ومدارک مربوط موجود در سازمان هاي مورد نظر.
2-مطالعات ميداني:
در مطالعات ميداني از روشهاي زير استفاده خواهد شد :
الف- مصاحبه : براي شناسايي سامانه اطلاعات شهرداري هاي مورد نظر نيازهاي اطلاعات آنها علاوه بر استفاده از اسناد ومدارک موجود در اين سازمان ها از روش مصاحبه با مسئولين ذ يربط نيز استفاده خواهد شد.
ب- پرسشنامه:در اين پژوهش اطلاعات لازم براي آزمون فرضيات به روش پرسشنامه گرد آوري خواهد شد.
1ـ8ـ قلمروپژوهش:
- قلمرو مو ضوعي پژوهش: بررسي قابليت گزارشگري مطلوب سامانه اطلاعات حسابداري ، لازم به يادآوري است که منظور از اصطلاح مطلوب در عنوان بالاهمان سامانه اي است که نيازهاي اطلاعاتي مد يريت را براي تصميم گيري هاي مالي را تامين مي کند.
- قلمرو مکاني شهرداري هاي استان اردبيل مي باشد.
3- قلمرو زماني پژوهش: به طورصرف يك سال مالي1385مي باشد.
از آنجايي كه سامانه حسابداري براي شهرداري ها بايستي به شيوهاي طرح ريزي شود تا هر زمان كه مديران و افراد ذينفع و يا قانون مقرر مي دارد بتوان نسبت به تهيه و تسليم صورتهاي مالي اقدام نمود. به موجب قانون سال مالي در شهرداري ها از اول فروردين ماه آغازو در پايان اسفند خاتمه مي يابد ولي دوره عمل بودجه هر سال تا 15 ارديبهشت ماه سال بعد خواهد بود و تعهداتي كه تا آخر اسفند هر سال به تعهددرآمده باشدتا خاتمه دوره عمل بودجه از محل اعتبارات مربوطه قابل پرداخت است به همين خاطر يك سال مالي رابراي تطبيق با بودجه همان سال گزينه شده است
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.